Chương 1: Ngoan Long biểu diễn tạp kỹ
Phố Đông Quan ở Dương Châu, nơi phía tây có biểu diễn trò tạp kỹ và ca hát ngẫu hứng, còn phía đông có biểu diễn kí khúc và bán hoa.
Đây là lần thứ hai Bùi Kiều về lại phố Đông Quan ở Dương Châu, hơn một trăm năm rồi, phong cách và cảnh tượng ở phố Đông Quan chưa hề thay đổi.
Nàng mang theo hai con Ngư Ưng, vừa đi quanh phố Đông Quan vừa suy nghĩ, đến trước tiệm son phấn Mỹ Nhân, nàng dừng bước, nhìn lướt qua bên trong. Trong tiệm không có người, nhưng trước tiệm có treo một biển gỗ, trên đó viết tỉ mỉ và nắn nót:
“Gặp gió tây Trân Châu dễ khô lại, qua mùa đông Ngọc Trâm không tỏa hương. Vậy nên, mỹ nhân phải thoa phấn Trân Châu vào mùa xuân hạ, thu đông lạnh hãy thoa phấn Ngọc Trâm.”
Phấn Trân Châu? Phấn Ngọc Trâm? Bùi Kiều không hiểu hàm ý trong đó, lấy từ trong áo ra một quyển sổ dày, một cây bút lông, ghi chép lại.
Trên một bãi đất trống cạnh tiệm son phấn có người biểu diễn trò tạp kỹ và ca hát ngẫu hứng, thỉnh thoảng trong đám đó sẽ có người hò reo khen hay.
Rất nhanh, Bùi Kiều đã bị những tiếng huyên náo kia thu hút, bỗng bước vội đến, tiến tới xem.
Trò tạp kỹ và ca hát ngẫu hứng này không phải do người bình thường bày ra, mà là do Ngoan Long Thương Trì ở Đông Hải và Cá Chép tinh Tiểu Hạc Tử.
Vào đầu mỗi tháng, bọn họ đều sẽ biểu diễn trò tạp kỹ và ca hát trào ngẫu hứng trên một bãi đất trống cạnh tiệm son phấn.
Chọn biểu diễn ở bên cạnh tiệm son phấn Mỹ Nhân là vì tiệm son phấn Mỹ Nhân làm ăn phát đạt, mỗi ngày số nhiều người ghé vào không sao đếm xuể, việc kiếm tiền ở đây rất nhanh đầy túi.
Ngoan Long có bản tính lười nhác, không thích việc làm mưa tạo phúc cho bách tính, mà lại thích trốn đông trốn tây khiến Lôi Thần tìm muốn sứt đầu mẻ trán, nhưng dù cho Ngoan Long có kém cỏi và lười nhác thì vào lúc kiếm tiền lại chẳng hề lười, dù là tiết trời nóng hay lạnh, mỗi tháng đều không ngừng nghỉ, vào đầu tháng sẽ dẫn theo muội muội Tiểu Hạc Tử đi đến phố Đông Quan kiếm tiền.
“Mọi người nói xem, điều gì được nói đến nhiều nhất trên thế gian?” Tiểu Hạc Tử cầm một chiếc trống lắc trong tay, đứng trên một tảng đá không cao không thấp nói.
Hai bên tảng đá, còn có hai con ếch xanh biếc nằm bò, một con ếch há miệng hét lên rằng là Đậu Cô Nhi, một con ếch khác cũng há miệng hét lên rằng là Qua Ca Nhi.
Con ếch tên Qua Ca Nhi thì gọi Đậu Cô Nhi, con ếch tên Đậu Cô Nhi thì gọi Qua Ca Nhi.
Hai con ếch này, đến giữa mùa hè chúng sẽ gọi tên nhau, từ ban ngày tới cả ban đêm, khiến người ta không tài nào ngủ được.
Nhưng Đậu Cô Nhi và Qua Ca Nhi vì cứu bách tính nên mới biến thành ếch, điều đó có nghĩa là người ở phố Đông Quan phải chịu đựng cảnh om sòm này đến hết cả mùa hạ rồi.
Tiểu Hạc Tử là một con Cá Chép tinh, sau khi lên bờ vẫn có thể sinh sống giống như người bình thường.
Thế nhưng vẫn sợ nóng, bây giờ là đầu tháng tám, lúc này đã oi bức, ánh nắng mới chiếu xuống trán tầm nửa phút, cả đầu đã bốc lên khí nóng, nàng ấy không thể chịu được sức nóng này, bèn che một chiếc lá sen chứa nước trên đỉnh đầu để tránh ánh sáng mặt trời.
Tiểu Hạc Tử chải thành một búi tóc cuộn tròn, quấn cuộn tóc nhô cao lên, nàng ấy khoét hai cái lỗ nhỏ trên lá sen, vừa đủ để có thể kẹp búi tóc cuộn tròn lên trên, như vậy dù đầu có lắc lư thế nào, lá sen cũng không thể rơi xuống đất.
Chiếc bóng đổ xuống dọc theo lá sen, vừa vặn dừng lại trên chóp mũi Tiểu Hạc Tử, làm một bên mặt êm dịu hẳn, mặt như bị chia làm hai mảng, từ mũi trở lên là phần mặt bị che khuất, từ mũi trở xuống là phần mặt lộ ra ngoài, phần mặt bị che để mắt người thường không thể nhìn rõ, cho nên lúc mọi người đến xem, chỉ trông thấy ở chỗ nào đó có một đôi môi nhỏ đang khép khép mở mở.
Tiểu Hạc Tử đưa ra một câu hỏi cho khán giả suy đoán, có người không suy nghĩ gì đã nói ngay: “Nói nhiều nhất, chỉ có phu thê.”
“Phu thê ở đâu ra, trên thế gian này nếu phu thê không nói lời nào với nhau mới dẫn đến cãi vã.” Có ai đó bỗng dưng đỏ mặt phản bác lại.
Người bị phản bác không phục, trừng mắt, hỏi ngược lại: “Thế ngươi nói thử xem đó là gì?”
“Tri kỉ thôi.” Người kia mày nhếch cao lên, kiêu ngạo đáp: “Có câu ‘hải nội tồn tri kỉ, thiên nhai nhược tỉ lân*’. Nếu không phải tri kỉ nhắc nhiều nhất, thì sao ‘thiên nhai nhược tỉ lân’ được.”
*Câu này nghĩa là: Trong cõi đời này còn có người tri kỉ, thì dù ở chân trời góc bể vẫn như ở cạnh bên.
Nói cũng có lí, nhưng vẫn có người bác bỏ: “Ừm, nhưng ta nghĩ đó là nho sĩ.”
Đợi một hồi lâu cũng không đợi được đáp án mong muốn, Tiểu Hạc Tử liền buông ba tiếng thở dài, gỡ lá sen trên đầu xuống, để lộ ra toàn bộ khuôn mặt hồng hào, cầm lá sen trên tay để quạt mát: “Không phải thế, không phải tri kỉ, không phải vợ chồng, không phải nho sĩ, mà là nghèo.”
Đây là lần thứ hai Bùi Kiều về lại phố Đông Quan ở Dương Châu, hơn một trăm năm rồi, phong cách và cảnh tượng ở phố Đông Quan chưa hề thay đổi.
Nàng mang theo hai con Ngư Ưng, vừa đi quanh phố Đông Quan vừa suy nghĩ, đến trước tiệm son phấn Mỹ Nhân, nàng dừng bước, nhìn lướt qua bên trong. Trong tiệm không có người, nhưng trước tiệm có treo một biển gỗ, trên đó viết tỉ mỉ và nắn nót:
“Gặp gió tây Trân Châu dễ khô lại, qua mùa đông Ngọc Trâm không tỏa hương. Vậy nên, mỹ nhân phải thoa phấn Trân Châu vào mùa xuân hạ, thu đông lạnh hãy thoa phấn Ngọc Trâm.”
Phấn Trân Châu? Phấn Ngọc Trâm? Bùi Kiều không hiểu hàm ý trong đó, lấy từ trong áo ra một quyển sổ dày, một cây bút lông, ghi chép lại.
Rất nhanh, Bùi Kiều đã bị những tiếng huyên náo kia thu hút, bỗng bước vội đến, tiến tới xem.
Trò tạp kỹ và ca hát ngẫu hứng này không phải do người bình thường bày ra, mà là do Ngoan Long Thương Trì ở Đông Hải và Cá Chép tinh Tiểu Hạc Tử.
Vào đầu mỗi tháng, bọn họ đều sẽ biểu diễn trò tạp kỹ và ca hát trào ngẫu hứng trên một bãi đất trống cạnh tiệm son phấn.
Chọn biểu diễn ở bên cạnh tiệm son phấn Mỹ Nhân là vì tiệm son phấn Mỹ Nhân làm ăn phát đạt, mỗi ngày số nhiều người ghé vào không sao đếm xuể, việc kiếm tiền ở đây rất nhanh đầy túi.
Ngoan Long có bản tính lười nhác, không thích việc làm mưa tạo phúc cho bách tính, mà lại thích trốn đông trốn tây khiến Lôi Thần tìm muốn sứt đầu mẻ trán, nhưng dù cho Ngoan Long có kém cỏi và lười nhác thì vào lúc kiếm tiền lại chẳng hề lười, dù là tiết trời nóng hay lạnh, mỗi tháng đều không ngừng nghỉ, vào đầu tháng sẽ dẫn theo muội muội Tiểu Hạc Tử đi đến phố Đông Quan kiếm tiền.
Hai bên tảng đá, còn có hai con ếch xanh biếc nằm bò, một con ếch há miệng hét lên rằng là Đậu Cô Nhi, một con ếch khác cũng há miệng hét lên rằng là Qua Ca Nhi.
Con ếch tên Qua Ca Nhi thì gọi Đậu Cô Nhi, con ếch tên Đậu Cô Nhi thì gọi Qua Ca Nhi.
Hai con ếch này, đến giữa mùa hè chúng sẽ gọi tên nhau, từ ban ngày tới cả ban đêm, khiến người ta không tài nào ngủ được.
Nhưng Đậu Cô Nhi và Qua Ca Nhi vì cứu bách tính nên mới biến thành ếch, điều đó có nghĩa là người ở phố Đông Quan phải chịu đựng cảnh om sòm này đến hết cả mùa hạ rồi.
Tiểu Hạc Tử là một con Cá Chép tinh, sau khi lên bờ vẫn có thể sinh sống giống như người bình thường.
Tiểu Hạc Tử chải thành một búi tóc cuộn tròn, quấn cuộn tóc nhô cao lên, nàng ấy khoét hai cái lỗ nhỏ trên lá sen, vừa đủ để có thể kẹp búi tóc cuộn tròn lên trên, như vậy dù đầu có lắc lư thế nào, lá sen cũng không thể rơi xuống đất.
Chiếc bóng đổ xuống dọc theo lá sen, vừa vặn dừng lại trên chóp mũi Tiểu Hạc Tử, làm một bên mặt êm dịu hẳn, mặt như bị chia làm hai mảng, từ mũi trở lên là phần mặt bị che khuất, từ mũi trở xuống là phần mặt lộ ra ngoài, phần mặt bị che để mắt người thường không thể nhìn rõ, cho nên lúc mọi người đến xem, chỉ trông thấy ở chỗ nào đó có một đôi môi nhỏ đang khép khép mở mở.
Tiểu Hạc Tử đưa ra một câu hỏi cho khán giả suy đoán, có người không suy nghĩ gì đã nói ngay: “Nói nhiều nhất, chỉ có phu thê.”
“Phu thê ở đâu ra, trên thế gian này nếu phu thê không nói lời nào với nhau mới dẫn đến cãi vã.” Có ai đó bỗng dưng đỏ mặt phản bác lại.
Người bị phản bác không phục, trừng mắt, hỏi ngược lại: “Thế ngươi nói thử xem đó là gì?”
“Tri kỉ thôi.” Người kia mày nhếch cao lên, kiêu ngạo đáp: “Có câu ‘hải nội tồn tri kỉ, thiên nhai nhược tỉ lân*’. Nếu không phải tri kỉ nhắc nhiều nhất, thì sao ‘thiên nhai nhược tỉ lân’ được.”
*Câu này nghĩa là: Trong cõi đời này còn có người tri kỉ, thì dù ở chân trời góc bể vẫn như ở cạnh bên.
Nói cũng có lí, nhưng vẫn có người bác bỏ: “Ừm, nhưng ta nghĩ đó là nho sĩ.”
Đợi một hồi lâu cũng không đợi được đáp án mong muốn, Tiểu Hạc Tử liền buông ba tiếng thở dài, gỡ lá sen trên đầu xuống, để lộ ra toàn bộ khuôn mặt hồng hào, cầm lá sen trên tay để quạt mát: “Không phải thế, không phải tri kỉ, không phải vợ chồng, không phải nho sĩ, mà là nghèo.”
