Tuyết tan rất nhanh, không giống những năm trước phải mất một khoảng thời gian, khí hậu cứ như lập tức ấm lên, từ thời kì mọi người toàn thân vũ trang áo bông nhảy vọt sang thời kì vận áo sơ mi.
Lão gia tử thức dậy rất sớm, vừa bước ra cửa liền cảm giác một luồng gió mát thổi qua, ông lập tức phản ứng, chạy vào sân vốc một nắm đất lên xem, cả người xém tí nữa là nhảy cẫng lên.
“Nhanh nhanh, đứng lên ăn cơm rồi chúng ta xuống ruộng” Lúc này mới năm giờ sáng. Lão gia tử nói xong thì cầm chậu chạy ra sân, dùng sức gõ, vừa gõ vừa la, “Tuyết tan rồi!” Trong tiếng gọi vừa ẩn chứa sự mong chờ đã lâu vừa lộ vẻ nôn nóng khẩn trương. Gần như cùng lúc với ông, ông chú Sáu cũng chạy đến từng nhà kêu gọi, gương mặt các ông cụ nở nụ cười tươi rói.
Thoáng cái toàn bộ thôn dân đều bật dậy hết.
Chừng sáu giờ thì bắt gặp một nhà Cẩm Khê cùng với nhóm người Trương Trung ở dưới ruộng, hôm nay bọn họ cần xới đất trước. Về chuyện làm nông họ sớm đã bàn xong xuôi, hai nhà sẽ làm chung với nhau, nhóm người Trương Trung tuy sức mạnh dồi dào nhưng không biết cách làm ruộng, cần có người hướng dẫn, với lại Tào nhị tiên đó giờ đều ra ngoài xem tướng coi phong thuỷ cho người ta, ruộng đồng thì cho mướn, bản thân ông cũng chưa làm nông được mấy lần.
Hai con lừa trong nhà phát huy tác dụng, tuyết vừa tan nên đất khá ẩm ướt, xới đất lúc này rất thuận lợi, hiện tại mọi người đều không quan tâm khí hậu thế nào, giờ mới bắt đầu trồng trọt đã trễ lắm rồi, ai cũng mong mau chóng vẩy hạt giống xuống đất thôi.
Thời tiết nóng lên rất nhanh, từ đợt thiên thạch rớt xuống hồi năm ngoái, bầu trời chưa từng trong xanh được một lần, khói lửa dưới mặt đất bay lên cao xen lẫn với bụi bặm trong không khí, nơi có tuyết thì còn đỡ, nhiều nơi không có tuyết đều chìm ngập trong bụi sương mù dày đặc, nhưng vào sáng sớm ngày thứ ba sau tuyết tan, mặt trời mọc lên, bầu trời sáng sủa quang đãng, không trung trong xanh trở về dáng vẻ trước kia, nhiệt độ nhanh chóng tăng cao giống như bước vào đầu hạ.
Cật lực lao động cả nửa tháng mau chóng gieo trồng xong xuôi, bốn mẫu liền kề nhà, hai mẫu trồng khoai lang, hai mẫu trồng khoai tây. Trong các mẫu đất nhà họ bốn mẫu này là quan trọng nhất. Bởi thời tiết bất đồng, dù là trưởng bối làm nông thâm niên nhất giỏi nhất cũng không thể đảm bảo mùa màng năm nay được mùa hay không, nên họ phải tính toán đến tình huống xấu nhất, lỡ như xảy ra chuyện ít nhất cũng phải bảo trụ bốn mẫu đất này.
Trong đồng ruộng thì một nửa trồng bắp và đậu nành, còn phân nửa trừ một ruộng trồng dưa leo, còn lại bảy mẫu thì trồng kiều mạch.
Trong thôn không chỉ riêng nhà họ chọn trồng như vậy, hầu như mọi người đều làm thế, cây kiều mạch thân to không chịu được nóng cũng không chịu được lạnh, nhưng ưu điểm là lớn nhanh, thời kì sinh trưởng ngắn, lúc họ gieo trồng hạt ngô thì nhiệt độ không khí đạt đến điều kiện nảy mầm của cây kiều mạch, cho nên trong thôn mới quyết định trồng kiều mạch, như vậy càng nhiều thời gian tận dụng đất trồng thứ khác, đồng thời họ cũng sợ đến tháng Chín nhiệt độ lại giảm, đậu nành và bắp không sống được. Nếu là kiều mạch thì có thể thu hoạch trước đó rồi lấy đất trồng tiếp củ cải hay cải trắng.
Trước kia bên họ cũng từng trồng kiều mạch, sau đó đều đổi sang đậu nành và bắp, kiều mạch chỉ còn ít nhà trồng tối đa một mẫu tự ăn cho đổi món, ai bảo kiều mạch cho sản lượng quá thấp.
Hạt giống kiều mạch do cả nhóm vào thành phố đổi được, hiện tại các thế lực rất coi trọng cày bừa vụ xuân này, có hẳn một nơi riêng biệt chuyên trao đổi hạt giống. Những người từ thành thị xuống đây làm nông, hạt giống trong tay họ đều do bên trên cung cấp, sau khi thu hoạch phải trả về, còn những người ở nông thôn như bọn Cẩm Khê cũng có thể đi lĩnh, nhưng sau khi thu hoạch phải nộp lên lượng lương thực theo tỉ lệ, không thì phải dùng lương thực để đổi.
Ai nấy đều không muốn dùng lương thực trao đổi, họ đã ăn không lương thực suốt một năm, còn dư chả được bao nhiêu, nhưng không còn cách nào, chỗ họ không có loại hạt giống này. Vẫn có một số người đi lĩnh hạt giống chờ khi thu hoạch sẽ nộp một phần. Song cũng không biết đâu là chọn lựa thông minh hơn.
Lo xong chuyện đồng áng cả nhà có thể nghỉ ngơi một ngày. Mấy ngày này quá mệt mỏi, thức khuya dậy sớm buổi tối vừa đặt lưng xuống giường là ngủ ngay.
Nghỉ ngơi một ngày lại tiếp tục bắt tay trồng rau quả trong sân nhà, Cẩm Khê rất coi trọng vườn rau này, một nhà họ dựa vào rau khô cũng có thể vượt qua một mùa đông, rau bị phơi khô mất đi nhiều chất dinh dưỡng nhưng ít nhiều gì cũng bổ sung được một ít. Đặc biệt là tương cà chua làm năm ngoái, hôm qua mới lấy ra làm món canh trứng tương cà ăn vừa mới mẻ, vị không khác canh trứng cà chua bao nhiêu, hoặc là trộn với những món khác đem hấp cách thuỷ, mùi vị khá đỉnh, năm nay Cẩm Khê dự định làm nhiều hơn một chút.
Tiếp theo còn phải làm tương hột, trong nhà sớm đã làm đến giai đoạn tương khối, để kịp thời đến mồng Tám Âm lịch thì bỏ vào trong lu làm tiếp, trời nóng đồ ăn lên men tốt nhất. Chum dưa muối lớn trong nhà vẫn còn rất nhiều, nhưng năm nay họ vẫn làm thêm, đợt cửa sổ và gia cụ đặt làm chỗ Diêu thợ mộc trước đó, nhà Cẩm Khê ngoài chút lương thực còn trả thêm một vò dưa muối, lại nói trong thôn không có mấy nhà ủ dưa muối nhiều như nhà cậu, ngay cả thực phẩm giá trị thấp như dưa muối cũng trở thành tiền tệ lưu thông.
*Tương khối: giai đoạn sau khi sơ chế đậu thì giả nát ép thành khối vuông, cắt ra thành từng khối nặng chừng 1 cân, phơi khô để nó lên men
*Người Đông Bắc Trung Quốc chỉ hạ tương (cách gọi riêng làm tương hột của họ) vào mồng Tám, Mười tám, Hai mươi tám Âm lịch, thường là trong tháng Tư của năm, không rõ nguyên nhân, chỉ biết đây là quy củ
Ngay hôm sau ngày nhà Cẩm Khê trồng rau trong vườn, trời đổ một trận mưa, tí tách rả rích suốt cả ngày, lão gia tử đứng ở cửa nhà nhìn ra ngoài, gương mặt mỉm cười suốt, mưa như vậy là tốt nhất, vừa không lớn làm trôi hạt giống trong đất lại vừa kéo dài để nước thấm sâu xuống mặt đất. Sau cơn mưa trời lại sáng, lão gia ra ruộng một chuyến, lúc trở về thì vui mừng kể “Kiều mạch nảy mầm.”
“Sao lại nhanh như vậy?”
“Chắc trời nóng quá nên nó nóng nảy theo, đủ nhiệt độ liền nảy mầm.”
Nhìn tình hình này mọi người đều vui mừng phấn khởi. Nhưng tâm trạng hân hoan này không duy trì được bao lâu, bởi tỷ lệ hạt giống nảy mầm quá thấp.
“Ông nội, rốt cuộc sao vậy ạ? Hạt giống bị hư phải không?” Cẩm Khê đi theo lão gia tử ngồi xổm tại mép ruộng, nhìn cây mầm lưa thưa trong ruộng mà phát sầu.
Lão gia tử lắc đầu “Không phải. Hạt giống của chúng ta đều tốt.” Nói xong ông đi vào trong ruộng moi vài hạt giống không nảy mầm ra, có hạt chỉ nảy mầm một nửa, có hạt hoàn toàn không nảy mầm. Nói về chuyện hạt giống thì không chỉ mình họ mà nhà nào trong thôn cũng bị như vầy. Hơn nữa cây kiều mạch khi mọc lên thân to lá rộng, lúc gieo hạt giống rải cách xa nhau nên thời điểm chúng nảy mầm không phát giác ra, giờ nhìn kỹ thấy thưa thớt mới giật mình.
Kiểm tra các mẫu đất khác, khoai lang và khoai tây đều để mọc mầm mới trồng vào đất, nhìn các mầm trên đất trông cũng không tệ, về phần sinh trưởng thế nào còn phải quan sát thêm. Kiều mạch lục tục nẩy mầm, nếu một mẫu có thể thu hoạch bằng phân nửa trước kia cũng coi như không tệ. Tỷ lệ hạt giống bắp và đậu nành nảy mầm là thấp nhất, đám người Cẩm Khê lại gieo hạt lần nữa, nhưng cũng không có kết quả. Ngay cả người làm ruộng thâm niên nhất trong thôn cũng không hiểu nổi, rõ ràng trời tốt đủ nước đủ nhiệt độ, tại sao lại không nảy mầm?
Những người dân thành thị qua bên kia Đông Sơn mấy ngày nay cũng vội vã chạy đến thôn cậu hỏi thăm nguyên nhân hạt giống của họ không nảy mầm, làm nông thì họ chỉ là dân ngoài nghề, không mong được năng suất như người trong thôn, một mẫu có thể ra được một phần tư là tốt rồi, nếu không có thiên tai hoặc ít nhất không có trước khi thu hoạch, sản lượng trên cũng đủ cho họ ăn tới đầu xuân năm sau. Nhưng tình hình như hiện tại thì làm sao họ sống nổi.
Vườn rau Cẩm Khê phụ trách cũng không khả quan, cây trồng nào cũng nảy mầm rất ít khiến cậu như ngồi trên lò lửa, trên miệng nổi lên vài cục mụn nước.
“Em thật là, việc này cũng không phải sốt ruột thì có thể giải quyết, giờ ngay cả cơm cũng không nhai được.” Khương Thần đau lòng cầm tăm bông bôi thuốc cho Cẩm Khê.
“Không gấp gáp sao được, anh nhìn trời nóng rực kìa, chỉ sợ năm nay lại có hạn hán tiếp.”
Khương Thần cũng lo lắng, nhưng lúc này không thể nói lời không may “Không phải ruộng kiều mạch sinh trưởng không tệ ư, giờ đã nở hoa rồi.”
“Vậy mà không tệ à, vốn đã cho sản lượng thấp rồi, còn không mọc toàn bộ, một mẫu thu được trăm cân là cùng.”
Kỳ thực Cẩm Khê sốt ruột nôn nóng như vậy chủ yếu là vì trong những cơn ác mộng của cậu luôn đi đôi với nguy cơ khủng hoảng lương thực, lúc bắt đầu làm ruộng cậu đã có dự cảm không lành, sau đó hết thảy đều thuận lợi khiến cậu thấy có chút không thật, nhưng bây giờ dự cảm lại ứng nghiệm, mà đây chỉ là bắt đầu.
Bởi có giấc mơ gợi ý nên so với người khác cậu càng hiểu tính nghiêm trọng của chuyện này, người trong thôn có sốt ruột đó, nhưng không giống cậu biết vài chuyện phát triển sau nữa, nhưng những giấc mộng này không báo nguy rõ ràng như trước đây nên cậu cũng không biết nói như thế nào.
Hiệu suất nảy mầm không tốt, may là những cây nảy mầm đều phát triển thuận lợi, mọi người cũng được an ủi phần nào, thôn dân lại trồng thêm vài mẫu ruộng nữa, dù sản lượng mỗi mẫu đều giảm nhưng thu hoạch cuối cùng tính ra cũng đủ ăn. Người dân thành thị thì phiền toái rồi, họ trồng ít, sản lượng thu hoạch nhất định không đủ. Nhưng họ cũng biết tình hình gay go trước mắt nên mặc kệ bên trên phân cho họ bao nhiêu ruộng, bởi trấn bên kia núi không còn một thôn dân nào, đồng ruộng lại nhiều nên những người này dứt khoát làm thêm vài mẫu, trồng trước rồi nói sau.
Lúc này không có cách giải quyết hiệu suất nảy mầm, chỉ có thể cày thêm đất trồng bù lại.
Sau đó mặc kệ ruộng đồng phát triển thế nào, người trong thôn tạm thời nhàn rỗi nên bắt đầu tổ chức người xây nhà, xây nhà là đại sự, từ sau khi mấy nhà bị sập thì mọi người đã tính toán xong xuôi, vật liệu xây dựng cũng chuẩn bị xong từ lâu.
Gạch rất khó lấy được nên mọi người quyết định dùng đá trên núi xây nhà, các hộ xây lại đã sớm định được vị trí mới, người trong thôn chia làm các nhóm qua hỗ trợ, xi măng mua trước đây cũng phát huy tác dụng, móng nhà bằng đá, nửa dưới căn nhà dùng đá tảng, hơn nửa trên căn nhà thì tận dụng gạch từ các căn nhà bị sụp, gom lại một chút cũng đủ dùng, bởi mùa đông rét lạnh nên các căn nhà mới nên các vách tường đều lắp thêm ống dẫn hơi nóng.
Toàn thôn đồng thời xuất động nên nhà xây xong rất nhanh, cơ bản đều là nhà ba gian, chủ yếu là cứng cáp và giữ ấm, bởi vì phải đào thêm hầm ngầm có chút phiền toái, bất quá nhiều người nhiều tay nên sau một tuần cũng xây xong, còn tường vây, chuồng gà chuồng heo gì đó thì để gia chủ tự lo.
Tham gia phụ giúp các nhà bị sập xây nhà mới xong thì nhà Cẩm Khê cũng bắt đầu khởi công, tuy nhà họ không phải xây lại nhưng cũng là công trình lớn, dựa theo thiết kế, xà nhà cần nâng cao lên, xây thêm hành lang kín ở ba mặt Nam Tây Bắc căn nhà, thông gian Đông với nhà dưới. Nhà dưới cũng cần tu sửa thêm lần nữa, gia tăng bề dày vách tường, dựng vách ngăn ra làm hai, thông nhà bếp với phòng vệ sinh xây dựa vào gian Đông, phòng tắm xây dựa vào gian Tây, trong nhà tắm có lò nấu nước.
Suốt mùa đông năm ngoái cả nhà đã phải chịu đựng khổ sở lắm rồi, nhất là lúc đi vệ sinh, đúng là hành người muốn chết, nên vừa nói đến sửa nhà thì thứ đầu tiên họ nghĩ đến chính là nhà vệ sinh, không phải họ muốn nhà vệ sinh hiện đại gì mà chỉ cần lúc đi nhà cầu không bị đông lạnh là được.
Xây thêm gian phòng tắm cũng là cần thiết, năm ngoái trời lạnh đến mức không thể tắm giặt, nhà họ gần như không được tắm táp đàng hoàng lấy một lần. Nhưng dĩ nhiên giờ này muốn xây một nhà tắm tiện nghi cũng không thực tế, nước đâu phải do tự mình chảy ra được, thời điểm âm bốn mươi năm mươi độ, thậm chí có lúc xuống tới âm sáu bảy mươi độ, nước chưa dùng được vài ngày đã bị đông thành đá rồi, cho nên phòng tắm làm tương đối đơn giản, xây một bể tắm sát vách tường gian Tây, lắp đường ống nước dưới bể, một đầu nối với vòi nước, đầu kia nối với thùng gỗ chôn ở dưới hố, lúc tắm thì nấu nước bằng cái bếp lò trong phòng tắm trước, tắm xong nước dơ sẽ trôi xuống thùng gỗ nên chỉ việc xách thùng ra ngoài đổ đi, trong phòng đủ độ ấm không lo nước bị đông cứng, chỉ là nấu nước đổ nước có hơi phiền toái tí.
Nhà dưới gần như là phá đi xây lại, tường dày hơn, tường phía Tây lắp ống dẫn hơi nóng, lò đốt cùng chỗ với lò đốt của giường đất, thông với gian Đông nên rất ấm áp, trong nhà dưới lại xây giường đất lần nữa, lúc này nó đã không còn là nhà kho mà có thể cho người vào ở luôn cũng được.
Xà nhà nâng cao, hai đầu các hành lang gắn cửa, nhà trên nhà dưới gì đều được bao kín, mỗi hàng lang rộng một thước hai, dùng mười cột trụ chống đỡ, cửa gỗ rất dày ngoài khả năng chống lạnh còn có tác dụng an toàn, ít nhất sẽ không phát sinh như lần hung đồ tập kích, ai muốn xông vào nhà phải phá cửa hành lang trước. Toàn bộ kiến trúc đều chế tác bằng gỗ vừa dày vừa nặng, một khi đã khoá chốt có muốn vào cũng không dễ.
Cửa sổ đổi hết thành dạng cửa sổ bật hai tầng, đủ an toàn và đủ ấm.
Ngoài ra lần này còn tu sửa cả gian giữa và gian phía Tây Cẩm Khê ở, ở góc phía Nam hai gian đều xây thêm một giường đất rộng khoảng một thước cùng một cửa lò nhỏ mới, giường này hẹp hơn loại bình thường nên khi đốt lửa tác dụng giữ ấm hiệu quả hơn hẳn, bề ngang một thước đủ cho một người nằm, bình thường kê một cái bàn lên ngồi chơi cũng thoải mái. Nếu trong nhà có thêm người cũng có thể ở đây. Ông bà nội ở gian giữa, thường ngày cả nhà đều tụ tập ở nơi này, lắm lúc có nhiều người đến chơi, khi đó người trẻ tuổi không ngồi trên giường mà đứng nói chuyện hoặc ngồi băng ghế, khá lộn xộn, hiện tại có cái giường hẹp này, rất thích hợp để hai bên ngồi nói chuyện với nhau.
Xà nhà tăng cao, nóc nhà kéo dài bao quát cả nóc hành lang, phần nóc tăng thêm hai lớp và cách nhau một tầng ấm để nhiệt độ trong phòng không lan ra ngoài, nóc nhà tăng thêm độ dốc chống tuyết đọng dày, tầng ấm còn có khả năng cách nhiệt, mùa hè mặt trời oi bức, có tầng ấm ngăn lại trong nhà sẽ không quá nóng.
Căn nhà vừa tu sửa xong thì không biết Khương Thần lấy được sơn nước từ đâu, sơn hết cửa lớn cửa nhỏ trong nhà thành màu nâu vàng, nhìn vừa đẹp vừa như dày thêm mấy lớp. Kiếng cửa cũng là thuỷ tinh công nghiệp lấy từ thành thị, đôi khi Cẩm Khê cảm thấy họ không phải xây nhà ở mà là xây thành lũy, hết thảy đều lấy an toàn làm trọng điểm mà suy.
Căn nhà sửa xong trông nặng và cao lớn hơn rất nhiều, Cẩm Khê ra ra vào vào đều sờ lên cửa hành lang một cái, vô cùng có cảm giác an toàn.
Nhà dưới chuyển thành nơi ở nên đám người Khương Thần, Trương Trung lái xe vào thành kiếm nguyên liệu xây một mớ buồng thô sơ dựa vào tường phía Nam, kết cấu bằng thép nên khá rắn chắc, chỗ duy nhất không tốt là không thể giữ ấm, nhưng họ chỉ dùng nó làm chỗ cất cỏ khô và mấy thức ăn cho gia súc nên không lo chúng bị đông cứng.
*Nhắc lại: Nhà dưới trước kia ngăn ra làm thành nhà kho
Không chỉ có nhà họ, vài nhà vốn không có ý định tu sửa thấy cách làm của nhà họ cũng động tâm, lên Đông Sơn đốn cây mô phỏng theo, hoặc nếu không nâng xà nhà thì cũng xây hành lang kín hay là lắp ống dẫn hơi nóng trong tường.
Nhóm Trương Trung cũng sửa nhà, bất quá nhà chú Hai Diệp còn mới hơn nhà Cẩm Khê, họ không xây hành lang mà mở cửa sau nhà bếp thông với nhà vệ sinh và phòng tắm xây giống như nhà Cẩm Khê, bốn bức tường trong nhà đều lắp ống dẫn hơi nóng, cửa sổ không thay đổi mà hàn khung sắt chụp ở bên ngoài, không ảnh hưởng đến việc mở cửa sổ, người bên ngoài cũng không vào được.
Đồ vật này nọ họ đem về đều là lấy không, rất nhiều nơi bị bỏ hoang, căn bản không còn ai kinh doanh.
Tiến vào cuối tháng Sáu, mặt trời rọi nắng càng lúc càng gay gắt, không giống năm ngoái không tích được nước, năm nay vẫn có nước mưa, cứ ba năm ngày đổ một trận mưa, nhưng trong cái nóng oi bức con người chỉ làm việc được nửa ngày. Ngày nắng chói chang khắc nghiệt làm hoa mầu trong đất đều ủ rũ, có lẽ là không thích ứng, luôn khoác dáng vẻ không đủ dinh dưỡng.
Ngược lại thực vật trên núi, còn có cỏ trên đất thì tươi tốt bất thường, ngay cả cỏ đuôi chó lúc trước giờ nhìn qua giống như lúa nước, phiến lá xanh thẫm to khoẻ. Chớ nói chi là cây bụi hoặc dây leo cây mây vừa mới mọc ra trên núi, chỗ họ giá rét đáng ra rất ít thực vật dây leo, thế nhưng năm nay tình hình biến đổi, thực vật đều dài hơn tươi tốt hơn, dây nho dại lúc dời về nhà Cẩm Khê trồng cũng dài hơn hai mươi thước, sinh trưởng cực hạn của nó vốn chỉ cỡ đó, nhưng có thể về nhà họ nên nó có thêm không gian, hai gốc nho dại cho cực ít quả lúc này đã bám theo bờ tường leo đến cây bên cạnh, bò rất nhiều, mỗi gốc ít nhất chín nhánh, hoàn toàn không bị ánh sáng mạnh ảnh hưởng.
Thấy tình trạng như vậy các cụ trong thôn suy đoán những thực vật đều trải qua mùa đông, có phải thực vật trải qua mùa đông đều sẽ sinh trưởng mạnh hay không. Suy đoán này tuyệt đối không vô lý, chẳng hạn như cây cối bao quanh nhà Cẩm Khê trải qua một năm nay phát triển ngày càng tốt, thân cành thô chắc, tán lá trên cao trùng trùng điệp phủ rợp bóng không gian bên dưới.
Buổi tối, Cẩm Khê chỉnh lại chăn cho Đại Bảo rồi lê giày trở lại giường góc Bắc, trong phòng xây thêm giường đất nhỏ, Đại Bảo vẫn là tính trẻ con thích cái mới mẻ, cứ nằng nặc ngủ ở đó.
“Anh ấy ngủ nhanh thật, ngáy luôn rồi.” Khương Thần vừa cười vừa trải đệm lên giường.
“Tại không có chuyện gì phiền lòng, mà ban ngày ảnh làm việc liên tục nên tối đặt lưng xuống là ngủ luôn, em không cần cái mền dày này đâu, tối qua làm em đổ đầy mồ hôi, giường đất cũng đủ nóng, cái mỏng kia được rồi.” Cẩm Khê sắp xếp xong gối đầu.
Khương Thần nghe vậy liền đổi một cái mền khác cho cậu “Ngày mai anh tính đi bãi Bắc Ngư một chuyến.”
“Sao vậy?”
“Bên đó không phải là đầm lầy ư, anh lo tuyết tan ở bển bị nước vào.”
“Vậy em với anh cùng đi đi”
“Không cần, anh mượn xe của Trương Trung, đi trong ngày là về.”
“Vậy được, à, anh nhớ cầm một cái rương trong mấy thứ đồ gốm thủ công về, tuần sau Cẩm Hàng nhà ông chú Năm làm đám cưới, hai người họ trì hoãn khá lâu rồi, giờ cũng không thể đi tiền, theo như tiền lệ, chúng ta tặng năm cân lương thực, không thể nhiều hơn nên em tính tặng thêm thứ gì đó nữa, anh chọn cái nào vừa đẹp vừa thực dụng một chút nghen.”
“Cái rương phải không, anh cầm về một cái để em xem trước coi được không”
“Anh nhớ xem kỹ trước một chút, kẻo như lần trước cái rương vỡ hết một nửa”
“Được. Không thì tặng cậu ta tấm thảm trải sàn, cũng khá hợp mà.” Những thứ này đều là hàng Thổ Nhĩ Kỳ, gốm sứ có màu sắc kết cấu tuyệt hảo, lúc đó anh khiêng về cũng không biết là gì, sau mới nhìn tới, lần trước định cầm một cái rương về nhà nhưng không chú ý làm nó vỡ hết phân nửa, may là thảm cột thành bó nên không bị hỏng, kiểu dáng hoa văn màu sắc tinh xảo rất hợp làm quà tặng cho vợ chồng mới cưới.
“Thôi đừng, hôm trước thím Ba nhà ông chú Ba qua nhà mình thấy thím Hai dùng muốn xin một cái, thím Hai không đồng ý, mới cách mấy ngày thôi, nếu tặng Cẩm Hàng kẻo thím ấy lại qua bên mình lằng nhằng.”
Trong nhà làm hành lang gấp khúc, hiện tại trời ấm nên để cửa hành lang mở ra, thím Hai trải một tấm thảm rộng một thước ở hành lang vừa làm vừa trông Hổ Tử, không chỉ thím Hai mà bà nội cũng thích ngồi ở hành lang đằng trước, hành lang cao hơn mặt đất ba mươi centimét, sàn bằng gỗ và khá rộng, muốn ngồi khoanh chân hay duỗi thẳng đều được, lót thảm ngồi ở đó làm vừa sáng sủa vừa mát mẻ.
Công cuộc tu sửa nhà trong thôn hoàn thành không lâu thì phụ nữ trong thôn phát hiện một chỗ tụ hội tốt mới. Suốt mùa đông giá rét ai cũng ru rú ở nhà, nhưng vì trong nhà ít nhiều gì cũng có chứa lương thực nên không muốn để cho người khác vào nhà, người chủ động đến thăm cũng ít, hiện tại không cần vào trong nhà, cứ an vị ở hàng lang vừa làm việc vừa tám chuyện, giúp cho phần đông chị em phụ nữ nín nghẹn mãi tìm được thú vui mới.
Nhà Cẩm Khê hiển nhiên cũng là nơi tụ tập tốt, chỉ là nhà cậu từ lâu đã ít qua lại với hộ khác trong thôn, có đến chơi cũng là mấy bà con quan hệ đặc biệt gần, tính tình không khác thím Hai là bao, họ đến nhà vài lần, không thấy ai có tâm tư gì không tốt nên Khương Thần và Cẩm Khê không chú ý nữa, dù sao phụ nữ cần có xã giao, cứ buồn chán ở nhà mãi sẽ sinh phiền muộn.
Nhưng ở đâu cũng có mấy người khó mà ưa nổi, thím Ba vốn chưa từng lui tới nhà Cẩm Khê đột nhiên hôm trước đến nhà chơi, khi đó thím Hai đang trò chuyện với thím Tám về việc tìm đối tượng cho con trai thím, thím Ba vừa đến thì bầu không khí hài hoà biến mất, vừa sai chị dâu Anh Tử pha trà rót nước vừa chê thảm trải ở góc ngoài xấu hoắc, muốn ngồi thảm như thím Hai đang ngồi. Thím Hai cũng không sợ bà ấy, không thèm tiếp lời, cuối cùng bà ấy đen mặt bỏ đi.
“Đừng để ý bà ấy, ai mà không biết bà ta lắm mồm lại thích chiếm lợi người khác. Có điều tạm thời bà ta sẽ không đến nhà mình nữa đâu.”
“Bộ xảy ra chuyện gì à?”
“Không có gì”. Khương Thần không nói thật ra hôm qua bà thím kia lại mò tới nữa, đúng lúc thím Hai và bà nội vào nhà làm việc gì đó, trong hành lang không có ai, thím Ba kia tính đem tấm thảm trải sàn kia đi, vừa vặn anh trở về bắt gặp, thực ra anh có làm gì đâu, chỉ nhìn bà ta một hồi, ai ngờ bà ấy bị hù đến mặt mũi trắng bệch bỏ chạy. Chuyện này mấy người thím Hai cũng không biết.
Cẩm Khê kéo kéo chăn lên “Nhiều năm như vậy mà thím ấy không chịu thay đổi, khiến Cẩm Phi đi theo cũng không ngẩng cao đầu lên được, hai đối tượng của anh ấy vì thím ta mà không thành. Thôi đừng nói về bà ấy nữa, anh nói xem năm nay lương thực thu hoạch không nhiều phải làm sao bây giờ?”
“Đi một bước tính một bước vậy, nhà mình còn cầm cự được hai năm, người ngoài thì không chắc, chỉ sợ lúc không còn lương thực họ đến chỗ chúng ta đánh cướp, nhưng không chừng ở phía Nam sẽ khá hơn một chút. Ngày mai anh đi bãi Bắc Ngư sẵn tiện xem bên kia có động vật gì không, săn thú cũng là một lối thoát.”
“Nhớ phải cẩn thận, anh coi lừa dê nhà mình to khoẻ hơn trước rất nhiều kìa, nếu lỡ đυ.ng phải gấu thì nguy to, hay là anh đừng đi nữa.” Cẩm Khê lại lo lắng.
“Em yên tâm, anh biết tính toán mà, chỉ là đến đó quan sát tình hình thôi, huống chi anh còn có súng. Với thân thủ anh em cứ an tâm. Hơn nữa anh cảm giác hình như sức lực và tốc độ của anh tiến bộ hơn trước” Khương Thần nói xong nắm chặt tay lại gồng lên.
“Vậy à? Em không có chú ý, nhưng đúng là sức lực của Đại Bảo có tăng lên, hôm trước em với ảnh đùa giỡn suýt nữa đã bị văng ra, trước đây sức ảnh không mạnh như vậy, mà hình như em thấy anh cao hơn một chút đó”.
“Thật à?” Khương Thần chưa đo qua chiều cao.
Cẩm Khê ngồi dậy mở đèn, lấy gối đầu Khương Thần ra, “Anh kê chân lên tường đi” Khương Thần nghe lời dịch người xuống một chút, để chân kề sát tường, Cẩm Khê đo khoảng cách dọc theo giường đất, “Xem này, so với lúc mới trở về anh cao lên hai ngón tay”
Khương Thần đặt gối đầu về chỗ cũ, miệng cười toe toét, “Không ngờ anh già đầu như vầy mà còn cao lên được nữa. Để anh đo cho em, coi cao lên được bao nhiêu”
Cẩm Khê cũng nằm giống như Khương Thần khi nãy, đo xong xuôi Khương Thần đưa tay lên ước chừng “Hình như cao thêm.”
“Cái gì mà hình như, lại lừa bịp em, không có cao thêm thì nói.” Cẩm Khê đẩy tay anh qua một bên, nhéo nhéo cánh tay của mình, lại nhìn cơ bắp của Khương Thần, haiz, quên đi, không so với anh ta.
“Không cần nhìn, em rắn rỏi hơn trước nhiều lắm, tiếc là không có bao nhiêu thịt.” Khương Thần biết Cẩm Khê trước khi thiên tai gầy đi rất nhiều, có thể là do suy nghĩ nhiều và chịu áp lực nặng nề.
“Em cũng như vậy——” Cẩm Khê chưa nói xong liền nghe tiếng chó sủa “Sao vậy?” Không chỉ chó nhà cậu mà chó trong thôn đều sủa vang.
“Để anh ra xem.” Khương Thần nhảy xuống giường đi ra ngoài.
Cẩm Khê cũng vội vàng mặc quần áo xuống giường, chưa xỏ giày xong Khương Thần đã đi vào “Có lẽ phía Đông có chuyện, anh thấy phía đó đèn sáng trưng, anh ra đó xem sao”
“Em đi với anh.” Cẩm Khê cấp tốc mang giày vào.
“Chuyện gì vậy?” Ông bà cụ ở gian giữa cũng ngồi dậy. Thật ra để ông bà cụ ở gian nhà Tây thì tốt hơn, tránh cho cả đám vừa ra quấy rầy giấc ngủ của hai cụ, có điều gian giữa ấm áp hơn gian phía Tây, hai cụ ngủ ít không muốn sáng sớm đứng lên liền quấy rầy giấc ngủ của thanh niên, hơn nữa giường đất ở gian giữa rộng có một thước tám, Khương Thần ngủ ở đó chân không duỗi thẳng được, còn phải nằm nghiêng, còn giường đất ở gian phía Tây là loại hai thước hai siêu lớn, anh muốn nằm thế nào cũng được.
“Không có gì đâu ông nội, đầu Đông thôn có tiếng động, tụi con tính ra đó xem một chút” Khương Thần trả lời thì thấy chú Hai và Cẩm Dương cũng ra đến, “Chú Hai, hai người ở nhà đi, để tụi con đi được rồi.”
“Ừ, đi đi.” Chú Hai vẫy vẫy tay, đi vào gian giữa ở cùng ông bà cụ. Hiện tại mọi người như chim sợ cành cong, có chuyện liền lo lắng không thôi.
Hai người từ xa đã thấy đầu phía Đông thôn có cây đuốc chiếu đỏ bừng, tới nơi thì thấy đó là người vợ nhà họ Triệu.
*Người vợ này là vợ Triệu Sinh xuất hiện ở chương 7: , không biết vì sao tác giả không nhắc đến tên Triệu Sinh mà để là vợ Triệu gia, có lẽ là tôn trọng người đã khuất chăng.
“Chuyện gì vậy?” Khương Thần hỏi, bởi đứng ngay trước hai người họ là Diệp Trình.
“Nhà họ có người chết.” Diệp Trình quệt miệng.
“Người chết ? Ai vậy?” Cẩm Khê kinh ngạc.
“Tào Tam Hổ ở Tào gia thôn kế bên và bà vợ nhà họ Triệu”
Cẩm Khê ngạc nhiên đến miệng không khép lại được “Tào Tam Hổ sao lại đến thôn chúng ta. Mà ông ta chết như thế nào vậy?” Cẩm Khê đều không biết nói gì cho phải.
Diệp Trình lắc đầu “Tôi cũng có biết đâu.”
Không bao lâu thì thấy có vài người đến nâng thi thể của Tào Tam Hổ và người vợ Triệu gia đi. Theo sau họ là con gái lớn nhà họ Triệu, trên người đều là máu, ánh mắt dại ra.
Còn hai đứa bé khác sớm đã bị ôm qua một bên, không khóc không gây sự.
Tào Tam Hổ không mặc quần áo, người vợ Triệu gia cũng không xê xích bao nhiêu.
Cẩm Khê, Khương Thần không biết hai người này chết như thế nào, nhưng có thể xác định không phải là người ngoài gϊếŧ, cũng không quan tâm nữa, giờ đã trễ thế này, đứng đây xem náo nhiệt còn không bằng về nhà ngủ. Dù sao cũng chả liên quan đến bọn họ.
Về nhà kể lại cho cả nhà biết, dù sao cũng có người chết nên trong lòng mọi người không quá thoải mái, nhưng hai người này và nhà họ không có quan hệ gì, mà người vợ Triệu gia thì cả thôn luôn coi như không có người này, nên tối đa chỉ cảm thán một chút rồi nằm xuống ngủ.
Sáng sớm hôm sau, Khương Thần thu dọn đồ đạc đang chuẩn bị đi thì thấy ông chú Sáu, ông chú Ba, ông chú Năm, còn có ông Ba ông Tư chi bên kia, các trưởng bối Diệp gia đều đến nhà, theo sau là ba đứa bé Triệu gia.
“Chú Sáu, các chú đến đây có chuyện gì à?” Diệp lão gia tử thấy hơi ngạc nhiên, hỏi.
“Haiz, còn không phải vì ba đứa bé này ư.” Ông chú Sáu thở dài, ông cũng rất khó xử.
Diệp lão gia tử cau mày, không nói gì, những người khác trong phòng cũng không mở miệng.
Ông chú Sáu lắc đầu “Anh Tử, con đưa ba đứa bé này sang gian Đông chơi đi, mọi người có việc cần bàn.”
Chị dâu Anh Tử nhìn ông nội. Lão gia tử khẽ gật đầu, ý bảo cô cứ làm theo.
“Anh Hai, chuyện hôm qua anh đã biết rồi phải không?”
“Có nghe nói, rốt cuộc là chuyện gì? Sao Tào Tam Hổ lại chết ở đây?”
“Haiz, đều là tạo nghiệt. Lẽ ra trước đây em không nên thu nhận một nhà Triệu gia.” Ông chú Sáu vô cùng hối hận.
“Được rồi, bây giờ nhắc lại cũng vô dụng, mau kể lại đầu đuôi sự việc thế nào đi” Tính tình cụ lớn chi bên kia có hơi nóng nảy, hơn nữa ở đây ông lớn tuổi nhất, lời nói có ảnh hưởng nhất.
“Về việc này, trước đây Tào Tam Hổ và vợ Triệu gia có chút quan hệ, từ lúc thôn ta xây tường vây nó không thể đi vào, hôm qua nó sang đây nói là đi thăm dì Hai, chính là con dâu thứ ba của anh Ba.” Ông chú Sáu nói đến đây thì nhìn qua anh Ba của ông.
Mặt ông chú Ba đỏ bừng, lộ vẻ lúng túng không biết làm sao.
“Trước đó nó dùng cớ này vào thôn ta vài lần, mỗi lần tới đều vác theo lương thực nên người thôn ta cũng để nó vào.”
“Tối hôm qua nó lại đến nhà Triệu gia, có lẽ uống rượu nên không tỉnh táo muốn động tay động chân với bé lớn, vợ Triệu gia ngăn lại bị nó đẩy một cái, đầu đầu xuống cạnh giường đất chết, bé lớn sợ hãi nên cầm cây kéo trên giường đâm nó chết”
Cả đám Cẩm Khê nghe họ phân tích án tình này, nghe thế nào cũng thấy giống như kịch tình trong phim ảnh.
“Thật à?” Lão gia tử không tin nổi “Chú nói Tào Tam Hổ là bị bé lớn gϊếŧ? Không thể nào.”
“Vốn chúng tôi cũng không tin, hôm qua bé lớn ra ngoài đi tìm người, chính cô bé nói như vậy. Chúng tôi nhìn hiện trường cũng thấy không có gì kỳ quái. Được rồi, Đại Khương từng đi lính, chắc có hiểu biết về vụ này, hay là cháu qua nhìn một chút coi có gì khả nghi không, ông chỉ nói lại theo lời bé lớn thôi.”
Khương Thần nheo mắt “Dạ, để con qua đó xem sao” Không ngờ sự tình là như thế này, đúng là phải chạy nhanh qua xem mới được.
“Em đi nữa.” Cẩm Khê nói xong thì định đứng dậy.
“Không cần, em không cần đi, anh đi một chút là về liền.” Khương Thần còn định xem xét thi thể hai người chết kia nữa nên không muốn để Cẩm Khê đi theo.
Cẩm Khê nghe vậy thì không đi nữa, Khương Thần rất ít khi từ chối đề nghị của cậu, nếu như cự tuyệt thì nghĩa là chuyện này không tốt cho cậu, Cẩm Khê cũng sẽ không cố chấp cho bằng được.
“Không nói hai người này chết như thế nào, hiện tại ba đứa bé này mới là vấn đề lớn, bé lớn mới chín tuổi, bé Hai cũng mới sáu tuổi, thằng út bốn tuổi, cũng không thể mặc kệ chúng được.”
“Vậy làm sao đây? Thôn ta không có nhà nào là bà con họ hàng với họ, mà hiện tại nhà ai nuôi nổi thêm nữa” Cụ lớn trông rất không vui “Tôi thấy hay là qua các thôn khác tìm thử xem, thể nào cũng phải có một người thân thích chứ.”
“Giờ còn gì thân với chả thích nữa, anh coi Tào Tam Hổ đấy, tối qua bên mình cử người sang bển đưa tin, vậy mà có thấy ma nào tới đưa đi đâu. Nó còn vài người thân đấy.”
“Hay là chúng ta hỏi thăm người trong làng coi có ai chịu nhận không?” Ông chú Năm nói.
“Ai có thể thu dưỡng ba đứa bé này chứ?” Ông chú Sáu nói, mắt nhìn Diệp lão gia tử. Diệp lão gia tử cúi đầu hút thuốc, không biết đang nghĩ gì.
Cẩm Khê ngồi nghe một lúc lâu cũng không chờ được kết quả cuối cùng, bèn bỏ cuộc cầm bình đi vắt sữa dê, mấy ngày trước hai dê mẹ trong nhà đều sinh con, năm ngoái mỗi dê mẹ sinh được một dê con, năm nay một con sinh hai, một con khác sinh một, bây giờ trong nhà có tổng cộng bảy chú dê to nhỏ.
Đang thành thạo vắt sữa dê, bên cạnh đột nhiên xuất hiện một bóng râm “Anh về rồi”
“Ừ” Khương Thần nghiêm túc gật đầu.
“Điều tra sao rồi?” Cẩm Khê đậy nắp bình lại, bưng lên.
Khương Thần tiếp nhận, nhỏ giọng nói “Tình hình không khác lời ông Sáu kể cho lắm, nhưng anh đã xem qua vết thương của Tào Tam Hổ, rất sâu, còn đâm thẳng vào tim.”
“Vậy thì thế nào?” Cẩm Khê không rõ điều này nói lên được gì.
“Anh dựa theo vết tích ở hiện trường để diễn tả lại tình hình vụ án, kết quả giống như theo lời bé lớn đã khai. Vì theo tình trạng lúc đó của Tào Tam Hổ, nếu như xuất hiện một người khác thì hắn không thể nào không đề phòng, huống chi cánh cửa không có dấu vết bị cạy mở, chỉ có thể là người trong nhà làm. Chuyện duy nhất anh để ý là lúc ra tay cô bé không hề do dự hay lưu tình chút nào, một nhát chuẩn xác kịp thời, trước hay sau khi gϊếŧ người cũng tỉnh táo, thậm chí anh nghi ngờ cô nhóc đã có âm mưu này từ trước.”
Cẩm Khê kinh ngạc “Sao có thể chứ, cô bé mới chín tuổi thôi mà.”
Khương Thần lắc đầu “Trẻ con chín tuổi cũng có thể nổ súng, trước đây anh tham gia vài trận chiến, kẻ địch khó lường nhất chính là phụ nữ và trẻ con. Anh chưa bao giờ dám xem thường dù chỉ một đứa nhóc, huống chi cô bé còn ở trong hoàn cảnh kia” Khương Thần nói thế nhưng gương mặt lại biểu lộ vẻ tán thưởng và hứng thú.
“Anh sao vậy?” Cẩm Khê còn chưa từng thấy vẻ mặt này của Khương Thần.
“Ông Sáu đến để bàn bạc chuyện thu nhận mấy đứa bé kia phải không?” Khương Thần hỏi.
“Phải, vẫn chưa có cách giải quyết, chúng không còn người thân nào, lại là trẻ con nên không có ai muốn thu nhận.”
“Hay nhà mình thu nhận mấy đứa bé này đi?” Khương Thần đột nhiên nói.
Cẩm Khê sửng sốt “Sao anh lại nghĩ như vậy?” Mặc dù cậu thương cảm cho cảnh ngộ của mấy đứa bé này nhưng không nghĩ đến chuyện thu nhận chúng, nhà họ tuy có điều kiện hơn nhà khác một chút, nhưng trong nhà già trẻ không ít, họ cũng không hiểu rõ tính cách ba đứa bé này, lỡ như nuôi không tốt đối với nhà họ, đối với chúng đều không tốt. Huống chi vừa nghe Khương Thần nói bé lớn còn nhỏ như vậy đã dám gϊếŧ người, sao anh lại có ý định này.
“Không có gì, chỉ là anh cho rằng bé lớn có thể đào tạo một chút, hơn nữa cô nhóc đã có thể chăm sóc em trai em gái, sẽ không làm phiền đến bà nội và thím Hai, chúng ta cũng chỉ cung cấp chỗ ở cho chúng, bình thường chăm sóc một chút, nuôi vài đứa nhóc cũng không tốn bao nhiêu lương thực.” Thật ra Khương Thần cảm thấy cô bé lớn này đủ kiên cường đủ tàn nhẫn, nếu được huấn luyện không chừng còn hữu dụng hơn cả người trưởng thành. Đương nhiên mục đích thực sự này không thể nói cho Cẩm Khê biết.
“Nhưng mà ——” Cẩm Khê suy tính các tình huống xấu có thể phát sinh, “Nếu nhà mình nhận nuôi mấy đứa bé này, không chừng người trong thôn sẽ nghĩ nhà mình coi tiền như rác, sau này có chuyện gì cũng để chúng ta gánh vác thì nguy.” Không phải cậu không thương người, nhưng thời buổi này mà gánh việc lên mình cũng đồng nghĩa rước phiền phức cho bản thân.
Hơn nữa nuôi trẻ con không giống như nuôi chó mèo, lúc trước nhìn cảnh bé lớn dắt theo em trai em gái thì cậu rất đau lòng cho bé, cậu sẵn lòng trợ giúp những đứa bé này, nhưng sẵn lòng hỗ trợ khác với nhận nuôi, rất nhiều việc cần lo nghĩ.
“Không đâu, nhận ba đứa bé này có khi còn tốt hơn đấy, hôm nay mấy người ông Sáu lại đây không chỉ vì ba đứa bé này, nhà mình vẫn quá gây chú ý, bất quá không thể để mặc họ bài bố, phải khiến họ không thể có việc gì cũng bắt nhà ta đi đầu được.” Khương Thần hiểu rõ hôm nay các trưởng bối kéo nhau qua nhà để làm gì, không phải muốn nhà họ thu nhận mấy đứa trẻ này ư, bằng không sao lại đông đủ như vậy. Anh biết người trong thôn đều nghĩ nhà họ và nhóm người Trương Trung gắn bó với nhau, đi lại đều lái chung xe, hiển nhiên cho là hai nhà họ có điều kiện hơn nhà khác nhiều, mọi người dù ít dù nhiều cũng có chút ganh ghét. Anh không phải tên ngốc, trên đường về anh đã tính toán kỹ, tiếp nhận ba đứa bé này có thể ngăn được vài vấn đề trong tương lai, trước giờ anh đâu phải người có lòng tốt gì.
Cẩm Khê thấy Khương Thần cân nhắc cẩn thận hẳn là đã lên kế hoạch xong xuôi “Vậy anh nói chuyện này với ông nội đi, còn phải hỏi ý chú thím Hai, anh Cẩm Dương và chị dâu nữa, chúng ta là người một nhà, nếu mọi người không đồng ý thì không thể làm, đừng để cho trong nhà không thoải mái.”
“Em yên tâm.” Khương Thần vào nhà, đưa cái bình lại cho Cẩm Khê.
Vì trong nhà có khách nên Cẩm Khê cũng nấu sữa mà mang vào nhà bếp phía sau, nhìn thấy chị dâu Anh Tử đang nhào bột trong bếp.
“Hôm nay còn nhiều hôm hôm qua nữa cơ à, thế nào Hổ Tử cũng bỏ chạy cho coi.” Anh Tử thấy cái bình Cẩm Khê để xuống thì cười nói, Hổ Tử nhà họ cả sữa mẹ cũng không thích uống, vừa thấy chú Út nó cầm bình sữa là lập tức vừa bỏ chạy vừa la, cứ như có .
“Đúng là nhiều hơn, mặc kệ nhóc đó chạy đi đâu rốt cuộc cũng phải uống, mà đây là gì vậy ạ?” Cẩm Khê nhìn cô kéo mì rồi bỏ qua cái khay bên cạnh.
“Tới giờ ba đứa bé kia còn chưa ăn cơm, nội bảo chị làm mì sợi cho chúng. Hình như tối qua mọi người để đám trẻ trú tạm ở cạnh nhà bà Năm nhờ nhà bà chăm sóc, kết quả dâu cả nhà họ không vui, buổi sáng chỉ làm cơm đủ cho người trong nhà ăn, bé lớn có vẻ kiên cường nhìn ra liền dẫn em trai em gái đi, cái gì cũng không ăn, bà Năm thấy lo, nghe nói mấy đứa bé ở nhà mình thì sang đây xem, không thì mấy đứa bé này cũng không chịu than đói. Haiz, thật là…” Chị dâu Anh Tử nói, trong lòng vô cùng khó chịu, cả một gia đình chỉ vì người vợ người mẹ không ra gì làm cho tan nhà nát cửa, mà ngay cả tính mạng mình cũng mất luôn.
Cẩm Khê nghe xong cũng cảm thấy thương cảm, nhưng nếu nhà họ nhận nuôi mấy đứa bé thật thì chuyện sau này khó mà nói trước.