Trương Công Án

Trương Bình thân là Huyện thừa Huyện Nghi Bình, muốn điều tra một thí sinh đã tham gia kỳ thi Hội cách đây mấy chục năm cũng không khó gì.

Tuy nhiên trong huyện chí, tên của Cô Thanh Chương đã trở nên mờ nhạt, nhưng dù gì cậu ta hãy còn trẻ lại đậu hạng hai trong kỳ thi Huyện, có lẽ quan chủ khảo phải có ấn tượng sâu sắc với cậu ta.

Huyện Nghi Bình có lệ, thủ tục khoa thi trị học do Tri huyện tự chủ trì. Tiền nhiệm của Thiệu Tri huyện là Khổng Tri huyện đã mắc bệnh qua đời. Chu Huyện thừa làm việc với Thiệu Tri huyện được hai năm, sau đó sức khoẻ không tốt nên đã cáo lão hồi hương.

Quê ông cách đây không xa, chính là Ngũ Thập Phô Hương thuộc Huyện Tả An nằm kề Huyện Nghi Bình.

Trương Bình ngay trong đêm vội vàng lấy ra quyển đầu của huyện chí vẽ lại bản đồ huyện giới, rồi xin Thiệu Tri huyện nghỉ một ngày.

Vì mấy bức thư gần đây của Trương Bình nên Thiệu Tri huyện cảm thấy cần phải thúc đẩy quan hệ thân thiết một chút, việc lập tức đồng ý là tất nhiên, sau khi chuẩn rồi lại nhìn hai con ngươi đỏ au của Trương Bình, nói: “Cần Dung hiền đệ à, làm việc không cần phải gấp thế đâu, biên tu huyện chí đúng là không thể sơ sài, nếu như làm đệ bận đến phát điên thì tổn thất sẽ càng lớn đấy.”

Nói rồi Thiệu tri huyện còn nắm tay Trương Bình vỗ vỗ.

May mà Trương Bình bình tĩnh lại giỏi chịu đựng, tay chỉ run nhẹ một chút, vội vàng cám ơn Thiệu Tri huyện rồi trở về phòng thu xếp qua loa một chút.

Trương Bình hiện nay là Huyện thừa, ngang nhiên đến huyện khác cũng không tốt cho lắm nên hắn không dùng xe ngựa của huyện nha. Trần Trù chạy ra phố thuê một chiếc xe. Lần này Trương Bình sang huyện khác, điều tra về Cô Thanh Chương, gã càng phải đi cùng.

Ngũ Thập Phô Hương nằm giữa Huyện Nghi Bình và Huyện Tả An. Trời sắp tối rồi nên trước mắt Trương Bình và Trần Trù tạm nghỉ ngơi trong quán trọ ở giao lộ Ngũ Thập Phô Hương. Đến sáng hôm sau thì đi nghe ngóng rồi mới tìm đến nhà Chu Huyện thừa.

Chu Huyện thừa từng làm quan, cũng xem như đại hộ hiểm hách nhất hương này. Một bức tường trắng bao lấy một cái sân rất to, bên trong nóc nhà ngang dọc, mang chút ý vị của danh gia vọng tộc.

Trương Bình gõ vòng cửa, im lặng nghe tiếng chó sủa, tầm cạn một chung trà mới có một hậu sinh chậm chạp mở cửa, ló đầu ra dò hỏi Trương Bình và Trần Trù một lát. Nhìn thấy hai người họ đều mặc trường sam, không dám thất lễ hỏi: “Nhị vị tìm gì thế?”

Trương Bình đáp: “Học trò Trương Bình đến từ Huyện Nghi Bình, muốn tìm tiền huyện thừa Huyện Nghi Bình Chu viên ngoại, có việc muốn thỉnh giáo.”

Người hậu sinh kia lập tức lách mình để Trương Bình và Trần Trù vào trong.

Đình viện rộng lớn, có bắt một lán đậu giàn lựu, dưới giàn đặt một ang nước to, gà kêu chó sủa, ngập tràn không khí nông gia.

Người hậu sinh kia rướn cổ vào trong sân nói to: “Có người tìm cữu gia! Từ Huyện Nghi Bình đến!”

Từ xa có tiếng người đáp lại, là giọng của nữ nhi.

Trần Trù nói: “Hoá ra tiểu ca lại là quý thân của Chu Huyện thừa.”

Hậu sinh nhếch miệng nói: “Là cữu gia ruột của tôi, hai năm nay sức khoẻ của cữu gia không tốt nên tôi đến để tiện giúp đỡ.”

Vừa nói vừa dẫn Trương Bình và Trần Trù qua nguyệt môn, rồi lại rống cổ hỏi: “Có thể vào không?”

Lại là tiếng con gái lúc nãy đáp: “Được!”

Hậu sinh quay người chỉ vào một sương phòng: “Cữu gia ở trong đó, các vị đến chắc chắn có việc gấp, cứ việc đi vào đi.”

Trần Trù thấp giọng cười nói với Trương Bình: “Phong tình nông gia, thật là thú vị.”

Hậu sinh đã nhào đến trước cửa sương phòng đó, gõ hai tiếng bịch bịch, rồi đẩy cửa ra, vẫy tay với Trương Bình và Trần Trù: “Đến đây.”

Trương Bình tiến đến, im lặng nghe giọng của người nữ quở trách: “Đến cái gì mà đến, có học nữa cũng không biết phép tắc nói chuyện, ca ca không ưa cậu, tôi cũng hết cách!”

Hậu sinh cười hắc hắc một tiếng, dẫn Trương Bình và Trần Trù vào trong sương phòng, trong phòng bốc lên mùi thuốc, trên bình phong có bóng người, nghĩ chắc là cô gái vừa nói lúc nãy nấp phía sau. Cái giường to cạnh tường có một ông lão đang nằm, hậu sinh đi đến bên giường luôn miệng kêu: “Cữu gia, cữu gia, khách từ Huyện Nghi Bình đến, tìm cữu có việc này!”

Ông lão ho lớn vài tiếng, hậu sinh đỡ ông run rẩy ngồi dậy. Trương Bình đến bên giường làm lễ, nói rõ lý do đến. Mắt ông lão loé sáng, thở hắt vài cái, khàn giọng nói: “Cô Thanh Chương… khụ khụ, ta lại hồ đồ rồi, ta vẫn còn nhớ y, ôi… Cô Thanh Chương, con người này, sinh ra kỳ quái, mà chết cũng kỳ quái…”

Ông chậm rãi mở hai mắt nhìn Trương Bình nói: “Trương đại nhân chắc chắn xuất thân từ khoa cử có lẽ biết nhân sinh có bốn phúc bốn hoạ?”

Trương Bình cũng không tốn công tốn sức nghĩ đáp án, đáp thẳng: “Mong Chu đại nhân chỉ giáo.”

Chu Huyện thừa lại ho hai tiếng, thở dài: “Bốn phúc bốn hoạ này chính là cùng chỉ bốn việc, sinh ra là thần đồng, tuổi trẻ đã đăng khoa, ngẫu nhiên được phát tài, cưới vợ tựa kiều nga.”

Trần Trù xen vào nói: “Bốn việc này đều là phúc khí to lớn, sao lại nói là hoạ?”

Chu Huyện thừa nói: “Nhưng bốn điều này phàm có thể sinh ra điều khác, quả thực đúng là phúc khí to lớn, nhưng thiên địa âm dương, xem trọng sự cân bằng. Cái này dài thì cái kia biến mất, đã làm tổn hao bao nhiêu phúc khí như vậy có thể không sinh ra hoạ hay sao?”

Trương Bình đáp: “Chu đại nhân nói rất có lý.”

Chu Huyện thừa ho khan vài tiếng, khàn giọng nói: “Lão phu không nói được đạo lý to tát thế này đâu, đã có người nói mấy lời này với tôi rồi tôi thầm nhớ. Người nói những lời này chính là Cô Thanh Chương.”

Chu Huyện thừa nói, năm đó khi Cô Thanh Chương báo danh tham gia kỳ thi Huyện, y chính là lưu tâm đến chuyện này. Cô Gia Trang trước giờ luôn cô lập lánh đời, thế mà lại có một hậu sinh chủ động tham gia khoa cử, cũng xem là một chuyện lạ. Chu Huyện thừa gặp lúc y còn trẻ tuổi, lúc y báo danh ông còn cố ý kiểm tra một chút, kết quả cách nói năng học thức của Cô Thanh Chương đều vượt quá những điều ông dự liệu.

Đợi đến lúc chấm bài thi Huyện, Chu Huyện thừa lại cảm thấy người học trò này rất cổ quái. Người học trò đậu hạng nhất ứng đối kiến giải đều thua xa Cô Thanh Chương, nhưng rõ ràng trong bài thi vấn đáp của mình Cô Thanh Chương lại trả lời sai vài câu, hệt như cố tình không muốn đậu hạng nhất vậy.

Trong lòng Chu Huyện thừa nảy sinh nghi hoặc, đợi đến khi yết bảng đến nhận tư cách thi Quận ông cố ý thăm dò vu vơ Cô Thanh Chương, hỏi y không được hạng nhất có phải không cam lòng không, Cô Thanh Chương cười hi hi nói, hạng hai vừa vặn.

Rồi đến khi kết quả thi Quận được công bố, Cô Thanh Chương lại đậu hạng hai, hạng hai này của y đã làm rạng danh Huyện Nghi Bình. Trong kỳ thi Quận này, Huyện Nghi Bình có năm học trò đạt tư cách tham gia kỳ thi Hội, người đứng đầu Quận Mộc Thiên là Khổng Tri huyện cực kỳ hãnh diện, đích thân tổ chức yến tiệc chúc mừng năm người học trò này.

Cô Thanh Chương là người đậu thứ bậc cao nhất nên ngồi trên ghế cao nhất nhưng suốt cả buổi tiệc y chừng như không vui. Chu Huyện thừa không nhịn được bèn hỏi y, chẳng lẽ lần này đậu hạng hai lại không cam lòng rồi sao.

Cô Thanh Chương nhăn mặt nhíu mày đáp, không phải, hạng hai này quá cao rồi.

Trần Trù không kìm được nói: “Cái người họ Cô này có chút làm bộ rồi, đậu hạng hai mà y còn chê là cao, lời này để người thi rớt nghe được há chẳng phải tức hộc máu sao?” Có những lúc khiêm tốn quá mức lại là một kiểu khoe khoang tự phụ. Trần Trù trước giờ luôn không vừa mắt cái loại này.

Chu Huyện thừa nói, ông cũng nói như thế với Cô Thanh Chương, hỏi y có phải đang tự tâng bốc mình hay không, sau đó thì Cô Thanh Chương nói về việc bốn phúc bốn hoạ này.

“Về sau lão phu tình cờ nghe được y đã mất, bèn nhớ lại ngữ khí thần sắc cái hôm y nói mấy lời đó với ta, chừng như sớm đã biết bản thân sẽ có kết quả này vậy.”

Trần Trù không nhịn được lại chen vào: “Cũng có thể chỉ là tình cờ thôi.”

Cái tên họ Cô này hôm đó giả vờ khiêm nhường, không ngờ sau đó quả thật lại chết yểu, giống như là ứng nghiệm vậy, xem ra con người vẫn cứ nên bớt nói mấy lời xúi quẩy lại đi.

Chu Huyện thừa lại ho dữ dội hồi lâu rồi lắc đầu nói: “Lão phu cũng không biết… nhưng Trương đại nhân đặc biệt từ Huyện Nghi Bình đến hỏi ta, có phải là có điều nghi vấn nào đó liên quan đến Cô Thanh Chương?”

Trương Bình đáp: “Học trò dâng lệnh biên soạn lại huyện chí, vì chuyện năm xưa ở Cô Gia Trang có liên quan đến người tên Cô Thanh Chương này, quyển huyện chí lần trước đều ghi rất sơ sài, có điều khó hiểu nên trong lòng học trò sinh nghi hoặc, cố ý đến đây để hỏi thăm. Nếu như có điều gì đó cần kiêng kị thì cũng có thể tránh được.”

Chu Huyện thừa thở dài vài tiếng: “Ôi, Cô Gia Trang sau đó lại đột nhiên xảy ra dịch bệnh, nguyên cả cái thôn chẳng còn nữa. Ngày đó chúng ta còn nói rằng, có phải người trong thôn đó trời sinh trong người đều mang bệnh gì đó chăng, Cô Thanh Chương chết trước vài năm thì cả thôn bọn họ đều cùng lúc phát bệnh. Cái thôn này cũng cổ quái, năm đó khi Cô Thanh Chương đậu kỳ thi Huyện, thi Quận, rất nhiều người vui mừng, nếu như là nhà bình thường có lẽ còn cho đốt pháo cả nửa tháng. Kết quả người đưa hỉ báo còn chẳng bước vào được thôn liền bị đuổi ra ngoài. Mấy người đó bảo, Cô Gia Trang nói Cô Thanh Chương đã phá vỡ quy luật của thôn họ, đã không nhận y nữa rồi, y cũng không còn là người của Cô Gia Trang.

Trần Trù chậc lưỡi một cái: “Hoá ra đúng là không phải làm dáng, chỉ là cũng kỳ quái như cái thôn đó thôi.”

Chu Huyện thừa lại ho, người hậu sinh kia bưng nước lại cho ông uống, Trương Bình thấy ông không chịu được nữa, không tiện tiếp tục làm phiền, hỏi qua loa vài câu rồi cáo từ.

Trước khi cáo từ Trương Bình lại hỏi: “Dám hỏi Chu đại nhân, năm đó Cô Gia Trang phát dịch, đại phu và binh sĩ cứu chữa trong thời gian đó có bị nhiễm bệnh không?”

Chu Huyện thừa khép mắt gật đầu: “Có… không ít… Tiền Tri huyện đại nhân và lão phu cũng từng đến nơi đó, về sau cũng cảm thấy có chút không ổn, uống vài thang thuốc thì khoẻ nhưng kể từ đó sức khoẻ không còn được như trước nữa. Ôi, lão phu sợ không qua nổi năm nay rồi…”

Người hậu sinh kia lập tức nói: “Cữu gia nói gì thế, hôm qua Vương lang trung còn nói với con, nếu uống hết đợt thuốc này mà người còn không khoẻ thì cho con cầm côn đánh ông ấy đấy.”

Chu Huyện thừa khép mắt cười cười rồi lại lắc đầu.

Sau bình phong có tiếng nức nở khe khẽ của cô gái.

Sau khi rời khỏi nhà Chu gia, Trương Bình và Trần Trù lại trở về nhà trọ đang thuê kia, nhà trọ giúp họ tìm một xe ngựa rồi đưa họ về đến ngoài cổng thành Huyện Nghi Bình.

Khi đang rảo bước vào trong thành môn, Trần Trù đột nhiên nói: “Trương huynh, theo những gì mà vị Chu huyện thừa kia đã nói hôm nay thì tôi với huynh nhiều khổ nhiều nạn như vầy chắc không cần phải lo lắng tai hoạ bất ngờ gì đâu.”

Trương Bình ừm một tiếng.

Dừng lại một chốc, Trần Trù lại nhăn nhó nói: “Trương huynh, có phải lúc trước tôi đã trải qua kỳ ngộ kia, đã làm hao tổn vận đạo cho nên lần này mới không có tên trên bảng?”

Trương Bình im lặng một lát, nhưng vẫn nói lời thực lòng: “Tôi không tin điều này.”

Trần Trù lại than thở, không nói gì nữa.

Sau khi trở lại huyện nha, tiểu tạp dịch từ xa đã cười nịnh nọt với Trương Bình nói: “Trương đại nhân đã về rồi ư? Lại có một bức thư khẩn từ Kinh Thành đấy ạ.” Hai tay dâng lên một phong thư đưa cho Trương Bình.

Trương Bình nhận lấy, nhìn phong bì cư nhiên lại là thư của Lan Giác.

Hắn trở về phòng mở ra xem, nội dung thư của Lan Giác cực kỳ đơn giản…

Ngươi hỏi chuyện về Cô Thanh Chương, nghĩ tất có duyên cớ. Người này có chút can hệ, ngươi không thể động đến, đừng nên điều tra nữa.

Vài ngày sau Lan Giác nhận được thư hồi âm của Trương Bình, mở ra xem, tức đến mức tay run lên.

Đại nhân thừa biết tính khí của học trò, học trò biết đại nhân không tiện tiết lộ nội tình nhưng xin yên tâm, học trò sẽ tự mình điều tra ra.