Chương 79: Văn suy thậm hĩ (2)
Phí Ánh Hoàn nhắm mắt dịu đi cảm xúc, tựa như không muốn nhìn con trai ngốc nữa, phân phó Triệu Hãn: “Giúp ta dạy dỗ thằng nhóc này!”
“Được ạ!” Triệu Hãn đá ra một cước.
Phí Như Hạc hoàn toàn không phòng bị, bị một cước này đạp trúng mông, nhất thời ngã sấp mặt ở trong phòng. Hắn bò dậy, xoay người tức giận nhìn Triệu Hãn: “Ngươi dám đánh lén ta!”
Triệu Hãn chỉ chỉ Phí Ánh Hoàn, tỏ vẻ mình nghe lệnh làm việc.
Phí Như Hạc thở phì phì ngồi xuống, nhắm chừng cũng làm rõ tình huống, nói thầm: “Lần này mất mặt rồi, huyện tôn tất nhiên chê cười ta.”
Phí Ánh Hoàn cuối cùng mặc xong quần áo, hỏi Triệu Hãn: “Ngươi sao cũng nộp bài thi rồi?”
Triệu Hãn trả lời: “Viết bừa hai thiên văn chương, huyện tôn bảo con về nhà chuẩn bị thi phủ.”
“Chọn ngay tại chỗ rồi?” Phí Ánh Hoàn có chút kinh ngạc.
“Chọn rồi.” Triệu Hãn gật đầu nói.
Phí Như Hạc, Phí Thuần chủ tớ hai người nhất thời nhìn nhau, đều cảm thấy Triệu Hãn thật sự là quá trâu bò.
Phí Ánh Hoàn hỏi: “Qua thế nào?”
Triệu Hãn giải thích: “Đề thứ nhất, con chép văn xuôi của Tô Đông Pha, nào biết huyện tôn lão gia vỗ bàn tán dương.”
“Cũng là tên không học vấn không nghề nghiệp.” Phí Ánh Hoàn nhịn không được châm biếm, cũng không biết đang châm chọc Triệu Hãn, hay là đang châm chọc Phùng tri huyện, hắn hỏi: “Chép đoạn văn chương nào?”
Triệu Hãn trả lời: “Cũng không chép hết, phía sau không nhớ được, chỉ có thể gom số lượng từ lung tung. Đề mục là ‘Tử viết’, con lấy ‘Thất phu nhi vi thiên hạ sư, nhất ngôn nhi vi thiên hạ pháp’ phá đề.”
“Câu kia thế mà là Tô Đông Pha...” Phí Ánh Hoàn đột nhiên dừng một chút, sửa miệng nói, “Chép hay lắm!”
Triệu Hãn: ? ? ? ?
Không thể nào, không thể nào.
Phí Ánh Hoàn tự xưng là văn thơ không tồi, thế mà cũng giống với Phùng tri huyện, chưa từng đọc văn chương của Tô Đông Pha?
Thật đúng là chưa từng đọc!
Đời Minh chịu tư tưởng lí học giam cầm, lúc đầu tất cả đều là đạo đức văn chương. Ngay cả thơ hoài niệm thê tử thương nhớ vợ chết, cũng không cho phép viết tình yêu nam nữ, chỉ có thể viết thê tử hiền lành bao nhiêu.
Hai triều Hoằng Trị, Chính Đức, Vương Dương Minh, Trạm Nhược Thủy bắt đầu thay đổi tâm học, một lượng lớn nhà kinh học cũng đang thay đổi lý học, tiền thất tử* thì nhấc lên vận động phục cổ, tư tưởng học thuật và không khí văn đàn Đại Minh có thể đột phá.
* trường phái văn học những năm Hoằng Trị, Chính Đức đời nhà Minh (1488-1521), bao gồm Lý Mộng Dương, Hà Cảnh Minh, Từ Trinh Minh, Biên Cống, Khang Hải, Vương Cửu Tư và Vương Đình Tương.
Dần dần, tâm học đánh mất sức sống của nó, thực học lại gặp thời mà sinh.
Thời kỳ sau tiếp tục làm vận động phục cổ, nhưng đến cuối đời Minh hoàn toàn đi lệch: Văn tất Tần Hán, thơ tất thịnh Đường!
Văn chương cuối đời Minh, các loại cổ văn bắt chước Tần Hán, thậm chí chạy đi nghiên cứu Tiên Tần chư tử. Bọn họ có thể từng đọc 《 Mặc Tử 》 , 《 Hàn Phi Tử 》 , lại chưa từng đọc văn xuôi tám tác giả lớn Đường Tống, đây là một loại không khí văn đàn phi thường quỷ dị.
Mà nay, Tiền Khiêm Ích đang làm “phong trào văn hoá mới”, tôn sùng cực điểm đối với tám tác giả lớn đời Đường Tống, kêu gọi thi từ văn chương đều trở về bản chất, có thể nói kỳ thủ vận động phục cổ văn học cuối đời Minh.
Mượn Phí Ánh Hoàn mà nói, hắn đương nhiên biết Tô Thức, cũng đọc thuộc thơ từ Tô Đông Pha, nhưng lại không đọc văn xuôi Tô Đông Pha.
Thất phu nhi vi thiên hạ sư, nhất ngôn nhi vi thiên hạ pháp.
Hai câu này, Phí Ánh Hoàn vẫn là lúc trẻ tuổi, ngâm nga bát cổ phạm văn ghi nhớ.
Phí Ánh Hoàn mặt mỉm cười, ra vẻ bình tĩnh nói: “Ngươi từng học văn xuôi Tô Đông Pha?”
“Từng đọc lướt qua hết.” Triệu Hãn trả lời.
“Văn xuôi tám tác giả lớn thời Đường Tống đều từng đọc?” Phí Ánh Hoàn lại hỏi.
Vận động phục cổ thời kỳ giữa và cuối đời Minh, Đường Thuận Chi, Mao Khôn thuộc về phái Đường Tống, biên soạn 《 chép văn tám tác giả lớn thời Đường Tống 》 , bởi vậy có cách nói “Đường Tống bát đại gia”.
Quyển sách này ở thời Gia Tĩnh ảnh hưởng rất lớn, sau Vạn Lịch thì không được nữa, rất nhiều sĩ tử chỉ nghe tên, lười đi lật xem.
Triệu Hãn nói: “Chỉ từng đọc một ít.”
Phí Ánh Hoàn kiểm tra hỏi: “Ngươi thích nhất bài nào?”
Triệu Hãn đáp: “ 《 Nhạc Dương lâu ký 》 .”
“Biết ngâm nga không?” Phí Ánh Hoàn hỏi.
“Có lẽ có chút câu đã quên.” Triệu Hãn bắt đầu ngâm nga, “Khánh lịch tứ niên xuân, đằng tử kinh trích thủ ba lăng quận. Việt minh niên, chính thông nhân hòa, bách phế cụ hưng...”
Phí Ánh Hoàn càng nghe càng chấn động, thiên văn chương này quá hay rồi, hắn thế mà chưa từng đọc, chỉ biết một ít câu nổi tiếng trong đó.
“Tốt, rất tốt!” Phí Ánh Hoàn liên tục khen ngợi.
Triệu Hãn thì càng đọc thuộc càng kinh ngạc, nghiêm túc quan sát vẻ mặt Phí Ánh Hoàn, vị lão huynh này thế mà không biết 《 Nhạc Dương lầu ký 》 ?
Cử nhân cuối đời Minh cũng quá giả rồi nhỉ!
Cũng không thể nói như vậy, Phí Ánh Hoàn đọc thuộc chư tử bách gia, trong nhà cất chứa rất nhiều văn chương Tần Hán.
“Đi thôi, đi thôi.” Phí Ánh Hoàn che giấu trong lòng xấu hổ, gọi bọn nhỏ lên thuyền du lịch, nửa đường lại lặng lẽ nói với Cầm Tâm, “Đi mua một quyển 《 chép văn Đường Tống bát đại gia 》 , đi nhanh về nhanh, ta ở trên thuyền chờ ngươi.”
Mọi người lên thuyền một lúc, Cầm Tâm rốt cuộc mua sach trở về.
“Phụ thân, con chạy vài tiệm sách, cuối cùng là mua được một quyển.” Trên tay Cầm Tâm tất cả đều là tro bụi, cũng không biết quyển sách này bị ghét bỏ bao nhiêu năm rồi.
Thuyền bắt đầu di chuyển, hướng tới trấn Thạch Đường.
Phí Ánh Hoàn một mình ngồi ở trong khoang thuyền, liên tục đọc mấy áng hùng văn, đột nhiên rơi lệ đầy mặt: “Hôm nay mới biết chân lý văn chương, ta đã phí thời gian nửa đời rồi!”
Thật ra không tính là muộn, kỳ thủ phong trào văn hoá mới Tiền Khiêm Ích, cũng là sau bốn mươi tuổi mới đọc Đường Tống bát đại gia.
Triệu Hãn ngồi ở đầu thuyền, quan sát phong cảnh hai bờ sông, tâm tình cực kỳ phức tạp.
Đại Minh này, không chỉ có nên cung cấp lương thực cho dân chúng, còn phải cung cấp lương thực tinh thần cho sĩ tử thiên hạ.
Một cử nhân rất có tài danh, thế mà không biết 《 Nhạc Dương lâu ký 》 !
Mạch lạc văn học đời Minh phát triển, Triệu Hãn là mơ hồ biết đến, bởi vì lão sư môn chuyên ngành mơ hồ từng giảng.
Trong thời gian gần ba trăm năm, Đại Minh tổng cộng đã trải qua ba lần vận động văn học phục cổ.
Giờ này khắc này, lần vận động phục cổ thứ hai đã sớm chấm dứt, lần vận động phục cổ thứ ba còn đang trong manh nha.
Ở trong hai lần phục cổ, là văn học chủ nghĩa lãng mạn quật khởi cùng suy sụp.
“Được ạ!” Triệu Hãn đá ra một cước.
Phí Như Hạc hoàn toàn không phòng bị, bị một cước này đạp trúng mông, nhất thời ngã sấp mặt ở trong phòng. Hắn bò dậy, xoay người tức giận nhìn Triệu Hãn: “Ngươi dám đánh lén ta!”
Triệu Hãn chỉ chỉ Phí Ánh Hoàn, tỏ vẻ mình nghe lệnh làm việc.
Phí Như Hạc thở phì phì ngồi xuống, nhắm chừng cũng làm rõ tình huống, nói thầm: “Lần này mất mặt rồi, huyện tôn tất nhiên chê cười ta.”
Phí Ánh Hoàn cuối cùng mặc xong quần áo, hỏi Triệu Hãn: “Ngươi sao cũng nộp bài thi rồi?”
Triệu Hãn trả lời: “Viết bừa hai thiên văn chương, huyện tôn bảo con về nhà chuẩn bị thi phủ.”
“Chọn ngay tại chỗ rồi?” Phí Ánh Hoàn có chút kinh ngạc.
Phí Như Hạc, Phí Thuần chủ tớ hai người nhất thời nhìn nhau, đều cảm thấy Triệu Hãn thật sự là quá trâu bò.
Phí Ánh Hoàn hỏi: “Qua thế nào?”
Triệu Hãn giải thích: “Đề thứ nhất, con chép văn xuôi của Tô Đông Pha, nào biết huyện tôn lão gia vỗ bàn tán dương.”
“Cũng là tên không học vấn không nghề nghiệp.” Phí Ánh Hoàn nhịn không được châm biếm, cũng không biết đang châm chọc Triệu Hãn, hay là đang châm chọc Phùng tri huyện, hắn hỏi: “Chép đoạn văn chương nào?”
Triệu Hãn trả lời: “Cũng không chép hết, phía sau không nhớ được, chỉ có thể gom số lượng từ lung tung. Đề mục là ‘Tử viết’, con lấy ‘Thất phu nhi vi thiên hạ sư, nhất ngôn nhi vi thiên hạ pháp’ phá đề.”
“Câu kia thế mà là Tô Đông Pha...” Phí Ánh Hoàn đột nhiên dừng một chút, sửa miệng nói, “Chép hay lắm!”
Không thể nào, không thể nào.
Phí Ánh Hoàn tự xưng là văn thơ không tồi, thế mà cũng giống với Phùng tri huyện, chưa từng đọc văn chương của Tô Đông Pha?
Thật đúng là chưa từng đọc!
Đời Minh chịu tư tưởng lí học giam cầm, lúc đầu tất cả đều là đạo đức văn chương. Ngay cả thơ hoài niệm thê tử thương nhớ vợ chết, cũng không cho phép viết tình yêu nam nữ, chỉ có thể viết thê tử hiền lành bao nhiêu.
Hai triều Hoằng Trị, Chính Đức, Vương Dương Minh, Trạm Nhược Thủy bắt đầu thay đổi tâm học, một lượng lớn nhà kinh học cũng đang thay đổi lý học, tiền thất tử* thì nhấc lên vận động phục cổ, tư tưởng học thuật và không khí văn đàn Đại Minh có thể đột phá.
* trường phái văn học những năm Hoằng Trị, Chính Đức đời nhà Minh (1488-1521), bao gồm Lý Mộng Dương, Hà Cảnh Minh, Từ Trinh Minh, Biên Cống, Khang Hải, Vương Cửu Tư và Vương Đình Tương.
Thời kỳ sau tiếp tục làm vận động phục cổ, nhưng đến cuối đời Minh hoàn toàn đi lệch: Văn tất Tần Hán, thơ tất thịnh Đường!
Văn chương cuối đời Minh, các loại cổ văn bắt chước Tần Hán, thậm chí chạy đi nghiên cứu Tiên Tần chư tử. Bọn họ có thể từng đọc 《 Mặc Tử 》 , 《 Hàn Phi Tử 》 , lại chưa từng đọc văn xuôi tám tác giả lớn Đường Tống, đây là một loại không khí văn đàn phi thường quỷ dị.
Mà nay, Tiền Khiêm Ích đang làm “phong trào văn hoá mới”, tôn sùng cực điểm đối với tám tác giả lớn đời Đường Tống, kêu gọi thi từ văn chương đều trở về bản chất, có thể nói kỳ thủ vận động phục cổ văn học cuối đời Minh.
Mượn Phí Ánh Hoàn mà nói, hắn đương nhiên biết Tô Thức, cũng đọc thuộc thơ từ Tô Đông Pha, nhưng lại không đọc văn xuôi Tô Đông Pha.
Thất phu nhi vi thiên hạ sư, nhất ngôn nhi vi thiên hạ pháp.
Hai câu này, Phí Ánh Hoàn vẫn là lúc trẻ tuổi, ngâm nga bát cổ phạm văn ghi nhớ.
Phí Ánh Hoàn mặt mỉm cười, ra vẻ bình tĩnh nói: “Ngươi từng học văn xuôi Tô Đông Pha?”
“Từng đọc lướt qua hết.” Triệu Hãn trả lời.
“Văn xuôi tám tác giả lớn thời Đường Tống đều từng đọc?” Phí Ánh Hoàn lại hỏi.
Vận động phục cổ thời kỳ giữa và cuối đời Minh, Đường Thuận Chi, Mao Khôn thuộc về phái Đường Tống, biên soạn 《 chép văn tám tác giả lớn thời Đường Tống 》 , bởi vậy có cách nói “Đường Tống bát đại gia”.
Quyển sách này ở thời Gia Tĩnh ảnh hưởng rất lớn, sau Vạn Lịch thì không được nữa, rất nhiều sĩ tử chỉ nghe tên, lười đi lật xem.
Triệu Hãn nói: “Chỉ từng đọc một ít.”
Phí Ánh Hoàn kiểm tra hỏi: “Ngươi thích nhất bài nào?”
Triệu Hãn đáp: “ 《 Nhạc Dương lâu ký 》 .”
“Biết ngâm nga không?” Phí Ánh Hoàn hỏi.
“Có lẽ có chút câu đã quên.” Triệu Hãn bắt đầu ngâm nga, “Khánh lịch tứ niên xuân, đằng tử kinh trích thủ ba lăng quận. Việt minh niên, chính thông nhân hòa, bách phế cụ hưng...”
Phí Ánh Hoàn càng nghe càng chấn động, thiên văn chương này quá hay rồi, hắn thế mà chưa từng đọc, chỉ biết một ít câu nổi tiếng trong đó.
“Tốt, rất tốt!” Phí Ánh Hoàn liên tục khen ngợi.
Triệu Hãn thì càng đọc thuộc càng kinh ngạc, nghiêm túc quan sát vẻ mặt Phí Ánh Hoàn, vị lão huynh này thế mà không biết 《 Nhạc Dương lầu ký 》 ?
Cử nhân cuối đời Minh cũng quá giả rồi nhỉ!
Cũng không thể nói như vậy, Phí Ánh Hoàn đọc thuộc chư tử bách gia, trong nhà cất chứa rất nhiều văn chương Tần Hán.
“Đi thôi, đi thôi.” Phí Ánh Hoàn che giấu trong lòng xấu hổ, gọi bọn nhỏ lên thuyền du lịch, nửa đường lại lặng lẽ nói với Cầm Tâm, “Đi mua một quyển 《 chép văn Đường Tống bát đại gia 》 , đi nhanh về nhanh, ta ở trên thuyền chờ ngươi.”
Mọi người lên thuyền một lúc, Cầm Tâm rốt cuộc mua sach trở về.
“Phụ thân, con chạy vài tiệm sách, cuối cùng là mua được một quyển.” Trên tay Cầm Tâm tất cả đều là tro bụi, cũng không biết quyển sách này bị ghét bỏ bao nhiêu năm rồi.
Thuyền bắt đầu di chuyển, hướng tới trấn Thạch Đường.
Phí Ánh Hoàn một mình ngồi ở trong khoang thuyền, liên tục đọc mấy áng hùng văn, đột nhiên rơi lệ đầy mặt: “Hôm nay mới biết chân lý văn chương, ta đã phí thời gian nửa đời rồi!”
Thật ra không tính là muộn, kỳ thủ phong trào văn hoá mới Tiền Khiêm Ích, cũng là sau bốn mươi tuổi mới đọc Đường Tống bát đại gia.
Triệu Hãn ngồi ở đầu thuyền, quan sát phong cảnh hai bờ sông, tâm tình cực kỳ phức tạp.
Đại Minh này, không chỉ có nên cung cấp lương thực cho dân chúng, còn phải cung cấp lương thực tinh thần cho sĩ tử thiên hạ.
Một cử nhân rất có tài danh, thế mà không biết 《 Nhạc Dương lâu ký 》 !
Mạch lạc văn học đời Minh phát triển, Triệu Hãn là mơ hồ biết đến, bởi vì lão sư môn chuyên ngành mơ hồ từng giảng.
Trong thời gian gần ba trăm năm, Đại Minh tổng cộng đã trải qua ba lần vận động văn học phục cổ.
Giờ này khắc này, lần vận động phục cổ thứ hai đã sớm chấm dứt, lần vận động phục cổ thứ ba còn đang trong manh nha.
Ở trong hai lần phục cổ, là văn học chủ nghĩa lãng mạn quật khởi cùng suy sụp.
