Trương Công Án

Lúc yết bảng thì danh sách ba mươi sĩ tử được lựa chọn thi Hội đã dâng lên ngự tiền. Đợi một tháng sau khi kỳ thi Đình kết thúc, chọn ra được tam giáp, lúc đó mới ban thân phận Tiến sĩ cho ba mươi sĩ tử này.

Lúc này Vĩnh Tuyên Đế đã xem xong bài thi cùng danh sách các sĩ tử, liền cho gọi mấy quan chấm thi đến Ngự thư phòng hỏi chuyện.

“Trẫm nghe nói, trong kỳ thi năm nay có một thí sinh tên Trương Bình đã giúp Hình bộ giải quyết vụ án treo nhiều năm trước. Trong bản sớ của Đào ái khanh cũng có nhắc qua người học trò này, hết lời tán dương. Nhân tài như thế, tại sao lại không có trong danh sách ba mươi người này?”

Bệnh kiết lỵ của Lễ bộ Thượng thư Cung Tụng Minh đã đỡ phần nào, nhưng sức khoẻ vẫn chưa hồi phục hoàn toàn nên ông cứ đứng run lẩy bẩy. Ông ta không tham gia việc chấm thi nên không cách nào trả lời được, bèn để Hàn lâm Học sĩ Lý Phương Đồng trả lời.

Vĩnh Tuyên Đế quét mắt xuống dưới, nói: “Cung ái khanh, sao Lan ái khanh lại không đến, lại để Lý ái khanh đến giải thích với trẫm?”

Cung Tụng Minh thở dài nói: “Bẩm báo hoàng thượng, trong ba mươi sĩ tử được chọn ra lần này, có một người vừa bị sát hại, Hình bộ hiện đang thẩm tra vụ án này. Sĩ tử bị sát hại đó tên gọi là Mã Liêm. Lúc chấm thi, vài quan khảo vì Mã Liêm và Trương Bình, người hoàng thượng vừa nhắc đến, mà khắc khẩu nhau, hãy còn dẫn đến tranh cãi. Vài đại nhân như Đào đại nhân, Lan Thị lang và Lý Học sĩ đều ưng Trương Bình, nhưng Lưu Học sĩ lại tiến cử Mã Liêm. Sau đó, vì một vài nguyên do nên Lý Học sĩ đã rút lại không tiến cử Trương Bình nữa. Thế là Mã Liêm trúng tuyển. Vào tối đêm yết bảng, Mã Liêm lại bị sát hại, Hình bộ đã giải Trương Bình về Nha môn. Hình như lúc trước Lan thị lang cũng có quen biết với Trương Bình nên cũng có chút đáng ngờ, không tiện đến diện kiến, cho nên đã không đến, thỉnh hoàng thượng thứ tội. Không lâu nữa, Hình bộ sẽ tường trình chi tiết việc này, nhanh chóng dâng lên cho Hoàng thượng.”

Vĩnh Tuyên Đế nghe xong, khẽ nhíu mày: “Ý của Cung ái khanh là Lan ái khanh đã lén lút tiết lộ đề thi cho Trương Bình à?”

Cung Tụng Minh vội vàng quỳ xuống: “Hoàng thượng, thần vạn lần không dám. Đây là phỏng đoán của Hình bộ.”

Vĩnh Tuyên Đế đứng dậy, vui vẻ hoà nhã nói: “Cung ái khanh mau đứng dậy đi, trẫm chỉ là thuận miệng hỏi vậy thôi, hoàn toàn không có ý gì khác. Khanh bệnh nặng mới khỏi, không nên lao lực quá.” Rồi sai tiểu thái giám đem ghế ra cho Cung Tụng Minh.

Cung Tụng Minh vừa tạ ân xong, ngồi xuống ngay ngắn thì Vĩnh Tuyên Đế lại nói: “Vụ án này vẫn do Đào ái khanh thẩm tra? Vụ hoàng đại tiên gϊếŧ người lần trước, y dâng sớ trình trẫm tán dương tên Trương Bình đó không ngớt.”

Trong chốc lát chúng quan không hiểu ý của Vĩnh Tuyên Đế là gì, Cung Tụng Minh mơ hồ nói: “Việc này thần cũng không rõ. Có thể… Đào đại nhân vì muốn tránh hiềm nghi nên sẽ chuyển giao vụ án này lại cho bên Đại lý tự.”

Vĩnh Tuyên Đế cười cười: “Vậy trẫm sẽ lập tức viết thủ dụ cho Đào ái khanh, nói y ta không cần phải kiêng kị gì hết. Trẫm tin nhân phẩm của Đào ái khanh. Các triều đại trước, việc vương công, quan viên tiến cử nhân tài luôn nhận được nhiều tán thưởng. Nếu như tại bổn triều, quan viên chỉ quen biết thí sinh liền bị nghi ngờ, chẳng phải sẽ bị hậu thế chê cười sao? Các quan viên chấm thi đến ngày thứ hai sau khi yết bảng mới được ra khỏi Hoàng Thành. Tối đêm yết bảng ấy, Mã Liêm lại bị sát hại, do đó trước mắt Lan ái khanh không có gì đáng ngờ mới phải.”

Rồi lại gọi tiểu thái giám, lệnh Lan Giác lập tức nhập cung.

Khoảng nửa canh giờ sau, Lan Giác đã có mặt ở Ngự thư phòng. Vĩnh Tuyên Đế nói: “Lan ái khanh, nghe nói lúc Đào ái khanh và khanh chấm thi đều có ý chọn bài thi của Trương Bình. Trẫm cũng muốn xem xem bài thi của người học trò này thế nào. Khanh mang bài thi của hắn đến cho trẫm.”

Lý Phương Đồng bước lên trước: “Hoàng thượng, tên Trương Bình đó phẩm chất không tốt, lại là nghi phạm của vụ án lần này, làm thế này không phải có chút không thoả đáng sao?”

Vĩnh Tuyên Đế nói: “Trẫm chỉ muốn xem bài thi của hắn thôi, khanh không cần phải lo lắng thế đâu.”

Lý Phương Đồng còn muốn nói thêm gì nữa nhưng Lan Giác đã quỳ ngay xuống đất: “Cung Thượng thư ngã bệnh, Đào đại nhân chủ thẩm kỳ thi xong liền quay về Hình bộ, là do thần nhất thời lơ là, chưa nhận được chỉ ý của Hoàng thượng đã cho yết bảng. Thỉnh hoàng thượng trị tội.”

Vĩnh Tuyên Đế mỉm cười nói: “Lan ái khanh mau đứng dậy đi, ba mươi người được chọn lần này là do các khanh tuyển ra. Đây là lệ cũ, trẫm tín nhiệm chúng khanh cho nên không can thiệp vào. Thế nhưng, không qua phê duyệt đã cho yết bảng trước, trẫm cũng tin vào nhãn quang của chúng khanh. Lần sau không được thế này nữa.”

Cung đại nhân đầu đổ mồ hôi lạnh, nằm phủ phục dưới đất, các vị quan khác cũng quỳ theo xuống cả, lúc này mới nhìn thấy vấn đề là đây.

Tiểu hoàng đế cứ dây dưa chuyện Trương Bình nãy giờ, hoá ra còn có dụng ý khác. Dựa theo quy định của bổn triều, ba mươi người được chọn làm tiến sĩ, vốn trước phải dâng danh sách và bài thi lên để hoàng thượng xem qua, sau đó mới cho yết bảng. Nếu có vài người được chọn mà hoàng đế cảm thấy không phù hợp thì có thể kịp thời thay đổi.

Nhưng bởi tiên đế sức khoẻ không tốt, lúc hoàng đế đăng cơ tuổi hãy còn nhỏ, nên mọi việc đều do Thái phó thay mặt chủ trì, nhiều năm trôi qua đã thành lệ.

Lần này sau khi ba mươi người được chọn lựa xong, Vân thái phó muốn Cung đại nhân đưa danh sách cho mình duyệt qua lần nữa. Cung đại nhân cho rằng vẫn cứ theo lệ cũ mà làm. Sau khi Vân Thái phó kiểm lại lần cuối thì ông trực tiếp cho yết bảng, thế là quên béng luôn tiểu hoàng đế vừa mới đích thân chấp chính kia.

Mồ hôi của Cung đại nhân thấm ướt cả áo.

Mặc dù Lan Giác đã chủ động gánh hết trách nhiệm lên người, nhưng lúc yết bảng, y vẫn còn bị nhốt trong Hoàng Thành, việc yết bảng này do ai làm chủ, chắc chắn trong lòng tiểu hoàng đế biết rõ hơn ai hết.

Vĩnh Tuyên Đế lại đứng lên, ân cần nói: “Chúng ái khanh mau mau bình thân, trẫm chỉ là hỏi thăm chút thôi, không có ý trách cứ chúng khanh đâu. Cung ái khanh, mặc dù khoa cử vừa qua, nhưng khanh lại phải vất vả hơn rồi, đại hôn của Hoài Vương hoàng thúc sắp đến, Cung ái khanh nhất định phải bảo trọng sức khoẻ, nếu không hoàng thẩm của trẫm bước không qua cửa nổi đâu.”

Cung đại nhân dập đầu liên tục.

Ra khỏi Ngự thư phòng, chúng quan đều thở phào nhẹ nhõm.

Cung đại nhân bắt tay Lan Giác, nói: “Vẫn là đầu óc của Lan thị lang nhanh nhạy, may mà ngài đến, nếu không thì ta mãi vẫn cứ ở trong đám sương mù, chẳng biết đâu mà lần.”

Lan Giác đáp: “Đại nhân quá khen rồi, hạ quan cũng chỉ là nhất thời hiểu ra mà thôi.”

Lưu Bính nói: “Đúng rồi Lan đại nhân, ngài bị mời đến Hình bộ thẩm vấn, không sao chứ?”

Lan Giác đáp qua loa: “À, cám ơn Lưu đại nhân đã quan tâm, chỉ là do lúc Trương Bình bị Hình bộ bắt giải, Lan mỗ vừa hay ở chỗ hắn ăn mì cho nên Vương Thị lang theo lệ cũng kêu tôi đến Hình bộ hỏi vài câu ấy mà.”

Lưu Bính nói: “Xem ra tên Trương Bình đó quả thực có chút tài năng, chỉ với tài nghệ nấu mì thôi đã có thể khiến Lan đại nhân nhớ mãi không quên rồi. Ôi, hy vọng hắn không phải là hung thủ gϊếŧ người. Đúng rồi, Hình bộ đã điều tra ra manh mối nào chưa?”

Lan Giác đáp: “Hình bộ điều tra vụ án, Lan mỗ làm sao dám vượt quyền dò hỏi chứ. Chỉ biết là Mã sinh ngày thường đã gây thù chuốc oán với nhiều người, chỉ riêng nghi phạm thôi bên Hình bộ cũng đã bắt đến vài người. Chao ôi, đáng tiếc cho một nhân tài, Lưu đại nhân vậy là đã mất đi một môn sinh ưu tú rồi, nên kiềm chế đau buồn, thuận theo thực tế.”

Lý Phương Đồng tằng hắng một tiếng thật to, Lưu Bính thở một cái thật dài, Lan Giác cười cười rồi chắp tay từ biệt mấy người Lưu Bính.

Trương Bình ngồi chồm hổm trong góc phòng giam của đại lao Hình bộ, lẳng lặng ăn cơm tù.

Đại lao Hình bộ nằm dưới sự cai quản của Đào đại nhân nên cơm tù không đến nỗi nào, màn thầu không cứng lắm, còn có cháo có đồ ăn mặn. Trương Bình ăn cũng thấy khá hài lòng.

Trần Trù ngồi cạnh Trương Bình, tay cầm màn thầu mặt mày rầu rĩ vô cùng.

“Trương huynh, sau khi chúng ta ra khỏi đây, có muốn đi chùa thắp vài nén hương không? Thi rớt không nói đi, đằng này cứ vào ngục mà ăn cơm tù miết… Trời ơi…”

Vài học sinh đã từng có xích mích với Mã Liêm ngồi một đống căm phẫn khóc mắng.

“Cái tên Mã Liêm này, chết rồi cũng không để yên cho người ta!”

“Loại người này, gϊếŧ hắn còn bẩn tay tôi nữa là!”

“Hình bộ có ý gì đây chứ? Không có chứng cứ chứng minh chúng ta không gϊếŧ hắn, cũng chẳng có bằng chứng chúng ta gϊếŧ hắn, sao lại bắt cả lũ giam vào đại lao thế này? Tôi muốn báo lên Đại Lý tự, tôi muốn báo lên Hoàng thượng!”

“…”

Vương Nghiên đứng ở khúc quanh của hành lang, im lặng quan sát tình hình trong phòng giam.

Tôn lang trung khẽ nói: “Vương đại nhân, trong một lát đã bắt giam nhiều nghi phạm như thế, có chút không hợp với quy định lắm. Ý của Thượng thư đại nhân chính là, chỉ giữ lại một hai tên thôi, còn mấy tên khác cứ thả ra hết đi. Sao đại nhân lại bắt giam hết bọn họ rồi lại đứng đây nhìn?”

Vương Nghiên mặt lạnh tanh nói: “Có thể tất cả bọn họ đều không phải là hung thủ thật sự, nhưng cứ xem xét hành vi lời nói của họ trong nhà lao đi, biết đâu lại phát hiện ra manh mối nào đó. Vụ án này có lẽ không phải là vụ án gϊếŧ người bình thường đâu.”

Trong lòng Tôn trung lang khó tránh có chút không đồng tình, vụ án này nhìn nghiêng nhìn dọc nhìn kiểu gì cũng thấy giống như án gϊếŧ người báo thù bình thường. Ông ta vẫn tò mò hỏi Vương Nghiên: “Vậy thì đại nhân có nhìn ra gì chưa?”

Vương Nghiên không đáp, trong phòng giam một thư sinh nhỏ giọng nói: “Theo tôi thấy, Mã Liêm bị ma bắt làm thế thân rồi, chẳng phải hắn bốc trúng phòng thi kia sao?… Đêm đầu tiên của kỳ thi, trong căn phòng trống có tiếng khóc than, các người có nghe thấy không?…”

Vài ba thư sinh run lập cập, lặng lẽ gật đầu.

Một thư sinh khác hắng giọng nói: “Các người không phải bị điên hết rồi chứ. Tôi chẳng nghe thấy gì cả. Nếu muốn nói chúng ta đáng nghi, cái tên Phong Nhược Kỳ kia há chẳng phải đáng nghi hơn sao? Ân oán giữa hắn ta và Mã Liêm vốn chẳng phải bình thường, lại từng làm chung cái nghề kia…”

Vương Nghiên lập tức sai bổ đầu đi kiểm tra lai lịch của người đang nói và cả tên Phong Nhược Kỳ kia, bổ đầu vội vàng rời đi.

Lại thêm một thư sinh nói: “Cũng phải, Mã Liêm bốc trúng căn phòng nọ, vốn đã từng có người treo cổ chết trong đó, muốn tìm thế thân thì cũng phải là ma treo cổ mới đúng, đằng này Mã Liêm là chết ngộp mà…”