Chương 17
Voócki! Voócki! Con người gớm ghiếc, hiện thân của biết bao sự kiện ghê tởm và nhục nhã. Voócki! Nhân vật quái dị vẫn chưa chết. Những chuyện hắn bị bạn mưu sát, người ta chôn hắn trong nghĩa địa Phôngtennơbơlô, tất cả đều là hoang đường, sai sự thật. Chỉ có một sự thật: Voócki còn sống!
Tất cả những gì có thể gây ấn tượng sâu sắc trong đầu óc Vêrôních, không có cảnh tượng nào ghê tởm như cảnh tượng đang bày ra trước mắt nàng: Voócki đứng sừng sững, hai tay khoanh chéo trước ngực, chân cứng đơ, cái đầu vươn thẳng giữa đôi vai, hắn còn sống, còn sống!
Vêrôních đã chấp nhận tất cả với thái độ dũng cảm bình dị vốn dĩ của nàng. Hắn không phải là cái gì ghê gớm. Nàng thấy mình có đủ sức mạnh đương đầu với bất cứ kẻ thù nào, không chỉ với kẻ thù này. Voócki là sự ô nhục, là tính độc ác không bao giờ thỏa mãn, là tâm địa dã man không giới hạn, là phương pháp và sự sa đọa của tội ác.
Vậy mà con người đó đã yêu nàng.
Nàng chợt đỏ mặt. Voócki đang dán mắt vào những chỗ áσ ɭóŧ rách trên cánh tay và bả vai nàng. Hắn nhìn những chỗ da thịt nàng hở ra như con thú nhìn mồi mà không gì có thể rứt ra được. Tuy nhiên Vêrôních vẫn đứng im. Không cái gì có thể lung lạc được ý chí của nàng. Thái độ thèm khát xá© ŧᏂịŧ, coi thường phụ nữ của hắn chỉ làm nàng thêm cứng rắn. Nàng quắc mắt nhìn hắn đầy vẻ thách thức đến nỗi hắn đâm sợ, phải nhìn đi nơi khác. Ngay lập tức nàng hỏi sấn sổ:
- Con tôi đâu? Phơrăngxoa đâu? Tôi muốn thấy nó.
Hắn tìm cách chống chế:
- Con trai của chúng ta, đối với tôi là thiêng liêng. Bố nó không làm gì để nó phải sợ đâu, thưa bà.
- Tôi muốn gặp nó.
Hắn giơ tay thề:
- Rồi bà sẽ được gặp nó, tôi thề với bà như vậy.
Nàng không tin, giọng nàng trầm đυ.c:
- Gặp cái xác chết của nó chứ gì?
- Không. Sống hẳn hoi, như tôi với bà đây, thưa bà.
Im lặng một lát. Rõ ràng Voócki đang tìm lời lẽ chuẩn bị bài diễn văn hắn buộc phải mở đầu một cuộc đấu tranh không khoan nhượng giữa hai người.
Đó là một người đàn ông lực lưỡng, mình trắm, chân hơi vòng kiềng, cổ gân guốc to bạnh và một cái đầu quá nhỏ có hai mảng tóc lơ thơ màu vàng hoe dính bệt vào da đầu. Những dáng dấp trước kia đã cho hắn cái vẻ của một sức mạnh hung tàn, trong đó còn thấy một vài nét hào hoa phong nhã thì nay tuổi tác đã biến chúng thành một tư thế dung tục của anh đô vật nhà nghề đang vênh váo trên bãi vật giữa phiên chợ. Vẻ điển trai đáng lo ngại xưa kia từng thu hút các bà các cô, nay đã biến mất chỉ còn lại bộ mặt gồ ghề dữ tợn mà hắn đang cố sửa những nét cứng ngắc bằng một nụ cười giả tạo.
Hắn buông thõng tay xuống, lại gần chiếc ghế bành và nghiêng mình trước mặt Vêrôních:
- Thưa bà, câu chuyện giữa chúng ta sẽ dài và đôi khi sẽ nặng nề nữa. Bà có muốn ngồi xuống không?
Đợi một lát không thấy nàng trả lời, hắn không để mình bị động, nói tiếp:
- Kể ra những thứ trên chiếc bàn một chân kia dùng để ăn cho hồi sức, một miếng bánh bích quy, một chút rượu vang lâu năm, một cốc sâmpanh... đối với bà có lẽ không phải là vô ích...
Hắn làm ra vẻ lễ độ hơi quá mức. Cái thứ lễ độ rất đức của những người nửa man rợ muốn chứng minh rằng không một sự tế nhị nào của nền văn minh là xa lạ đối với họ và rằng họ am hiểu cặn kẽ mọi khía cạnh tinh tế của phép xã giao, ngay cả trong trường hợp tiếp xúc với những người đàn bà mà luật lệ của sự chinh phục cho phép họ đối xử một cách sỗ sàng nhất. Đó chính là một trong những chi tiết trước đây đã giúp Vêrôních thấy rõ bản chất của chồng nàng.
Vêrôních nhún vai, im lặng:
- Hoặc là, - Hắn nói. - Bà cho phép tôi cứ đứng như thế này như một nhà quý tộc đang huênh hoang một vài kiểu cách lịch sự của anh ta. Hơn nữa xin bà thứ lỗi cho tôi vì đã tiếp bà trong cách ăn mặc quá cẩu thả. Các trại tập trung và các hang động ở Xarếch không thuận tiện cho những bộ quần áo mới.
Thật vậy, hắn mặc một chiếc quần vá chằng vá đυ.p, một chiếc áo chẽn rách bằng len đỏ. Nhưng bên ngoài lại khoác áo choàng trắng bằng sợi dây không cài khuy, chỉ có một sợi dây buộc ngang thắt lưng. Quần áo đã lôi thôi lếch thếch hết chỗ nói mà hắn còn nhấn mạnh thêm cái lố lăng của mình bằng những điệu bộ rất kệch cỡm và rõ ràng là đầy tự mãn.
Đắc chí về những câu nói mào đầu của mình, hắn đi đi, lại lại tay vắt sau lưng như một người hoàn toàn thư thái đang sử dụng thời giờ nhàn rỗi của mình vào việc nghiền ngẫm những tình huống nghiêm trọng. Rồi hắn dừng lại, chậm rãi nói:
- Thưa bà, tôi tin chắc chúng ta sẽ có lợi mà chỉ cần bỏ ra một vài phút cần thiết cho một cuộc trao đổi ý kiến đơn sơ về những gì phải làm cho cuộc sống chung của hai người. Bà nghĩ thế nào?
Vêrôních không trả lời. Hắn lại nói tiếp, vẫn bằng cái giọng ung dung:
- Khi bà yêu tôi...
Nàng tỏ một cử chỉ khó chịu. Hắn vội chuyển sang giọng nài nỉ:
- Tuy nhiên, Vêrôních...
- Ôi. - Nàng ngán ngẩm, - Tôi cấm... Ông không được gọi tôi bằng tên... Tôi cấm...
Hắn cười, làm ra vẻ chiều ý:
- Thưa bà, tôi không muốn gọi tên bà. Nhưng dù gọi theo cách nào, lòng tôn kính của tôi cũng thuộc về bà. Tôi xin sửa cách xưng hô. Khi bà yêu tôi, phải thừa nhận tôi là một kẻ phóng đãng không có trái tim. Một kẻ chơi bời trụy lạc có thể nói không còn thiếu ngón gì, bởi vì tính tôi xưa nay bao giờ cũng thích theo đuổi các sự vật đến cùng, nhưng lại không có mảy may đức tính cần thiết cho đời sống vợ chồng. Những đức tính đó lẽ ra tôi có thể nhận được một cách dễ dàng do ảnh hưởng của bà bởi vì khi đó tôi yêu bà say đắm. Ở bà có một sự trong sáng làm tôi phải mê mệt, có sắc đẹp và vẻ ngây thơ mà tôi không thấy ở bất kì người đàn bà nào. Về phần bà, chỉ cần kiên nhẫn một chút, dịu dàng hơn một chút là có thể biến đổi được con người tôi. Khốn thay, một tiếng đồng hồ sau cuộc lễ đính hôn khá buồn tẻ bà chỉ nghĩ đến sự buồn phiền và mối hiềm thù của bố bà. Một tiếng đồng hồ sau cuộc hôn lễ giữa chúng ta đã có mối bất hòa sâu sắc không gì cứu vãn nổi. Bà đã miễn cưỡng chấp nhận một người chồng áp đặt. Đối với chồng, bà không hề có tình yêu, bà chỉ có căm ghét và ghê tởm. Đó là những điều mà một người như Voócki không thể tha thứ. Không ít phụ nữ, những người kiêu kì nhất mà tôi quan hệ đã cho bằng chứng về sự tinh tế tuyệt vời của tôi đến nỗi tôi không còn gì để tự trách mình về phương diện ấy. Dù mụ vợ của tôi có làm gì để bà bực dọc cũng xin cứ mặc nó. Voócki thuộc loại người hành động theo bản năng và thiên kiến. Những bản năng và thiên kiến ấy đã làm bà khó chịu hả? Thế thì bà có quyền cứ suy nghĩ theo ý của mình. Tôi là người tự do, tôi sẽ tiếp tục sống theo cách của tôi. Song...
Hắn ngừng vài giây rồi lại tiếp tục:
- Song tôi yêu bà. Trải qua một năm các biến cố dồn dập xảy ra, con trai bà bị mất tích và việc đó đã ném bà vào tu viện, chỉ còn tôi với mối tình khôn nguôi cháy bỏng và dằn vặt. Lúc đó tôi sống thế nào chắc bà cũng có thể đoán biết: Một chuỗi ngày trụy lạc với những cuộc dan díu điên loạn để cố quên bà, mà không sao quên được. Rồi thì những tia hi vọng bất ngờ, những dấu vết người ta mách bảo, tôi hăng hái lao vào, bám theo để rồi bao giờ cũng lại rơi vào nỗi chán chường hiu quạnh. Cứ như thế cuối cùng tôi cũng tìm được dấu vết của bố và con trai bà. Tôi đã biết nơi ẩn náu của họ và tôi theo dõi rình rập họ. Việc ấy do tôi trực tiếp làm hoặc giao cho những người tận tuỵ với mình thực hiện. Tôi tin chắc bằng cách đó sẽ tìm được bà, cái đích duy nhất cho mọi cố gắng của tôi, cái nguyên cớ tối hậu quyết định mọi hành vi của tôi. Chiến tranh nổ ra được tám ngày, tôi định vượt biên giới nhưng không thoát và bị bắt giam trong một trại tập trung...
Hắn ngừng một tí, bộ mặt nghiệt ngã càng sắt lại và hắn gào lên:
- Ôi! Tôi đã phải sống trong địa ngục! Voócki con vua ở lẫn với lũ ma cô tiệm cà phê và đủ loại lưu manh người Đức! Voócki bị cầm tù, bị mọi người phỉ nhổ, căm ghét! Voócki bẩn thỉu tồi tàn. Trời ơi, đau đớn biết chừng nào! Nhưng thôi, chúng ta hãy bỏ qua chỗ đó. Cái việc tôi làm để thoát khỏi tay thần chết, tôi đã làm đúng. Nếu kẻ nào đã thay tôi, để nhận một mũi dao găm và bị vùi sâu trong lòng đất với cái tên Voócki ở một xó xỉnh của nước Pháp, tôi cũng chẳng thương tiếc hắn. Tôi cần phải chọn giữa hắn và tôi. Và tôi đã chọn thế thôi. Cũng có thể không chỉ vì cái tâm lí ham sống thúc đẩy tôi hành động như vậy, mà đặc biệt còn vì một điều mới mẻ rực rỡ như ánh bình minh làm tôi lóa mắt. Nhưng đó là chuyện bí mật của tôi, chúng ta sẽ nói sau nếu bà bắt buộc tôi phải nói ra. Còn bây giờ...
Vêrôních dửng dưng trước tất cả những lời lẽ hắn tuôn ra như một diễn giả đang cao hứng với tài hùng biện và đang thích thú tán thưởng những câu nói văn vẻ của chính hắn ta. Không một lời lẽ dối trá nào, không một lời hứa suông nào có thể làm trái tim nàng rung động. Nàng như người lơ đễnh.
Hắn bước đến gần nàng và như để buộc nàng chú ý, nói bằng một giọng rất hung hăng:
- Bà có vẻ không cho những lời tôi nói là quan trọng. Dù sao chúng vẫn cứ hết sức quan trọng và chúng sắp trở nên quan trọng hơn nữa. Nhưng trước khi chúng trở thành đáng sợ với lòng hi vọng sẽ không đi đến tình trạng đó, tôi tha thiết kêu gọi không phải tinh thần hòa giải - vì giữa chúng ta không thể có hòa giải - mà kêu gọi lí trí và tinh thần ưa chuộng sự thật của bà... Bởi vì cuối cùng bà không thể không nhìn nhận tình thế trước mắt mình, tình thế con trai bà...
Nàng như hoàn toàn không nghe thấy gì. Chắc chắn nàng đang bị những ý nghĩ về con trai mình thu hút. Những lời nói của hắn bên tai nàng như gió thoảng qua, chẳng có ý nghĩa gì.
Bị chọc tức nên phải khó khăn lắm mới giữ dược bình tĩnh, hắn nói tiếp:
- Tôi chỉ có một lời đề nghị đơn giản và tôi muốn bà sẽ không từ chối. Nhân danh Phơrăngxoa, vì tinh thần nhân đạo và lòng trắc ẩn thúc đẩy, tôi yêu cầu bà hãy nối quá khứ của chúng ta vào hiện tại mà tôi vừa phác họa với bà những nét lớn. Về phương diện xã hội, sợi dây gắn bó giữa chúng ta chưa hề đứt đoạn. Bà vẫn ràng buộc với tôi về mặt pháp lí...
Hắn ngừng lại quan sát Vêrôních một hồi rồi đập mạnh tay vào vai nàng nói lớn:
- Nghe đây, mẹ kiếp! Nghe Voócki nói đây!
Vêrôních hơi loạng choạng phải giơ tay bíu vào chỗ dựa của chiếc ghế bành. Rồi nàng gượng đứng dậy, hai tay khoanh trước ngực, mắt đầy vẻ khinh miệt nhìn thẳng vào đối phương.
Lần này, trước những cử chỉ, thái độ bất ngờ trái với ý muốn của hắn, Voócki vẫn còn đủ sức tự kiềm chế. Tuy nhiên giọng nói của hắn đã chứa đựng một âm điệu hống hách đầy ác ý:
- Tôi nhắc lại, dĩ vãng vẫn luôn luôn tồn tại. Dù muốn hay không, thưa bà, bà vẫn là vợ của Voócki. Chính vì sự việc không thể chối cãi ấy mà tôi vừa ngỏ lời với bà rằng tôi sẽ đối xử với bà tử tế hơn. Chúng ta cần hiểu nhau. Nếu tôi không có ý định khôi phục tình yêu hay ít ra là tình bạn của bà thì tôi sẽ chẳng bao giờ quay lại với những quan hệ thù nghịch giữa chúng ta. Tôi không muốn một người vợ xa cách và coi thường tôi như trước đây. Tôi muốn... Tôi muốn một người vợ... một người vợ biết phục tùng... một người bạn đồng hành tận tụy ân cần chung thủy.
- Muốn một con nô ɭệ. - Vêrôních lẩm bẩm.
- A, đúng rồi. - Hắn reo lên - Một con nô ɭệ như bà vừa nói. Tính tôi không chịu lùi bước trước những lời nói cũng như hành động của bất cứ ai. Một con nô ɭệ! Sao lại không nhỉ? Nếu con nô ɭệ hiểu rõ bổn phận của nó, biết vâng lời một cách mù quáng, chân tay bị xích vào với nhau... ở vào địa vị ấy chắc bà vui thích lắm nhỉ. Bà có muốn cả thể xác và tâm hồn đều thuộc về tôi không? À mà ngay cả tâm hồn bà cũng chẳng là cái gì cả. Điều tôi muốn... Điều tôi muốn... bà biết rất rõ... phải không. Điều tôi muốn là điều tôi chưa bao giờ có được: Chồng bà ư? Ha ha! Tôi đã bao giờ làm chồng bà đâu? Dù có bới dưới tận đáy cuộc đời hay trong đống cảm giác và thú vui cuồng nhiệt của tôi, cũng chỉ tìm thấy một kỉ niệm duy nhất nhắc nhở tôi rằng giữa chứng ta chẳng có cái gì khác hơn một cuộc đấu tranh không khoan nhượng giữa hai kẻ thù địch. Nhìn bà, tôi chỉ thấy một người đàn bà xa lạ, xa lạ trong dĩ vãng cũng như trong hiện tại. Nhưng nếu thời vận xoay chuyển, nếu trước đây tôi đối xử với bà bằng móng vuốt thì tương lai sẽ không như vậy nữa. Vêrôních, tôi là chủ. Bà cần chấp nhận điều không thể tránh khỏi. Bà chấp nhận chứ?
Hắn không đợi nàng trả lời, cứ cao giọng nói tiếp:
- Bà chấp nhận chứ? Không còn chỗ tránh né, cũng không có lời hứa suông. Bà chấp nhận chứ?
Nếu chấp nhận bà hãy quỳ gối làm dấu thánh và nói dứt khoát rằng: “Tôi chấp nhận. Tôi sẽ là người vợ biết phục tùng. Tôi xin đặt mình dưới những mệnh lệnh của chàng, dưới tất cả những sở thích thay đổi thất thường của chàng. Đời tôi không còn đáng kể nữa. Chàng là ông chủ.”
Vêrôních nhún vai không đáp. Voócki giật mình. Các mạch máu trên thái dương căng phồng. Tuy nhiên hắn vẫn cứ lải nhải:
- Được. Tôi không ngờ lại như vậy. Nhưng hậu quả việc từ chối sẽ rất tai hại đối với bà nên tôi muốn cố gắng một lần cuối cùng xem sao. Vả lại có thể đó là lời từ chối với một kẻ chạy trốn đang sống chui lủi như tôi, một cái thây ma khốn khổ mà tôi là hiện thân của nó, cũng có thể thực tế sẽ làm ý nghĩ của bà thay đổi. Thực tế chói lọi tuyệt vời như tôi đã nói với bà, một bình minh không hẹn trước đang ló ra trong bóng tối đời tôi, Voócki con vua sắp rực sáng ánh hào quang...
Hắn có một lối dùng ngôi thứ ba để nói về mình. Vêrôních biết quá rõ, đó là dấu hiệu của tính kiêu căng hão huyền không ai chịu đựng nổi. Nàng quan sát và cũng thấy trong đáy mắt hắn một tia đặc biệt bao giờ cũng chỉ xuất hiện vào những lúc hắn bị kích động, một sự kích động rõ ràng bắt nguồn từ thói quen uống rượu nhưng ởđây nàng còn thấy hơn thế, nàng thấy những dấu hiệu lệch lạc thoáng qua, quả thực đó là dấu hiệu của sự sa sút trí tuệ mà năm tháng đã làm nó trầm trọng thêm.
Tất cả những gì có thể gây ấn tượng sâu sắc trong đầu óc Vêrôních, không có cảnh tượng nào ghê tởm như cảnh tượng đang bày ra trước mắt nàng: Voócki đứng sừng sững, hai tay khoanh chéo trước ngực, chân cứng đơ, cái đầu vươn thẳng giữa đôi vai, hắn còn sống, còn sống!
Vêrôních đã chấp nhận tất cả với thái độ dũng cảm bình dị vốn dĩ của nàng. Hắn không phải là cái gì ghê gớm. Nàng thấy mình có đủ sức mạnh đương đầu với bất cứ kẻ thù nào, không chỉ với kẻ thù này. Voócki là sự ô nhục, là tính độc ác không bao giờ thỏa mãn, là tâm địa dã man không giới hạn, là phương pháp và sự sa đọa của tội ác.
Nàng chợt đỏ mặt. Voócki đang dán mắt vào những chỗ áσ ɭóŧ rách trên cánh tay và bả vai nàng. Hắn nhìn những chỗ da thịt nàng hở ra như con thú nhìn mồi mà không gì có thể rứt ra được. Tuy nhiên Vêrôních vẫn đứng im. Không cái gì có thể lung lạc được ý chí của nàng. Thái độ thèm khát xá© ŧᏂịŧ, coi thường phụ nữ của hắn chỉ làm nàng thêm cứng rắn. Nàng quắc mắt nhìn hắn đầy vẻ thách thức đến nỗi hắn đâm sợ, phải nhìn đi nơi khác. Ngay lập tức nàng hỏi sấn sổ:
- Con tôi đâu? Phơrăngxoa đâu? Tôi muốn thấy nó.
Hắn tìm cách chống chế:
- Con trai của chúng ta, đối với tôi là thiêng liêng. Bố nó không làm gì để nó phải sợ đâu, thưa bà.
- Tôi muốn gặp nó.
Hắn giơ tay thề:
- Rồi bà sẽ được gặp nó, tôi thề với bà như vậy.
- Gặp cái xác chết của nó chứ gì?
- Không. Sống hẳn hoi, như tôi với bà đây, thưa bà.
Im lặng một lát. Rõ ràng Voócki đang tìm lời lẽ chuẩn bị bài diễn văn hắn buộc phải mở đầu một cuộc đấu tranh không khoan nhượng giữa hai người.
Đó là một người đàn ông lực lưỡng, mình trắm, chân hơi vòng kiềng, cổ gân guốc to bạnh và một cái đầu quá nhỏ có hai mảng tóc lơ thơ màu vàng hoe dính bệt vào da đầu. Những dáng dấp trước kia đã cho hắn cái vẻ của một sức mạnh hung tàn, trong đó còn thấy một vài nét hào hoa phong nhã thì nay tuổi tác đã biến chúng thành một tư thế dung tục của anh đô vật nhà nghề đang vênh váo trên bãi vật giữa phiên chợ. Vẻ điển trai đáng lo ngại xưa kia từng thu hút các bà các cô, nay đã biến mất chỉ còn lại bộ mặt gồ ghề dữ tợn mà hắn đang cố sửa những nét cứng ngắc bằng một nụ cười giả tạo.
- Thưa bà, câu chuyện giữa chúng ta sẽ dài và đôi khi sẽ nặng nề nữa. Bà có muốn ngồi xuống không?
Đợi một lát không thấy nàng trả lời, hắn không để mình bị động, nói tiếp:
- Kể ra những thứ trên chiếc bàn một chân kia dùng để ăn cho hồi sức, một miếng bánh bích quy, một chút rượu vang lâu năm, một cốc sâmpanh... đối với bà có lẽ không phải là vô ích...
Hắn làm ra vẻ lễ độ hơi quá mức. Cái thứ lễ độ rất đức của những người nửa man rợ muốn chứng minh rằng không một sự tế nhị nào của nền văn minh là xa lạ đối với họ và rằng họ am hiểu cặn kẽ mọi khía cạnh tinh tế của phép xã giao, ngay cả trong trường hợp tiếp xúc với những người đàn bà mà luật lệ của sự chinh phục cho phép họ đối xử một cách sỗ sàng nhất. Đó chính là một trong những chi tiết trước đây đã giúp Vêrôních thấy rõ bản chất của chồng nàng.
Vêrôních nhún vai, im lặng:
- Hoặc là, - Hắn nói. - Bà cho phép tôi cứ đứng như thế này như một nhà quý tộc đang huênh hoang một vài kiểu cách lịch sự của anh ta. Hơn nữa xin bà thứ lỗi cho tôi vì đã tiếp bà trong cách ăn mặc quá cẩu thả. Các trại tập trung và các hang động ở Xarếch không thuận tiện cho những bộ quần áo mới.
Thật vậy, hắn mặc một chiếc quần vá chằng vá đυ.p, một chiếc áo chẽn rách bằng len đỏ. Nhưng bên ngoài lại khoác áo choàng trắng bằng sợi dây không cài khuy, chỉ có một sợi dây buộc ngang thắt lưng. Quần áo đã lôi thôi lếch thếch hết chỗ nói mà hắn còn nhấn mạnh thêm cái lố lăng của mình bằng những điệu bộ rất kệch cỡm và rõ ràng là đầy tự mãn.
Đắc chí về những câu nói mào đầu của mình, hắn đi đi, lại lại tay vắt sau lưng như một người hoàn toàn thư thái đang sử dụng thời giờ nhàn rỗi của mình vào việc nghiền ngẫm những tình huống nghiêm trọng. Rồi hắn dừng lại, chậm rãi nói:
- Thưa bà, tôi tin chắc chúng ta sẽ có lợi mà chỉ cần bỏ ra một vài phút cần thiết cho một cuộc trao đổi ý kiến đơn sơ về những gì phải làm cho cuộc sống chung của hai người. Bà nghĩ thế nào?
Vêrôních không trả lời. Hắn lại nói tiếp, vẫn bằng cái giọng ung dung:
- Khi bà yêu tôi...
Nàng tỏ một cử chỉ khó chịu. Hắn vội chuyển sang giọng nài nỉ:
- Tuy nhiên, Vêrôních...
- Ôi. - Nàng ngán ngẩm, - Tôi cấm... Ông không được gọi tôi bằng tên... Tôi cấm...
Hắn cười, làm ra vẻ chiều ý:
- Thưa bà, tôi không muốn gọi tên bà. Nhưng dù gọi theo cách nào, lòng tôn kính của tôi cũng thuộc về bà. Tôi xin sửa cách xưng hô. Khi bà yêu tôi, phải thừa nhận tôi là một kẻ phóng đãng không có trái tim. Một kẻ chơi bời trụy lạc có thể nói không còn thiếu ngón gì, bởi vì tính tôi xưa nay bao giờ cũng thích theo đuổi các sự vật đến cùng, nhưng lại không có mảy may đức tính cần thiết cho đời sống vợ chồng. Những đức tính đó lẽ ra tôi có thể nhận được một cách dễ dàng do ảnh hưởng của bà bởi vì khi đó tôi yêu bà say đắm. Ở bà có một sự trong sáng làm tôi phải mê mệt, có sắc đẹp và vẻ ngây thơ mà tôi không thấy ở bất kì người đàn bà nào. Về phần bà, chỉ cần kiên nhẫn một chút, dịu dàng hơn một chút là có thể biến đổi được con người tôi. Khốn thay, một tiếng đồng hồ sau cuộc lễ đính hôn khá buồn tẻ bà chỉ nghĩ đến sự buồn phiền và mối hiềm thù của bố bà. Một tiếng đồng hồ sau cuộc hôn lễ giữa chúng ta đã có mối bất hòa sâu sắc không gì cứu vãn nổi. Bà đã miễn cưỡng chấp nhận một người chồng áp đặt. Đối với chồng, bà không hề có tình yêu, bà chỉ có căm ghét và ghê tởm. Đó là những điều mà một người như Voócki không thể tha thứ. Không ít phụ nữ, những người kiêu kì nhất mà tôi quan hệ đã cho bằng chứng về sự tinh tế tuyệt vời của tôi đến nỗi tôi không còn gì để tự trách mình về phương diện ấy. Dù mụ vợ của tôi có làm gì để bà bực dọc cũng xin cứ mặc nó. Voócki thuộc loại người hành động theo bản năng và thiên kiến. Những bản năng và thiên kiến ấy đã làm bà khó chịu hả? Thế thì bà có quyền cứ suy nghĩ theo ý của mình. Tôi là người tự do, tôi sẽ tiếp tục sống theo cách của tôi. Song...
Hắn ngừng vài giây rồi lại tiếp tục:
- Song tôi yêu bà. Trải qua một năm các biến cố dồn dập xảy ra, con trai bà bị mất tích và việc đó đã ném bà vào tu viện, chỉ còn tôi với mối tình khôn nguôi cháy bỏng và dằn vặt. Lúc đó tôi sống thế nào chắc bà cũng có thể đoán biết: Một chuỗi ngày trụy lạc với những cuộc dan díu điên loạn để cố quên bà, mà không sao quên được. Rồi thì những tia hi vọng bất ngờ, những dấu vết người ta mách bảo, tôi hăng hái lao vào, bám theo để rồi bao giờ cũng lại rơi vào nỗi chán chường hiu quạnh. Cứ như thế cuối cùng tôi cũng tìm được dấu vết của bố và con trai bà. Tôi đã biết nơi ẩn náu của họ và tôi theo dõi rình rập họ. Việc ấy do tôi trực tiếp làm hoặc giao cho những người tận tuỵ với mình thực hiện. Tôi tin chắc bằng cách đó sẽ tìm được bà, cái đích duy nhất cho mọi cố gắng của tôi, cái nguyên cớ tối hậu quyết định mọi hành vi của tôi. Chiến tranh nổ ra được tám ngày, tôi định vượt biên giới nhưng không thoát và bị bắt giam trong một trại tập trung...
Hắn ngừng một tí, bộ mặt nghiệt ngã càng sắt lại và hắn gào lên:
- Ôi! Tôi đã phải sống trong địa ngục! Voócki con vua ở lẫn với lũ ma cô tiệm cà phê và đủ loại lưu manh người Đức! Voócki bị cầm tù, bị mọi người phỉ nhổ, căm ghét! Voócki bẩn thỉu tồi tàn. Trời ơi, đau đớn biết chừng nào! Nhưng thôi, chúng ta hãy bỏ qua chỗ đó. Cái việc tôi làm để thoát khỏi tay thần chết, tôi đã làm đúng. Nếu kẻ nào đã thay tôi, để nhận một mũi dao găm và bị vùi sâu trong lòng đất với cái tên Voócki ở một xó xỉnh của nước Pháp, tôi cũng chẳng thương tiếc hắn. Tôi cần phải chọn giữa hắn và tôi. Và tôi đã chọn thế thôi. Cũng có thể không chỉ vì cái tâm lí ham sống thúc đẩy tôi hành động như vậy, mà đặc biệt còn vì một điều mới mẻ rực rỡ như ánh bình minh làm tôi lóa mắt. Nhưng đó là chuyện bí mật của tôi, chúng ta sẽ nói sau nếu bà bắt buộc tôi phải nói ra. Còn bây giờ...
Vêrôních dửng dưng trước tất cả những lời lẽ hắn tuôn ra như một diễn giả đang cao hứng với tài hùng biện và đang thích thú tán thưởng những câu nói văn vẻ của chính hắn ta. Không một lời lẽ dối trá nào, không một lời hứa suông nào có thể làm trái tim nàng rung động. Nàng như người lơ đễnh.
Hắn bước đến gần nàng và như để buộc nàng chú ý, nói bằng một giọng rất hung hăng:
- Bà có vẻ không cho những lời tôi nói là quan trọng. Dù sao chúng vẫn cứ hết sức quan trọng và chúng sắp trở nên quan trọng hơn nữa. Nhưng trước khi chúng trở thành đáng sợ với lòng hi vọng sẽ không đi đến tình trạng đó, tôi tha thiết kêu gọi không phải tinh thần hòa giải - vì giữa chúng ta không thể có hòa giải - mà kêu gọi lí trí và tinh thần ưa chuộng sự thật của bà... Bởi vì cuối cùng bà không thể không nhìn nhận tình thế trước mắt mình, tình thế con trai bà...
Nàng như hoàn toàn không nghe thấy gì. Chắc chắn nàng đang bị những ý nghĩ về con trai mình thu hút. Những lời nói của hắn bên tai nàng như gió thoảng qua, chẳng có ý nghĩa gì.
Bị chọc tức nên phải khó khăn lắm mới giữ dược bình tĩnh, hắn nói tiếp:
- Tôi chỉ có một lời đề nghị đơn giản và tôi muốn bà sẽ không từ chối. Nhân danh Phơrăngxoa, vì tinh thần nhân đạo và lòng trắc ẩn thúc đẩy, tôi yêu cầu bà hãy nối quá khứ của chúng ta vào hiện tại mà tôi vừa phác họa với bà những nét lớn. Về phương diện xã hội, sợi dây gắn bó giữa chúng ta chưa hề đứt đoạn. Bà vẫn ràng buộc với tôi về mặt pháp lí...
Hắn ngừng lại quan sát Vêrôních một hồi rồi đập mạnh tay vào vai nàng nói lớn:
- Nghe đây, mẹ kiếp! Nghe Voócki nói đây!
Vêrôních hơi loạng choạng phải giơ tay bíu vào chỗ dựa của chiếc ghế bành. Rồi nàng gượng đứng dậy, hai tay khoanh trước ngực, mắt đầy vẻ khinh miệt nhìn thẳng vào đối phương.
Lần này, trước những cử chỉ, thái độ bất ngờ trái với ý muốn của hắn, Voócki vẫn còn đủ sức tự kiềm chế. Tuy nhiên giọng nói của hắn đã chứa đựng một âm điệu hống hách đầy ác ý:
- Tôi nhắc lại, dĩ vãng vẫn luôn luôn tồn tại. Dù muốn hay không, thưa bà, bà vẫn là vợ của Voócki. Chính vì sự việc không thể chối cãi ấy mà tôi vừa ngỏ lời với bà rằng tôi sẽ đối xử với bà tử tế hơn. Chúng ta cần hiểu nhau. Nếu tôi không có ý định khôi phục tình yêu hay ít ra là tình bạn của bà thì tôi sẽ chẳng bao giờ quay lại với những quan hệ thù nghịch giữa chúng ta. Tôi không muốn một người vợ xa cách và coi thường tôi như trước đây. Tôi muốn... Tôi muốn một người vợ... một người vợ biết phục tùng... một người bạn đồng hành tận tụy ân cần chung thủy.
- Muốn một con nô ɭệ. - Vêrôních lẩm bẩm.
- A, đúng rồi. - Hắn reo lên - Một con nô ɭệ như bà vừa nói. Tính tôi không chịu lùi bước trước những lời nói cũng như hành động của bất cứ ai. Một con nô ɭệ! Sao lại không nhỉ? Nếu con nô ɭệ hiểu rõ bổn phận của nó, biết vâng lời một cách mù quáng, chân tay bị xích vào với nhau... ở vào địa vị ấy chắc bà vui thích lắm nhỉ. Bà có muốn cả thể xác và tâm hồn đều thuộc về tôi không? À mà ngay cả tâm hồn bà cũng chẳng là cái gì cả. Điều tôi muốn... Điều tôi muốn... bà biết rất rõ... phải không. Điều tôi muốn là điều tôi chưa bao giờ có được: Chồng bà ư? Ha ha! Tôi đã bao giờ làm chồng bà đâu? Dù có bới dưới tận đáy cuộc đời hay trong đống cảm giác và thú vui cuồng nhiệt của tôi, cũng chỉ tìm thấy một kỉ niệm duy nhất nhắc nhở tôi rằng giữa chứng ta chẳng có cái gì khác hơn một cuộc đấu tranh không khoan nhượng giữa hai kẻ thù địch. Nhìn bà, tôi chỉ thấy một người đàn bà xa lạ, xa lạ trong dĩ vãng cũng như trong hiện tại. Nhưng nếu thời vận xoay chuyển, nếu trước đây tôi đối xử với bà bằng móng vuốt thì tương lai sẽ không như vậy nữa. Vêrôních, tôi là chủ. Bà cần chấp nhận điều không thể tránh khỏi. Bà chấp nhận chứ?
Hắn không đợi nàng trả lời, cứ cao giọng nói tiếp:
- Bà chấp nhận chứ? Không còn chỗ tránh né, cũng không có lời hứa suông. Bà chấp nhận chứ?
Nếu chấp nhận bà hãy quỳ gối làm dấu thánh và nói dứt khoát rằng: “Tôi chấp nhận. Tôi sẽ là người vợ biết phục tùng. Tôi xin đặt mình dưới những mệnh lệnh của chàng, dưới tất cả những sở thích thay đổi thất thường của chàng. Đời tôi không còn đáng kể nữa. Chàng là ông chủ.”
Vêrôních nhún vai không đáp. Voócki giật mình. Các mạch máu trên thái dương căng phồng. Tuy nhiên hắn vẫn cứ lải nhải:
- Được. Tôi không ngờ lại như vậy. Nhưng hậu quả việc từ chối sẽ rất tai hại đối với bà nên tôi muốn cố gắng một lần cuối cùng xem sao. Vả lại có thể đó là lời từ chối với một kẻ chạy trốn đang sống chui lủi như tôi, một cái thây ma khốn khổ mà tôi là hiện thân của nó, cũng có thể thực tế sẽ làm ý nghĩ của bà thay đổi. Thực tế chói lọi tuyệt vời như tôi đã nói với bà, một bình minh không hẹn trước đang ló ra trong bóng tối đời tôi, Voócki con vua sắp rực sáng ánh hào quang...
Hắn có một lối dùng ngôi thứ ba để nói về mình. Vêrôních biết quá rõ, đó là dấu hiệu của tính kiêu căng hão huyền không ai chịu đựng nổi. Nàng quan sát và cũng thấy trong đáy mắt hắn một tia đặc biệt bao giờ cũng chỉ xuất hiện vào những lúc hắn bị kích động, một sự kích động rõ ràng bắt nguồn từ thói quen uống rượu nhưng ởđây nàng còn thấy hơn thế, nàng thấy những dấu hiệu lệch lạc thoáng qua, quả thực đó là dấu hiệu của sự sa sút trí tuệ mà năm tháng đã làm nó trầm trọng thêm.
