Quả thực không cần nhân viên chuyên nghiệp cũng có thể phán đoán điều đó. Vì là súng tự chế nên đầu họng súng trông rất thô sơ, hẹp thành hình bầu dục, mà dấu vết họng súng trên quần nạn nhân cũng xuất hiện hình bầu dục, đường kính vết họng súng trên quần và đường kính họng khẩu súng tại hiện trường hoàn toàn đồng nhất.
Sau khi xem xét kỹ dấu vết họng súng, tôi và Đại Bảo hợp lực nhẹ nhàng cởi bỏ quần nạn nhân, rồi cho vào túi nilon đựng vật chứng bảo quản cẩn thận. Vừa tháo ống quần ra khỏi chân, chúng tôi liền nhìn thấy một vết thương đen ngòm hình bầu dục trên đầu gối, bờ vết thương cháy đen, đó là vết bỏng do thuốc súng. Thi thể xảy ra vài thay đổi nhỏ, máu tươi từ hố đen ngòm của vết thương bắt đầu chảy ra.
“Bắn trúng chân rồi!” Tôi nói, rồi chau mày suy nghĩ.
“Ồ! Tôi biết trong pháp y học có một nguyên lý gọi là “hiệu ứng cộng hưởng hốc” sau khi bị đạn bắn.” Trần Thi Vũ nói, “Nhưng vẫn không thể ngờ hiệu ứng này lại gây ra hậu quả ghê gớm như vậy, bắn trúng chân thôi mà mất mạng.”
Đại Bảo được dịp khoe khoang kiến thức: “Cô biết cơ chế hình thành “hiệu ứng cộng hưởng hốc” không? “Hiệu ứng cộng hưởng hốc” chỉ xảy ra khi viên đạn xoáy sâu vào các mô trong cơ thể. Duy loại súng nòng xẻ rãnh xoắn mới có thể tạo ra hiệu ứng như vậy. Nhưng khẩu súng tự chế này là súng nòng trơn, vậy nó xoáy kiểu gì? Tạo ra hốc kiểu gì?”
Đại Bảo nói không sai, “hiệu ứng cộng hưởng hốc” là cơ chế chủ yếu gây ra lực sát thương của viên đạn, nhưng hiệu ứng này chỉ xảy ra với súng có nòng xẻ rãnh xoắn, đây cũng là nguyên nhân súng nòng xẻ rãnh xoắn có lực sát thương lớn hơn súng nòng trơn. Áp dụng kỹ thuật chụp phim tốc độ bằng tia X có thể quan sát thấy mô hình bị đạn bắn trúng sẽ hình thành một hốc rỗng sau khi đầu đạn đi qua mô. Cái hốc này xuất hiện nhanh mà biến mất cũng nhanh, bởi vì khi đầu đạn đi xuyên qua cơ thể, nó không chỉ khiến các mô mềm bị tách ra, mà quan trọng hơn là động năng xoáy tròn của đầu đạn đã giải phóng cho các mô ở xung quanh, khiến các mô mềm lấy đầu đạn làm trung tâm dịch chuyển vị trí ra bốn phía theo hình tỏa tia, từ đó hình thành hốc thịt lớn gấp nhiều lần so với thể tích của đầu đạn. Vào khoảnh khắc bị đạn bắn trúng, tuy hốc chỉ duy trì trong thời gian ngắn ngủi nhưng có thể khiến các mô mềm xung quanh bờ vết thương lan rộng, rách giập và vỡ mạch máu. Các mô sẽ bị giập nát vì phải di chuyển với biên độ vượt quá mức đàn hồi của nó, dẫn đến thay đổi giống như phát nổ và để lại vết thương mang tính phức hợp rất nghiêm trọng và phức tạp trên cơ thể. Sau khi trải qua quá trình thay đổi khuếch tán, thu nhỏ, rồi lại khuếch tán, thu nhỏ lặp đi lặp lại nhiều lần, cái hốc dần dần biến mất, cuối cùng để lại vết thương với thể tích nhỏ hơn nhiều so với thể tích hốc, đây chính là đường vết thương do súng bắn để lại trên da thịt mà bác sĩ pháp y nhìn thấy.
Cơ chế chủ yếu mà súng nòng trơn tạo ra vết thương chính là lực sát thương của đầu đạn. Đầu đạn làm vỡ mạch máu dẫn đến mất máu quá nhiều và tử vong. Đầu đạn làm vỡ các cơ quan, khiến các cơ quan trong cơ thể mất máu, kiệt sức dần rồi chết. Khi gí sát nòng của súng nòng trơn vào mục tiêu, thì các viên đạn nhỏ vẫn đang trong giai đoạn tập trung dày đặc nên vết thương được tạo ra có hình một đường thẳng, đường vết thương đó được hình thành do tác dụng cùng lúc của các viên đạn nhỏ.
“Để tôi giải thích cho cô hiểu.” Đại Bảo nói với Trần Thi Vũ, “Thực ra một phát súng không thể gây ra lực sát thương lớn lắm, nhìn chân của nạn nhân không hề biến dạng là biết vùng đùi của anh ta không bị gãy. Sở dĩ chảy nhiều máu như vậy là bởi má đùi trong của anh ta có một động mạch rất lớn, rất quan trọng – động mạch đùi. Nếu các viên đạn nhỏ bắn vào má trong của đùi, làm vỡ động mạch thì rất nguy hiểm. Loại động mạch to như thế này không thể nào tự đông máu được, nếu không được cầm máu kịp thời thì máu sẽ tuôn ra như suối chảy, chẳng bao lâu sau nạn nhân sẽ rơi vào trạng thái hôn mê và ngất xỉu. Nếu còn không được cấp cứu ngay lập tức, nạn nhân nhất định sẽ tử vong. Nạn nhân của vụ án này đã chết như vậy đấy!”
“Chất cồn trong cơ thể quá nhiều, mạch máu phình to, tuần hoàn máu tăng tốc cũng có thể đẩy nhanh quá trình tử vong.” Bác sĩ pháp y Dương đứng bên cạnh bổ sung.
Trong khi họ đang bàn luận thì tôi lấy cây kim thăm dò đầu tròn trong hòm đựng dụng cụ khám nghiệm ra.
Tác dụng chủ yếu của kim thăm dò là thăm dò, đo độ dài và hướng đi của vết thương. Vết thương chí mạng của nạn nhân là một đường dài rất rõ ràng, vết thương này làm đứt động mạch đùi. Nhưng hướng của vết thương thì không thể phát hiện bằng mắt thường được mà phải dùng một cây kim thăm dò rất nhỏ.
Tôi thận trọng cắm đầu kim vào vết thương, sau đó tiến hành dò tìm theo các hướng, chẳng bao lâu sau tôi đã tìm ra đường đi của nó. Vết thương xuất phát từ gối, chạy ngược lên trên, cuối cùng dừng lại trên má đùi cách bộ ρᏂậи 🅢iиɧ ɖụ© chừng 5 centimet. Tôi cắm kim vào đùi của nạn nhân men theo đường vết thương, chỉ chừa phần cán kim ở bên ngoài, rồi gọi Trần Thi Vũ đến chụp ảnh.
Như vậy, thông qua ảnh là có thể nhìn rõ hướng đi của vết thương.
“Mọi người có nhìn ra vấn đề gì không?” Tôi hỏi Đại Bảo và Lâm Đào.
Hai người họ lơ mơ chưa hiểu.
Tôi liền quay sang nói với đồn trưởng: “Phiền anh liên lạc với đồng chí làm việc ở nhà xác mang thi thể này đến phòng giải phẫu để chúng tôi giải phẫu ngay bây giờ.”
Thông qua điều tra, khám nghiệm tử thi đã xác định được nạn nhân tử vong do súng cướp cò, đây là cái chết ngoài ý muốn và xếp vào hạng mục các vụ án tử vong do nguyên nhân bất thường. Có điều muốn giải phẫu tử thi thì phải được sự đồng ý của người nhà nạn nhân, trừ trường hợp xác định rõ ràng đây là án mạng, các cơ quan công an mới được phép cưỡng chế giải phẫu tử thi.
“Nhưng gia đình nạn nhân không đồng ý giải phẫu đâu!” Đồn trưởng khó xử.
“Thì cứ việc viết một thông báo yêu cầu cưỡng chế giải phẫu.” Tôi nói, “Vì đây là một vụ án mạng.”
“Án mạng ư?” Đồn trưởng bật thốt lên với vẻ vô cùng bất ngờ, tóc trên đầu anh ta cơ hồ dựng đứng cả lên.
Tôi mỉm cười nói: “Các anh xem, hướng vết thương đi từ dưới ngược lên trên. Các anh lại quan sát kỹ khẩu súng này, nó dài những một mét hai mươi, thêm vào đó được bắn ở cự ly gí sát. Bây giờ chúng ta tái hiện hiện trường gây án một chút nhé!”
Nói xong, tôi cầm khẩu súng đựng trong túi nilon trong suốt, lấy khẩu súng gí vào đầu gối của nạn nhân và nói: “Đạn đi ngược lên trên, vậy thì báng súng phải ở phía dưới đầu gối. Các cậu thử nói xem, như vậy làm sao mà cướp cò được?”
Nếu là cướp cò thì với khẩu súng dài thế này nạn nhân phải bị bắn vào phần trên eo hoặc đường đạn phải đi xuống phía dưới mới đúng. Nếu bắn trúng gối mà đường đạn lại đi ngược lên trên, thì cách đặt súng như vậy là rất vô lý, vả lại nạn nhân cũng không thể với tới cò súng. Dẫu nạn nhân ngồi xuống và gí súng vào đầu gối, thì vị trí của cò súng còn vượt qua cả ngón chân anh ta, dù anh ta rướn tốt đến đâu, cũng không thể với tới cò súng.”
Tôi nói xong, mọi người tại hiện trường đều đồng thanh kêu lên: “Có lý!”
“Bởi vậy chỉ còn khả năng có người khác cầm khẩu súng của anh ta, gí vào đầu gối và bắn một phát.” Tôi nói, “Hiện giờ chúng ta cần tiến hành giải phẫu tử thi.”
Trong phòng giải phẫu tử thi của Viện Pháp y thành phố Trình Thành, Trần Thi Vũ vẫn im lặng đứng bên cạnh. Đây là hiện trường thứ ba và là vụ giải phẫu tử thi thứ bảy mà cô ấy chứng kiến trong vòng chỉ vỏn vẹn hai ngày. Đào tạo kiểu này chẳng khác nào “nhồi vịt”, bây giờ cô ấy không chỉ hoàn toàn thích ứng với công việc khám nghiệm tử thi, mà còn có thể nói rõ ràng vị trí giải phẫu của thi thể, điều đó khiến chúng tôi không khỏi thán phục về khả năng thích ứng, khả năng tiếp thu quá nhanh của cô ấy. Tôi cũng cố gắng tiến hành các thao tác một cách quy phạm nhất để cho cô đồng nghiệp nữ như trang giấy trắng này có được nhận thức quy phạm về công tác pháp y.
Chúng tôi tiến hành khám nghiệm bên ngoài của thi thể một cách toàn diện. Ngoại trừ vết thương ở đầu gối trái nạn nhân, chúng tôi còn tìm thấy một vết tụ máu khá lớn ở sau gáy anh ta, bề mặt xung quanh vết tụ máu còn có vài vết trầy xước nông. Da đầu không có vết thương, chỉ tụ máu và trầy xước. Dưới con mắt của bác sĩ pháp y thì đây là vết thương được tạo thành do vật tày có bề mặt thô ráp, diện tích bề mặt khá rộng và cũng tương đối nặng. Có khả năng anh ta ngã ngửa trên mặt đất, cũng có khả năng bị vật gì đó đánh vào.
“Các cậu xem này! Quả nhiên anh ta còn có những vết ngoại thương khác.” Tôi hứng khởi nói.
Đại Bảo cầm dao phẫu thuật, chuẩn bị cạo tóc của nạn nhân, thì tôi nói: “Đợi chút đã!”
Chúng tôi lật xác nạn nhân lại, để lộ phần gáy, sau đó nhẹ nhàng rẽ tóc ra, tôi nhanh chóng tìm thấy một vài vụn nhỏ màu vàng gạch.
Tôi lấy kẹp gắp những vụn nhỏ đó bỏ vào túi nilon, nói: “Công cụ sát thương đã lộ diện, đó là gạch.”
Đại Bảo tán thưởng gật đầu: “Mở hộp sọ xem sao, để đề phòng anh ta bị ngã ngửa đập đầu vào gạch sau khi trúng đạn.”
Nếu nạn nhân ngã sẽ tạo nên các vết thương đối trọng (1) ở trong hộp sọ, còn vết thương do bị đánh trực tiếp vào gáy sẽ không đối trọng.
(1) Vết thương đối trọng: vết thương gây ra do hiện tượng phần đầu đang trong trạng thái vận động với tốc độ cao thì đột nhiên bị giảm tốc, dẫn đến tình trạng phần da đầu, xương sọ, mô não bị chấn thương và xuất huyết, đồng thời mô não ở vị trí đối diện cũng bị chấn thương xuất huyết do đập vào vách sọ theo lực quán tính, nhưng phần da đầu ở vị trí tương ứng lại không hề bị trầy xước hay tổn thương.
Mở hộp sọ của nạn nhân, quả nhiên gáy của anh ta có một vết thương nhỏ, trong khi ở phần trán đối diện với gáy không hề phát hiện vết thương tương tự như vậy.
“Không có vết thương đối trọng! Chắc chắn anh ta bị kẻ nào đó đập gạch vào gáy, mà vết thương này có phản ứng sống, điều đó chứng tỏ anh ta bị đánh trước khi bị bắn.” Tôi nói, “Vết thương nhỏ như thế này không đủ khiến anh ta tử vong, thậm chí còn không đủ để hôn mê, nhưng lại cung cấp cho chúng ta một phương hướng, phương hướng tìm kiếm vật chứng có thể tồn tại.”
Mở hộp sọ xong, Đại Bảo và bác sĩ Dương tiến hành giải phẫu toàn diện theo quy tắc thông thường, khám nghiệm giải phẫu có hệ thống. Khi Đại Bảo hạ dao, có thể vì lao lực quá nên cậu ta lỡ tay dùng dao phẫu thuật cứa phải khoang não của nạn nhân.
“Ôi trời! Cẩn thận chứ!” Bác sĩ Dương kêu lên, “Quá trình khám nghiệm tử thi được quay lại đấy, đừng để người nhà nạn nhân nhìn thấy. Nếu buộc phải nói vết thương này do hung thủ tạo ra là xong đời.”
Đại Bảo lấy tay quệt quệt vết thương nhỏ do cậu ta cắm dao vào, nói: “Không sao! Vết cắm này vừa nhỏ lại vừa mỏng, không ai nhận ra đâu mà sợ. Hơn nữa lại không có phản ứng sống, trước khi khám nghiệm chúng ta cũng chụp ảnh tử thi rồi. Không ảnh hưởng gì cả!”
Tôi cười nói: “Anh Dương, bây giờ anh bị báo chí làm cho thần hồn nát tính thế cơ à? Trong quá trình khám nghiệm tử thi, bác sĩ pháp y không cẩn thận lỡ tay gây ra vết thương cho thi thể là chuyện rất thường tình, không có gì đáng phải làm lớn chuyện cả.”
Bác sĩ Dương cười ngượng nghịu, tiếp tục tiến hành giải phẫu theo hệ thống cùng Đại Bảo. Ngoại trừ khi mở dạ dày của nạn nhân, mùi rượu nồng nặc xộc thẳng vào mũi ra thì không có hiện tượng gì khác thường.
Trong lúc họ đang tiến hành giải phẫu thì tôi nắm lấy hai tay của nạn nhân, quan sát tỉ mỉ nhưng không nói gì.
Khám nghiệm tử thi xong, tôi rủ mọi người đi ăn mì bò ở một quán gần hiện trường trong thôn. Ngoại trừ mục đích giải quyết cơn đói ra, tôi rủ mọi người đi ăn còn có mục đích khác. Trên đường đi ngang qua hiện trường, tôi thấy vành đai phong tỏa đã được tháo dỡ, chỉ để lại những vết máu hình thành từng dải trên mặt đường. Tôi bảo Hàn Lượng dừng lại, rồi xuống xe đi vòng quanh hiện trường một lượt. Lát sau, tôi nhặt một viên gạch cho vào túi nilon đựng vật chứng và lên xe.
“Lâm Đào, lát nữa cậu xem hộ tôi viên gạch này.” Tôi nói, “Nó là hung khí đấy!”
Đại Bảo hiếu kỳ hướng đầu ra ngoài cửa sổ xe nhìn ngó loanh quanh, nói: “Anh xem, ven đường có bao nhiêu gạch đá thế này, sao anh dám chắc viên gạch anh vừa nhặt là hung khí?”
Tôi cười lớn: “Vì trên viên gạch đó dính vết máu và tóc.”
Thức đêm cộng nỗi mệt nhọc do cuộc hành trình này mang lại đột ngột ập đến, sau khi ăn trưa xong, chúng tôi vội vàng tìm một nhà trọ ngủ li bì và chờ đợi các kết quả khám nghiệm khác ở phòng thí nghiệm ra lò.
Bốn giờ chiều, chúng tôi cùng tới tổ chuyên án báo cáo công việc, đồng thời cùng nghe kết quả khám nghiệm kỹ thuật hình sự chuyên nghiệp.
“Nạn nhân bị đạn hoa cải bắn vào đùi, dẫn đến vỡ động mạch đùi. Vì không được cấp cứu kịp thời nên mất máu quá nhiều và tử vong.” Tôi nói, “Ngoài ra, phần gáy nạn nhân có vết thương do bị vật tày đánh vào, hung thủ gây ra vết thương này cho nạn nhân trước khi hắn nổ súng. Đây là một vụ án mạng!”
“Thế thì hơi lạ đấy!” Viên cảnh sát điều tra nói, “Thông qua điều tra, chúng tôi được biết tối qua nạn nhân và mấy người bạn uống rượu đến tận hơn chín giờ tối, có người lái xe máy chở anh ta đến gần hiện trường thì anh ta xuống xe. Khoảng chín rưỡi tối, nạn nhân trở về nhà đòi vợ đưa thêm tiền, vợ anh ta không cho nên anh ta đạp vợ mấy cú, sau đó cố tình giật lấy mấy trăm tệ và rời khỏi nhà. Khoảng hai mươi phút sau, nạn nhân lại trở về nhà trong tình trạng say ngất ngưởng, luôn miệng lải nhải mắng chửi, anh ta xuống tầng hầm lấy súng và rời khỏi nhà. Sau mười phút thì xảy ra chuyện.”
“Ồ thế à? Trách gì trong túi quần anh ta có bốn trăm sáu mươi sáu tệ. Có điều như anh kể thì chẳng phải anh ta muốn đi đánh nhau với ai đó sao? Thế thì có gì kỳ quái chứ?” Đại Bảo nói, “Chắc chắn anh ta cãi nhau với ai đó, sau đó diễn tiến thành đánh nhau, kết quả đánh không lại người ta nên bị người ta bắn chết thôi mà.”
Viên cảnh sát điều tra lắc đầu nói: “Thông thường khi người ta uống nhiều rượu thì rất thích gây sự, đó là sự thật. Lần nào họ cũng mang theo gậy gộc, dao búa, hò hét đòi đánh đòi chém, nhưng hễ thấy đối thủ thực sự thì lại mềm nhũn cả người. Vả lại gần đó có người đánh mạt chược, không thể có chuyện họ không nghe thấy âm thanh cãi chửi, ẩu đả.”
“Các anh xem có phải thế này không.” Tôi nói, “Sau khi uống rất nhiều rượu, nạn nhân muốn đi đánh mạt chược với họ, nên về nhà lấy thêm tiền. Khi đánh mạt chược thì xảy ra tranh chấp, nạn nhân trở về nhà lấy súng, rồi trở lại chiếu bạc. Lúc đang trên đường đến thì bị tấn công. Vì chính những người trong đám đánh mạt chược kia ra tay tấn công nên bọn họ đương nhiên phải nói họ không hề nghe thấy bất kỳ âm thanh gì.”
Phòng chuyên án im phăng phắc, mọi người đều nghĩ đến khả năng này.
Một lát sau, tổ trưởng tổ chuyên án nói: “Khả năng này là lớn nhất. Các cậu mau đi bắt người! Những tổ chuyên môn khác tiếp tục báo cáo tình hình.”
Một viên cảnh sát vâng lệnh lập tức ra ngoài.
Người phụ trách phòng Hóa nghiệm hắng giọng nói: “Tôi xin báo cáo tình hình lý hóa nghiệm. Xét nghiệm máu của nạn nhân cho thấy nồng độ cồn trong 100ml máu cao đến 280mg, trong khi chỉ cần đạt 80mg đã có thể coi là say. Chỉ số này tiệm cận đến lượng gây chết người. Điều đó chứng tỏ nạn nhân uống say nghiêm trọng. Trong tình trạng nồng độ rượu cao như thế, khả năng kiểm soát và khả năng điều chỉnh hành vi của anh ta rất kém. Nếu thực sự phải đánh nhau thì anh ta gần như không có năng lực phản kháng.”
“Say rượu nghiêm trọng cũng là một trong những nhân tố làm gia tăng tốc độ mất máu gây tử vong.” Đại Bảo bổ sung thêm.
“Ngoài ra…” Người phụ trách phòng Hóa nghiệm nói tiếp, chúng tôi lấy được một vài hạt vi lượng trên tóc nạn nhân, chất này hoàn toàn đồng nhất với viên gạch mà các anh lấy được từ hiện trường.”
“Đáng tiếc là…” Lâm Đào nói vẻ tiếc nuối, “Bề mặt của viên gạch quá thô ráp nên không lưu lại vết hằn của ngón tay cũng như dấu vân tay, nghĩa là chúng ta không thu hoạch được chứng cứ và các điều kiện manh mối.”
“Việc giám định súng thế nào rồi?” Tôi hỏi.
Lâm Đào nói: “Tôi đã tiến hành đối chiếu chỉnh thể phân tách, vật liệu còn dư ở nhà nạn nhân và khẩu súng được xác định là một chỉnh thể, điều đó có nghĩa khẩu súng này chính xác là khẩu súng của nạn nhân. Ngoài ra, tôi đã tiến hành giám định bề mặt súng, vì bề mặt súng không được trơn nhẵn nên không phát hiện thấy dấu vân tay có giá trị giám định và đối chiếu.”
Đây đúng là một tin xấu! Đã là mưu sát thì rất có khả năng kẻ bắn súng sẽ để lại dấu vân tay trên thân súng, chỉ đáng tiếc lại không có điều kiện đó. Tôi hỏi tiếp: “Thế đã tiến hành giám định đạn trong súng chưa?”
Đối với các vụ án liên quan đến súng ống thì đây là thử nghiệm bắt buộc, thử nghiệm này phải tiến hành trong phòng thử nghiệm. Đặt súng lên báng súng, lấy dây kích hoạt cho súng nổ và bắn vào mục tiêu. Tiến hành thử nghiệm bắn đạn có thể hiểu được tính năng của khẩu súng, từ đó tiến hành đối chiếu, xác định mức độ sát thương của khẩu súng, đây cũng là căn cứ giúp tòa án đưa ra phán quyết.
“Trong súng không có đạn. Tôi sẽ yêu cầu đồn trưởng đến nhà nạn nhân tìm kiếm.” Lâm Đào nói.
Đồn trưởng tiếp lời: “Người nhà nạn nhân đang rất kích động, ban đầu họ không chịu phối hợp, sau đó tôi phải làm công tác tư tưởng rất vất vả, họ mới cho phép lục khám nhà kho và tìm thấy mấy viên đạn đã đúc xong. Ồ, nó đây này!”
Nói xong, anh ta móc mấy viên đạn tự chế trong túi ra.
“Vậy tôi sẽ đem đi làm thí nghiệm ngay bây giờ.” Lâm Đào nói.
“Đợi đến sáng mai cũng chưa muộn.” Tôi nói, “Một mặt cần xem kết quả thẩm vấn bốn người đánh mạt chược kia thế nào đã, mặt khác cậu phải mau chóng cùng tôi đi kiểm tra lại viên gạch kia.”