Chương 39
Hành động săn bắt nai sừng tấm chỉ thành công một nửa, cả đám nhanh chóng khiêng con nai rời khỏi chỗ này, trước khi đến đây họ có đi ngang qua một dòng suối nhỏ, giờ quay lại chỗ đó nghỉ ngơi sắp xếp một chút.
Khương Thần cởi dây lưng bỏ thứ đeo bên hông anh ra, tuy không chỉ một lần nhìn thấy Khương Thần đeo cái túi này, không biết bên trong chứa gì, nhưng lần nào Cẩm Khê cũng vướng việc quên hỏi, thế là lúc này nhìn anh rút một vật ra thì hít sâu một hơi, sau đó hai mắt sáng lên vươn tay sờ sờ “Đây là dao ba cạnh phải không?”
“Ừ, em thích?” Khương Thần cười nhìn ánh mắt chuyên chú của Cẩm Khê
“Thích.” Cẩm Khê gật đầu.
“Anh còn một chiếc nữa, để hôm nào anh lấy cho em.”
Cẩm Khê như đâm phải gai trả lại cho anh, lắc đầu “Thôi đi, em không thạo dùng thứ này”
“Không sao, lúc đó anh dạy cho em.” Khương Thần thấy tuy bề ngoài Cẩm Khê không phát triển như các thanh niên khác trong thôn nhưng ý thức chiến đấu thì mạnh hơn người khác nhiều, giống như một phát súng gϊếŧ chết nai sừng tấm khi nãy, nắm giữ thời cơ cũng rất tốt, kế hoạch cả nhóm ngay từ đầu là bắt sống, đột ngột buộc phải thay đổi, nếu người khác hẳn sẽ do dự, hơn nữa lúc đó có vài người vây quanh con nai kia, lo lắng không dám nổ súng là chuyện thường. Thế mà Cẩm Khê làm rất tốt, nhanh nhẹn lại dứt khoát.
Mấy người họ kéo con nai sừng tấm đến cạnh dòng suối nhỏ, Khương Thần dùng dao đâm vào động mạch cổ nó một nhát rồi rút ra, máu theo đó cũng chảy ra, Diệp Khoa và Cẩm Khang thay phiên mang nồi hứng máu.
Bên kia Cẩm Khê cùng hai người đắp tạm một cái bếp nhỏ nấu nước sôi, trước khi lên đường họ đã tính đến chuyện ăn uống, không cần công cụ dùng cho dã ngoại sinh tồn cầu kỳ gì cả, chỉ mang vài cái nồi to theo, Cẩm Khê cho muối và hành lá xắt nhuyễn hái trước trước trong rừng vào cái nồi lớn chứa máu nai sừng tấm, còn bỏ thêm chút mỡ, nhóm lửa đến khi chín khoảng tám chín phần là được.
Hiện tại thời tiết oi bức, nai sừng tấm cần phải xử lý ngay không thì đến mai nội tạng bên trong sẽ bị hư thối, nhất là máu nai, không thể lãng phí một giọt nào, còn có thể làm ảnh hưởng hương vị thịt nai.
Liên tục chưng vài nồi, mọi người liền lấy bánh bột bắp ra ăn kèm với nó. Toàn thân nai sừng tấm đều là vật quý, huống chi con này rất to, khoảng hơn chín trăm kilogram, chỉ thịt cũng đủ chia cho mỗi nhà tám chín cân.
Ăn cơm xong cả đám thu dọn con nai đã qua xử lý, nghỉ ngơi một chút rồi tiếp tục đi về. Uống máu nai chưng khiến cả nhóm nhiệt huyết bừng bừng, tinh thần thể lực dồi dào, không thèm nghỉ ngơi thêm nữa mà nhanh chóng quay về kịp trước bình minh.
Dọc đường nhìn thấy không ít quả dại, việt quất, nho dại, quả đèn l*иg*, đáng mừng nhất là có một mảng lớn cây phỉ chiếm cả nửa sườn núi, trong nhóm có một người từng tới đây nhớ rõ nơi này cũng vốn là một mảng cây phỉ nhưng vì mọc hoang dại nên sinh trưởng không tốt, không ai có ý đến đây hái, nhưng hiện giờ thoạt nhìn mảnh rừng này không giống như lúc trước, từng gốc từng gốc to tươi tốt, trái cây mọc thành chùm, cành lá rũ xuống. Mở một phiến lá ra, bên dưới đều là một tổ bốn quả phỉ hoặc nhiều hơn.
“Còn chưa chín hẳn, khoảng hai ngày nữa tới đây hái là vừa.” Diệp Cẩm Khang ngắt một quả phỉ xuống quan sát.
“Không, quay về hội họp với mọi người trước rồi quay lại hái, chưa chín hẳn cũng không sao, thêm vài ngày nữa cũng không phát triển bao nhiêu, chỉ sợ có loài động vật gặm nhấm nào đó tới đây thì chúng ta tổn thất to.” Khương Thần đi một vòng quanh vùng ven, thấy trên mặt đất vài vết chân thú vật nhỏ.
“Anh nói đúng, chờ trở về thì kéo thêm người trong thôn đến đây, cả mảng to như vầy sẽ thu hoạch được không ít đâu” Diệp Cẩm Khang đã quên hiện tại đâu hoà bình như ngày trước.
Quả phỉ rất lớn nên cả đám không hái được nhiều, họ hái còn không xong nói chi là chở hết về.
Trước đó họ cũng rất coi trọng quả đèn l*иg, theo lý thuyết quả đèn l*иg chín vào tháng Sáu tháng Bảy, nhưng nhìn trái còn treo trên cây kia đúng là hình dạng lúc nó chín muồi, mà không chỉ quả đèn l*иg, rất nhiều cây ăn trái đều chín vào lúc này, chắc hẳn khí hậu biến đổi khiến thời kì sinh trưởng của thực vật cây cối cũng phát sinh biến hoá, hiện trong rừng rậm đúng là mùa thu hoạch đậm.
Giờ đã khuya lắm, cả nhóm dọn dẹp xung quanh cắm trại ngay tại chỗ, trước đó đã ăn no nên lúc này không đói bụng, hơn nữa ai cũng cảm thấy khô nóng, không dám ăn thịt nướng hoặc thức ăn khô, Cẩm Khê bèn xắt thịt nai thành sợi nhỏ nấu với rau dại hái trong rừng thành một nồi canh coi như là bữa tối .
Lúc đi có mang bao tải theo nhưng sợ quả đèn l*иg chứa trong bao sẽ bị dập nát nên nhân lúc này rảnh đan vài cái sọt, nguyên liệu lấy tại chỗ, sọt bện từ cành nhánh cây bụi dùng lúc hái trái cây ngày mai. Mãi cho đến mười hai giờ đêm cả nhóm mới ngủ.
Sáng sớm ăn tạm vài miếng xong mọi người liền bắt tay hái trái cây, trước kia người trong thôn không quá để ý mấy loại quả, nói là lên núi kiếm ăn đó nhưng thật ra không tính tới trái cây, mà trên núi Đông Sơn cũng có quả dại, đa số là trẻ con lên núi hái mấy quả ăn chơi, nhưng hiện tại mấy thứ này rất quý giá, cả mùa đông không tìm thấy rau tươi thì dùng trái cây phơi khô hoặc làm mứt hoa quả có thể bổ sung một ít vi-ta-min. Hơn nữa thời kỳ thiếu thức ăn cái gì có thể cho vào miệng đều là đồ tốt tất.
Hái một đống quả đèn l*иg đến giữa trưa xong họ mới hái tiếp mẻ việt quất không nhiều cho lắm, tổng cộng chỉ hơn ba mươi cân, nhưng đây là thứ tốt, nhóm họ trực tiếp chia riêng, theo như bàn bạc những thứ thu hoạch số lượng lớn sẽ chia một phần cho thôn làng, còn thứ tốt và ít ỏi như vầy thì không tính vào thu hoạch chung. Tiếp đó họ đi đến bìa rừng hái nho, một mẻ nho này so với quả đèn l*иg còn nhiều hơn, hái nho xong liền quay trở về tụ tập với nhóm khác.
Dây nho nhà Cẩm Khê trồng cũng chín, tuy từng bị di dời vẫn kết quả không ít, nhìn từng sọt từng sọt nho dại, Cẩm Khê nghĩ đến ruộng đồng trong nhà năm nay gần như bị thất thu, trồng nhiều bắp như vậy cũng chỉ có thể đem làm thức ăn cho gia súc. Nguyên nhân ở nơi họ thực sự không nghĩ ra, nhất là khi nhìn thấy thực vật mọc hoang trong rừng phát triển tươi tốt, so sánh hai bên thật khiến người ta thất vọng mà.
Đại đội trưởng Triệu mang đến tin tức từ phía Nam, việc trồng trọt ở đó cũng không có thu hoạch, tuy hạt giống của họ nảy mầm không ít nhưng trong đất luôn mọc cỏ hoang, hôm nay nhổ đi thì sáng hôm sau cỏ lại xanh um tươi tốt, còn cây trồng được con người chăm bón tỉ mỉ thì sinh trưởng như bị thiếu dinh dưỡng, hơn nữa phía Nam lắm côn trùng, chưa đợi cây lương thực chín đã bị lũ côn trùng ăn gần sạch sẽ, cây cối trong rừng rầm liền kề lại từng chút từng chút một ăn mòn ruộng đất, phía Nam nhiều thực vật dây leo nên càng lan ra với tốc độ chóng mặt, còn có rừng trúc gần như ở đâu cũng gặp được.
So ra chỗ họ bên này biến hóa không lớn, trong một năm này rừng rậm lan xuống phía Nam hơn năm mươi mét, cách thôn họ khá xa nên không cảm giác được. Nhưng Cẩm Khê từng thấy qua nơi vốn là núi hoang giờ xanh um cỏ dại cây bụi, có lẽ không bao lâu thôn họ cũng sẽ bị rừng rậm bao phủ mất thôi.
Trái cây hái được rất nhiều không thể khiêng hết nên cả nhóm hợp lực làm một bè gỗ, chất từng sọt trái cây lên đó rồi kéo đi. Kéo trái cây ra khỏi rừng trước mới đi xem bẫy rập, dù bẫy họ làm khá thô sơ nhưng thu hoạch không tệ, bắt được năm con chim rồng bay**, ba con thỏ, và bốn con gà rừng, toàn bộ bị mắc vào lưới họ giăng. Ngoài ra thu hoạch lớn nhất là một con lợn lòi rơi nửa người vào hố bẫy, nặng chừng năm mươi cân, rất hung dữ, nếu không gϊếŧ chết thì không thể lấy nó ra khỏi bẫy.
Thành quả săn bắt như vậy khiến họ rất có lòng tin, nhân lúc mùa đông chưa tới vào rừng thêm vài chuyến nữa là kiếm đủ lương thực cho mùa đông rồi.
Đi tới địa điểm tập hợp liền thấy một nhóm người khác trong thôn cũng đang kéo bè gỗ về, bên trên chất bao tải, nhìn vào thì thấy là hạt phỉ. Ngoài ra con mồi của nhóm kia săn được nhiều hơn họ, đa số là chim tùng kê, vịt hoang mấy con gia cầm giống vậy cùng một con hươu lớn hơn một chút. Cái đầu còn nguyên cho thấy năng lực săn bắt của nhóm người Diệp Hiếu Phong mạnh hơn bọn Cẩm Khê rất nhiều.
“Muốn thuần hoá nai sừng tấm thì không thể bắt con đực được, mà còn là con lớn như vậy nữa, may là bọn bây có súng không thì bị thương hết cả lũ.” Diệp Hiếu Phong nghe bọn cậu kể muốn bắt nai sừng tấm để thuần dưỡng thì lắc đầu “Bọn chú cũng đυ.ng phải một đám nai sừng tấm, gồm con cái và nai con, nhưng lần này không chuẩn bị đầy đủ, chờ về thôn chuẩn bị sẵn sàng đồ nghề thì trở lại bắt con cái và nai con về nuôi, chúng cũng ăn thức ăn như gia súc. Nhưng không dễ bắt lắm đâu.”
Chiếu theo lần tuyết rơi đầu tiên vào năm ngoái mà tính thì thời gian còn lại của bọn họ cũng không nhiều lắm, nhất định phải nắm chặt thời gian.
Thu hoạch của quân đoàn Đại đội trưởng Triệu tương đối nhiều, trong đó khá nhiều động vật cỡ lớn, loài nai sừng tấm họ cũng đánh vào đầu, rồi chim trĩ gà rừng linh tinh, nhưng họ không hái trái cây.
Thu hoạch lớn nên khi trở về chút phiền phức, lái xe đành phải ưu tiên chở các động vật săn được về trước, những người khác đi bộ từ từ.
Đi khoảng một đoạn thì xe quay lại rước họ, lúc về đến thôn đã là mười giờ đêm, bình thường giờ này mọi người đều say giấc, hiện tại lại tập trung ở chốt dân phòng chờ họ quay về phân chia con mồi.
Tối hôm trước khi họ lên đường mỗi nhà đều cử người ra bàn bạc về vấn đề phân phối con mồi, lúc này trong thôn nhất định phải đoàn kết, không thể chỉ nghĩ cho bản thân, những động vật săn được không thể thuộc hết về thợ săn, vì nếu người trong thôn đổ nhau ra ngoài săn thú hái trái hết thì trong thôn trống rỗng sẽ bị người ngoài thừa dịp vườn không nhà trống lẻn vào, nên người ở lại trong thôn cũng đóng vai trò quan trọng.
Bởi vậy trong thôn nghiên cứu, quyết định một phần ba lượng thu hoạch về đội săn bắt, hai phần ba còn lại ấn theo đầu người của từng hộ để phân chia.
Đương nhiên đây chỉ là cách thức phân phối đơn giản nhất, vừa rồi nhóm Cẩm Khê không trở về trước, trong thôn kiểm kê thu hoạch, nghe lái xe giải thích biết được lượng quả dại nhóm cậu thu hoạch còn nhiều hơn, trong thôn liền quyết định về sau cần có một nhóm người vào núi chuyên phụ trách công tác hái lượm, thanh tráng niên thì săn thú khám phá rừng rậm, phụ nữ khoẻ mạnh và trẻ con từ mười ba mười bốn tuổi đều có thể đảm nhiệm công việc hái lượm vậy thu hoạch sẽ càng nhiều hơn. Vì để cho những người này phát huy tích cực làm việc, việc phân chia cần linh hoạt hơn, căn cứ vào tỉ lệ thu hoạch của từng người. Mất hai ba giờ thảo luận ra một phương án làm việc khá hoàn chỉnh, cố gắng đạt được mức công bằng cao nhất, như vậy mới là kế sách lâu dài.
Lúc cả nhóm Cẩm Khê vào chốt dân phòng thì thấy trong sân được dựng một cái giá đỡ, thịt cắt thành từng khối để trên đó. Cẩm Khê đánh giá một chút, một khối chắc khoảng năm cân.
Thấy họ về, ông chú Sáu cầm một tờ danh sách lên “Được rồi! Họ trở về rồi, chúng ta bắt đầu phân chia, làm nhanh một chút rồi về nhà ngủ.”
Ông chú Sáu đọc lên số lượng thu hoạch của hai nhóm một lần, động vật lớn như nai sừng tấm xử lý tốt rồi đem cân, lúc phân phối thì dựa theo cách chia định ra trước đó, nhóm săn bắt được một phần ba con mồi, còn lại toàn thôn chia nhau, mỗi người trong nhóm Cẩm Khê được xấp xỉ hai mươi lăm cân thịt. Những con mồi nhỏ thì mỗi người một con, không cần chia ra. Trong thôn dựa theo số người từng nhà, có nhà năm cân, nhà mười cân.
Các loại trái cây cũng chia theo cách này, nhà Cẩm Khê được chia không ít thứ, không tính phần thịt của cậu và Khương Thần trong nhà còn được chia thêm mười cân thịt nữa, vì Cẩm Khê và Khương Thần đã có thịt nai nên mười cân thịt kia là thịt lợn lòi và hươu. Mặt khác xương cốt và nội tạng còn do đội săn bắt ưu tiên lựa chọn, bọn Cẩm Khê chỉ lấy xương to vì cốt tuỷ nai sừng tấm rất ngon và bổ dưỡng.
Bởi vì thu hoạch to nên sau khi chia thịt xong mọi người cũng không về ngay, mà ngồi chờ danh sách phân công nhân số đi hái lượm săn bắt tiếp theo, người nào cũng muốn nhanh chân vào núi sớm nên yêu cầu công bố danh sách ngay trong đêm nay, sáng mai sẽ lập tức xuất phát.
Danh sách chia làm hai phần, một đội săn bắt, một đội hái lượm, hiện tại nhân số đội săn bắt ít, đội hái lượm khá nhiều, bởi không phải cứ muốn săn thú là sẽ săn được, bằng không ai cũng sẵn lòng đi theo đội săn rồi, ra ngoài trở về là có thể được chia thịt, tốt biết mấy. Để quản lý nghiêm chỉnh mọi người bàn bạc phân tổ cho đội săn bắt, một tổ bảy người, vừa tròn mười hai tổ. Còn đội tuần tra, mỗi lần đi săn, một nửa thành viên trong đội phải ở lại thôn trấn thủ, một nửa phân ra đi với mười hai tổ săn bắt. Đội hái lượm nhiều người hơn, hầu như đều là các cụ năng động và phụ nữ trong thôn, chị em phụ nữ của thôn không hề kém cạnh cánh đàn ông, chỉ cần cho họ tìm đúng nơi thì lượng thu hoạch hôm đó sẽ tăng vọt. Đội này cũng chia thành hai tổ thay phiên nhau đi.
Do phải có người thủ súng nên các tổ săn bắt và tổ hái lượm tiếp theo vẫn phải chờ thêm một ngày nữa mới lên đường, những người ra ngoài trước đó sẽ dẫn đường cho nhóm kế tiếp một lần.
Cẩm Khê không đi tiếp vì lần này chú Hai, Cẩm Dương và ông nội đều đi, trong nhà cần có người trông. Yêu cầu của đội hái lượm không cao, thím Hai, chị dâu Anh Tử cùng Thịnh Nam đều đi theo. Trong nhà chỉ còn lại cậu, bà nội và mấy đứa nhóc. Đại Bảo thì đi theo Khương Thần, cậu và Khương Thần đều cảm thấy sức lực và tốc độ của Đại Bảo phải nói là mạnh nhất nhì trong thôn, không mấy người so được với anh, giống như ông trời muốn bồi thường cho anh vậy, từ đầu năm trước trí lực Đại Bảo dần dần tăng trưởng, mặc dù có vài chuyện còn chưa hiểu rõ thì chỉ cần hướng dẫn anh sẽ làm tốt.
Lấy thực lực của Đại Bảo mà đi theo đội hái lượm thì uổng quá nên Khương Thần dẫn Đại Bảo đi cùng, có Khương Thành trông chừng nên cả nhà đều yên tâm, người trong đội săn bắt cũng không có ý kiến, sức lực Đại Bảo rất lớn, dù không săn được thì có thể khiêng vác, huống chi còn có thêm Khương Thần thực lực mạnh, nên nhớ lần đầu anh được chia rất nhiều thức ăn.
Phần thức ăn được chia sau khi mang về nhà đã xử lý tốt. Hôm qua mọi người đều ở nhà nên Cẩm Khê hầm một nồi xương nai sừng tấm cùng một cái chân giò, xương nai hầm hơn ba giờ thì ra nước tuỷ rồi thêm chút muối và gia vị vừa ăn. Xương còn dư thì đem nấu canh tiếp, vì là canh thịt hơi nhiều mỡ nên cho thêm chút rau cải hoặc nấu với đậu.
Phần thịt còn dư Cẩm Khê đem phơi khô, thời tiết khô nóng nên không giữ thịt tươi lâu được, dùng muối và gia vị ướp thịt một đêm rồi treo ở nơi râm mát thoáng gió. Cẩm Khê trực tiếp dọn ra một góc ở chân tường phía Nam trong gian phòng mình ở, cửa sổ mở ra, sau đó treo thịt lên, trời đang khô hanh nên thịt hong khô khá mau.
Sau khi mọi người trong nhà đi, Cẩm Khê dùng nửa buổi sáng xử lý cho xong đống thịt, ăn trưa xong liền bắt tay làm mứt hoa quả. Vùng họ rất ít người làm mứt hoa quả, người trong thôn khi nấu ăn cũng không làm phức tạp, phần lớn đồ ăn đem hầm chung trong một nồi lớn, chả có mấy ai chế biến cầu kỳ.
Đầu tiên Cẩm Khê đi tìm một chiếc hũ thích hợp để đựng mứt, không có bình thủy tinh nên bình bằng gốm sứ là lựa chọn tốt nhất, trước hết tráng sơ bình gốm bằng nước nóng rồi đem ra ngoài phơi cho ráo.
Quả đèn l*иg ngắt bỏ lá rồi rửa sạch sẽ, cho vào cái nồi inox mới chưa dùng lần nào, không được cho dầu, lúc nấu chỉ bỏ đường, cũng may năm ngoái cậu mua được rất nhiều nhiều đường, Khương Thần cũng mang về không ít, không thì chả biết làm sao giữ đống hoa quả này lâu được. Mứt hoa quả phải nấu nhỏ lửa, nấu lâu để giảm mất lượng nước trong nồi. Nấu xong Cẩm Khê cho vào bình gốm, cố nén đầy mứt không chừa lại không gian trống nào, sau đó đóng kín nắp, trét bùn dán lại. Hạn sử dụng của mứt hoa quả tươi là một tháng, Cẩm Khê lại làm kỹ lưỡng, cố gắng giảm bớt khả năng vi trùng tiến vào để thời gian giữ được mứt hoa quả lâu hơn một chút.
Buổi tối đội hái lượm trở về, lượng thu hoạch cực nhiều, cả một mảnh rừng cây đủ cho họ tha hồ hái.
Nhà Cẩm Khê có bốn người đi, được chia về hơn ba trăm cân trái cây, vì không thể lãng phí quá nhiều đường làm mứt hoa quả nên bọn Cẩm Khê đem phơi nho dại thành nho khô.
Thu hoạch rất nhiều nên người trong thôn vui mừng lắm, mỗi ngày đều có thể nhìn thấy bóng người tất bật ngược xuôi. Hôm nhóm Khương Thần về trời đổ cơn mưa nhỏ, con mồi săn được lần này cũng khá khẩm, nai sừng tấm, hươu sừng, hươu bào, gà rừng, vịt hoang, số lượng đáng kinh ngạc cũng nhờ đợt săn thú này mọi người nghiên cứu trước, vẫn là dùng lưới bao vây con thú nhưng rút kinh nghiệm lần trước tăng thêm phạm vị vây lưới. Người trong thôn còn trang bị thêm giáo dài cũng là cây gỗ buộc với dao găm. Thợ mộc Diêu của thôn đang bắt tay làm cung nỏ, bản vẽ là Khương Thần cung cấp, đến lúc làm xong họ sẽ săn được nhiều động vật hơn nữa.
Hôm nay mỗi nhà trong thôn cũng được chia rất nhiều thịt cùng trái cây, nhưng không có người nào hưng phấn quá, về nhà dọn dẹp một chút để nửa đêm hai giờ hôm nay lại xuất phát tiếp, vì hôm qua có mưa nhỏ nên nhất định hôm nay trong rừng có nấm. Trước kia vì nhà nào nhà nấy có đủ lương thực nên người trong thôn muốn tìm thêm chút nấm ăn chơi cũng chỉ lên núi Đông Sơn, không xem trọng loại thức ăn này lắm, nay nghe nhóm Đại đội trưởng Triệu kể về tình trạng ở phía Nam, mọi người đã biết về sau không thể dựa vào lương thực trong ruộng được, họ nhất định phải kiếm nhiều loại thức ăn hơn nữa.
Nấm sinh trưởng rất mau, đặc biệt là dưới ánh mặt trời sung túc, nhưng thông thường sau khi mưa nấm sau tám chín giờ sáng không thể hái được, lượng nấm năm nay hẳn là ít hơn. Bất quá trong tình hình hiện nay, xem xét lợi ích thực tế nên không có người nào chịu nhàn hạ, đúng nửa đêm liền xuất phát.
Chuyến này ngoại trừ người già, trẻ con và đội tuần tra, những người khác xuất động hết. Mới sớm đã tiến vào rừng rậm, nhưng nơi họ đến không phải chỗ săn thú trước đó mà là ngọn núi phía Tây, bên kia có một mảnh rừng tùng, trước đây nơi này có lượng lớn nấm tùng và nấm rơm.
Lần này Khương Thần ở lại thủ thôn, đội săn bắt cũng không đi săn thú, vì đội hái lượm quá nhiều người cần đội săn bắt đi theo bảo vệ. Trong thôn chỉ còn ít người nên ông Sáu lo lắng, để Khương Thần ở lại trông chừng.
Lúc đám người Cẩm Khê tới nơi là bốn giờ sáng, trời đã tờ mờ sáng, mưa cũng ngừng, bước vào mảnh đất lầy lội ẩm ướt trong rừng làm quần ai nấy đều dính dáp bùn đất.
Đẩy một cành tùng khô mọc sát đất ra liền tìm thấy chi chít cây nấm, y như dự đoán của các cụ trong thôn, tình hình sinh trưởng của nấm đặc biệt tốt, dùng cái cào cào một cái đã làm bung ra khá nhiều nấm.
Trước chín giờ phải hái cho xong nấm nên không người nào phí thời gian nói chuyện, mỗi người ngồi xổm ở một góc tranh thủ làm việc từng phút từng giây, bởi người làm việc phân tán nên đội săn bắt cũng phân tán theo, họ không hái nấm mà đứng vây quanh bên ngoài chú ý mọi người đừng tách nhau quá xa, đồng thời canh chừng động vật cỡ lớn.
Khương Thần cởi dây lưng bỏ thứ đeo bên hông anh ra, tuy không chỉ một lần nhìn thấy Khương Thần đeo cái túi này, không biết bên trong chứa gì, nhưng lần nào Cẩm Khê cũng vướng việc quên hỏi, thế là lúc này nhìn anh rút một vật ra thì hít sâu một hơi, sau đó hai mắt sáng lên vươn tay sờ sờ “Đây là dao ba cạnh phải không?”
“Ừ, em thích?” Khương Thần cười nhìn ánh mắt chuyên chú của Cẩm Khê
“Thích.” Cẩm Khê gật đầu.
“Anh còn một chiếc nữa, để hôm nào anh lấy cho em.”
Cẩm Khê như đâm phải gai trả lại cho anh, lắc đầu “Thôi đi, em không thạo dùng thứ này”
Mấy người họ kéo con nai sừng tấm đến cạnh dòng suối nhỏ, Khương Thần dùng dao đâm vào động mạch cổ nó một nhát rồi rút ra, máu theo đó cũng chảy ra, Diệp Khoa và Cẩm Khang thay phiên mang nồi hứng máu.
Bên kia Cẩm Khê cùng hai người đắp tạm một cái bếp nhỏ nấu nước sôi, trước khi lên đường họ đã tính đến chuyện ăn uống, không cần công cụ dùng cho dã ngoại sinh tồn cầu kỳ gì cả, chỉ mang vài cái nồi to theo, Cẩm Khê cho muối và hành lá xắt nhuyễn hái trước trước trong rừng vào cái nồi lớn chứa máu nai sừng tấm, còn bỏ thêm chút mỡ, nhóm lửa đến khi chín khoảng tám chín phần là được.
Liên tục chưng vài nồi, mọi người liền lấy bánh bột bắp ra ăn kèm với nó. Toàn thân nai sừng tấm đều là vật quý, huống chi con này rất to, khoảng hơn chín trăm kilogram, chỉ thịt cũng đủ chia cho mỗi nhà tám chín cân.
Ăn cơm xong cả đám thu dọn con nai đã qua xử lý, nghỉ ngơi một chút rồi tiếp tục đi về. Uống máu nai chưng khiến cả nhóm nhiệt huyết bừng bừng, tinh thần thể lực dồi dào, không thèm nghỉ ngơi thêm nữa mà nhanh chóng quay về kịp trước bình minh.
Dọc đường nhìn thấy không ít quả dại, việt quất, nho dại, quả đèn l*иg*, đáng mừng nhất là có một mảng lớn cây phỉ chiếm cả nửa sườn núi, trong nhóm có một người từng tới đây nhớ rõ nơi này cũng vốn là một mảng cây phỉ nhưng vì mọc hoang dại nên sinh trưởng không tốt, không ai có ý đến đây hái, nhưng hiện giờ thoạt nhìn mảnh rừng này không giống như lúc trước, từng gốc từng gốc to tươi tốt, trái cây mọc thành chùm, cành lá rũ xuống. Mở một phiến lá ra, bên dưới đều là một tổ bốn quả phỉ hoặc nhiều hơn.
“Không, quay về hội họp với mọi người trước rồi quay lại hái, chưa chín hẳn cũng không sao, thêm vài ngày nữa cũng không phát triển bao nhiêu, chỉ sợ có loài động vật gặm nhấm nào đó tới đây thì chúng ta tổn thất to.” Khương Thần đi một vòng quanh vùng ven, thấy trên mặt đất vài vết chân thú vật nhỏ.
“Anh nói đúng, chờ trở về thì kéo thêm người trong thôn đến đây, cả mảng to như vầy sẽ thu hoạch được không ít đâu” Diệp Cẩm Khang đã quên hiện tại đâu hoà bình như ngày trước.
Quả phỉ rất lớn nên cả đám không hái được nhiều, họ hái còn không xong nói chi là chở hết về.
Trước đó họ cũng rất coi trọng quả đèn l*иg, theo lý thuyết quả đèn l*иg chín vào tháng Sáu tháng Bảy, nhưng nhìn trái còn treo trên cây kia đúng là hình dạng lúc nó chín muồi, mà không chỉ quả đèn l*иg, rất nhiều cây ăn trái đều chín vào lúc này, chắc hẳn khí hậu biến đổi khiến thời kì sinh trưởng của thực vật cây cối cũng phát sinh biến hoá, hiện trong rừng rậm đúng là mùa thu hoạch đậm.
Giờ đã khuya lắm, cả nhóm dọn dẹp xung quanh cắm trại ngay tại chỗ, trước đó đã ăn no nên lúc này không đói bụng, hơn nữa ai cũng cảm thấy khô nóng, không dám ăn thịt nướng hoặc thức ăn khô, Cẩm Khê bèn xắt thịt nai thành sợi nhỏ nấu với rau dại hái trong rừng thành một nồi canh coi như là bữa tối .
Lúc đi có mang bao tải theo nhưng sợ quả đèn l*иg chứa trong bao sẽ bị dập nát nên nhân lúc này rảnh đan vài cái sọt, nguyên liệu lấy tại chỗ, sọt bện từ cành nhánh cây bụi dùng lúc hái trái cây ngày mai. Mãi cho đến mười hai giờ đêm cả nhóm mới ngủ.
Sáng sớm ăn tạm vài miếng xong mọi người liền bắt tay hái trái cây, trước kia người trong thôn không quá để ý mấy loại quả, nói là lên núi kiếm ăn đó nhưng thật ra không tính tới trái cây, mà trên núi Đông Sơn cũng có quả dại, đa số là trẻ con lên núi hái mấy quả ăn chơi, nhưng hiện tại mấy thứ này rất quý giá, cả mùa đông không tìm thấy rau tươi thì dùng trái cây phơi khô hoặc làm mứt hoa quả có thể bổ sung một ít vi-ta-min. Hơn nữa thời kỳ thiếu thức ăn cái gì có thể cho vào miệng đều là đồ tốt tất.
Hái một đống quả đèn l*иg đến giữa trưa xong họ mới hái tiếp mẻ việt quất không nhiều cho lắm, tổng cộng chỉ hơn ba mươi cân, nhưng đây là thứ tốt, nhóm họ trực tiếp chia riêng, theo như bàn bạc những thứ thu hoạch số lượng lớn sẽ chia một phần cho thôn làng, còn thứ tốt và ít ỏi như vầy thì không tính vào thu hoạch chung. Tiếp đó họ đi đến bìa rừng hái nho, một mẻ nho này so với quả đèn l*иg còn nhiều hơn, hái nho xong liền quay trở về tụ tập với nhóm khác.
Dây nho nhà Cẩm Khê trồng cũng chín, tuy từng bị di dời vẫn kết quả không ít, nhìn từng sọt từng sọt nho dại, Cẩm Khê nghĩ đến ruộng đồng trong nhà năm nay gần như bị thất thu, trồng nhiều bắp như vậy cũng chỉ có thể đem làm thức ăn cho gia súc. Nguyên nhân ở nơi họ thực sự không nghĩ ra, nhất là khi nhìn thấy thực vật mọc hoang trong rừng phát triển tươi tốt, so sánh hai bên thật khiến người ta thất vọng mà.
Đại đội trưởng Triệu mang đến tin tức từ phía Nam, việc trồng trọt ở đó cũng không có thu hoạch, tuy hạt giống của họ nảy mầm không ít nhưng trong đất luôn mọc cỏ hoang, hôm nay nhổ đi thì sáng hôm sau cỏ lại xanh um tươi tốt, còn cây trồng được con người chăm bón tỉ mỉ thì sinh trưởng như bị thiếu dinh dưỡng, hơn nữa phía Nam lắm côn trùng, chưa đợi cây lương thực chín đã bị lũ côn trùng ăn gần sạch sẽ, cây cối trong rừng rầm liền kề lại từng chút từng chút một ăn mòn ruộng đất, phía Nam nhiều thực vật dây leo nên càng lan ra với tốc độ chóng mặt, còn có rừng trúc gần như ở đâu cũng gặp được.
So ra chỗ họ bên này biến hóa không lớn, trong một năm này rừng rậm lan xuống phía Nam hơn năm mươi mét, cách thôn họ khá xa nên không cảm giác được. Nhưng Cẩm Khê từng thấy qua nơi vốn là núi hoang giờ xanh um cỏ dại cây bụi, có lẽ không bao lâu thôn họ cũng sẽ bị rừng rậm bao phủ mất thôi.
Trái cây hái được rất nhiều không thể khiêng hết nên cả nhóm hợp lực làm một bè gỗ, chất từng sọt trái cây lên đó rồi kéo đi. Kéo trái cây ra khỏi rừng trước mới đi xem bẫy rập, dù bẫy họ làm khá thô sơ nhưng thu hoạch không tệ, bắt được năm con chim rồng bay**, ba con thỏ, và bốn con gà rừng, toàn bộ bị mắc vào lưới họ giăng. Ngoài ra thu hoạch lớn nhất là một con lợn lòi rơi nửa người vào hố bẫy, nặng chừng năm mươi cân, rất hung dữ, nếu không gϊếŧ chết thì không thể lấy nó ra khỏi bẫy.
Thành quả săn bắt như vậy khiến họ rất có lòng tin, nhân lúc mùa đông chưa tới vào rừng thêm vài chuyến nữa là kiếm đủ lương thực cho mùa đông rồi.
Đi tới địa điểm tập hợp liền thấy một nhóm người khác trong thôn cũng đang kéo bè gỗ về, bên trên chất bao tải, nhìn vào thì thấy là hạt phỉ. Ngoài ra con mồi của nhóm kia săn được nhiều hơn họ, đa số là chim tùng kê, vịt hoang mấy con gia cầm giống vậy cùng một con hươu lớn hơn một chút. Cái đầu còn nguyên cho thấy năng lực săn bắt của nhóm người Diệp Hiếu Phong mạnh hơn bọn Cẩm Khê rất nhiều.
“Muốn thuần hoá nai sừng tấm thì không thể bắt con đực được, mà còn là con lớn như vậy nữa, may là bọn bây có súng không thì bị thương hết cả lũ.” Diệp Hiếu Phong nghe bọn cậu kể muốn bắt nai sừng tấm để thuần dưỡng thì lắc đầu “Bọn chú cũng đυ.ng phải một đám nai sừng tấm, gồm con cái và nai con, nhưng lần này không chuẩn bị đầy đủ, chờ về thôn chuẩn bị sẵn sàng đồ nghề thì trở lại bắt con cái và nai con về nuôi, chúng cũng ăn thức ăn như gia súc. Nhưng không dễ bắt lắm đâu.”
Chiếu theo lần tuyết rơi đầu tiên vào năm ngoái mà tính thì thời gian còn lại của bọn họ cũng không nhiều lắm, nhất định phải nắm chặt thời gian.
Thu hoạch của quân đoàn Đại đội trưởng Triệu tương đối nhiều, trong đó khá nhiều động vật cỡ lớn, loài nai sừng tấm họ cũng đánh vào đầu, rồi chim trĩ gà rừng linh tinh, nhưng họ không hái trái cây.
Thu hoạch lớn nên khi trở về chút phiền phức, lái xe đành phải ưu tiên chở các động vật săn được về trước, những người khác đi bộ từ từ.
Đi khoảng một đoạn thì xe quay lại rước họ, lúc về đến thôn đã là mười giờ đêm, bình thường giờ này mọi người đều say giấc, hiện tại lại tập trung ở chốt dân phòng chờ họ quay về phân chia con mồi.
Tối hôm trước khi họ lên đường mỗi nhà đều cử người ra bàn bạc về vấn đề phân phối con mồi, lúc này trong thôn nhất định phải đoàn kết, không thể chỉ nghĩ cho bản thân, những động vật săn được không thể thuộc hết về thợ săn, vì nếu người trong thôn đổ nhau ra ngoài săn thú hái trái hết thì trong thôn trống rỗng sẽ bị người ngoài thừa dịp vườn không nhà trống lẻn vào, nên người ở lại trong thôn cũng đóng vai trò quan trọng.
Bởi vậy trong thôn nghiên cứu, quyết định một phần ba lượng thu hoạch về đội săn bắt, hai phần ba còn lại ấn theo đầu người của từng hộ để phân chia.
Đương nhiên đây chỉ là cách thức phân phối đơn giản nhất, vừa rồi nhóm Cẩm Khê không trở về trước, trong thôn kiểm kê thu hoạch, nghe lái xe giải thích biết được lượng quả dại nhóm cậu thu hoạch còn nhiều hơn, trong thôn liền quyết định về sau cần có một nhóm người vào núi chuyên phụ trách công tác hái lượm, thanh tráng niên thì săn thú khám phá rừng rậm, phụ nữ khoẻ mạnh và trẻ con từ mười ba mười bốn tuổi đều có thể đảm nhiệm công việc hái lượm vậy thu hoạch sẽ càng nhiều hơn. Vì để cho những người này phát huy tích cực làm việc, việc phân chia cần linh hoạt hơn, căn cứ vào tỉ lệ thu hoạch của từng người. Mất hai ba giờ thảo luận ra một phương án làm việc khá hoàn chỉnh, cố gắng đạt được mức công bằng cao nhất, như vậy mới là kế sách lâu dài.
Lúc cả nhóm Cẩm Khê vào chốt dân phòng thì thấy trong sân được dựng một cái giá đỡ, thịt cắt thành từng khối để trên đó. Cẩm Khê đánh giá một chút, một khối chắc khoảng năm cân.
Thấy họ về, ông chú Sáu cầm một tờ danh sách lên “Được rồi! Họ trở về rồi, chúng ta bắt đầu phân chia, làm nhanh một chút rồi về nhà ngủ.”
Ông chú Sáu đọc lên số lượng thu hoạch của hai nhóm một lần, động vật lớn như nai sừng tấm xử lý tốt rồi đem cân, lúc phân phối thì dựa theo cách chia định ra trước đó, nhóm săn bắt được một phần ba con mồi, còn lại toàn thôn chia nhau, mỗi người trong nhóm Cẩm Khê được xấp xỉ hai mươi lăm cân thịt. Những con mồi nhỏ thì mỗi người một con, không cần chia ra. Trong thôn dựa theo số người từng nhà, có nhà năm cân, nhà mười cân.
Các loại trái cây cũng chia theo cách này, nhà Cẩm Khê được chia không ít thứ, không tính phần thịt của cậu và Khương Thần trong nhà còn được chia thêm mười cân thịt nữa, vì Cẩm Khê và Khương Thần đã có thịt nai nên mười cân thịt kia là thịt lợn lòi và hươu. Mặt khác xương cốt và nội tạng còn do đội săn bắt ưu tiên lựa chọn, bọn Cẩm Khê chỉ lấy xương to vì cốt tuỷ nai sừng tấm rất ngon và bổ dưỡng.
Bởi vì thu hoạch to nên sau khi chia thịt xong mọi người cũng không về ngay, mà ngồi chờ danh sách phân công nhân số đi hái lượm săn bắt tiếp theo, người nào cũng muốn nhanh chân vào núi sớm nên yêu cầu công bố danh sách ngay trong đêm nay, sáng mai sẽ lập tức xuất phát.
Danh sách chia làm hai phần, một đội săn bắt, một đội hái lượm, hiện tại nhân số đội săn bắt ít, đội hái lượm khá nhiều, bởi không phải cứ muốn săn thú là sẽ săn được, bằng không ai cũng sẵn lòng đi theo đội săn rồi, ra ngoài trở về là có thể được chia thịt, tốt biết mấy. Để quản lý nghiêm chỉnh mọi người bàn bạc phân tổ cho đội săn bắt, một tổ bảy người, vừa tròn mười hai tổ. Còn đội tuần tra, mỗi lần đi săn, một nửa thành viên trong đội phải ở lại thôn trấn thủ, một nửa phân ra đi với mười hai tổ săn bắt. Đội hái lượm nhiều người hơn, hầu như đều là các cụ năng động và phụ nữ trong thôn, chị em phụ nữ của thôn không hề kém cạnh cánh đàn ông, chỉ cần cho họ tìm đúng nơi thì lượng thu hoạch hôm đó sẽ tăng vọt. Đội này cũng chia thành hai tổ thay phiên nhau đi.
Do phải có người thủ súng nên các tổ săn bắt và tổ hái lượm tiếp theo vẫn phải chờ thêm một ngày nữa mới lên đường, những người ra ngoài trước đó sẽ dẫn đường cho nhóm kế tiếp một lần.
Cẩm Khê không đi tiếp vì lần này chú Hai, Cẩm Dương và ông nội đều đi, trong nhà cần có người trông. Yêu cầu của đội hái lượm không cao, thím Hai, chị dâu Anh Tử cùng Thịnh Nam đều đi theo. Trong nhà chỉ còn lại cậu, bà nội và mấy đứa nhóc. Đại Bảo thì đi theo Khương Thần, cậu và Khương Thần đều cảm thấy sức lực và tốc độ của Đại Bảo phải nói là mạnh nhất nhì trong thôn, không mấy người so được với anh, giống như ông trời muốn bồi thường cho anh vậy, từ đầu năm trước trí lực Đại Bảo dần dần tăng trưởng, mặc dù có vài chuyện còn chưa hiểu rõ thì chỉ cần hướng dẫn anh sẽ làm tốt.
Lấy thực lực của Đại Bảo mà đi theo đội hái lượm thì uổng quá nên Khương Thần dẫn Đại Bảo đi cùng, có Khương Thành trông chừng nên cả nhà đều yên tâm, người trong đội săn bắt cũng không có ý kiến, sức lực Đại Bảo rất lớn, dù không săn được thì có thể khiêng vác, huống chi còn có thêm Khương Thần thực lực mạnh, nên nhớ lần đầu anh được chia rất nhiều thức ăn.
Phần thức ăn được chia sau khi mang về nhà đã xử lý tốt. Hôm qua mọi người đều ở nhà nên Cẩm Khê hầm một nồi xương nai sừng tấm cùng một cái chân giò, xương nai hầm hơn ba giờ thì ra nước tuỷ rồi thêm chút muối và gia vị vừa ăn. Xương còn dư thì đem nấu canh tiếp, vì là canh thịt hơi nhiều mỡ nên cho thêm chút rau cải hoặc nấu với đậu.
Phần thịt còn dư Cẩm Khê đem phơi khô, thời tiết khô nóng nên không giữ thịt tươi lâu được, dùng muối và gia vị ướp thịt một đêm rồi treo ở nơi râm mát thoáng gió. Cẩm Khê trực tiếp dọn ra một góc ở chân tường phía Nam trong gian phòng mình ở, cửa sổ mở ra, sau đó treo thịt lên, trời đang khô hanh nên thịt hong khô khá mau.
Sau khi mọi người trong nhà đi, Cẩm Khê dùng nửa buổi sáng xử lý cho xong đống thịt, ăn trưa xong liền bắt tay làm mứt hoa quả. Vùng họ rất ít người làm mứt hoa quả, người trong thôn khi nấu ăn cũng không làm phức tạp, phần lớn đồ ăn đem hầm chung trong một nồi lớn, chả có mấy ai chế biến cầu kỳ.
Đầu tiên Cẩm Khê đi tìm một chiếc hũ thích hợp để đựng mứt, không có bình thủy tinh nên bình bằng gốm sứ là lựa chọn tốt nhất, trước hết tráng sơ bình gốm bằng nước nóng rồi đem ra ngoài phơi cho ráo.
Quả đèn l*иg ngắt bỏ lá rồi rửa sạch sẽ, cho vào cái nồi inox mới chưa dùng lần nào, không được cho dầu, lúc nấu chỉ bỏ đường, cũng may năm ngoái cậu mua được rất nhiều nhiều đường, Khương Thần cũng mang về không ít, không thì chả biết làm sao giữ đống hoa quả này lâu được. Mứt hoa quả phải nấu nhỏ lửa, nấu lâu để giảm mất lượng nước trong nồi. Nấu xong Cẩm Khê cho vào bình gốm, cố nén đầy mứt không chừa lại không gian trống nào, sau đó đóng kín nắp, trét bùn dán lại. Hạn sử dụng của mứt hoa quả tươi là một tháng, Cẩm Khê lại làm kỹ lưỡng, cố gắng giảm bớt khả năng vi trùng tiến vào để thời gian giữ được mứt hoa quả lâu hơn một chút.
Buổi tối đội hái lượm trở về, lượng thu hoạch cực nhiều, cả một mảnh rừng cây đủ cho họ tha hồ hái.
Nhà Cẩm Khê có bốn người đi, được chia về hơn ba trăm cân trái cây, vì không thể lãng phí quá nhiều đường làm mứt hoa quả nên bọn Cẩm Khê đem phơi nho dại thành nho khô.
Thu hoạch rất nhiều nên người trong thôn vui mừng lắm, mỗi ngày đều có thể nhìn thấy bóng người tất bật ngược xuôi. Hôm nhóm Khương Thần về trời đổ cơn mưa nhỏ, con mồi săn được lần này cũng khá khẩm, nai sừng tấm, hươu sừng, hươu bào, gà rừng, vịt hoang, số lượng đáng kinh ngạc cũng nhờ đợt săn thú này mọi người nghiên cứu trước, vẫn là dùng lưới bao vây con thú nhưng rút kinh nghiệm lần trước tăng thêm phạm vị vây lưới. Người trong thôn còn trang bị thêm giáo dài cũng là cây gỗ buộc với dao găm. Thợ mộc Diêu của thôn đang bắt tay làm cung nỏ, bản vẽ là Khương Thần cung cấp, đến lúc làm xong họ sẽ săn được nhiều động vật hơn nữa.
Hôm nay mỗi nhà trong thôn cũng được chia rất nhiều thịt cùng trái cây, nhưng không có người nào hưng phấn quá, về nhà dọn dẹp một chút để nửa đêm hai giờ hôm nay lại xuất phát tiếp, vì hôm qua có mưa nhỏ nên nhất định hôm nay trong rừng có nấm. Trước kia vì nhà nào nhà nấy có đủ lương thực nên người trong thôn muốn tìm thêm chút nấm ăn chơi cũng chỉ lên núi Đông Sơn, không xem trọng loại thức ăn này lắm, nay nghe nhóm Đại đội trưởng Triệu kể về tình trạng ở phía Nam, mọi người đã biết về sau không thể dựa vào lương thực trong ruộng được, họ nhất định phải kiếm nhiều loại thức ăn hơn nữa.
Nấm sinh trưởng rất mau, đặc biệt là dưới ánh mặt trời sung túc, nhưng thông thường sau khi mưa nấm sau tám chín giờ sáng không thể hái được, lượng nấm năm nay hẳn là ít hơn. Bất quá trong tình hình hiện nay, xem xét lợi ích thực tế nên không có người nào chịu nhàn hạ, đúng nửa đêm liền xuất phát.
Chuyến này ngoại trừ người già, trẻ con và đội tuần tra, những người khác xuất động hết. Mới sớm đã tiến vào rừng rậm, nhưng nơi họ đến không phải chỗ săn thú trước đó mà là ngọn núi phía Tây, bên kia có một mảnh rừng tùng, trước đây nơi này có lượng lớn nấm tùng và nấm rơm.
Lần này Khương Thần ở lại thủ thôn, đội săn bắt cũng không đi săn thú, vì đội hái lượm quá nhiều người cần đội săn bắt đi theo bảo vệ. Trong thôn chỉ còn ít người nên ông Sáu lo lắng, để Khương Thần ở lại trông chừng.
Lúc đám người Cẩm Khê tới nơi là bốn giờ sáng, trời đã tờ mờ sáng, mưa cũng ngừng, bước vào mảnh đất lầy lội ẩm ướt trong rừng làm quần ai nấy đều dính dáp bùn đất.
Đẩy một cành tùng khô mọc sát đất ra liền tìm thấy chi chít cây nấm, y như dự đoán của các cụ trong thôn, tình hình sinh trưởng của nấm đặc biệt tốt, dùng cái cào cào một cái đã làm bung ra khá nhiều nấm.
Trước chín giờ phải hái cho xong nấm nên không người nào phí thời gian nói chuyện, mỗi người ngồi xổm ở một góc tranh thủ làm việc từng phút từng giây, bởi người làm việc phân tán nên đội săn bắt cũng phân tán theo, họ không hái nấm mà đứng vây quanh bên ngoài chú ý mọi người đừng tách nhau quá xa, đồng thời canh chừng động vật cỡ lớn.
