Chương 11
Chúc Anh Đài vốn đã hâm mộ Tạ Đạo Uẩn, hơn nữa nhân vật chính Hoa Mộc Lan trong《 Mộc Lan Từ 》chính là ví dụ cụ thể của “Cân quắc không nhường tu mi”, vừa đúng sở thích của nàng ta. Vì vậy khi Tạ Đạo Uẩn vừa dứt lời, Chúc Anh Đài liền lập tức giơ tay. Lương Sơn Bá bên cạnh cũng có suy nghĩ riêng, giơ tay cùng lúc với Chúc Anh Đài.
“Mời”. Tạ Đạo Uẩn cười nhẹ nói.
“Học trò Lương Sơn Bá.” Lương Sơn Bá đứng lên hành lễ với Tạ Đạo Uẩn sau đó trả lời: “Học trò cảm thấy bài thơ này có lẽ là do một nam tử viết ra. Mặc dù đầu thơ này có thể viết ra lòng trung thành và hiếu thảo của Hoa Mộc Lan nhưng lại không thể viết ra sự tự chủ của nữ tử.”
Nghe vậy, Tạ Đạo Uẩn sửng sốt. Mà Lương Nguyệt cũng quay đầu lại nhìn Lương Sơn Bá.
“Nguyện nghe tiếp.”
Lương Sơn Bá cười cười, nói với Chúc Anh Đài: "Anh Đài, đệ nói đi."
Họ rất tự tin có cùng một suy nghĩ, Chúc Anh Đài nghiêm túc gật đầu, sau đó nói: "Thưa tiên sinh, trong chuyện xưa, Mộc Lan tòng quân không phải xuất phát từ ý định ban đầu, mà là bởi vì quân sách không thể phản kháng, cha nàng đã già yếu, Mộc Lan lại không có huynh trưởng. Mộc Lan trung thành hiếu thảo, không có cách nào khác ngoài việc nữ giả nam trang, thay cha tòng quân. Thông minh dũng cảm, trung hiếu đức hạnh, khiến người kính nể. Nhưng đáng tiếc, Mộc Lan cuối cùng vẫn trở về khuê phòng “Đương song lý vân mấn, đối kính thϊếp hoa hoàng…”* Vì sao nữ nhân không thể ra ngoài khai thiên lập địa, tạo dựng cơ đồ? Mà nam nhân lại luôn nhốt nữ nhân ở trong phòng, không để họ được tự do?"
*Đương song lý vân mấn, đối kính thϊếp hoa hoàng: Trước cửa trải mái tóc, tô mày đứng trước gương.
Lương nguyệt nghe xong nửa đoạn đầu, cảm thấy Chúc Anh Đài nói không sai, nhưng đoạn sau nàng không đồng ý.
Tạ Đạo Uẩn nghe xong rất ngạc nhiên, trước giờ chưa từng có “nam tử” nào nói như vậy. Chúc Anh Đài nghĩ rằng mình nói sai, cẩn thận hỏi lại: “Tiên sinh, học trò nói sai gì sao?”
Tạ Đạo Uẩn lắc đầu cười nói: “Không có, trò nói rất hay.”
Lúc này Lương Sơn Bá nhìn vẻ mặt của Lương Nguyệt, nhỏ giọng nói: “A Việt, đệ làm sao vậy?”
Lương Nguyệt vội vàng xua tay. Sau khi định thần lại, Tạ Đạo Uẩn lại cười nhìn Lương Nguyệt hỏi: “Vị tiểu hữu này, trò có thể nói ra quan điểm của mình.”
Lương Nguyệt nghe Tạ Đạo Uẩn hỏi, không trả lời lại thành thất lễ. Lập tức đứng dậy, thở dài một hơi rồi nói: “Học trò Lương Việt. Thật ra học trò cũng không có ý gì khác. Giống như Anh Đài và Sơn Bá đã nói, Hoa Mộc Lan tòng quân thay cha không phải do nàng tự nguyện. “Nhà vua hỏi nguyện vọng, Mộc Lan không muốn làm thượng thư, Xin cho ngựa đi ngày ngàn dặm, Phi về thăm làng xưa.”* Học sinh cho rằng nguyện vọng của Mộc Lan là trở về chốn khuê phòng, đó mới là cuộc sống nàng thực sự mong muốn. Hoa Mộc Lan đúng thật là nữ anh hùng, nữ tử mẫu mực, thế nhưng, mỗi ngày đều chứng kiến mũi đao đẫm máu, mỗi ngày đều chứng kiến đồng đội hi sinh, vậy ai đã từng nghĩ đến cảm xúc thật sự của nàng? Nàng có lẽ cũng chán ghét khoảng thời gian ấy mới muốn được trở về cuộc sống yên ổn ban đầu.”
*Nguyên văn là [Khả hãn vấn sở dục, “Mộc Lan bất dụng thượng thư lang, Nguyện tá minh đà thiên lý túc, Tống nhi hoàn cố hương.”]
“Dù cho có thể sở hữu một vùng trời của riêng mình nhưng đâu phải một sớm một chiều là có thể xông ra, rất nhiều người vừa ra đời không cần làm việc cũng một đời phú quý, nhưng cũng rất nhiều người làm lụng cả đời cũng không cách nào có được ấm no. Cái gọi là tùy ý khai thiên lập địa, tự do tự tại, chẳng qua là do các thiên kim chưa từng trải sự đời nhàm chán quá mà nghĩ ra thôi. Nếu có một ngày, các nàng mất đi tất cả gấm vóc lụa là, phải đối mặt với đủ loại đau khổ trên thế gian, mệt mỏi lao lực mà làm việc, có lẽ sẽ không còn suy nghĩ muốn tự do như vậy. Hoa Mộc Lan có lẽ cũng muốn tự do, nhưng nàng là nữ giả nam trang gia nhập quân doanh, vậy có thể gánh vác trách nhiệm của một Thượng Thư hay không? Hoa Mộc Lan trong《 Mộc Lan từ 》bất luận là tòng quân lúc đầu hay trở về khuê phòng lúc sau có lẽ chỉ để cho nàng và người nhà có một cuộc sống tốt hơn mà thôi. Học sinh trò nghĩ rằng, nàng trở về khuê phòng mới chính là kết cục tốt nhất.”
Chúc Anh Đài không thể tin được quay đầu nhìn Lương Nguyệt, hình như không tin Lương Nguyệt có thể nói ra những lời như vậy.
Lúc Lương Nguyệt nói ra những lời này lại nhớ tới một số chuyện mình đã trải qua khi còn bé, chính là khoảng thời gian sinh sống gian khổ cùng ca ca trong cô nhi viện, hoàn toàn không chú ý tới những lời này đã vô tình đắc tội Chúc Anh Đài. Chúc Anh Đài nhìn Lương Nguyệt một lúc, sau đó bất mãn ra mặt, thỉng thoảng trong ánh nhìn còn mang theo vài phần tìm tòi.
Tạ Đạo Uẩn nghe lại sửng sốt, sau đó cười nói với Lương Nguyệt: “Ý kiến của trò cũng thật đặc biệt.”
“Bài dân ca Bắc Ngụy lưu truyền là muốn thông qua hình tượng Hoa Mộc Lan dũng cảm, tuyên dương tư tưởng trung hiếu, đây chính là truyền thống văn hóa Trung Nguyên. Ba vị thân là nam tử lại có thể lý giải sâu sắc như vậy, các phu nhân tương lai chắc chắn sẽ khiến Hoa Mộc Lan ngưỡng mộ không thôi.” Tạ Đạo Uẩn kết luận.
Chúc Anh Đài chu mỏ không nói chuyện, Lương Sơn Bá thì cười ngu ngơ. Còn Lương Nguyệt sau khi ngồi xuống, vỗ vỗ ngực mình, kiếp trước nàng chỉ ở nhà tự học, chưa hề đến trường chứ đừng nói là nói trước mặt nhiều người. Vừa rồi thế mà nàng có thể nói trôi chảy như vậy…
Phía dưới truyền đến một tiếng cười nhạo, thì ra là vương Lam Điền, Tạ Đạo Uẩn hỏi: “Vị học trò này, trò có ý kiến gì sao?”
Vương Lam Điền bĩu môi nói: “Ý kiến thì ta không có. Nhưng mà Hoa Mộc Lan ở chung với một đám nam nhân tận mười hai năm mà không bị phát hiện thân phận, khả năng là Hoa Mộc Lan này có một khuôn mặt rất xấu xí...”
Các học sinh lại được một trận cười thành tiếng. Tạ Đạo Uẩn cảm thấy Vương Lam Điền cố ý quấy rối, định nhắc nhở gã thì lại nghe Tần Kinh Sinh ở bên cạnh gã hét: “Cái này thì đã là gì? Nam sinh nữ tướng, nữ sinh nam tướng, từ xưa đã có. Giống như giữa một đám người trong chúng ta, Chúc Anh Đài và Lương Việt nhìn cũng không khác gì nữ nhân! Hoa Mộc Lan kia giống nam nhân thì có gì kỳ quái?"
Chúc Anh Đài lập tức quay đầu nhìn chằm chằm gã, nói: "Tần Kinh Sinh, ngươi có ý gì?!"
Lương Nguyệt nhíu mày, thầm nghĩ, lời nói của hai người họ hình như cố ý nhắm vào Tạ Đạo Uẩn…
Tần Kinh Sinh mặc kệ Chúc Anh Đài, Mã Văn Tài thì ngược lại, hắn xoay người, lạnh lùng nhìn Tần Kinh Sinh, Tần Kinh Sinh mới nói xin lỗi: “Ta chỉ đang lấy ví dụ thôi...”
Gã ho nhẹ một tiếng rồi lập tức nói sang chuyện khác: “Dù sao không phải tất cả nữ nhân đều giống Tạ tiên sinh, thân là nữ tử còn có thể xuất đầu lộ diện.”
Sắc mặt Tạ Đạo Uẩn khẽ thay đổi, chưa đợi nàng ta mở miệng dạy bảo, Vương Lam Điền lại tiếp tục nói: "Tiên sinh đừng tức giận, học trò thật ra có một vấn đề muốn hỏi Tạ tiên sinh.”
Quả nhiên đúng như Lương Nguyệt dự đoán!
Tạ Đạo Uẩn là người có tu dưỡng tốt, chưa từng tức giận, mím môi nói: “Trò nói đi.”
Vương Lam Điền miễn cưỡng hành lễ, nói: “Từ xưa đến nay, nam tôn nữ ti. Tiên sinh lại là nữ tử, có thể ngồi ngay ngắn trên đó dạy bảo chúng nam tử dưới này mà không thẹn với lòng sao?”
Lúc này Tạ Đạo Uẩn đã biết ý đồ của Vương Lam Điền, suy nghĩ một chút, liền nói: “ ‘Văn đạo hữu tiên hậu, thuật nghiệp hữu chuyên công’* . Trong giảng đường của thư viện, người tinh thông ắt sẽ được tôn trọng, kẻ vô học ắt sẽ phải khiêm tốn, đây chính là lý do vì sao ta có thể ngồi ở trên mà không thẹn với lòng.”
*Văn đạo hữu tiên hậu, thuật nghiệp hữu chuyên công: Biết đạo lý trước, sau đó mới bắt đầu nghiên cứu sâu xa.
“Tiên sinh quả nhiên thông minh nhanh nhẹn, miệng lưỡi sắc bén. Nhưng mà học trò thường nghe, nữ tử nhất định phải giữ vững tam tòng tứ đức, tiên sinh thực hiện như thế nào?” Mã Văn Tài trước giờ không nói chuyện lúc này mới mở miệng. Đáy mắt chứa đầy khinh thường và châm chọc.
Lương Nguyệt thầm mắng trong lòng, tên nam nhân xấu xa xem thường nữ tử…
Bảo sao lúc trước nàng thấy sắc mặt của hắn rất kỳ quái, dựa theo tính tình có thù tất báo như hắn lại không có phản ứng gì. Thì ra là đợi Tạ tiên sinh nói đến đây!
“Mời”. Tạ Đạo Uẩn cười nhẹ nói.
“Học trò Lương Sơn Bá.” Lương Sơn Bá đứng lên hành lễ với Tạ Đạo Uẩn sau đó trả lời: “Học trò cảm thấy bài thơ này có lẽ là do một nam tử viết ra. Mặc dù đầu thơ này có thể viết ra lòng trung thành và hiếu thảo của Hoa Mộc Lan nhưng lại không thể viết ra sự tự chủ của nữ tử.”
Nghe vậy, Tạ Đạo Uẩn sửng sốt. Mà Lương Nguyệt cũng quay đầu lại nhìn Lương Sơn Bá.
“Nguyện nghe tiếp.”
Họ rất tự tin có cùng một suy nghĩ, Chúc Anh Đài nghiêm túc gật đầu, sau đó nói: "Thưa tiên sinh, trong chuyện xưa, Mộc Lan tòng quân không phải xuất phát từ ý định ban đầu, mà là bởi vì quân sách không thể phản kháng, cha nàng đã già yếu, Mộc Lan lại không có huynh trưởng. Mộc Lan trung thành hiếu thảo, không có cách nào khác ngoài việc nữ giả nam trang, thay cha tòng quân. Thông minh dũng cảm, trung hiếu đức hạnh, khiến người kính nể. Nhưng đáng tiếc, Mộc Lan cuối cùng vẫn trở về khuê phòng “Đương song lý vân mấn, đối kính thϊếp hoa hoàng…”* Vì sao nữ nhân không thể ra ngoài khai thiên lập địa, tạo dựng cơ đồ? Mà nam nhân lại luôn nhốt nữ nhân ở trong phòng, không để họ được tự do?"
*Đương song lý vân mấn, đối kính thϊếp hoa hoàng: Trước cửa trải mái tóc, tô mày đứng trước gương.
Tạ Đạo Uẩn nghe xong rất ngạc nhiên, trước giờ chưa từng có “nam tử” nào nói như vậy. Chúc Anh Đài nghĩ rằng mình nói sai, cẩn thận hỏi lại: “Tiên sinh, học trò nói sai gì sao?”
Tạ Đạo Uẩn lắc đầu cười nói: “Không có, trò nói rất hay.”
Lúc này Lương Sơn Bá nhìn vẻ mặt của Lương Nguyệt, nhỏ giọng nói: “A Việt, đệ làm sao vậy?”
Lương Nguyệt vội vàng xua tay. Sau khi định thần lại, Tạ Đạo Uẩn lại cười nhìn Lương Nguyệt hỏi: “Vị tiểu hữu này, trò có thể nói ra quan điểm của mình.”
Lương Nguyệt nghe Tạ Đạo Uẩn hỏi, không trả lời lại thành thất lễ. Lập tức đứng dậy, thở dài một hơi rồi nói: “Học trò Lương Việt. Thật ra học trò cũng không có ý gì khác. Giống như Anh Đài và Sơn Bá đã nói, Hoa Mộc Lan tòng quân thay cha không phải do nàng tự nguyện. “Nhà vua hỏi nguyện vọng, Mộc Lan không muốn làm thượng thư, Xin cho ngựa đi ngày ngàn dặm, Phi về thăm làng xưa.”* Học sinh cho rằng nguyện vọng của Mộc Lan là trở về chốn khuê phòng, đó mới là cuộc sống nàng thực sự mong muốn. Hoa Mộc Lan đúng thật là nữ anh hùng, nữ tử mẫu mực, thế nhưng, mỗi ngày đều chứng kiến mũi đao đẫm máu, mỗi ngày đều chứng kiến đồng đội hi sinh, vậy ai đã từng nghĩ đến cảm xúc thật sự của nàng? Nàng có lẽ cũng chán ghét khoảng thời gian ấy mới muốn được trở về cuộc sống yên ổn ban đầu.”
“Dù cho có thể sở hữu một vùng trời của riêng mình nhưng đâu phải một sớm một chiều là có thể xông ra, rất nhiều người vừa ra đời không cần làm việc cũng một đời phú quý, nhưng cũng rất nhiều người làm lụng cả đời cũng không cách nào có được ấm no. Cái gọi là tùy ý khai thiên lập địa, tự do tự tại, chẳng qua là do các thiên kim chưa từng trải sự đời nhàm chán quá mà nghĩ ra thôi. Nếu có một ngày, các nàng mất đi tất cả gấm vóc lụa là, phải đối mặt với đủ loại đau khổ trên thế gian, mệt mỏi lao lực mà làm việc, có lẽ sẽ không còn suy nghĩ muốn tự do như vậy. Hoa Mộc Lan có lẽ cũng muốn tự do, nhưng nàng là nữ giả nam trang gia nhập quân doanh, vậy có thể gánh vác trách nhiệm của một Thượng Thư hay không? Hoa Mộc Lan trong《 Mộc Lan từ 》bất luận là tòng quân lúc đầu hay trở về khuê phòng lúc sau có lẽ chỉ để cho nàng và người nhà có một cuộc sống tốt hơn mà thôi. Học sinh trò nghĩ rằng, nàng trở về khuê phòng mới chính là kết cục tốt nhất.”
Chúc Anh Đài không thể tin được quay đầu nhìn Lương Nguyệt, hình như không tin Lương Nguyệt có thể nói ra những lời như vậy.
Lúc Lương Nguyệt nói ra những lời này lại nhớ tới một số chuyện mình đã trải qua khi còn bé, chính là khoảng thời gian sinh sống gian khổ cùng ca ca trong cô nhi viện, hoàn toàn không chú ý tới những lời này đã vô tình đắc tội Chúc Anh Đài. Chúc Anh Đài nhìn Lương Nguyệt một lúc, sau đó bất mãn ra mặt, thỉng thoảng trong ánh nhìn còn mang theo vài phần tìm tòi.
Tạ Đạo Uẩn nghe lại sửng sốt, sau đó cười nói với Lương Nguyệt: “Ý kiến của trò cũng thật đặc biệt.”
“Bài dân ca Bắc Ngụy lưu truyền là muốn thông qua hình tượng Hoa Mộc Lan dũng cảm, tuyên dương tư tưởng trung hiếu, đây chính là truyền thống văn hóa Trung Nguyên. Ba vị thân là nam tử lại có thể lý giải sâu sắc như vậy, các phu nhân tương lai chắc chắn sẽ khiến Hoa Mộc Lan ngưỡng mộ không thôi.” Tạ Đạo Uẩn kết luận.
Chúc Anh Đài chu mỏ không nói chuyện, Lương Sơn Bá thì cười ngu ngơ. Còn Lương Nguyệt sau khi ngồi xuống, vỗ vỗ ngực mình, kiếp trước nàng chỉ ở nhà tự học, chưa hề đến trường chứ đừng nói là nói trước mặt nhiều người. Vừa rồi thế mà nàng có thể nói trôi chảy như vậy…
Phía dưới truyền đến một tiếng cười nhạo, thì ra là vương Lam Điền, Tạ Đạo Uẩn hỏi: “Vị học trò này, trò có ý kiến gì sao?”
Vương Lam Điền bĩu môi nói: “Ý kiến thì ta không có. Nhưng mà Hoa Mộc Lan ở chung với một đám nam nhân tận mười hai năm mà không bị phát hiện thân phận, khả năng là Hoa Mộc Lan này có một khuôn mặt rất xấu xí...”
Các học sinh lại được một trận cười thành tiếng. Tạ Đạo Uẩn cảm thấy Vương Lam Điền cố ý quấy rối, định nhắc nhở gã thì lại nghe Tần Kinh Sinh ở bên cạnh gã hét: “Cái này thì đã là gì? Nam sinh nữ tướng, nữ sinh nam tướng, từ xưa đã có. Giống như giữa một đám người trong chúng ta, Chúc Anh Đài và Lương Việt nhìn cũng không khác gì nữ nhân! Hoa Mộc Lan kia giống nam nhân thì có gì kỳ quái?"
Chúc Anh Đài lập tức quay đầu nhìn chằm chằm gã, nói: "Tần Kinh Sinh, ngươi có ý gì?!"
Lương Nguyệt nhíu mày, thầm nghĩ, lời nói của hai người họ hình như cố ý nhắm vào Tạ Đạo Uẩn…
Tần Kinh Sinh mặc kệ Chúc Anh Đài, Mã Văn Tài thì ngược lại, hắn xoay người, lạnh lùng nhìn Tần Kinh Sinh, Tần Kinh Sinh mới nói xin lỗi: “Ta chỉ đang lấy ví dụ thôi...”
Gã ho nhẹ một tiếng rồi lập tức nói sang chuyện khác: “Dù sao không phải tất cả nữ nhân đều giống Tạ tiên sinh, thân là nữ tử còn có thể xuất đầu lộ diện.”
Sắc mặt Tạ Đạo Uẩn khẽ thay đổi, chưa đợi nàng ta mở miệng dạy bảo, Vương Lam Điền lại tiếp tục nói: "Tiên sinh đừng tức giận, học trò thật ra có một vấn đề muốn hỏi Tạ tiên sinh.”
Quả nhiên đúng như Lương Nguyệt dự đoán!
Tạ Đạo Uẩn là người có tu dưỡng tốt, chưa từng tức giận, mím môi nói: “Trò nói đi.”
Vương Lam Điền miễn cưỡng hành lễ, nói: “Từ xưa đến nay, nam tôn nữ ti. Tiên sinh lại là nữ tử, có thể ngồi ngay ngắn trên đó dạy bảo chúng nam tử dưới này mà không thẹn với lòng sao?”
Lúc này Tạ Đạo Uẩn đã biết ý đồ của Vương Lam Điền, suy nghĩ một chút, liền nói: “ ‘Văn đạo hữu tiên hậu, thuật nghiệp hữu chuyên công’* . Trong giảng đường của thư viện, người tinh thông ắt sẽ được tôn trọng, kẻ vô học ắt sẽ phải khiêm tốn, đây chính là lý do vì sao ta có thể ngồi ở trên mà không thẹn với lòng.”
*Văn đạo hữu tiên hậu, thuật nghiệp hữu chuyên công: Biết đạo lý trước, sau đó mới bắt đầu nghiên cứu sâu xa.
“Tiên sinh quả nhiên thông minh nhanh nhẹn, miệng lưỡi sắc bén. Nhưng mà học trò thường nghe, nữ tử nhất định phải giữ vững tam tòng tứ đức, tiên sinh thực hiện như thế nào?” Mã Văn Tài trước giờ không nói chuyện lúc này mới mở miệng. Đáy mắt chứa đầy khinh thường và châm chọc.
Lương Nguyệt thầm mắng trong lòng, tên nam nhân xấu xa xem thường nữ tử…
Bảo sao lúc trước nàng thấy sắc mặt của hắn rất kỳ quái, dựa theo tính tình có thù tất báo như hắn lại không có phản ứng gì. Thì ra là đợi Tạ tiên sinh nói đến đây!
