Chương 12: Hầm cá 2
Hiếm khi có đông người qua lại trên con đường chạy từ Đông sang Tây qua cảng đánh cá. Những con tàu nhỏ bị bỏ lại trên nền mảnh đất trống trơn càng làm tăng thêm hơi hướng quạnh hiu vốn đã lan tỏa khắp cảng biển trong ngày nghỉ của ngư dân. Có vài quầy bán nghêu sò ốc, nhưng chỗ này quá khác biệt so với cái cung cách cho đám khách du lịch đào trực tiếp từ cát khi thủy triều xuống thấp.
Dưới gốc cây dọc theo vỉa hè um tùm cỏ dại, Hiroyuki chẳng hề ngần ngại bước luôn xuống lòng đường. Gã nhận ra con trai mình đang thận trọng vượt qua từng bụi cỏ để không bước trượt khỏi vỉa hè.
“Thằng ngốc này,” Hiroyuki thầm nghĩ.
Mẹ thằng bé đã bảo nó không bao giờ được đi xuống lòng đường. Quan sát con trai mình nghe theo lời mẹ dặn một cách vô điều kiện, gã thấy cay đắng không sao tả xiết.
Một cửa hàng bán đồ biển cũ kĩ đứng trước Hợp tác xã Ngư dân. Khi Hiroyuki nhìn ra phía sau cửa hàng, một phụ nữ to béo đi ra, chùi tay vào tạp dề. Gã chào bà bằng một cái cúi đầu.
“Chắc bà không trông thấy bóng dáng vợ tôi phải không?”
Ngữ điệu của câu hỏi chỉ ra rằng gã đang bối rối vì không thấy vợ đâu.
“Không… ít nhất thì hôm nay.”
Không phải chỗ thân tình với bà chủ cửa hàng, gã cảm thấy không mấy mặn mà với việc kéo dài cuộc nói chuyện. Một khi hứng buôn chuyện lên cao, bà bán cá này sẽ giữ khách cả ngày với những chuyện vớ vẩn của bà. Hiroyuki đánh bài chuồn vội vào một con ngõ ngay bên ngoài cửa hàng.
Khi họ lang thang chỗ nọ chỗ kia dọc bờ biển, qua công viên, và quanh Hợp tác xã Ngư dân, Hiroyuki đã tiến đến gần vô số người với cùng một câu hỏi.
“Chắc anh/chị/ông/bà… không trông thấy vợ tôi, phải không?”
Gã sẽ nhắc đi nhắc lại câu hỏi đó mỗi khi nhận ra một khuôn mặt quen. Hiroyuki thường không phải là người đầu tiên lên tiếng, hay chào hỏi nhiệt tình như thế. Gã có tiếng là người khó gần. Gã không hiểu sao mình lại cư xử như thế nữa. Hành vi của gã khiến bản thân cũng thấy hoang mang. Cứ như thể gã đang cố gắng khiến tất cả bọn họ có ấn tượng rằng gã đang đi khắp nơi tìm vợ.
Nhà của Hiroyuki ở góc phố cách cửa hàng của bà bán cá hai dãy nhà về phía cuối con đường. Căn nhà chiếm gần hết khu đất để xây nó. Tàu của gã, tàu Hamakatsu, đang neo ở gần cực Tây cảng, chỉ mất cùng lắm vài phút đi bộ là tới. Hai năm trước, họ đã mở rộng căn nhà. Từ đó trở đi, họ dùng phần cũ ban đầu làm nhà kho. Hiroyuki đã sinh ra và lớn lên tại phần đó, cái phần hiện đang chứa đồ đánh bắt của gã. Trong suốt ba mươi năm đời mình, gã chưa từng sống ở nơi nào khác.
“Tôi về rồi!”
Giờ gã đã đi qua cửa trước và vào hẳn nhà, nhưng vẫn không ai đáp lại. Hiroyuki mong được nhìn thấy khuôn mặt đã-quá-thân-quen của vợ mình ló ra chào gã, xua tan nỗi lo âu của gã. Sự im lặng khiến gã vỡ mộng quá nhanh.
“Vậy là cô ta vẫn chưa về.”
Gã tặc lưỡi sải bước qua phòng khách, đẩy mở một trong số các cửa trượt dẫn sang căn phòng theo kiểu Nhật bên trong.
Con gái Haruna và người cha Shozo của gã đang ngồi đối diện nhau chỗ cái bàn thấp trên sàn. Cả hai đều đang ăn bánh bao nhân mứt. Dù Shozo mới năm mươi lăm tuổi, dáng người gầy gò và mái tóc bạc trắng ấy khiến người ta nghĩ ông phải ngoài tám mươi.
Shozo từng suýt mất mạng trên biển. Đó là chuyện hai mươi năm về trước. Ông cho tàu ra khơi lúc trời yên biển lặng, nhưng gió bất ngờ đổi hướng và con tàu bị những con sóng đuôi sinh ra từ gió phương Nam vùi dập không thương tiếc. Mặt ông dập xuống thành tàu và ông bị văng qua mạn. May mắn thay, ông được cứu sống, nhưng vụ tai nạn đó đóng vai trò châm ngòi cho sự phát triển dần dần của chứng tâm thần phân liệt lão suy khiến khả năng nói, nhận thức và trí nhớ của ông sút kém.
Trong vài năm qua, cuộc sống của ông đã biến thành một vòng lặp đơn điệu của ăn uống, bài tiết và đi ngủ. Không rõ tình trạng của ông là do vụ tai nạn đó hay là vụ tai nạn chỉ đóng vai trò kêu gọi các triệu chứng của một khuynh hướng bẩm sinh phát tác. Hiroyuki và những người khác trong gia đình đoán rằng có lẽ do bẩm sinh. Còn có những cơ sở khác để ngờ rằng đúng là như thế. Con gái Haruna của họ, giờ đang sắp sinh nhật lần thứ bảy, đã bắt đầu bộc lộ triệu chứng mất ngôn ngữ hoặc rối loạn gì đó tương tự.
Con bé đã từng có khả năng học và giao tiếp tàm tạm, nhưng ba tháng qua nó không thể nói năng cho ra hồn được, thay vào đó chỉ phát ra những âm thanh rêи ɾỉ. Gần một tháng trời, dường như nó vẫn có hình ảnh của những điều muốn nói trong đầu và đơn giản chỉ gặp khó khăn mỗi lần phát âm chúng. Rồi một ngày, nó đột ngột từ bỏ hoàn toàn việc cố gắng nói. Haruna luôn là một đứa trẻ kì quặc và gặp rất nhiều khó khăn khi đi học. Từ khi mất khả năng nói, nó cũng bỏ học luôn. Bất cứ khi nào có thời gian rảnh, nó và ông nội lại cùng nhau ngồi ngốn bánh bao nhân mứt. Chẳng mấy chốc cả nhà nhận ra rằng có thể tránh được vô số rắc rối chỉ bằng cách tích trữ bánh bao nhân mứt và cho con bé ăn chán thì thôi. Hiroyuki dần dần mất đi sức sống, động lực, và mọi thứ khác cần để chăm lo cho gia đình theo đúng cách của nó.
Khi gã quan sát con gái và bố mình, ngồi đối diện nhau, lặng lẽ ăn bánh bao nhân mứt, cảnh đó lại khiến gã chán nản thêm lần nữa. Thật bực mình biết bao khi không thể hỏi ai trong số hai người đó rằng liệu vợ gã có về nhà trong lúc gã ra ngoài không. Bực mình là một từ không đủ; gã bắt đầu cảm thấy như thể hai bức tường đen tối đang khép chặt gã từ hai bên bề trên dưới để ép sự sống ra khỏi gã. Một là người gã ban cho sự sống, một là người đã cho gã sự sống. Giờ gã bị kẹt giữa cả hai.
Gã đóng cửa trượt, không thể nhìn họ thêm được nữa. Hiroyuki phần nào đã sẵn sàng đón nhận một kiểu suy não nào đó đến với mình trong tương lai, nhưng đó là một thực tế mà hiển nhiên gã chẳng mấy mặn mà thưởng thức.
… Cô ta đã đi tới chỗ quái nào mới được chứ? Hiroyuki khoanh tay trước ngực, tần ngần.
Gần đến năm giờ chiều, cơn bực tức của gã bị cơn đói làm cho thêm trầm trọng.
Gã cảm thấy một cơn giận dữ không chế ngự nổi nhằm vào vợ mình vì đã bỏ mặc mọi việc cho gia đình tự lo liệu. Chẳng có ai để gã trút lên, cơn giận cứ mỗi lúc một tăng thêm.
Khả năng duy nhất gã nghĩ ra được là thị đã bất ngờ bỏ gã. Chính Hiroyuki cũng từng cảm thấy thèm được bỏ nhà đi, mặc xác gia đình. Cảm xúc của gã dâng lên đến mức nổ tung khi gã tưởng tượng ra mình đang nói: “Biến đi, đồ chó, nếu đấy là những gì cô muốn. Nhưng trước khi cô làm thế, hãy bước qua xác bọn trẻ và ông già đã.”
Trong khoảnh khắc gã hồi tưởng lại chính mình khi còn nhỏ đã khao khát được yêu thương ra sao và lấy mu bàn tay đang nắm chặt lon bia gạt nước mắt trên mặt.
Gã sực nhớ ra cuốn sổ ghi chép các khoản tiền gửi ngân hàng ở ngăn kéo chạn bát trong bếp. Khi xác định được cuốn sổ, gã lật giở từng trang, nhưng không thấy gì bất thường. Không có khoản tiền nào được rút trong thời gian gần đây. Nếu vợ gã thực sự bỏ gã thì chắc thị chỉ làm thế vì bốc đồng thôi.
Trong trường hợp đó, có khả năng thị sẽ quay về nhanh như khi ra đi. Thị chỉ nhất thời không chống được cảm giác cám dỗ, tất cả chỉ có thế.
Cảm thấy khá hơn một chút, gã quyết định ra ngoài. Gã biết một quá rượu tên là Marié, đó là nơi gã có thể tới ăn gì đó.
“Ăn mấy cái bánh bao nhân mứt đi,” gã nói với con trai, đi dép quai hậu vào, rồi ra ngoài.
Hiroyuki đi dọc con đường song song cảng cá về phía công viên. Vùng nước trong khi cảng khép kín nhuốm màu đỏ thắm của bầu trời nhiều mây buổi nhập nhoạng. Trời lặng gió lặng sóng, và đám tàu thuyền neo dọc cầu cảng đứng bất động bên nhau. Hiroyuki nhìn ra chỗ tàu của gã được neo.
Ngay từ chỗ đang đứng, gã cũng có thể nhìn thấy rõ tên con tàu của mình, Mamakatsu, ghi trên thân. Hiroyuki khựng lại. Gã cảm thấy tim như nhảy lên cổ mà không hiểu tại sao. Nhịp tim gã bắt đầu đua nước rút; mỗi sợ đen tối nhất dâng lên từ cơn đau nhói nào đó trong tim gã, và tràn khắp cơ thể. Gã khó nhọc nuốt khan. Một tiếng o o trầm đυ.c dường như lấp đầy tai trong của gã.
Hiroyuki không biết cái gì đã gây ra cơn choáng đó. Gã nhìn về phía cảng. Ngay khi gã định vị được con tàu của mình, gã cảm thấy ngực đau thắt. Không ai biết con tàu đó rõ hơn gã, gã đã sử dụng nó nhiều năm trời. Có nhiều thời gian trên đó hơn ở nhà. Thứ gì có thể làm gã bận tâm chứ? Chứng đãng trí của gã gần đây đã được khẳng định. Đôi khi gã không thể nhớ lại chuyện xảy ra ngày hôm trước.
Có lẽ có việc gì đó gã vẫn bỏ đó dở dang, có thứ gì đó trên tàu cần được xử lí, có dây nhợ gì đó cần phải vứt đi. Gã cố nghĩ xem liệu có thứ gì như thế mà gã có thể đã quên không, nhưng đầu óc gã vẫn trắng trơn.
Gã nhìn phía trước và thấy một biển hiệu gắn đèn neon đỏ, Marié, bên tay trái. Dù muốn biết câu trả lời chết đi được, gã vẫn vào trong quán và đóng cửa lại sau lưng mình.
“Chào người lạ!” Bà chủ quán rượu cười với gã khi gã bước qua cửa. Gã rất rộng rãi trong chuyện tiền bạc, và quán rượu đánh giá cao mỗi lần gã ghé qua.
Khi Hiroyuki nghe giọng bà chủ, nỗi lo đang gặm nhấm gã đơn giản là tan biến.
Dưới gốc cây dọc theo vỉa hè um tùm cỏ dại, Hiroyuki chẳng hề ngần ngại bước luôn xuống lòng đường. Gã nhận ra con trai mình đang thận trọng vượt qua từng bụi cỏ để không bước trượt khỏi vỉa hè.
“Thằng ngốc này,” Hiroyuki thầm nghĩ.
Mẹ thằng bé đã bảo nó không bao giờ được đi xuống lòng đường. Quan sát con trai mình nghe theo lời mẹ dặn một cách vô điều kiện, gã thấy cay đắng không sao tả xiết.
“Chắc bà không trông thấy bóng dáng vợ tôi phải không?”
Ngữ điệu của câu hỏi chỉ ra rằng gã đang bối rối vì không thấy vợ đâu.
“Không… ít nhất thì hôm nay.”
Không phải chỗ thân tình với bà chủ cửa hàng, gã cảm thấy không mấy mặn mà với việc kéo dài cuộc nói chuyện. Một khi hứng buôn chuyện lên cao, bà bán cá này sẽ giữ khách cả ngày với những chuyện vớ vẩn của bà. Hiroyuki đánh bài chuồn vội vào một con ngõ ngay bên ngoài cửa hàng.
Khi họ lang thang chỗ nọ chỗ kia dọc bờ biển, qua công viên, và quanh Hợp tác xã Ngư dân, Hiroyuki đã tiến đến gần vô số người với cùng một câu hỏi.
Gã sẽ nhắc đi nhắc lại câu hỏi đó mỗi khi nhận ra một khuôn mặt quen. Hiroyuki thường không phải là người đầu tiên lên tiếng, hay chào hỏi nhiệt tình như thế. Gã có tiếng là người khó gần. Gã không hiểu sao mình lại cư xử như thế nữa. Hành vi của gã khiến bản thân cũng thấy hoang mang. Cứ như thể gã đang cố gắng khiến tất cả bọn họ có ấn tượng rằng gã đang đi khắp nơi tìm vợ.
Nhà của Hiroyuki ở góc phố cách cửa hàng của bà bán cá hai dãy nhà về phía cuối con đường. Căn nhà chiếm gần hết khu đất để xây nó. Tàu của gã, tàu Hamakatsu, đang neo ở gần cực Tây cảng, chỉ mất cùng lắm vài phút đi bộ là tới. Hai năm trước, họ đã mở rộng căn nhà. Từ đó trở đi, họ dùng phần cũ ban đầu làm nhà kho. Hiroyuki đã sinh ra và lớn lên tại phần đó, cái phần hiện đang chứa đồ đánh bắt của gã. Trong suốt ba mươi năm đời mình, gã chưa từng sống ở nơi nào khác.
Giờ gã đã đi qua cửa trước và vào hẳn nhà, nhưng vẫn không ai đáp lại. Hiroyuki mong được nhìn thấy khuôn mặt đã-quá-thân-quen của vợ mình ló ra chào gã, xua tan nỗi lo âu của gã. Sự im lặng khiến gã vỡ mộng quá nhanh.
“Vậy là cô ta vẫn chưa về.”
Gã tặc lưỡi sải bước qua phòng khách, đẩy mở một trong số các cửa trượt dẫn sang căn phòng theo kiểu Nhật bên trong.
Con gái Haruna và người cha Shozo của gã đang ngồi đối diện nhau chỗ cái bàn thấp trên sàn. Cả hai đều đang ăn bánh bao nhân mứt. Dù Shozo mới năm mươi lăm tuổi, dáng người gầy gò và mái tóc bạc trắng ấy khiến người ta nghĩ ông phải ngoài tám mươi.
Shozo từng suýt mất mạng trên biển. Đó là chuyện hai mươi năm về trước. Ông cho tàu ra khơi lúc trời yên biển lặng, nhưng gió bất ngờ đổi hướng và con tàu bị những con sóng đuôi sinh ra từ gió phương Nam vùi dập không thương tiếc. Mặt ông dập xuống thành tàu và ông bị văng qua mạn. May mắn thay, ông được cứu sống, nhưng vụ tai nạn đó đóng vai trò châm ngòi cho sự phát triển dần dần của chứng tâm thần phân liệt lão suy khiến khả năng nói, nhận thức và trí nhớ của ông sút kém.
Trong vài năm qua, cuộc sống của ông đã biến thành một vòng lặp đơn điệu của ăn uống, bài tiết và đi ngủ. Không rõ tình trạng của ông là do vụ tai nạn đó hay là vụ tai nạn chỉ đóng vai trò kêu gọi các triệu chứng của một khuynh hướng bẩm sinh phát tác. Hiroyuki và những người khác trong gia đình đoán rằng có lẽ do bẩm sinh. Còn có những cơ sở khác để ngờ rằng đúng là như thế. Con gái Haruna của họ, giờ đang sắp sinh nhật lần thứ bảy, đã bắt đầu bộc lộ triệu chứng mất ngôn ngữ hoặc rối loạn gì đó tương tự.
Con bé đã từng có khả năng học và giao tiếp tàm tạm, nhưng ba tháng qua nó không thể nói năng cho ra hồn được, thay vào đó chỉ phát ra những âm thanh rêи ɾỉ. Gần một tháng trời, dường như nó vẫn có hình ảnh của những điều muốn nói trong đầu và đơn giản chỉ gặp khó khăn mỗi lần phát âm chúng. Rồi một ngày, nó đột ngột từ bỏ hoàn toàn việc cố gắng nói. Haruna luôn là một đứa trẻ kì quặc và gặp rất nhiều khó khăn khi đi học. Từ khi mất khả năng nói, nó cũng bỏ học luôn. Bất cứ khi nào có thời gian rảnh, nó và ông nội lại cùng nhau ngồi ngốn bánh bao nhân mứt. Chẳng mấy chốc cả nhà nhận ra rằng có thể tránh được vô số rắc rối chỉ bằng cách tích trữ bánh bao nhân mứt và cho con bé ăn chán thì thôi. Hiroyuki dần dần mất đi sức sống, động lực, và mọi thứ khác cần để chăm lo cho gia đình theo đúng cách của nó.
Khi gã quan sát con gái và bố mình, ngồi đối diện nhau, lặng lẽ ăn bánh bao nhân mứt, cảnh đó lại khiến gã chán nản thêm lần nữa. Thật bực mình biết bao khi không thể hỏi ai trong số hai người đó rằng liệu vợ gã có về nhà trong lúc gã ra ngoài không. Bực mình là một từ không đủ; gã bắt đầu cảm thấy như thể hai bức tường đen tối đang khép chặt gã từ hai bên bề trên dưới để ép sự sống ra khỏi gã. Một là người gã ban cho sự sống, một là người đã cho gã sự sống. Giờ gã bị kẹt giữa cả hai.
Gã đóng cửa trượt, không thể nhìn họ thêm được nữa. Hiroyuki phần nào đã sẵn sàng đón nhận một kiểu suy não nào đó đến với mình trong tương lai, nhưng đó là một thực tế mà hiển nhiên gã chẳng mấy mặn mà thưởng thức.
… Cô ta đã đi tới chỗ quái nào mới được chứ? Hiroyuki khoanh tay trước ngực, tần ngần.
Gần đến năm giờ chiều, cơn bực tức của gã bị cơn đói làm cho thêm trầm trọng.
Gã cảm thấy một cơn giận dữ không chế ngự nổi nhằm vào vợ mình vì đã bỏ mặc mọi việc cho gia đình tự lo liệu. Chẳng có ai để gã trút lên, cơn giận cứ mỗi lúc một tăng thêm.
Khả năng duy nhất gã nghĩ ra được là thị đã bất ngờ bỏ gã. Chính Hiroyuki cũng từng cảm thấy thèm được bỏ nhà đi, mặc xác gia đình. Cảm xúc của gã dâng lên đến mức nổ tung khi gã tưởng tượng ra mình đang nói: “Biến đi, đồ chó, nếu đấy là những gì cô muốn. Nhưng trước khi cô làm thế, hãy bước qua xác bọn trẻ và ông già đã.”
Trong khoảnh khắc gã hồi tưởng lại chính mình khi còn nhỏ đã khao khát được yêu thương ra sao và lấy mu bàn tay đang nắm chặt lon bia gạt nước mắt trên mặt.
Gã sực nhớ ra cuốn sổ ghi chép các khoản tiền gửi ngân hàng ở ngăn kéo chạn bát trong bếp. Khi xác định được cuốn sổ, gã lật giở từng trang, nhưng không thấy gì bất thường. Không có khoản tiền nào được rút trong thời gian gần đây. Nếu vợ gã thực sự bỏ gã thì chắc thị chỉ làm thế vì bốc đồng thôi.
Trong trường hợp đó, có khả năng thị sẽ quay về nhanh như khi ra đi. Thị chỉ nhất thời không chống được cảm giác cám dỗ, tất cả chỉ có thế.
Cảm thấy khá hơn một chút, gã quyết định ra ngoài. Gã biết một quá rượu tên là Marié, đó là nơi gã có thể tới ăn gì đó.
“Ăn mấy cái bánh bao nhân mứt đi,” gã nói với con trai, đi dép quai hậu vào, rồi ra ngoài.
Hiroyuki đi dọc con đường song song cảng cá về phía công viên. Vùng nước trong khi cảng khép kín nhuốm màu đỏ thắm của bầu trời nhiều mây buổi nhập nhoạng. Trời lặng gió lặng sóng, và đám tàu thuyền neo dọc cầu cảng đứng bất động bên nhau. Hiroyuki nhìn ra chỗ tàu của gã được neo.
Ngay từ chỗ đang đứng, gã cũng có thể nhìn thấy rõ tên con tàu của mình, Mamakatsu, ghi trên thân. Hiroyuki khựng lại. Gã cảm thấy tim như nhảy lên cổ mà không hiểu tại sao. Nhịp tim gã bắt đầu đua nước rút; mỗi sợ đen tối nhất dâng lên từ cơn đau nhói nào đó trong tim gã, và tràn khắp cơ thể. Gã khó nhọc nuốt khan. Một tiếng o o trầm đυ.c dường như lấp đầy tai trong của gã.
Hiroyuki không biết cái gì đã gây ra cơn choáng đó. Gã nhìn về phía cảng. Ngay khi gã định vị được con tàu của mình, gã cảm thấy ngực đau thắt. Không ai biết con tàu đó rõ hơn gã, gã đã sử dụng nó nhiều năm trời. Có nhiều thời gian trên đó hơn ở nhà. Thứ gì có thể làm gã bận tâm chứ? Chứng đãng trí của gã gần đây đã được khẳng định. Đôi khi gã không thể nhớ lại chuyện xảy ra ngày hôm trước.
Có lẽ có việc gì đó gã vẫn bỏ đó dở dang, có thứ gì đó trên tàu cần được xử lí, có dây nhợ gì đó cần phải vứt đi. Gã cố nghĩ xem liệu có thứ gì như thế mà gã có thể đã quên không, nhưng đầu óc gã vẫn trắng trơn.
Gã nhìn phía trước và thấy một biển hiệu gắn đèn neon đỏ, Marié, bên tay trái. Dù muốn biết câu trả lời chết đi được, gã vẫn vào trong quán và đóng cửa lại sau lưng mình.
“Chào người lạ!” Bà chủ quán rượu cười với gã khi gã bước qua cửa. Gã rất rộng rãi trong chuyện tiền bạc, và quán rượu đánh giá cao mỗi lần gã ghé qua.
Khi Hiroyuki nghe giọng bà chủ, nỗi lo đang gặm nhấm gã đơn giản là tan biến.
