Những Mảnh Đời Đen Trắng

Một mùa hạ nữa đang chảy qua tuổi trẻ của Hoàng.

Hoàng nhớ lần cuối cùng anh và Thùy Linh cùng nhúng mình xuống sông Linh, ngụp lặn tha hồ như những con cá chép trắng muốt, lấp lánh trong một buổi chiều đầu mùa hạ năm họ tròn mười bảy tuổi. Không ngờ sau đó mãi mãi họ không được cùng nhau vùng vẫy, nghịch ngợm cười vang mặt sông như thế này nữa.

Sông Linh dường như bao giờ cũng chờ đón họ, từ bao đời nay nó vẫn dịu dàng chờ đón với tất cả. Nó bắt nguồn từ phía bên kia dãy núi chín mươi chín ngọn. Nhìn từ thị trấn, dãy núi giống như một bức tranh hoành tráng miêu tả một cuộc khởi nghĩa nào đó. Nó, dòng sông, nhẹ nhàng men theo những làng mạc trù phú chảy về xuôi.

Trước khi trôi về thị trấn, sông Linh ngoái lại thượng nguồn nhiều lần như nuối tiếc vì một nghĩa vụ chưa thành về nơi đã sinh ra nó, hoặc là thương nhớ và day dứt về những gì nó sống với thượng nguồn... Những vòng tròn mở rộng của dòng sông do “ngoái lại” nhiều lần đã tạo nên những ốc đảo đứng trầm ngâm giữa dòng sông.

Gặp thị trấn, dòng sông bỗng vỡ ra, chảy tràn trề không thành dòng, dập dềnh mọi bãi bờ men thị trấn. Lần đầu tiên dòng sông biết đến một miền quê đông vui, nhộn nhịp, lấp lánh ánh điện và vang những âm thanh náo nhiệt mà suốt một trăm ki-lô-mét từ thượng nguồn nó không hề bắt gặp. Dòng sông không muốn chảy tiếp nữa, cứ dùng dằng quanh thị trấn cho đến lúc nó sực nhớ nó là dòng sông, đích của nó là biển cả, thế là nó vội vã trôi đi. Trước khi tạm biệt thị trấn, nó ngoái lại hai lần: Chào, chào... và lao như điên về biển cả.

Bắt đầu từ thị trấn, sông Linh chảy xiết hơn, ầm ào, hùng hục... Hình như nó sợ nếu dừng lại, ngoái lại một lần nữa, dù chỉ trong giây lát, là nó không thể đi được, không cách gì rứt ra mà đi được...

Nắng chiều rủ xuống thành từng đám vàng nhạt rải dọc bờ cát. Họ ngồi im lặng đăm đăm nhìn ra mặt sông đang chuyển màu tím sẫm. Có gì mà nói khi ngày nào hai người cũng gặp nhau. Chỉ có nhớ, một nỗi nhớ ngọt ngào cứ vương vấn mãi trong mỗi người ngay khi họ vừa chia tay. Thế là lại tìm cách gặp nhau, bất cứ lý do gì, có khi là những lý do rất buồn cười.

Hoàng đã lớn, dù lớn sau Thùy Linh, nhưng đã lớn. Thùy Linh bỗng lạ lùng trước mắt anh vào một ngày học kỳ một lớp chín. Khi đó Thùy Linh từ rặng phi lao bước ra, đứng sững trước mắt Hoàng, hai má đỏ ửng. Ngực Hoàng bỗng rung lên.

- Đẹp quá.

Anh kêu khẽ và cảm thấy lúng túng không biết nên bắt đầu như thế nào. Hai người nhìn nhau rất lâu và bất chợt cười to, cả hai nắm tay nhau chạy tung tăng trên cát, dưới những rặng phi lao năm tuổi.

Không biết đó có phải là ranh giới quy ước cho Hoàng thành người lớn hay không nhưng anh nhớ, không thật chắc chắn cho lắm, kể từ ngày đó Thùy Linh bắt đầu ám ảnh anh. Nhắm mắt lại: Thùy Linh, ngồi dậy: Thùy Linh, đi, đứng, chạy, nhảy, cười, nói vẫn Thùy Linh - Thùy Linh - Thùy Linh... không ai khác, Hoàng không biết anh đã yêu cô, chỉ biết nhớ khủng khϊếp, ngay khi có Thùy Linh bên cạnh như lúc này thì anh vẫn nhớ. Thật lạ lùng...

Thùy Linh ngồi bên anh, hai tay trần bó gối. Cô ngồi im như một bức tượng thạch cao trắng muốt, bộ ngực nhỏ phập phồng. Lần đầu tiên cô xuống sông Linh với một bộ đồ tắm đủ che những gì cần thiết. Đám đàn bà con gái thị trấn này chưa ai mặc như vậy để tắm, kể cả những người đàn bà táo tợn nhất. Vậy mà Thùy Linh đã hiện ra như nàng tiên cá trong một bộ phim Hoàng đã nom thấy được.

Chính Hoàng cũng sửng sốt khi Thùy Linh xuất hiện từ trong đám lá rưới - được làm nơi thay áo quần cho những người tắm sông - bước từng bước chậm rãi trong nắng chiều: trắng muốt và lấp lánh, trắng muốt và lấp lánh... Hoàng hoa mắt, vội vàng quay mặt đi. Nhưng chỉ được một thoáng, không cưỡng được, anh lại quay về phía Thùy Linh đang bước, vẫn trắng muốt và lấp lánh dưới nắng chiều. Bắt gặp ánh mắt của Hoàng, Thùy Linh bối rối một chút rồi lẹ làng buông tấm thân nõn nà xuống dòng sông, như một mảnh trăng non dập dềnh...

- Đố bắt được đấy!

Thùy Linh bơi cách bờ một quãng xa, lật nghiêng người ngoái về phía Hoàng, đưa tay vẫy vẫy. Hoàng đứng bật dậy nói to:

- Thật không?

- Thật!

- Rồi nhé!...

Hoàng lao xuống nước. Bằng lối bơi ếch nhuần nhuyễn, một phút sau anh đã đuổi kịp Thùy Linh, Hoàng cầm lấy chân trái Thùy Linh kéo lùi, cô kêu lên:

- Đừng có hòng nhé!

Thùy Linh úp mặt xuống nước, hai tay đập nước lia lịa.

- A ha! Bơi như chuồn chuồn đạp nước thế thì...

- Cứ đuổi kịp xem nào?

- Rồi nhé!...

Họ kêu vang mặt sông và quần đuổi nhau như những con cá chép mùa động dục.

Hoàng dướn lên, vượt trước Thùy Linh, đột ngột quay gập ngược trở lại, giơ tay định ôm ghì lấy cô. Thùy Linh cười, vội vàng lặn xuống để tránh cái “úp nơm” của anh. Hoàng vồ hụt, mất đà chúi đầu vào ngực cô.

Cả hai lặng đi một giây dưới đáy sông.

Cái sự “chập mạch” tình cờ ấy đã làm cho Hoàng lẫn Thùy Linh rung lên ở một tần số khác thường. Họ rời nhau ra, lẳng lặng, không ai nhìn vào mắt ai, trống ngực đập thình thình.

Lát sau, Hoàng bơi nhẹ đến bên Thùy Linh, anh nói, giọng run run:

- Xin lỗi.

Thốt nhiên Thùy Linh úp mặt xuống dòng sông, hai vai trần rung rung. Ngực Hoàng nóng rực. Phải làm một việc gì đó, một việc gì không rõ là việc gì, nhanh nhanh nhanh...

Bất thần Hoàng quàng tay siết chặt Thùy Linh vào lòng.

- Anh! Đừng anh!...

Anh! Trời ơi anh! Ngực Hoàng đập mạnh, rung rung:

- Em! Thùy Linh, em...

Cả hai đều run lên, cả hai đều nóng rực, cả hai tìm môi nhau, cả hai nín thở... Họ chìm dần xuống đáy sông... Chân họ bỗng chạm lớp cát mềm, cả hai buông ra, bơi vụt lên. Họ thở hổn hển, lại lao vào nhau và nóng rực và rung lên và chìm dần, chìm dần...

Bây giờ họ ngồi bên nhau trên bờ sông Linh nắng đã chuyển màu tím sẫm. Họ không dám nhìn vào mắt nhau, im lặng. Những ngọn sóng nhỏ vỗ nhẹ vào bờ, từng đợt, từng đợt, cố gắng vươn tới chỗ họ.

- Thùy Linh!

Một tiếng gọi giật giọng. Cả hai quay lại, Đại úy đứng sau lưng họ chừng mười mét, nhìn họ trừng trừng:

- Tôi hỏi: anh chị đã làm gì ở đây?

Đại úy hất hàm hỏi. Hai người đứng bật dậy, lúng túng nhìn Đại úy. Hoàng lúng búng:

- Thưa... chúng cháu tắm, như vẫn tắm...

- Chỉ có tắm thôi à? - Đại úy gầm gừ, lừ lừ nhìn hai người đang ở thế tя͢ầи ͙ȶя͢υồиɠ (theo quan điểm của Đại úy).

- Vâng, tắm... - Thùy Linh trả lời.

- Tắm hay cởi truồng ra mà ngắm nhau, hả? - Đại úy cao giọng.

- Không đúng! Chúng cháu không ai cởi truồng cả! - Hoàng kêu lên.

- Im đi! - Đại úy nghiến răng, quát!

Ông chắp tay sau đít, đi lại quanh Thùy Linh, nói dõng dạc:

- Ai chả biết cô mặc đồ tắm... Nhưng tôi hỏi: tất cả nhân dân lao động ở thị trấn này có ai mặc xi-líp, xu-chiêng mà tắm không? Không ai cả. Đó là một thực tế sinh động. Còn cô thì học thói rởm đời của quân tư sản mà mẹ cô là một dẫn chứng. Mẹ kiếp, trần như nhộng. Cha chà... thật là kinh khủng.

Hoàng định cãi lại nhưng anh nín được, mặt đỏ bừng nhìn Đại úy. Đại úy không thèm nhìn hai người, ông hạ giọng dứt điểm:

- Từ nay tôi cấm: một, không được tắm bất kỳ chỗ nào trừ nhà tắm. Hai, anh chị không được hẹn hò với nhau bất kì ở đâu, vào thời điểm nào. Tôi không tin vào sự trong sáng của anh chị nữa, mặc dù anh chị đều là con cái thuộc các thành phần cơ bản. Giải tán!

Đại úy hô lớn và bỏ đi. Được mươi bước, ông quay lại, khoát tay:

- Giải tán.

Bóng Đại úy khuất dần vào những bụi tầm ma mọc dày đặc trên bờ đê. Hoàng lắc đầu, lầu bầu:

- Thật kinh khủng.

- Về thôi anh. - Thùy Linh nhắc.

Họ về mệt mỏi lết từng bước. Đến chỗ rẽ lối vào nhà Thùy Linh, hai người đứng lại. Thùy Linh bất ngờ sà vào lòng Hoàng, hôn điên cuồng lên ngực, lên trán, lên cổ anh. Cô đau đớn kêu lên:

- Em yêu anh! Anh Hoàng! Em yêu anh... anh... ngày mai, ngày mai anh đừng như ba em. Đừng nhé, đừng như ba em...

Thùy Linh khóc, mềm nhũn trong tay Hoàng.

Hoàng không hôn cô, không hôn một chiếc nào lên gương mặt đầm đìa nước mắt của Thùy Linh. Anh khẽ nói:

- Chúng ta còn bé quá...

Thùy Linh bất ngờ đẩy Hoàng ra, thét lớn:

- Nhưng chúng ta có quyền sống! Chúng ta có quyền!...

Cô chạy ào về nhà, vừa chạy vừa khóc. Hoàng đuổi theo, không kịp, cô đã lọt vào chiếc cổng sắt nhà Đại úy.

***

Mưa ròng rã hai ngày rưỡi, hai ngày rưỡi Hoàng không gặp được Thùy Linh. Anh nóng ruột phát điên lên.

Hãy còn vài đám mưa bay phơ phất, đôi khi chợt òa xuống chốc lát, lại phơ phất. Trời vẫn đen kịt nhưng Hoàng không thể chờ cho dứt hẳn trận mưa kỳ quặc này nữa, anh quyết định khoác áo mưa ra đi.

Muốn đến nhà Thùy Linh phải vượt qua một cánh đồng rộng chừng năm chục héc ta. Nói là thị trấn nhưng ở đây chất nông thôn vẫn trội hơn thành thị. Hai phần ba số dân thị trấn là dân cày bẫm, cuốc sâu. Số dân còn lại sống nhờ vào cái chợ và làm một vài mặt hàng lặt vặt hoặc sửa chữa xe đạp, may vá v.v...

Lúc Hoàng và Thùy Linh vào khoảng mười ba, mười bốn tuổi, họ đã nghe Đại úy Thìn nhắc đi nhắc lại rằng thị trấn rất khó có khả năng tồn tại đến thời kỳ xây dựng Chủ nghĩa Xã hội. Bởi vì, theo như Đại úy nhắc đi nhắc lại, thị trấn chỉ rặt giai cấp nông dân (chỉ những người làm ruộng) và tầng lớp tiểu tư sản (chỉ những người sửa chữa xe đạp, may vá và buôn bán nhỏ). Còn giai cấp công nhân (chỉ những người sản xuất hàng tiêu dùng) ít đến mức coi như không có. Rõ ràng thị trấn không có giai cấp lãnh đạo làm tiên phong cho mọi phong trào cách mạng, nên thị trấn khó có thể xây dựng Chủ nghĩa Xã hội cho ra hồn. Điều đó có thể hiểu tương đương với việc thị trấn có thể bị xóa tên khi chúng ta vượt qua thời kỳ “quá độ”. Thêm vào đó, trường cấp ba của huyện, nơi Hoàng và Thùy Linh đang theo học, lại đóng ngay trong thị trấn, tức là tầng lớp trí thức tiểu tư sản sẽ ra đời. Tầng lớp này rất nguy hiểm vì tính chất dễ sa ngã của họ. Họ có thể phản thùng bóp cổ Chủ nghĩa Xã hội như chơi, trong khi lực lượng chuyên chính vô sản sau ngày hòa bình lập lại có vẻ bị thu nhỏ lại và rất chủ quan!...

Hoàng và Thùy Linh nghe Đại úy giảng giải khá kỹ lưỡng về vấn đề này, họ chẳng hiểu gì cả nhưng vì nghe quá nhiều nên ai cũng thuộc. Mãi sau này Đại úy nghe Bí thư huyện ủy Trần Văn Thanh bảo đấy là sự nhầm lẫn đáng tiếc của Đại úy trong việc qui ước các “giai cấp” và “tầng lớp” của một vạn rưỡi dân Thị trấn và có phần vội vàng khi kết luận con đường đi lên Chủ nghĩa Xã hội của thị trấn khá ảm đạm, Đại úy ngẫm lại, khẳng định là mình sai. Đại úy đã thành thật “báo cáo” lại với Hoàng và Thùy Linh.

Tất nhiên họ chẳng quan tâm gì lắm về chuyện đó. Họ thích thú đem những ý kiến mà Đại úy đã nhận là sai lầm đi dọa lũ trẻ nhỏ tuổi hơn, làm cho chúng xanh mặt, không biết sau này mình sẽ ở đâu. Đứa nào có bố mẹ thuộc tầng lớp tiểu tư sản thì mặt cắt không ra máu. Ngày đêm chúng mơ ước một ngày nào đó, trời xui đất khiến thế nào, thị trấn bỗng nhiên xuất hiện rầm rộ “giai cấp lãnh đạo” để cho nó mãi mãi sầm uất, giàu có như nó vẫn tồn tại, hoặc hơn.

Lũ trẻ luôn tin tưởng tất cả những gì Đại úy nói là những chân lý không thể bác bỏ, bởi vì ông là sĩ quan có quân hàm cao nhất, được dự nhiều nhất các lớp chỉnh huấn quan trọng cấp tỉnh, và trên thực tế, ông là người duy nhất bóp cổ được tên quan hai Pháp trong một trận huyết chiến ở phía tây thị trấn. Đó cũng là lý do vì sao ngôi nhà của Thùy Linh được cất lên nơi ao tù nước đọng, dày đặc muỗi và phân trâu, nồng nặc mùi xú uế ở phía tây thị trấn. Vào lúc mưa gió, trời tối đen như thế này, tìm đến nhà Thùy Linh quả không gì khổ hơn.

Hoàng cẩn thận vừa nhìn vừa ngửi vừa nhắm vào những vật chuẩn ẩn hiện mơ hồ trong đêm, dấn từng bước...

- Thùy Linh ơi!

Hoàng nhóng cổ qua hàng rào da^ʍ bụt nhà Thùy Linh, gọi. Anh đã gọi như thế này có tới hàng ngàn lần từ thủa “hỉ chưa sạch mũi” đến giờ. Chỉ cần dứt tiếng gọi là Thùy Linh chạy ra. Cô luôn ở thế chờ đợi anh. Họ sẽ nắm tay nhau ngúc ngắc tiến ra bờ sông Linh chơi đùa đến chán thì thôi. Hoàng đã gọi, gọi, gọi... bây giờ anh bỗng thấy hồi hộp mỗi khi cất tiếng. Hoàng dựa vào hàng da^ʍ bụt trước cổng nhà Thùy Linh, tim đập rộn ràng...

- Thùy Linh ơi!

Mưa tạt vào ướt hẳn một mảng áo của Hoàng. Anh gọi và nhận thấy tim mình đập nhanh hơn.

- Thùy Linh!

Hoàng nom thấy Thùy Linh đi nhanh xuống bếp, anh gọi nhưng cô không đứng lại. Không phải, cô dừng lại chút xíu rồi cúi mắt đi.

Có chuyện gì thế?

Có thể trong nhà vừa xảy ra một chuyện gì đó, ví dụ như vừa có một cuộc đấu khẩu giữa Đại úy Thìn và Họa sĩ Tư. Việc này xảy ra thường xuyên, cứ mỗi tuần một lần, nó giống như bệnh viêm họng mãn tính, thỉnh thoảng lại rống lên, rồi im rồi ôn hòa. Nếu vậy thì Thùy Linh sẽ chạy ra thôi, bởi các cuộc cãi cọ đó không liên quan gì đến cô cả.

Hoàng đứng lần chần trước hàng rào da^ʍ bụt, suy đoán lung tung, đoán luôn cả việc bộ ngực vô tâm của Thùy Linh đã phát triển quá sớm khiến Đại úy Thìn phải ra tay bảo vệ, làm cho mối quan hệ cuối cùng của Thùy Linh với con trai, là Hoàng, cũng bị chấm dứt.

Bực mình, Hoàng đu đẩy hàng rào da^ʍ bụt rung lên bần bật, đạp vào đám dây nhợ néo buộc lằng nhằng ở cổng một cái cực mạnh rồi quay gót.

- Hoàng!

Thùy Linh chạy vụt từ nhà ra, đứng ép vào hàng rào da^ʍ bụt, gọi. Hoàng quay lui, cố làm ra vẻ uể oải, tiến lại gần.

Họ nhìn nhau qua hàng da^ʍ bụt.

Thùy Linh thì thầm:

- Anh...

Hoàng giấu nụ cười sung sướиɠ vào những chiếc lá da^ʍ bụt đẫm nước mưa. Anh thò tay qua hàng rào, đặt nhẹ lên bờ vai tròn lẳn của Thùy Linh. Thùy Linh thở mạnh, cô vội vàng gỡ tay Hoàng. Hoàng không chịu, thò luôn tay kia kéo Thùy Linh ép sát hàng rào. Một cái hôn ướt đẫm nước mưa đặt lên má Thùy Linh...

- Đừng... anh, buông ra... ôi chết...

Vẫn có hàng da^ʍ bụt ngăn cách. Hoàng rướn người qua hàng rào, điên cuồng đặt môi mình lên bất cứ nơi nào trên cơ thể Thùy Linh. Những chiếc hôn ướt đẫm nước mưa rồi xuống tới tấp. Hàng rào da^ʍ bụt rung lên bần bật...

Thùy Linh rứt Hoàng ra, hổn hển:

- Anh về đi, về ngay đi. Sáng mai Thùy Linh đến.

- Có chuyện gì thế?

Hoàng hỏi, cố gắng quan sát vẻ mặt của Thùy Linh nhưng không thấy gì cả, tối quá. Thùy Linh úp mặt vào đám lá cây da^ʍ bụt, nói như khóc:

- Bố mẹ Thùy Linh... cãi nhau.

- Thế à? Có chú Tư à?

- Khô-ông... anh về đi. Về đi, nhé!

Thùy Linh chạy vào nhà, được một đoạn cô quay ngoắt lại ra hiệu cho Hoàng “lui binh”.

Hoàng đứng ngớ ra một lát rồi tắc lưỡi về.

Mưa đã ngớt. Chỉ còn những đám mưa rây bột bay phơ phất. Thốt nhiên Hoàng thấy lạnh, lạnh và buồn. Có thể đây là dấu hiệu đầu tiên báo cho Hoàng biết từ nay anh đừng có hòng chơi với Thùy Linh được nữa. Từ nay họ bắt đầu phải lén lút, lén lút như bao nhiêu mối tình ở thị trấn đã lén lút.

Người ta có thể đứng đái thản nhiên giữa đường vẫn không việc gì còn như nắm tay, khoác tay nhau, hôn nhau thì thật chướng tai gai mắt, dư luận xã hội phản đối ầm ầm. Hoàng khẽ thở dài. Vì sao thế nhỉ? Không hiểu vì sao.

Cũng có thể Thùy Linh nói thật, bố mẹ cô đang cãi nhau, một cuộc cãi cọ dữ dội nên Thùy Linh không muốn Hoàng chứng kiến. Không phải như vậy! Cô và Hoàng đã chứng kiến hàng chục lần cãi cọ của họ, từ ngày Họa sĩ Tư xuất hiện ở thị trấn, nhàm tai đến mức trong khi họ suýt chồm vào nhau, phun vào nhau những lời độc địa thì Hoàng và Thùy Linh vẫn có thể chơi đùa thoải mái dưới bếp mà không có vấn đề gì xảy ra cả.

Không phải như vậy, đúng rồi, không phải như vậy! Hẳn là có một bí mật nào đã ngăn trở Hoàng không được bước qua cổng nhà Thùy Linh. Ý nghĩ ấy vụt đến làm Hoàng đứng khựng lại, quyết định dứt khoát phải khám phá cho ra bí mật kia.

Tuổi thơ đã hết nhưng quán tính của nó thì vẫn còn, đó là lý do đẩy Hoàng vòng dọc theo hàng cây xoan, nhảy đại qua mấy cột thép gai mắt cáo, rón rén đi về phía bếp...

Cạch! Cạch!

Tim Hoàng thắt lại khi nghe tiếng kẹt cửa. Anh nằm ép sát xuống đám lá khoai trồng cạnh bếp. Đại úy Thìn mở cửa đi ra, đứng dựa vào vách liếp, vén quần đái. Hoàng thấy lạnh run lên vì sợ. Nếu Đại úy Thìn tóm cổ được Hoàng lúc này, lập tức ông sẽ qui cho anh thuộc tầng lớp đối kháng với chủ nghĩa xã hội, tức là thằng ăn cắp. May thay, Đại úy không thấy gì cả, Hoàng chỉ phải chịu đựng vòi nước nóng của ông rót thẳng vào người anh. Càng hay, anh đang ướt như chuột, đang rét run lên...

Cạch! Cạch!

Đại úy Thìn khuất bóng sau cánh cửa. Hú vía!

Hoàng nhổm dậy, mon men về phía cửa sổ khép hờ ở nhà chính. Trong nhà không ai lên tiếng, im lặng như một nấm mồ. Hoàng ghé mắt qua cửa sổ, liên láo ngó quanh.

Thùy Linh nằm sấp trên chiếc ghế dài bắc ngang ngạch cửa, hai tay buông thõng, tóc xõa sát đất, mông và ngực phập phồng, hình như đang tấm tức khóc. Đại úy Thìn ngồi vắt chân chữ ngũ, thong thả nhả từng cuộn khói thuốc về phía cửa sổ, chỗ Hoàng đang nhìn. Không thấy mẹ Thùy Linh đâu. “Có lẽ thím ấy đang ngủ” - Hoàng tiến thêm vài bước, đến sát cửa sổ bên kia, hy vọng có thể nhìn thấy mặt Thùy Linh. “Không biết Thùy Linh có khóc thật không?”.

Cửa sổ này cao hơn tầm mắt buộc Hoàng phải nhón chân. Lúc đầu cũng chỉ thấy mông và ngực Thùy Linh phập phồng và Đại úy Thìn đã đổi thế chân thong thả nhổ râu, nhưng vài chục giây sau Hoàng kinh hoàng nhìn thấy một tấm thân tя͢ầи ͙ȶя͢υồиɠ bị trói chặt vào cột nhà, đầu tóc rũ xuống. Trống ngực Hoàng đập dữ dội, anh run bắn người, dí sát mặt vào cửa sổ.

Người bị trói vào cột nhà chính là thím Hoa. Lần đầu tiên Hoàng thấy một người đàn bà tя͢ầи ͙ȶя͢υồиɠ, một khối thịt trắng muốt đang chảy xuống im lìm như xác chết vừa dựng dậy. Hoàng rùng mình, mồ hôi thấm ướt áo. Anh hoàn toàn bị thôi miên khi bắt gặp tấm thân ấy, không đứt ra được, mặc dù anh đang run lên vì kinh hồn sảng vía chứ không phải vì thích thú.

Thím Hoa bị trói cứng ngắc vào cột nhà đã rất lâu, đến giờ thím kiệt sức, thoi thóp thở. Đại úy Thìn vẫn thong thả nhổ râu, lúc lúc lại liếc sang thím, nhếch mép cười. Thùy Linh chợt uể oải ngồi dậy, đờ đẫn nhìn hai người, mặt mày trắng bạch. Cô mệt mỏi tiến về phía thím Hoa, run run sờ vào những chỗ có dây néo buộc trên cơ thể thím.

- Rụt tay ra!

Đại úy Thìn quát bằng giọng ồm ồm, chậm rãi. Thùy Linh rụt vội tay, quay ngoắt về phía Đại úy. Cô chạy tới, quỳ xuống chân ông, ngước mặt nói lắp bắp:

- Ba tha cho mẹ con. Con lạy ba, ba ơi!

Thím Hoa bất thần ngẩng đầu lên, mắt đỏ rực:

- Đừng làm thế Thùy Linh, hèn!...

Đại úy ngửa cổ cười, giọng cười như khóc. Bỗng nhiên thím Hoa lắc lư, lắc lư và đổ xuống nền nhà. Hoàng há mồm, trợn mắt: thật là kinh khủng! Thật là kinh khủng! - Phía sau lưng thím là một người nữa, cũng tя͢ầи ͙ȶя͢υồиɠ, bị cột dính lưng thím. Thì ra không phải là “cột nhà” mà là một người đàn ông, thoáng nhìn đã biết chắc là Họa sĩ Tư, vì khuất bóng nên lúc đầu Hoàng không nhận ra. Hai người cựa quậy dưới chân Đại úy. Thùy Linh rú lên, nhào tới nức nở khóc:

- Buông ra! Buông mẹ tôi ra!

Và cô vừa khóc vừa cắn vào sợi dây thừng, day day.

Đại úy Thìn ngửa cổ cười lớn, lần này ông cười dài hơn, vẫn giọng cười như khóc. Có lẽ Đại úy đang nức nở khóc chứ không phải cười, cười gì mà thê thảm thế.

***

Lần đầu tiên Đại úy tự hủy bỏ lịch trình làm việc từ chiều thứ Bảy đến tối Chủ nhật của mình. Ông nằm bất động trên giường suốt buổi sáng Chủ nhật.

Đại úy không thể tin được đêm hôm qua (cái đêm ghê rợn mà Hoàng đã chứng kiến) vợ ông đã lăn lộn trên chính giường ngủ do chính đồng lương đại úy của ông tạo ra với Họa sĩ Tư, em cùng cha khác mẹ của ông.

“Thật không có một lý luận nào, một khoa học nào có thể giải thích nổi” - Đại úy ngẫm nghĩ: “Giá như ngày xưa, dưới chế độ cũ, người ta chẳng có lý tưởng mả mẹ nào để mà theo đuổi, thì cái việc lσạи ɭυâи hẳn cũng chỉ là trò tiêu dao ngày tháng. Đằng này, người ta được tắm trong bầu không khí trong sạch như thế, lại được lý tưởng tốt đẹp dưới chế độ mới sáng choang là vậy rọi sáng khắp nơi, thế mà chúng nó cứ lăn xả vào nhau như những con lợn ngu xuẩn. Chúng nó dường như chỉ biết ăn và đ. Đồ khốn nạn!”

Đại úy ngẫm nghĩ rất lâu, “viết” ra trong đầu cả một bài dài, câu kéo chỉn chu về sự sa đọa của vợ ông... Đấy cũng chính là điều nhục nhã nhất đời ông, kể từ ngày Đại úy vác đại đao đi “trừ gian diệt ác”. Thế là “phương án số 2”, cái phương án khốn kiếp mà Đại úy đã dự trù và cảm thấy sợ, một nỗi run sợ âm thầm len lỏi trong ngực ông, bây giờ đã xảy ra. Nó xảy ra sớm hơn thời gian ông trù liệu và khốn nạn hơn cả những gì ông tưởng tượng.

Khi Đại úy nhảy vào buồng thì thím Hoa và Họa sĩ Tư vừa chấm dứt tức thì cuộc giao hoan của họ. Vẫn còn nguyên hiện trường, kể cả thân xác lõα ɭồ “như những con lợn ngu xuẩn” của họ.

- Ái! - Đại úy rú lên.

Thím Hoa lập tức lùi sâu vào góc buồng, co ro như con vượn bị nhúng nước. Họa sĩ trợn mắt, há mồm, sợ đến mức toàn thân co cứng, tái nhợt.

- Đồ chó chết, đồ khốn nạn! Đồ chó chết!...

Đại úy lao vào hai người, đấm đá túi bụi. Hai người bị những cú đấm trời giáng của Đại úy văng ra mỗi người một góc. Một cái răng của Họa sĩ văng ra, máu mồm chảy ồng ộc. Không ai dám chống cự, cũng không ai kêu lên một tiếng nào. Đại úy đấm vào hai người như đấm vào các xác chết...

Đại úy hầm hầm rút dây thừng, kéo sát hai người lại, ép dính lưng nhau, trói chặt. Vừa trói ông vừa chửi rủa, nước bọt văng tung tóe. Xong, ông để mặc hai người trần như nhộng đứng như trời trồng giữa nhà, tìm nước uống. Ông uống một cốc nước to, dứt mạch, ông dằn mạnh cốc xuống bàn thở hồng hộc. Bây giờ Đại úy mới thấm mệt, ông thở dồn dập, mồ hôi chảy ướt dầm dề ngực áo.

Lúc này, cho đến tận lúc này, thím Hoa mới nhớ những gì đã xảy ra vừa qua đối với thím. Hình như thím đã gọi Họa sĩ vào, họ ngồi bên nhau vừa nói vừa hát khua chân múa tay như những con vượn bị tách khỏi bầy lâu ngày mới gặp nhau. Hình như không phải như thế. Hình như thím đã lăn xả vào Họa sĩ Tư trong một nỗi đau đớn tuyệt vọng hoặc nỗi thèm khát du͙© vọиɠ bốc cháy đến độ toàn thân thím co giật. Hình như không phải như thế. Hình như họ chẳng có tội gì cả. Họ không làm gì nên tội, họ vẫn là “chị em”, dù dối trá nhưng vẫn là “chị em” và chưa có hành vi nào vượt ra ngoài khung qui ước ấy...

Khi cú đấm cuối cùng của Đại úy giáng vào mặt thím làm cho thím có cảm giác mình không còn là mình nữa, đã vỡ ra trăm vạn mảnh, thì thím lơ mơ nhớ lại. Tất cả đều lơ mơ, tất cả đều vỡ ra, quay tít mù trong thím...

- Chúng mày không phải là người! Đồ lợn!

Đại úy chửi vào mặt hai người và nghiến răng cuộn từng vòng dây thừng quàng qua hai người, siết chặt. Họa sĩ Tư bị những cú đấm trời giáng của Đại úy, đã rữa ra như xác mắm, chết lịm trong dây trói. Chỉ còn thím Hoa bỗng dưng tỉnh lại, thím nghe rõ, nghe đủ hết những gì Đại úy phun vào mặt hai người.

Thím thấy rét, rét run lên, thấm vào tận máu. Các vết thương do những cú đấm Đại úy gây ra trên thân xác thím bắt đầu co giật, tạo ra những luồng điện li ti chạy rần rần khắp nơi. Thím nhìn xuống, mang máng nhớ hình như mình đã tя͢ầи ͙ȶя͢υồиɠ như thế này từ lâu rồi, quá lâu rồi, từ năm kỉa năm kia hoặc lâu hơn, có khi từ thủa lọt lòng đến giờ cũng nên chứ không phải vừa mới xảy ra chưa đầy một tiếng đồng hồ...

Đại úy lừ lừ đi lại, trừng trừng nhìn hai người, gầm gừ:

- Lý tưởng của các người thật kinh tởm! Quá kinh tởm! Ăn và đ., chấm hết! Đồ khốn kiếp.

Đầu tiên tai thím ù lên, chẳng nghe gì cả, nhưng sau đó, vì Đại úy gầm gừ quá nhiều lần nên thím nghe đủ hết và hiểu Đại úy đang nói gì. “Không phải thế đâu, đồ đần độn!”, thím định hét lên như thế nhưng ghìm lại được. Vừa ghìm lại được tiếng hét ấy thì người thím bỗng nóng rực lên.

Và buồn cười. Ối chao ôi, thím buồn cười quá. Nhìn mặt Đại úy đang đỏ nhừ, nham nhở những nốt sần trông chẳng khác mấy miếng cơm cháy, thím chực cười trào. Thím ngẩng lên nhìn xoáy vào mắt Đại úy với vẻ kiêu hãnh hiếm thấy.

Đại úy bối rối, cố gắng tránh ánh mắt của thím nhưng không được, bèn chống trả lại bằng cái nhìn giễu cợt, thỉnh thoảng nhếch mép cười, giọng cười như khóc. Ông ngồi xuống ghế, thong thả nhổ râu, thỉnh thoảng lại liếc sang thím Hoa.

Ấy là lúc Hoàng đang đứng phía sau cửa sổ nhìn trộm vào. Hoàng không biết cái vẻ ung dung pha một chút đắc thắng của Đại úy hoàn toàn do ông cố tạo ra để giấu giếm nỗi sợ hãi của ông bỗng chốc lại dâng lên, quay cuồng. Đại úy đang run sợ, đó là một sự thật. Ông mơ hồ nhận thấy mình hoặc thất lý hoặc độc ác đối với cặp người đang ở trong những cuộn dây thừng kia.

Đáng lẽ phải chạy đến hối hả mở trói cho hai người, vừa mở vừa lắp bắp nói những lời ân hận, hoặc cứ nói quanh co, nói lúng búng không ra câu gì cũng được, đặng cứu vãn những cú đấm trời giáng, những câu chửi bẩn thỉu và hành động cuối cùng ông đã làm: trói tя͢ầи ͙ȶя͢υồиɠ cả hai người trước mặt đứa con gái, thì ông lại ngồi thong thả nhổ râu với vẻ đắc thắng bẩn thỉu.

Từ thuở vác đại đao tạm biệt quê nhà ra đi, vượt qua một trăm hai mươi sáu trận đánh long trời lở đất với giặc Pháp, bao giờ ông cũng cố giành và rốt cuộc giành được phần thắng, ngay cả những hoàn cảnh cam go nhất. Vậy là ông ngồi rung đùi, thong thả nhổ râu, tới khi đứa con gái ông hét vang lên: “Buông ra! Buông mẹ tôi ra!” thì tim ông đập hoảng loạn. Ông ngửa cổ cười, lần này cười dài hơn, vẫn giọng cười như khóc đã làm Hoàng rụng rời chân tay, nghĩ là Đại úy đang nức nở khóc thì đúng hơn, cười gì mà thê thảm thế!

Vòng dây trói đã được Thùy Linh tháo tung. Đại úy không nói gì, chỉ ngửa cổ cười.

Một giờ sau tất cả như không có gì xảy ra. Họa sĩ Tư mặc xong áo quần, nhổ một bãi nước bọt lẫn máu mồm trước mặt Đại úy, quay gót. Thím Hoa vào buồng nằm dài.

Quá nửa đêm... gà gáy... Đại úy vẫn ngồi nhổ râu, mồ hôi chảy đầm đìa. Ông đã nhận ra, mỗi lúc mỗi sâu sắc thêm, tính chất sai lầm về những ứng xử của mình đối với vợ ông và Họa sĩ Tư.

Nếu chỉ riêng Họa sĩ không thôi, Đại úy sẽ chẳng ân hận gì sất. Đã từ lâu ông vẫn coi Họa sĩ như một đối tượng của chuyên chính vô sản. Chưa bao giờ ông nhận Họa sĩ là em mình, “nó ở bên kia giới tuyến” - nhiều lần ông công bố thế với mọi người. Đến lúc này ông vẫn giữ nguyên lập trường, không một xê dịch nhỏ.

Nhưng với thím Hoa thì khác. Đó là vợ ông. Trước khi thành vợ ông là người yêu của ông. Trước đó nữa là người đẹp mà ông ngưỡng mộ. Vậy mà ông đã xử sự với thím còn tệ hơn xử sự một tên tù binh Pháp. Đây là phép so sánh mà Đại úy đã nghĩ tới. Càng nghĩ tới càng đau lòng.

Đại úy nghĩ:

“Mình không xứng đáng là một người Cộng sản. Người Cộng sản không những biết kiên quyết đấu tranh mà phải biết bao dung độ lượng.”

Đại úy lại nghĩ:

“Biết nhận ra sai lầm và khắc phục sai lầm là bản chất của người Đảng viên.”

Đại úy nhìn vói ra cửa sổ, cố tìm ở đâu đó một tia sáng trong cái khối đen đặc đang tràn trề khắp nơi. Ông thấy quá mệt mỏi, chán nản.

Gà gáy, lại gà gáy. Trời đã mờ mờ sáng.

Đại úy chợt nghe trong buồng thím Hoa đang trở mình. “Hình như cô ấy vẫn không ngủ” - Ông nghĩ thầm và rón rén đi vào. Ông đi như dò mìn, chỉ khác khi dò mìn ông không run còn bây giờ thì trống ngực ông đập thình thịch. Ông ngồi xuống giường. Thím Hoa đang nằm bất động, hai tay duỗi thẳng, tóc xõa ra.

Ông nín thở đặt nhẹ tay lên lưng thím.

“Rất có thể cô ấy sẽ chồm dậy và chửi vào mặt mình.”

Ông xoa lướt trên tấm lưng mềm của thím, từ từ... Từ từ...

“Phải làm lành, dù cô ấy có chống cự hoặc chửi bới.”

Ông ấn tay nặng hơn lên lưng thím, từ từ, rất từ từ đưa lên bờ vai, xoa xoa và bóp nhẹ vào bờ vai, rồi dần dần đưa tay trở ngược lại phía lưng, phía dưới lưng và để nguyên bàn tay thô tháp của mình ở chỗ đó. Đại úy cảm thấy nghẹt thở, ông hồi hộp chờ đợi phản ứng của thím Hoa.

“Nếu cô ấy chồm dậy? Lúc ấy mình sẽ làm gì? - Sẽ im lặng và ôm ghì lấy”.

Đại úy từ từ, rất từ từ nằm xuống, nhẹ nhàng kéo thím Hoa sát vào lòng, cố lắng nghe nhịp thở của thím.

“Cô ấy chưa ngủ đâu. Cô ấy biết đấy!...”

Vẫn không có một phản ứng nhỏ nào của thím. Đại úy thấy yên tâm, tuy vậy ông hãy còn sờ sợ. Ông đặt tay lên cổ thím để thăm dò, tính toán mãi không biết đã đến lúc thò tay xuống ngực được chưa. Mười phút sau, cầm chắc là thím Hoa đang thức, đang dịu dàng trong lòng tay ông như mọi bận vẫn dịu dàng, Đại úy thấy vui hẳn, thoải mái hẳn rồi hăng hái hẳn...

“Thì ra cô ấy vẫn yêu mình. Không yêu mà im lặng thế sao?”.

Đại úy đặt cái hôn đầu tiên lên trán thím, lắng lại để thăm dò.

“Vẫn im lặng!”

Đại úy thấy thích quá, vui quá và hôn hôn hôn... cho đến lúc ông chuẩn bị nhập vào trong một niềm hứng thú của một đứa trẻ vừa được tha thứ lỗi lầm thì thím bỗng bật cong người, toàn thân co rúm. Một tiếng cười ré lên khiến Đại úy giật mình hoảng hốt. Thím Hoa nằm rúm ró trong buồng tối, cười nghiêng ngả như người mắc chứng tâm thần. Tiếng cười cao vói, chua lòm triền miên tưởng không bao giờ dứt. Không nói gì hết, không phản ứng gì hết, chỉ cười.

“Thật là kinh khủng!”

Đại úy ngồi dậy, không biết làm gì, nói gì.

“Thật là kinh khủng!”

Đại úy chạy ra ngoài sân. Vẫn tiếng cười cao vói, chua lòm của thím đập vào gáy ông nóng rực. Đại úy đi lại luẩn quẩn trong sân rồi tiến thẳng ra ngõ lúc nào ông cũng không nhớ nữa. Ông đi loạng choạng, bước vô định trong ánh sáng lờ mờ của buổi rạng sáng. Tiếng cười bay vυ"t lên, “hé hé he he he...” vượt trước Đại úy, vòng trở lại đập dữ dội vào ngực ông. Ông ù tai, và hoa mắt, ông chẳng thấy gì cả. Đi và đi và đi và chạy. Ông ù té chạy.

- Hé hé hé he he he!...

Đại úy chạy mù mịt giữa đám cây rưới trước mặt sông Linh. Chưa bao giờ ông bỏ chạy trong một trạng thái hoảng sợ đến cực điểm như thế này. Ông cứ chạy rối mù trong đám cây rưới.

Bác Cả Rí xách chùm lươn đứng ở phía sau bờ đất cao nhóng cổ hỏi:

- Ấy, bác Thìn đi đâu sớm thế?

Đại úy đứng sững. “Đi đâu nhỉ?”, ông không biết ai vừa hỏi mình hay chính nỗi sợ hãi của ông đang lên tiếng.

- Gớm, bác Thìn làm gì mà đứng đực ra thế? Bác không thấy em à? - Bác Cả Rí tiến đến, nói to.

- À, bác Cả Rí! - Đại úy thở phào, ngoái đầu lại. Đại úy nheo mắt nhìn bác Cả Rí, cố nhớ một điều gì đó, điều gì hình như ông vừa quên. Cái bóng bác Cả Rí bỗng nhỏ lại, quay tít mù trước mắt ông. Đại úy quờ một nhành cây rưới để tựa vào đấy, quờ mãi không thấy đâu.

- Ối! Bác Thìn làm sao thế?

Bác Cả Rí vứt xâu lươn chạy đến, cỗ đỡ lấy thân hình hộ pháp của Đại úy sắp đổ xuống.

- À, không...

Đại úy tỉnh giấc, mệt mỏi nhìn bác Cả Rí đang mắm môi mắm lợi chống cả hai tay vào lưng ông.

- Tôi có việc gì đâu... Mệt quá, định ra sông thở hít một chút cho khỏe người.

Đại úy nói, giọng tươi tỉnh trở lại. Không chào bác Cả Rí nửa câu, ông vội vã quay về.

“Quái lạ, tại sao mình lại chạy ra đây?”

Đại úy không nghĩ ra, không cách gì nghĩ ra, mồ hôi trán chảy đầm đìa...

Ngôi nhà Đại úy đã yên tĩnh trở lại. Đại úy bước vào buồng. Hai mẹ con thím Hoa đang ôm nhau ngủ ngon lành như không hề xảy ra việc gì từ tối hôm qua đến giờ. Đại úy ngã lăn vào giường đặt trong bếp. Ông nằm lịm đi cho tới trưa, quá trưa xế chiều vẫn không dậy được. Đại úy đốt thuốc liên tục, hết điếu này đến điếu khác, càng hút càng thấy thèm. Ngay khi đang hút dở điếu này ông đã tính cần phải châm ngay điếu khác. Thèm quá đi mất, thèm thuốc chết đi được. Gớm, sao mà thèm lạ lùng cái thứ thuốc Tam Đảo ngày nào ông cũng hút đến thế.

***

Đến lượt Hoàng đã nhận ra cái mà người ta gọi là tình yêu thật khủng khϊếp. Mấy ngày sau cái đêm ghê rợn ấy Hoàng vẫn còn thấy lạnh xương sống.

Trong khi đó dân thị trấn có vẻ hoan hỉ hẳn lên. Thì cũng phải có một chuyện để mà bàn, lật ngược lật xuôi “các vấn đề”, thì thào thì thào... và ôm bụng cười ha hả, nếu không thì buồn chết đi được. Gạo vẫn một đồng mười hai lon, thịt vẫn hai đồng một ký, tôm to vẫn ba đồng một rổ... bất di bất dịch. Tình hình “trật tự an ninh và an toàn xã hội” ngoài mấy mụ ăn trộm vặt đều chẳng có gì đáng kể, các đồn đại về việc Mỹ sẽ đem máy bay ra bắn phá miền Bắc nói mãi rồi cũng chán. Thế là vớ được chuyện này...

- Ối trời đất ơi, hủ hóa!

Bác Cả Rí xách một xâu lươn từ chân đê đi xộc vào quán thịt chó Cule, kêu ầm lên. Cule đứng đực ra, chưa hiểu đầu cua tai nheo gì, vội hỏi:

- Bác nói cái gì mà kinh thế? Tôi cứ nghe đến hủ hóa là lạnh cả người, da gà nổi rầm rộ ở các chỗ hiểm!

Bác Cả Rí nháy mắt với Cule, cười:

- Chú ý phía đũng quần, có vấn đề đấy!

Rồi bác ngồi vắt chân chữ ngũ, đập bàn:

- Cho một đĩa thịt chó nướng! Thêm cho tôi mấy miếng dồi chó loại đặc biệt! Chuyện này kinh lắm!

- Xong ngay! Xong ngay!

Cule đập hai tay vào mông, nhịp nhịp. Ông đi thẳng vào bếp, lát sau hăm hở bưng ra một đĩa to dồi chó và hai đĩa nhỏ thịt chó nướng.

- Có đây! Có đây! Có đủ hết: thịt chó nướng, dồi chó loại đặc biệt! Bác ưa gì em xin hầu. Em là em háo hức chuyện hủ hóa lắm.

Thực ra, bác Cả Rí chỉ mới nghe loáng thoáng về “vụ thím Hoa và Họa sĩ Tư” qua mồm một người thân cận của Chủ tịch thị trấn Lê Đức Huy. Chủ tịch thị trấn mới là người chính thức được Đại úy Thìn “phổ biến”. Dĩ nhiên là “phổ biến nội bộ”.

Lần đầu tiên Đại úy có nhu cầu bộc lộ nội tâm của mình. Xưa nay thì không, tuyệt đối không. Người ta luôn thấy ông ở thế hừng hực tiến công: Nói - làm - bàn bạc - cãi nhau - làm... cứ vậy cho đến phút này ông mới thấy cô đơn. Nói với ai? Ai sẽ là người đủ tin cậy giữ kín chuyện này và thông cảm sâu sắc nỗi đau khổ của ông?

Hầu hết những người quen biết ông, hay đi lại thăm hỏi ông đều nằm trong danh sách hai trăm mười tám người gồm những người có lý lịch xấu hoặc thuộc tầng lớp tiểu tư sản thành thị, các trí thức ăn nói ngang ngạnh, mất lập trường, có tư tưởng chống đối Chủ nghĩa Xã hội. Họ đang nằm trong kế hoạch phong tỏa và bắt giữ khi cần thiết.

Ngay cả Bí thư huyện ủy Trần Văn Thanh, tất nhiên không thuộc vào danh sách hai trăm mười tám người kia, cũng là đối tượng Đại úy đang theo dõi. Chưa có bằng chứng đích xác về “khoảng thời gian đen” - một tháng ông Thanh bị địch bắt và nhanh chóng thả ra, không có trong hồ sơ lý lịch - nhưng Đại úy tiếp tục giao nhiệm vụ cho mình truy xét đến tận cùng việc này không thể bỏ qua được. Gần đây, Đại úy mới quyết định cùng với Chủ tịch Lê Đức Huy phản kháng ông Thanh.

Đấy là đơn khiếu tố gửi lên Ban tổ chức tỉnh ủy về việc Bí thư huyện ủy Trần Văn Thanh tự ý thả Họa sĩ Tư - phần tử chống Chủ nghĩa Xã hội - không cần cứu xét, không cần nghe cấp dưới. Trong đơn khiếu tố, Đại úy lưu ý với Ban tổ chức tỉnh ủy về mối quan hệ của Họa sĩ Tư và Bí thư huyện ủy thời kháng Pháp. Đại úy còn thả lửng một câu: “Theo một vài nguồn tin chưa được kiểm chứng, chúng tôi đang tiếp tục nghiên cứu, có một khoảng thời gian ngắn vào năm 1947, đồng chí Thanh bị địch bắt nhưng không rõ vì lý do gì địch nhanh chóng thả ra...”

Đến nay Ban tổ chức tỉnh ủy chưa trả lời về việc này. Ông và Chủ tịch thị trấn Lê Đức Huy đang chờ đợi... Mặc dù vẫn thường đàm đạo với ông Thanh về chuyện thời sự trong và ngoài nước, các vấn đề nóng bỏng của công cuộc xây dựng Chủ nghĩa Xã hội ở huyện nhà, Đại úy vẫn chú ý các chi tiết mật, không bao giờ tiết lộ.

Vậy là chỉ có ông Huy, con người trong sạch, hiền lành, có một lý lịch rõ ràng: ba đời cùng khổ, là người đáng tin cậy nhất để ông có thể bộc lộ nỗi đau khổ thầm kín của mình. Nắng chiều dọi thẳng vào mặt Đại úy, nóng rực. Ông chợt thấy đói và khát, y như đang hành quân ở quãng rừng gian truân nhất. Đôi lần ông muốn ngồi xoạp xuống, lăn xoài ra vệ cỏ cạnh đường.

Chủ tịch thị trấn Lê Đức Huy đón Đại úy từ ngoài ngõ. Thoáng thấy sắc mặt Đại úy vẻ khác thường, ông vội vàng chạy tới. Đại úy gần như ngã hẳn vào vai ông, thở dốc. Chủ tịch thị trấn dìu Đại úy vào nhà...

- Cho tôi xin ca nước. - Đại úy nói run run.

- Bác làm sao thế? - Chủ tich thị trấn lo lắng hỏi.

- Cho tôi xin ca nước.

- Vâng.

- Có ai ở nhà không?

- Thưa không.

- Anh ở nhà một mình chứ?

- Vâng.

- Không có ai thật à?

- Thưa thật.

Ông Huy trố mắt nhìn thần sắc của Đại úy: nhợt nhạt tựa một người chết đuối. Tu sạch ca nước, Đại úy ngồi úp mặt vào tay hồi lâu mới từ từ ngước lên. Ông nói, phều phào đứt quãng như người hấp hối.

Cuối cùng Chủ tịch thị trấn cũng đã hiểu ra. Thất kinh! Thất kinh! Không ngờ sự thể lại ghê gớm như vậy!

Sau khi tiễn Đại úy ra về, có hứa sẽ giữ kín chuyện này, Chủ tịch thị trấn đi lại quanh nhà nghĩ ngợi rất lung, thỉnh thoảng rùng mình, rụt cổ lại. Chủ tịch thị trấn nghĩ: “Ấy là vì Đại úy hiền lành, lại là người cộng sản chứ nếu ở chế độ cũ thì Họa sĩ Tư cũng sẽ bị nhúng đầu vào nồi cám lợn. Chứ không à? Kinh thật! Kinh thật!”

Chủ tịch thị trấn nhớ lại cái hồi cách đây gần một năm ông chui vào túp lều của Họa sĩ Tư, giở tung sáu mươi tư bức tranh của Họa sĩ, nhìn đi ngắm lại các bức tranh vẽ những mặt người méo mó, những con bò chạng háng choán cả bức tranh, những đứa trẻ mặt đầy nếp nhăn và lún phún ria mép, đặc biệt là những bức tranh vẽ đàn bà tя͢ầи ͙ȶя͢υồиɠ, những người đàn bà không có đầu, loạn xạ các kiểu đứng ngồi... và nghĩ: “Mình nhầm! Đếch phải của đàn bà hàng tỉnh, đích thị là của con mẹ ấy rồi! Nó vẽ không có đầu là để giấu tung tích, có thế thôi!”.

“Con mẹ ấy” tức thím Hoa, Chủ tịch thị trấn tin như vậy. Ông nhắm mắt lại, cố nhớ xem Họa sĩ đã vẽ như thế nào nhưng chịu - “Mẹ khỉ! Mình quên béng đi mất! Hôm nào phải xem lại!”.

Vừa lúc người bạn nối khố của ông đến chơi, thường là đến xin thuốc lào và kiếm một chén rượu rắn. Chủ tịch thị trấn túm lấy ngực bạn mình, hấp tấp nói:

- Này, có chuyện này kinh lắm!

Vừa nói xong Chủ tịch thị trấn đã thấy mình lỡ mồm.

- Chuyện gì thế? - Người bạn của ông liền dỏng tai lên.

Đã thế thôi không giấu nữa. Chẳng qua là chuyện cá nhân, đếch phải chuyện cơ quan đoàn thể, giấu làm gì cho nặng bụng.

- Kinh lắm! Kinh lắm! Nhưng mà bác cố mà giữ cho tôi, chuyện “uy tính” đó nghe! - Chủ tịch thị trấn làm bộ nghiêm trọng.

- Ối giời ơi, bác phải dặn tôi chuyện đó sao?

- Ờ, là dặn thế.

Người bạn ông ra mặt giận:

- Tôi có phải con nít nữa đâu.

Chủ tịch thị trấn gãi đầu, cười ngượng nghịu vì đã trót nói một câu khinh thường bạn. Ông bắt đầu thì thào... Nghe xong, người bạn ông vỗ đùi đánh đét, kêu lớn:

- Tôi đã bảo mà! Tàn dư của xã hội phong kiến đấy. Coi chừng! Coi chừng! Hỏng mẹ nó Chủ nghĩa Xã hội như chơi đó bác ơi!

- Suỵt.

Chủ tịch thị trấn vội vàng bịt miệng bạn mình, dặn thêm:

- Chuyện đâu để đấy, bác nghe!

- Chứ sao!

Người bạn Chủ tịch thị trấn phủi đít quần ra về, quên cả việc hỏi xin một chén rượu rắn. Nửa giờ sau, vô phúc cho ông Chủ tịch thị trấn, người bạn ông vớ phải bác Cả Rí.

- Tôi kể cho bác nghe chuyện này, cơ mật lắm! Nếu bác để lộ cho ai biết thì trời đánh bác chứ không phải đánh tôi đâu nhé!

Người bạn Chủ tich thị trấn nhìn bác Cả Rí với bộ mặt nghiêm trọng.

- Chết chửa! Bác khinh tôi quá nhỉ? - Bác Cả Rí mát mẻ - Gần năm sáu bảy thứ tóc trên đầu mà bác còn dặn tôi thế?

- Ấy là nói vậy!

- Ờ...

Miệng người này dính vào tai người kia. Bác Cả Rí “ờ” và gật gật, “ờ” và gật gật và kêu to:

- Ôi giời ơi, hủ hóa!

Thế là đến sớm hôm sau bác Cả Rí xách một xâu lươn xộc thẳng vào quán thịt chó Cule, “ném vào mặt” Cule tin trời đánh này, buộc Cule phải mất không một đĩa dồi chó loại đặc biệt. Cule đứng ghé sát mặt bác, ghé sát vào, ghé sát nữa vào miệng ngậy mùi thịt chó của bác Cả Rí để mà nghe. Bác Cả Rí thì thầm như vầy, như vầy...

Cule mắt hấp háy, mồm há dần, cuối cùng ngửa mặt lên trời mà than rằng:

- Đến vợ Đại úy mà chúng nó chẳng tha! Khổ thay! Thế thì vợ con bọn cần lao chúng ta là cái mả mẹ gì, hả? Thậm nguy! Thậm nguy!

Bác Cả Rí nhắc lại:

- Chú ý phía đũng quần.

Đoạn, bác cúi chào quán thịt chó, xách xâu lươn đi thẳng. Ngày hôm sau, hôm sau nữa, dân thị trấn có thêm chuyện để bàn, lật ngược lật xuôi “các vấn đề”, thì thào thì thào và ôm bụng cười ha hả.