Chương 19: Dân cư chính là lực lượng sản xuất
*Chương này có nội dung ảnh, nếu bạn không thấy nội dung chương, vui lòng bật chế độ hiện hình ảnh của trình duyệt để đọc.
Mười năm thảm họa đã đến giai đoạn kết thúc, quốc gia lập lại trật tự, vô số công việc tồn đọng đang chờ được giải quyết, cải cách như khúc dạo đầu của bài ca tươi vui mang theo tin tức tốt lành thổi khắp toàn Trung Quốc, thổi đến mảnh đất vàng đã kinh qua bao nhiêu gian khổ.
Mạnh Tiểu Bắc lên xe lửa đi Bắc Kinh, cha mẹ cậu tự mình tiễn thằng con quý báu ra tận nhà ga. Chuyến đi này, cậu đi cùng với cha nuôi, trên vai khiêng toàn bộ hành lý, của nả của hai người, cùng với một đống đặc sản Tây Câu gửi cho người thân ở Bắc Kinh.
Hành lý của Mạnh Tiểu Bắc rất nặng, bên trong còn có ba cái quần len Mã Bảo Thuần đan riêng cho cậu. Mã Bảo Thuần rất chu đáo nghĩ tới vóc dáng cậu trong tương lai, đan 3 cái cỡ nhỏ, vừa, to, tiểu học mặc cái nhỏ, trung học mặc cái vừa, lên phổ thông mặc cái thứ ba. Đó là cả tấm lòng khổ tâm lo lắng của người mẹ, chỉ là khi ấy, Mạnh Tiểu Bắc vô tâm vô tính, chưa thấu hiểu được.
Ngày ấy, Mạnh Kiến Dân vô cùng tin tưởng Hạ Thiếu Đường. Tất cả sự tin cậy và mong mỏi ngập tràn của ông đều giao phó cho Hạ Thiếu Đường, giao con trai mình cho đối phương.
Đây cũng là tình hình trong những năm ấy, nhà có nhiều người, đều thực thi chính sách nuôi thả con trai. Bốn năm tuổi thì ngô nga ngô nghê, bảy tám tuổi thì lông bông nghịch ngợm, mười lăm, mười sáu tuổi thì đều sung vào quân đội hoặc đi làm công, thuận theo thời đại.
Mạnh Kiến Dân kéo tay Thiếu Đường, trong góc phòng ở sân ga hút một điếu thuốc, giãi bày tâm tình.
Mạnh Kiến Dân nói: “Cha mẹ tôi lớn tuổi rồi, ông bà chăm cháu, thường hay chiều chuộng quá mức, chiều đến mức con trẻ bị hư đốn, cậu giúp tôi dạy dỗ trông nom thằng nhóc mất nết đó nhé!”
Thiếu Đường gật đầu: “Tôi biết rồi.”
Mạnh Kiến Dân lại nói: “Thằng nhóc đó tính tình ngang tàng, cứng đầu! Nó không nghe lời, cậu cứ lấy thắt lưng đánh, cậu đánh nó tôi tuyệt đối không cản ngăn. Cậu cũng là cha nó!”
Thiếu Đường cười: “Không cần nói những lời này, thằng nhóc nghe lời tôi.”
Mạnh Kiến Dân lại nói tiếp: “Dù sao cha mẹ tôi cũng già rồi, có những chuyện thật tình không làm được, phiền cậu giúp đỡ…”
Thiếu Đường nghiêm túc gật đầu: “Anh yên tâm, tôi hiểu.”
Mạnh Tiểu Bắc ngồi trên bọc hành lý, liếc mắt nghe lén, trong lòng thầm nghĩ: Ai cưng chiều cậu đến hư hả? Trên đời này còn ai có thể cưng chiều cậu hơn cha nuôi chứ?
Nhà ga Bảo Kê là trạm xe lớn, người chen chúc nhau chật như nêm, đông như mắc cửi, có người kéo ra băng rôn biểu ngữ đỏ: “Vui mừng tiễn con em từ Tây Câu đi Bắc Kinh”, cùng vô số câu khác nữa.
Một đoàn quân ở đơn vị nào đó của Kỳ Sơn điều động đến đóng quân ở Bắc Kinh, lần này Tiểu Bắc đi cùng một toa xe với họ, chiếm một chỗ, cùng lên Bắc Kinh.
Cuối những năm 70, vật tư vẫn rất thiếu thốn, chăn bông đều là hàng bán chạy cung không đủ cầu, trong nhà mỗi người một cái chăn, ai đi đâu, đều vác theo chăn trên lưng. Huống chi chăn của Mạnh Tiểu Bắc là chăn sa tanh được bà nội mang từ Bắc Kinh tới, không phải loại chăn mền mà mọi người thường dùng. Sa tanh là hàng cao cấp, phải tới khi dựng vợ gả chồng mới mua, một cái chăn phải tới mười mấy, hai mươi đồng tiền cơ đấy.
Cha nuôi cười giễu cậu: “Khiêng chăn cho chắc, đừng để nửa đường làm mất, chăn này còn phải để đến lúc bây cưới vợ nữa đấy.”
Khi đó giữa hai lông mày Tiểu Bắc đã hằn lên vẻ dữ dằn, cậu ra dáng người lớn: “Mới bằng này cưới vợ chi, con cũng chẳng vội.”
Thiếu Đường: “Vài năm nữa lại chẳng cuống lên ấy.”
Tiểu Bắc: “Cha nuôi, con thấy cha mới cuống lên ấy, chăn bông của cha bị rách nhiều như thế, hay là con lấy chăn tốt này đổi cho cha, để cha dùng cưới vợ?”
Hạ Thiếu Đường hút thuốc cười, giọng nói càng thêm ngả ngớn: “Ông mày đếch cần! Dẫu ông đây có bị lột sạch sành sanh không có lấy một hào, bây chờ mà coi, thể nào cũng có cô gái vội vàng bằng lòng theo ông!”
Tiểu Bắc cười đểu hỏi: “Cha nuôi, cái cô trong đội tuyên truyền văn nghệ, Tiểu Cảnh thế nào rồi ạ, không cùng đến Bắc Kinh với cha, vậy mà cũng được ạ?”
Tiểu Bân bên cạnh tiếp lời, nắm tay siết chặt, vẻ mặt tràn ngập sự ghen tị: “Mạnh Tiểu Bắc con dế nhũi này, cái gì mà độ văn nghệ tuyên truyền hả, anh nói cho nhóc biết, lão già kia ở Bắc Kinh cũng có người đó! Ở đoàn văn công bộ đội đó, cực kỳ xinh đẹp!”
Mạnh Tiểu Bắc nghĩ thầm, không ngờ Thiếu Đường còn có người khác, đoàn văn công bộ đội đó…
Xe lửa xanh lá kiểu cũ, ầm ầm khởi động trên đường ray, tiếng còi vang dội vang lên, từng luồng khói đen cuồn cuộn bốc lên.
Chỗ ngồi là 6 người mặt đối mặt cùng một bàn nhỏ, Mạnh Tiểu Bắc chiếm nguyên cái bàn, cả đường ăn bánh mì với bánh quy cực ngon mà Thiếu Đường mang cho, tràn trề hy vọng hướng tới cuộc sống mới.
Nhóm người này sau khi tới Bắc Kinh, sẽ phải thu xếp từ chuyện nhỏ nhất, bắt đầu giải quyết những vấn đề cơ bản nhất như ăn mặc đi lại.
Thế nên tình cảnh nhà bà nội Mạnh Tiểu Bắc chính là, trong nhà đột nhiên lòi ra một thằng cháu trai, chạy thoăn thoắt gây sự thành thần, ăn uống cũng chẳng kém ai!
Lên Bắc Kinh, đầu tiên Hạ Thiếu Đường đưa Tiểu Bắc đến nhà bà nội cậu, sau đó quay về đơn vị báo cáo, lo hết xong mọi giấy tờ thủ tục, quan hệ, vật vã suốt bao nhiêu ngày. Mãi đến ngày nghỉ, anh qua nhà họ Mạnh, vừa vào cửa, đã phát hiện ra Tiểu Bắc vẫn chưa được sắp xếp xong xuôi… Thằng nhỏ này, không có chỗ để ở!
Thiếu Đường xách theo rượu với thuốc, vừa vào nhà họ Mạnh đã thấy kinh ngạc, nhà có hai gian phòng rất nhỏ, cả phòng to đứng chật những người với người, phải hơn mười một, mười hai người chứ ít gì!
Hạ Thiếu Đường mặc áo sơ mi trắng cùng quần quân đội dài, lần đầu gặp mặt nghiêm túc cẩn trọng, gật đầu chào hỏi từng người, vô cùng lễ độ chững chạc.
Trong phòng bếp khói dầu mù mịt, ở lối đi nhỏ hẹp người ra người vào, cửa sổ buồng trong treo một chuỗi dài tỏi Sơn Đông.
Em gái lớn nhất của Mạnh Kiến Dân, là người nắm quyền, trông coi mọi việc trong nhà, có tiếng nói nhất, vừa nhìn thấy anh, hỏi: “Đây là, là… Tiểu Bắc đây chính là chú mà cháu gọi là “cha nuôi” đó hả?… Chao ôi, không phải anh ta muốn cùng cháu đến ở đây đấy chứ?!”
Thiếu Đường vừa nghe xong bèn vội vàng giải thích: “Tôi không ở đây… Tôi ở trong ký túc xá quân đội.”
Đây là cô cả của Mạnh Tiểu Bắc.
Cha ruột Tiểu Bắc có 4 em gái, bởi vậy Mạnh Tiểu Bắc có cô cả, cô hai, cô ba và cô út!
Thiếu Đường vào trong phòng xem xét kỹ lưỡng, thầm nghĩ, thật dữ dội, số người nhà họ Mạnh quả là đông, có quá nhiều trẻ con. Những năm 50, 60, lãnh đạo cách mạng ra lệnh, người dân và sản xuất kiến thiết cùng thi hành kế hoạch Đại nhảy vọt. Thời ấy, chủ trương dân cư chính là lực lượng sản xuất, bởi vậy yêu cầu sinh nhiều, khích lệ sinh đẻ, sinh thêm con chính là đã góp phần cống hiến cho đất nước. Trong mười năm ấy, cha mẹ Mạnh Kiến Dân không ngừng sinh năm đứa con, tính trung bình ra thì hai năm một đứa.
Kết quả là lực lượng sản xuất của nhà nước không thể thực hiện nhảy vọt, số người tăng lên không ngừng, hộ gia đình này chính là một ví dụ điển hình thu nhỏ.
Nói về tình hình nhà họ Mạnh, cô cả, cô hai Mạnh Tiểu Bắc đã gả đi rồi, có nhà rồi, cũng sẽ chẳng ở nhà mẹ đẻ mình. Cô ba đã có đối tượng, cũng sắp sửa cuốn gói đến nhà chồng. Chỉ có cô út còn trẻ vẫn chưa có ai.
Ngày hôm đó, đúng lúc bốn cô của Mạnh Tiểu Bắc đều ở nhà!
Cô cả dắt con gái về thăm bà ngoại, bé con ngoan ngoãn khiến ai cũng thương cũng yêu, đây chính là em họ của Tiểu Bắc.
Cô hai để con trai ngồi trên giường lò trong phòng nhỏ, trong người đang bực bội khó chịu, cô cãi nhau với chồng, giờ chạy về nhà mẹ đẻ ở!
Bà nội Mạnh Tiểu Bắc cầm chày cán bột, ra sức lăn mì trên thớt gỗ trong phòng bếp, cũng rất bực bội: “Kiến Hà, tao bảo mày này, ngay lập tức mày về nhà của mày đi cho tao! Đừng có ở đây, chỗ này không có chỗ cho mày ở!”
Cô hai mệt mỏi ngồi trên giường lò, ngồi lì một chỗ nói: “Con không về, về rồi lại đánh nhau, con lười đánh lộn với hắn lắm rồi, mặc kệ hắn.”
Bà Mạnh: “Có mặc kệ nó thì mày cũng gả cho nó rồi! Con cũng sinh rồi, cả ngày đánh lộn cái gì?!”
Cô hai: “Hắn chứ, chuyện tử tế thì chẳng làm, cả ngày ra ngoài làm chuyện đâu đâu, về nhà thì chê con không làm được cái gì.”
Bà Mạnh: “Hai đứa bọn bây về nhà mà bảo ban nhau, đừng có vướng chân tao với cha mày.”
Cô hai trách: “Con hỏi mẹ này, mẹ có thật sự là mẹ con không vậy? Con có phải là con gái ruột mẹ không?!”
Bà Mạnh là người có tư tưởng cổ hủ, ăn nói còn thẳng thắn đanh đá: “Tao đã gả mày đi rồi! Con gái gả ra ngoài thì là người nhà họ Uông người ta rồi, còn quay về làm gì? Đánh nhau thì mày đi nhà người ta mà khóc lóc kêu ca, chớ về nhà tao làm loạn!”
Cô ba uốn kiểu tóc đang mốt trong tiệm tóc ở hợp tác xã nhà máy số 2, vừa mới vào cửa.
Uốn tóc xoăn là kiểu tóc thời thượng nhất của những cô gái trẻ trong giai đoạn đầu thời kỳ cải cách, là ăn theo mái tóc xoăn của người tình quốc dân Cung Tuyết thời đó. (56)
56. Diễn viên Cung Tuyết:
Bà Mạnh ngẩng đầu lên nhìn thấy cô ba, nóng giận nói: “Sao mày cũng về đây? Mày về làm mẹ gì?”
Cô ba tốt tính, dáng vẻ dịu dàng, mềm dịu nhẹ nhàng: “Con… vừa đi hợp tác xã uốn tóc mà.”
Bà Mạnh lại gào to: “Mày uốn thành cái thể loại gì vậy?! Đúng là lố lăng!”
Cô ba nhận ra tình hình không ổn, ngồi được vài phút rồi chuồn mất, đi đến nhà bên tìm người yêu.
Qua một lúc, lại có một người đàn ông cúi đầu đi vào, miệng ngậm thuốc lá, lệt xệt quét đôi giày bệt màu đen, giọng nói vừa nghe cái đã biết là người Bắc Kinh ở những con phố nhỏ hẹp ở phía Nam thành phố, cũng chính là chồng cô hai.
Chồng cô hai: “Kiến Hà… Về nhà với tôi.”
Cô hai: “Anh là ai, đừng có đến nhà tôi, tôi không về.”
Chồng cô hai: “Không về cũng được, cô cứ ở đây đi, càng tốt, giao con cho tôi.”
Cô hai: “Anh cũng biết cho con ăn cho con uống hả? Anh ra ngoài chơi nữa đi!”
Hai người cãi nhau ầm ĩ ngay tại nhà nơi người qua người lại. Cô cả bèn giúp em gái quở trách em rể, lại cũng giúp em rể bảo ban em gái, chẳng nghiêng hẳn về bên nào. Bà nội Mạnh Tiểu Bắc cầm chày cán bột đuổi cô hai lẫn con rể: “Trong nhà hẵng còn khách, chúng bây làm vầy ra cái thể thống gì! Cút về nhà bây mà cãi nhau!”
…
Hôm đó, đúng là một trận gà bay chó sủa.
Hạ Thiếu Đường được mở rộng tầm mắt, ở nhà Mạnh Tiểu Bắc tới một tiếng đồng hồ mà chưa uống miếng nước nào, cũng chẳng có chỗ để ngồi luôn.
Cô út nhà họ Mạnh nói chuyện rất nhẹ nhàng, yếu ớt, sức khỏe kém, ngồi ở góc giường, nhìn Thiếu Đường rất lâu, khẽ khàng lặng lẽ dọn băng ghế cho Thiếu Đường…
Trong lúc đó, Mạnh Tiểu Bắc vẫn ngồi trong phòng lớn, chen chúc trong phòng ông nội. Gần bàn làm việc một chỗ trống nhỏ, cậu tự giải trí tìm niềm vui, tô tô vẽ vẽ, vẽ phỏng theo bộ truyện tranh cổ Thủy Hử. Trẻ con nhà nghèo chẳng soi mói hay bắt bẻ lối sống quê mùa lạc hậu, thế nên với chuyện xảy ra cậu cũng coi như không.
Chăn đệm của Mạnh Tiểu Bắc cuốn gọn chất đống trong góc tường. Cậu ngồi trên cái chăn to đã được gấp lại, đến tối mới trải ra ngủ, ban ngày cuốn lại không thì chẳng có chỗ để.
Tiểu Bắc cùng cha nuôi nháy mắt ra dấu với nhau, mí mắt mỏng cụp xuống, nét mặt vẫn y chang ngày xưa, bướng bỉnh hồn nhiên.
Thiếu Đường đứng ở cửa ngẩn ngơ nhìn thằng nhóc vùi đầu vẽ vời, lòng đột nhiên trào lên sự xót xa, xoắn ruột xoắn gan, khó chịu vô cùng, cực kỳ thương thằng con nuôi mình.
Câu đầu tiên Mạnh Tiểu Bắc đã vội hỏi: “Cha được điều động đến đơn vị đồn trú ở khu vực ngoại thành Xương Bình ạ?”
Thiếu Đường nhẹ nhàng thủ thỉ, miệng anh phả từng luồng hơi nóng vào tai cậu: “Bọn cha không đi Xương Bình, ở trong nội thành, thành lập một chi đội mới.”
“Vậy thì tốt quá!” Giọng nói Mạnh Tiểu Bắc thì vẫn thản nhiên nhưng trong lòng thì vui đến nở hoa, chuyện cậu quan tâm nhất chính là việc này, chứ dẫu ngủ trên giường hay ngủ trên trần nhà cậu cũng đếch để ý.
Thiếu Đường đứng ở đằng sau Tiểu Bắc, nắn bóp bờ vai gầy của cậu. Tiểu Bắc hỏi: “Cha có mang đến đồ gì xịn không?”
Thiếu Đường dùng khẩu hình nói: Tây Phượng.
Mạnh Tiểu Bắc cực thích, cũng dùng khẩu hình nói: Con thích nha.
Thiếu Đường bảo: “Mang cho ông nội bây, không phải cho bây đâu.”
Mạnh Tiểu Bắc đáp: “Ông nội con thích uống rượu nồng độ cao Sơn Đông cơ, chứ chẳng mê rượu Tây Phượng đâu, nhưng mà con mê tít, sao giờ?”
Thiếu Đường vô cùng thân mật từ phía sau bóp lưng Mạnh Tiểu Bắc, lặng lẽ nhét vào túi quần Tiểu Bắc một vốc kẹo sữa, sợ bị quá nhiều họ hàng thân thích chia nhau hết thì thằng nhóc này không có mà ăn.
Nói về căn hộ này của ông bà nội Tiểu Bắc, là mới dọn vào từ những năm 50, nhưng chính là khu tập thể quốc doanh xí nghiệp tốt nhất tại Bắc Kinh. Nhà lầu 3 tầng, gạch đỏ mái nghiêng, thoáng gió thông khí, điều kiện tốt hơn hẳn so với những khu nhà trong mấy ngóc ngách nhỏ hẹp.
Phía đông Hồng Miếu (57), khu đất rộng Bát Lý Trang, chùa Từ Vân này chính là khu tập thể nhà máy bông sợi 1, 2, 3 của quốc gia thời đó. Những năm 50, để bắt nhịp với quá trình xây dựng kiến thiết thủ đô, bắt nguồn từ Thượng Hải, Thanh Đảo, là thời kỳ mà đầu tư trực tiếp nước ngoài phát triển mạnh mẽ nhất, các công ty dệt điều chuyển rất nhiều công nhân vào Bắc Kinh. Để sắp xếp chỗ ở cho những người này, nhà nước bắt đầu xây dựng những khu nhà lớn. Căn nhà này, trong thời đại đó, đã coi là xa hoa lắm rồi. Nhưng theo đánh giá của người thời nay thì hai gian nhà này, chen chúc đến nỗi không xoay nổi người này, đã vậy lại còn không có phòng khách!
57. Hồng Miếu: ở Triều Dương Bắc Kinh, vây quanh tiểu khu này là nơi buôn bán thương mại, trường đại học, tiểu học, nhà trọ, tòa soạn báo nhân dân.
Hạ Thiếu Đường lẳng lặng dùng mắt đếm người. Dân cư rõ ràng đã gây ra sự mâu thuẫn trong lực lượng sản xuất. Mạnh Kiến Dân tính sai rồi, vốn tưởng rằng điều kiện Bắc Kinh tốt hơn Tây Câu, thế nhưng lại sinh ra vấn đề nan giải đó là chỗ ở!
Bà nội Mạnh Tiểu Bắc là người mạnh mẽ tháo vát làm việc nhanh nhẹn đâu ra đấy, chỉ trong một tiếng đồng hồ, vừa nói chuyện với con gái cả, vừa cầm xẻng nấu thức ăn mắng con gái thứ hai cùng con rể, vẫn thoăn thoắt xào vài món ăn, hấp một nồi bánh xốp táo, nấu một chậu mì sốt thơm nức mũi.
Hạ Thiếu Đường là khách quý, bà Mạnh có ấn tượng rất tốt với Thiếu Đường, vô cùng yêu quý, trên bàn ăn, không ngừng quan tâm anh: “Thiệu Đượng à, ăn cái này nè, trứng gà xào nghêu!”
Sau đó lại gắp thức ăn cho thằng cháu đích tôn: “Bặc Bặc của bà… ăn đi!”
Mạnh Tiểu Bắc ăn đầy cả miệng: “Vâng, bà ơi cháu không phải Bặc Bặc.” (58)
58. Bà nội Tiểu Bắc gọi cậu là碑碑
/
bēi bēi/, là gọi yêu Mạnh Tiểu Bắc là Bắc Bắc – 北北 /běi
běi/, nhưng phát âm không chuẩn nên ra là /bēi bēi/.
Một bàn ăn toàn là những món ăn dân dã mang đậm hương vị Thanh Đảo, Sơn Đông, trong nồi mì sốt đậm đà còn có ngâm ốc móng tay béo ngậy, cực kỳ thơm ngon. Đây là đồ hải sản mà họ hàng bà Mạnh ở Sơn Đông gửi ra chứ trong hợp tác xã nhà máy số 2 không có bán mấy thứ này đâu.
Mạnh Tiểu Bắc ăn cơm chẳng nề nếp gì hết. Em họ cậu rất ngoan ngoãn ngồi trên băng ghế, Mạnh Tiểu Bắc rõ ràng là anh, lại như con khỉ, ngồi xổm trên ghế ăn!
Bà nội cậu chép miệng: “Sao cháu lại ngồi như thế? Ngồi đàng hoàng vào!”
Mạnh Tiểu Bắc rũ đôi mắt mỏng, ngồi xổm bưng bát mì: “Như vậy ăn mới thoải mái.”
Bà Mạnh nói: “Ngồi còng queo vậy mà cháu cũng ăn được?”
Mạnh Tiểu Bắc nói: “Không ngồi còng queo vầy cháu không thoải mái!”
Bà nội lắc đầu: “Học ai vậy hả! Chẳng ra thể thống gì hết!”
Từ mép bát cơm Mạnh Tiểu Bắc liếc mắt nhìn lên cha nuôi: Còn có thể học ai được nữa.
Hạ Thiếu Đường cũng vùi đầu ăn mì, mắc cỡ không nói. Thường ngày anh hay bưng bát lớn đựng hai cái bánh bao chồng lên nhau, cong lưng ngồi xổm ở cửa chòi gác ăn.
Cô hai vừa ăn vừa nói: “Con nghe anh con nói ấy, Tiểu Bắc nhà mình cực kỳ bướng bỉnh nghịch ngợm, tối hôm qua dưới lầu chơi, cạy tung ống thoát nước ở cửa sắt lớn. Cửa sắt đấy được dựng lúc con sinh ra ở đằng kia, Mạnh Tiểu Bắc ngày đầu tiên đến đây đã nghịch cạy tung lên!”
“Mới đến được có vài ngày, toàn bộ bọn trẻ con trong khu nhà đều biết Tiểu Bắc rồi! Sẩm tối mỗi ngày, một đám trẻ con ở dưới lầu đợi nó, hỏi khi nào Mạnh Tiểu Bắc xuống dưới nhà đưa bọn nó đi chơi?!”
“Buổi tối lúc ngủ cũng không ngoan ngoãn, đạp lung tung hai bên, làm người ngủ bên cạnh lăn luôn xuống giường, còn chen với con nữa!”
Các cô bình luận rôm rả, bà Mạnh không thích nghe, hỏi một câu: “Không thích chen chúc hử? Không thích thì biến về nhà mình mà ngủ, nhà mày hai vợ chồng một giường còn gì! Cháu trai tao đến đây không có chỗ ngủ mày tính sao? Ai ép mày đến đây?!”
Sau đó, cô hai cúi đầu không nói gì nữa.
Bà Mạnh thương nhớ nhất là thằng con trai với cháu trai, con trai không ở bên, nên người khiến bà thương nhớ chỉ có Tiểu Bắc, ngoài miệng thì quở trách thằng cháu, thực ra trong lòng là cục vàng cục bạc. Bà Mạnh, chính là kiểu người ăn nói thì rõ chua ngoa đanh đá nhưng lòng lại mềm như đậu hũ. Mạnh Kiến Dân mới là con trai duy nhất trong nhà, Mạnh Tiểu Bắc chính là cháu đích tôn đó! Còn mấy cô con gái hả, đều là con nhà người ta hết rồi!
Hôm đó ăn xong bữa cơm, Thiếu Đường nói với bà Mạnh xuống lầu hút điếu thuốc, sau đó nháy mắt ra dấu với Mạnh Tiểu Bắc…
Hai người sánh bước, xuống dưới lầu, ở chỗ không có ai ngồi xổm thân mật nói chuyện, tựa như đã quen nhau từ lâu lắm rồi nên ăn ý vô cùng.
Mạnh Tiểu Bắc liên tiếp kể với Thiếu Đường về chuyện vui trong nhà, sinh động như thật, cực kỳ sống động.
Thiếu Đường hỏi: “Nhà bây có hai gian, bảy tám người liền, tối ngủ như nào?”
Mạnh Tiểu Bắc nói: “Chen nhau ngủ thôi ạ! Ông nội với bà nội con ngủ ở giường trong phòng lớn, con cùng cô hai cô ba cô út cùng với con cô hai ngủ ở phòng nhỏ.”
Năm người chen nhau một giường?
Thiếu Đường nhíu mày, muốn cười rồi lại cảm thấy không thể tin được…
Người trong cuộc như Tiểu Bắc ngược lại thấy chẳng sao, cậu lắc đầu: “Có gì đâu chứ, nhà ai chẳng như vậy! Cha nuôi, con nói cha biết nè, cha biết Thân Đại Vĩ ban đầu ở Tây Câu ha, cái thằng béo đó đó!”
Thiếu Đường gật đầu, biết, là đàn em của Mạnh Tiểu Bắc, anh em tốt của cậu, cũng nối gót Mạnh Tiểu Bắc, bị phụ huynh tống tới Bắc Kinh.
Tiểu Bắc cười trên nỗi đau của người khác, miêu tả: “May mà người nhà con đều khá là gầy đó, Thân Đại Vĩ mới đáng thương cơ, nhà nó ai cũng béo, mẹ nó với cô nó còn thi ai béo hơn ai! Nó kể ban đêm đứng dậy đi tiểu, lúc quay lại nhìn đã thấy mất chỗ nằm rồi. Từng tảng từng tảng thịt chen chúc, đến cả góc tường cũng chiếm trọn. Thế là nó lại phải đánh thức tất cả dậy, lại xếp lại chỗ, lại chen vào ngủ lần nữa! Người trên giường nó chen nhau đến nỗi không trở người được, hahahaha buồn cười chết mất thôi!…”
Thời đó, trong thành phố, ở những nhà dân thường, một nhà năm, sáu người ngủ chung một buồng là chuyện hết sức bình thường, chịu đựng gian khổ đã trở thành phẩm chất tốt đẹp trong cuộc sống. Cũng bởi nhà Hạ Thiếu Đường thuộc giai cấp cán bộ cao cấp giàu có của Đảng cộng sản, trong nhà chưa từng ngủ như vậy, nên mới cảm thấy không thể chịu được.
Thiếu Đường đề xuất với Tiểu Bắc: “Bây đến phòng lớn ngủ cùng ông nội bà nội vậy.”
Mạnh Tiểu Bắc vỗ đùi đét phát, đau khổ nói: “Bà nội con ngáy ngủ to lắm!!!”
“Con đã ngủ hai bữa rồi, sau đó thật sự không chịu nổi nữa, đành phải quay về phòng nhỏ! Nếu ai mà có thể ngủ cùng với bà, thì đã qua đó ngủ từ lâu rồi, chứ chẳng tự nhiên lại chen chúc trong một phòng đâu!”
“Bao nhiêu năm như vậy, ông nội làm sao mà chịu được vậy trời ơi!”
“Tiếng ngáy của bà nội con á, vang dội cực kỳ, vượt xa cha này, chú Tiểu Bân, còn chú Quảng Lợi ngáy o o nữa!… Không phải, qua hết âm lượng của tất cả thành viên trong lớp con gộp lại!”
Từ nhỏ Mạnh Tiểu Bắc đã có năng khiếu biểu diễn, vẻ mặt cực kỳ đặc sắc khoa trương, vừa nói vừa vỗ đùi cười như điên, trong nỗi xót xa đau khổ lại vẫn tự động viên mình lạc quan, chính là trong khổ tìm vui.
Mạnh Tiểu Bắc nói tự đáy lòng: “Cha nuôi, con thật sự rất muốn ngủ với cha.”
“Ngủ với cha là thoải mái nhất.”
Thiếu Đường: “Sao ngủ với cha lại thoải mái?”
Giọng nói Mạnh Tiểu Bắc đột nhiên to lên rõ ràng, hiếm khi mới bày ra vẻ nhõng nhẽo: “Cha cho con thỏa sức đạp, tự do lăn qua lăn lại… trên chân cha nhiều lông, lông mềm, cọ vào lòng bàn chân con ấm ơi là ấm!”
Lòng Thiếu Đường bỗng như nhũn ra, anh cực thích dáng vẻ xấu xa này của thằng nhóc.
Anh vươn tay vò đầu đinh của Mạnh Tiểu Bắc, nói: “Nếu bây thấy không thoải mái, cha tìm nhà cho bây ở… Cha có nhà.”
Mạnh Tiểu Bắc có một người cha nuôi có gia thế khủng, cha nuôi cậu còn có nhà cơ đấy!
Mười năm thảm họa đã đến giai đoạn kết thúc, quốc gia lập lại trật tự, vô số công việc tồn đọng đang chờ được giải quyết, cải cách như khúc dạo đầu của bài ca tươi vui mang theo tin tức tốt lành thổi khắp toàn Trung Quốc, thổi đến mảnh đất vàng đã kinh qua bao nhiêu gian khổ.
Mạnh Tiểu Bắc lên xe lửa đi Bắc Kinh, cha mẹ cậu tự mình tiễn thằng con quý báu ra tận nhà ga. Chuyến đi này, cậu đi cùng với cha nuôi, trên vai khiêng toàn bộ hành lý, của nả của hai người, cùng với một đống đặc sản Tây Câu gửi cho người thân ở Bắc Kinh.
Hành lý của Mạnh Tiểu Bắc rất nặng, bên trong còn có ba cái quần len Mã Bảo Thuần đan riêng cho cậu. Mã Bảo Thuần rất chu đáo nghĩ tới vóc dáng cậu trong tương lai, đan 3 cái cỡ nhỏ, vừa, to, tiểu học mặc cái nhỏ, trung học mặc cái vừa, lên phổ thông mặc cái thứ ba. Đó là cả tấm lòng khổ tâm lo lắng của người mẹ, chỉ là khi ấy, Mạnh Tiểu Bắc vô tâm vô tính, chưa thấu hiểu được.
Đây cũng là tình hình trong những năm ấy, nhà có nhiều người, đều thực thi chính sách nuôi thả con trai. Bốn năm tuổi thì ngô nga ngô nghê, bảy tám tuổi thì lông bông nghịch ngợm, mười lăm, mười sáu tuổi thì đều sung vào quân đội hoặc đi làm công, thuận theo thời đại.
Mạnh Kiến Dân kéo tay Thiếu Đường, trong góc phòng ở sân ga hút một điếu thuốc, giãi bày tâm tình.
Mạnh Kiến Dân nói: “Cha mẹ tôi lớn tuổi rồi, ông bà chăm cháu, thường hay chiều chuộng quá mức, chiều đến mức con trẻ bị hư đốn, cậu giúp tôi dạy dỗ trông nom thằng nhóc mất nết đó nhé!”
Thiếu Đường gật đầu: “Tôi biết rồi.”
Thiếu Đường cười: “Không cần nói những lời này, thằng nhóc nghe lời tôi.”
Mạnh Kiến Dân lại nói tiếp: “Dù sao cha mẹ tôi cũng già rồi, có những chuyện thật tình không làm được, phiền cậu giúp đỡ…”
Thiếu Đường nghiêm túc gật đầu: “Anh yên tâm, tôi hiểu.”
Mạnh Tiểu Bắc ngồi trên bọc hành lý, liếc mắt nghe lén, trong lòng thầm nghĩ: Ai cưng chiều cậu đến hư hả? Trên đời này còn ai có thể cưng chiều cậu hơn cha nuôi chứ?
Nhà ga Bảo Kê là trạm xe lớn, người chen chúc nhau chật như nêm, đông như mắc cửi, có người kéo ra băng rôn biểu ngữ đỏ: “Vui mừng tiễn con em từ Tây Câu đi Bắc Kinh”, cùng vô số câu khác nữa.
Cuối những năm 70, vật tư vẫn rất thiếu thốn, chăn bông đều là hàng bán chạy cung không đủ cầu, trong nhà mỗi người một cái chăn, ai đi đâu, đều vác theo chăn trên lưng. Huống chi chăn của Mạnh Tiểu Bắc là chăn sa tanh được bà nội mang từ Bắc Kinh tới, không phải loại chăn mền mà mọi người thường dùng. Sa tanh là hàng cao cấp, phải tới khi dựng vợ gả chồng mới mua, một cái chăn phải tới mười mấy, hai mươi đồng tiền cơ đấy.
Cha nuôi cười giễu cậu: “Khiêng chăn cho chắc, đừng để nửa đường làm mất, chăn này còn phải để đến lúc bây cưới vợ nữa đấy.”
Khi đó giữa hai lông mày Tiểu Bắc đã hằn lên vẻ dữ dằn, cậu ra dáng người lớn: “Mới bằng này cưới vợ chi, con cũng chẳng vội.”
Thiếu Đường: “Vài năm nữa lại chẳng cuống lên ấy.”
Tiểu Bắc: “Cha nuôi, con thấy cha mới cuống lên ấy, chăn bông của cha bị rách nhiều như thế, hay là con lấy chăn tốt này đổi cho cha, để cha dùng cưới vợ?”
Hạ Thiếu Đường hút thuốc cười, giọng nói càng thêm ngả ngớn: “Ông mày đếch cần! Dẫu ông đây có bị lột sạch sành sanh không có lấy một hào, bây chờ mà coi, thể nào cũng có cô gái vội vàng bằng lòng theo ông!”
Tiểu Bắc cười đểu hỏi: “Cha nuôi, cái cô trong đội tuyên truyền văn nghệ, Tiểu Cảnh thế nào rồi ạ, không cùng đến Bắc Kinh với cha, vậy mà cũng được ạ?”
Tiểu Bân bên cạnh tiếp lời, nắm tay siết chặt, vẻ mặt tràn ngập sự ghen tị: “Mạnh Tiểu Bắc con dế nhũi này, cái gì mà độ văn nghệ tuyên truyền hả, anh nói cho nhóc biết, lão già kia ở Bắc Kinh cũng có người đó! Ở đoàn văn công bộ đội đó, cực kỳ xinh đẹp!”
Mạnh Tiểu Bắc nghĩ thầm, không ngờ Thiếu Đường còn có người khác, đoàn văn công bộ đội đó…
Xe lửa xanh lá kiểu cũ, ầm ầm khởi động trên đường ray, tiếng còi vang dội vang lên, từng luồng khói đen cuồn cuộn bốc lên.
Chỗ ngồi là 6 người mặt đối mặt cùng một bàn nhỏ, Mạnh Tiểu Bắc chiếm nguyên cái bàn, cả đường ăn bánh mì với bánh quy cực ngon mà Thiếu Đường mang cho, tràn trề hy vọng hướng tới cuộc sống mới.
Nhóm người này sau khi tới Bắc Kinh, sẽ phải thu xếp từ chuyện nhỏ nhất, bắt đầu giải quyết những vấn đề cơ bản nhất như ăn mặc đi lại.
Thế nên tình cảnh nhà bà nội Mạnh Tiểu Bắc chính là, trong nhà đột nhiên lòi ra một thằng cháu trai, chạy thoăn thoắt gây sự thành thần, ăn uống cũng chẳng kém ai!
Lên Bắc Kinh, đầu tiên Hạ Thiếu Đường đưa Tiểu Bắc đến nhà bà nội cậu, sau đó quay về đơn vị báo cáo, lo hết xong mọi giấy tờ thủ tục, quan hệ, vật vã suốt bao nhiêu ngày. Mãi đến ngày nghỉ, anh qua nhà họ Mạnh, vừa vào cửa, đã phát hiện ra Tiểu Bắc vẫn chưa được sắp xếp xong xuôi… Thằng nhỏ này, không có chỗ để ở!
Thiếu Đường xách theo rượu với thuốc, vừa vào nhà họ Mạnh đã thấy kinh ngạc, nhà có hai gian phòng rất nhỏ, cả phòng to đứng chật những người với người, phải hơn mười một, mười hai người chứ ít gì!
Hạ Thiếu Đường mặc áo sơ mi trắng cùng quần quân đội dài, lần đầu gặp mặt nghiêm túc cẩn trọng, gật đầu chào hỏi từng người, vô cùng lễ độ chững chạc.
Trong phòng bếp khói dầu mù mịt, ở lối đi nhỏ hẹp người ra người vào, cửa sổ buồng trong treo một chuỗi dài tỏi Sơn Đông.
Em gái lớn nhất của Mạnh Kiến Dân, là người nắm quyền, trông coi mọi việc trong nhà, có tiếng nói nhất, vừa nhìn thấy anh, hỏi: “Đây là, là… Tiểu Bắc đây chính là chú mà cháu gọi là “cha nuôi” đó hả?… Chao ôi, không phải anh ta muốn cùng cháu đến ở đây đấy chứ?!”
Thiếu Đường vừa nghe xong bèn vội vàng giải thích: “Tôi không ở đây… Tôi ở trong ký túc xá quân đội.”
Đây là cô cả của Mạnh Tiểu Bắc.
Cha ruột Tiểu Bắc có 4 em gái, bởi vậy Mạnh Tiểu Bắc có cô cả, cô hai, cô ba và cô út!
Thiếu Đường vào trong phòng xem xét kỹ lưỡng, thầm nghĩ, thật dữ dội, số người nhà họ Mạnh quả là đông, có quá nhiều trẻ con. Những năm 50, 60, lãnh đạo cách mạng ra lệnh, người dân và sản xuất kiến thiết cùng thi hành kế hoạch Đại nhảy vọt. Thời ấy, chủ trương dân cư chính là lực lượng sản xuất, bởi vậy yêu cầu sinh nhiều, khích lệ sinh đẻ, sinh thêm con chính là đã góp phần cống hiến cho đất nước. Trong mười năm ấy, cha mẹ Mạnh Kiến Dân không ngừng sinh năm đứa con, tính trung bình ra thì hai năm một đứa.
Kết quả là lực lượng sản xuất của nhà nước không thể thực hiện nhảy vọt, số người tăng lên không ngừng, hộ gia đình này chính là một ví dụ điển hình thu nhỏ.
Nói về tình hình nhà họ Mạnh, cô cả, cô hai Mạnh Tiểu Bắc đã gả đi rồi, có nhà rồi, cũng sẽ chẳng ở nhà mẹ đẻ mình. Cô ba đã có đối tượng, cũng sắp sửa cuốn gói đến nhà chồng. Chỉ có cô út còn trẻ vẫn chưa có ai.
Ngày hôm đó, đúng lúc bốn cô của Mạnh Tiểu Bắc đều ở nhà!
Cô cả dắt con gái về thăm bà ngoại, bé con ngoan ngoãn khiến ai cũng thương cũng yêu, đây chính là em họ của Tiểu Bắc.
Cô hai để con trai ngồi trên giường lò trong phòng nhỏ, trong người đang bực bội khó chịu, cô cãi nhau với chồng, giờ chạy về nhà mẹ đẻ ở!
Bà nội Mạnh Tiểu Bắc cầm chày cán bột, ra sức lăn mì trên thớt gỗ trong phòng bếp, cũng rất bực bội: “Kiến Hà, tao bảo mày này, ngay lập tức mày về nhà của mày đi cho tao! Đừng có ở đây, chỗ này không có chỗ cho mày ở!”
Cô hai mệt mỏi ngồi trên giường lò, ngồi lì một chỗ nói: “Con không về, về rồi lại đánh nhau, con lười đánh lộn với hắn lắm rồi, mặc kệ hắn.”
Bà Mạnh: “Có mặc kệ nó thì mày cũng gả cho nó rồi! Con cũng sinh rồi, cả ngày đánh lộn cái gì?!”
Cô hai: “Hắn chứ, chuyện tử tế thì chẳng làm, cả ngày ra ngoài làm chuyện đâu đâu, về nhà thì chê con không làm được cái gì.”
Bà Mạnh: “Hai đứa bọn bây về nhà mà bảo ban nhau, đừng có vướng chân tao với cha mày.”
Cô hai trách: “Con hỏi mẹ này, mẹ có thật sự là mẹ con không vậy? Con có phải là con gái ruột mẹ không?!”
Bà Mạnh là người có tư tưởng cổ hủ, ăn nói còn thẳng thắn đanh đá: “Tao đã gả mày đi rồi! Con gái gả ra ngoài thì là người nhà họ Uông người ta rồi, còn quay về làm gì? Đánh nhau thì mày đi nhà người ta mà khóc lóc kêu ca, chớ về nhà tao làm loạn!”
Cô ba uốn kiểu tóc đang mốt trong tiệm tóc ở hợp tác xã nhà máy số 2, vừa mới vào cửa.
Uốn tóc xoăn là kiểu tóc thời thượng nhất của những cô gái trẻ trong giai đoạn đầu thời kỳ cải cách, là ăn theo mái tóc xoăn của người tình quốc dân Cung Tuyết thời đó. (56)
56. Diễn viên Cung Tuyết:
Bà Mạnh ngẩng đầu lên nhìn thấy cô ba, nóng giận nói: “Sao mày cũng về đây? Mày về làm mẹ gì?”
Cô ba tốt tính, dáng vẻ dịu dàng, mềm dịu nhẹ nhàng: “Con… vừa đi hợp tác xã uốn tóc mà.”
Bà Mạnh lại gào to: “Mày uốn thành cái thể loại gì vậy?! Đúng là lố lăng!”
Cô ba nhận ra tình hình không ổn, ngồi được vài phút rồi chuồn mất, đi đến nhà bên tìm người yêu.
Qua một lúc, lại có một người đàn ông cúi đầu đi vào, miệng ngậm thuốc lá, lệt xệt quét đôi giày bệt màu đen, giọng nói vừa nghe cái đã biết là người Bắc Kinh ở những con phố nhỏ hẹp ở phía Nam thành phố, cũng chính là chồng cô hai.
Chồng cô hai: “Kiến Hà… Về nhà với tôi.”
Cô hai: “Anh là ai, đừng có đến nhà tôi, tôi không về.”
Chồng cô hai: “Không về cũng được, cô cứ ở đây đi, càng tốt, giao con cho tôi.”
Cô hai: “Anh cũng biết cho con ăn cho con uống hả? Anh ra ngoài chơi nữa đi!”
Hai người cãi nhau ầm ĩ ngay tại nhà nơi người qua người lại. Cô cả bèn giúp em gái quở trách em rể, lại cũng giúp em rể bảo ban em gái, chẳng nghiêng hẳn về bên nào. Bà nội Mạnh Tiểu Bắc cầm chày cán bột đuổi cô hai lẫn con rể: “Trong nhà hẵng còn khách, chúng bây làm vầy ra cái thể thống gì! Cút về nhà bây mà cãi nhau!”
…
Hôm đó, đúng là một trận gà bay chó sủa.
Hạ Thiếu Đường được mở rộng tầm mắt, ở nhà Mạnh Tiểu Bắc tới một tiếng đồng hồ mà chưa uống miếng nước nào, cũng chẳng có chỗ để ngồi luôn.
Cô út nhà họ Mạnh nói chuyện rất nhẹ nhàng, yếu ớt, sức khỏe kém, ngồi ở góc giường, nhìn Thiếu Đường rất lâu, khẽ khàng lặng lẽ dọn băng ghế cho Thiếu Đường…
Trong lúc đó, Mạnh Tiểu Bắc vẫn ngồi trong phòng lớn, chen chúc trong phòng ông nội. Gần bàn làm việc một chỗ trống nhỏ, cậu tự giải trí tìm niềm vui, tô tô vẽ vẽ, vẽ phỏng theo bộ truyện tranh cổ Thủy Hử. Trẻ con nhà nghèo chẳng soi mói hay bắt bẻ lối sống quê mùa lạc hậu, thế nên với chuyện xảy ra cậu cũng coi như không.
Chăn đệm của Mạnh Tiểu Bắc cuốn gọn chất đống trong góc tường. Cậu ngồi trên cái chăn to đã được gấp lại, đến tối mới trải ra ngủ, ban ngày cuốn lại không thì chẳng có chỗ để.
Tiểu Bắc cùng cha nuôi nháy mắt ra dấu với nhau, mí mắt mỏng cụp xuống, nét mặt vẫn y chang ngày xưa, bướng bỉnh hồn nhiên.
Thiếu Đường đứng ở cửa ngẩn ngơ nhìn thằng nhóc vùi đầu vẽ vời, lòng đột nhiên trào lên sự xót xa, xoắn ruột xoắn gan, khó chịu vô cùng, cực kỳ thương thằng con nuôi mình.
Câu đầu tiên Mạnh Tiểu Bắc đã vội hỏi: “Cha được điều động đến đơn vị đồn trú ở khu vực ngoại thành Xương Bình ạ?”
Thiếu Đường nhẹ nhàng thủ thỉ, miệng anh phả từng luồng hơi nóng vào tai cậu: “Bọn cha không đi Xương Bình, ở trong nội thành, thành lập một chi đội mới.”
“Vậy thì tốt quá!” Giọng nói Mạnh Tiểu Bắc thì vẫn thản nhiên nhưng trong lòng thì vui đến nở hoa, chuyện cậu quan tâm nhất chính là việc này, chứ dẫu ngủ trên giường hay ngủ trên trần nhà cậu cũng đếch để ý.
Thiếu Đường đứng ở đằng sau Tiểu Bắc, nắn bóp bờ vai gầy của cậu. Tiểu Bắc hỏi: “Cha có mang đến đồ gì xịn không?”
Thiếu Đường dùng khẩu hình nói: Tây Phượng.
Mạnh Tiểu Bắc cực thích, cũng dùng khẩu hình nói: Con thích nha.
Thiếu Đường bảo: “Mang cho ông nội bây, không phải cho bây đâu.”
Mạnh Tiểu Bắc đáp: “Ông nội con thích uống rượu nồng độ cao Sơn Đông cơ, chứ chẳng mê rượu Tây Phượng đâu, nhưng mà con mê tít, sao giờ?”
Thiếu Đường vô cùng thân mật từ phía sau bóp lưng Mạnh Tiểu Bắc, lặng lẽ nhét vào túi quần Tiểu Bắc một vốc kẹo sữa, sợ bị quá nhiều họ hàng thân thích chia nhau hết thì thằng nhóc này không có mà ăn.
Nói về căn hộ này của ông bà nội Tiểu Bắc, là mới dọn vào từ những năm 50, nhưng chính là khu tập thể quốc doanh xí nghiệp tốt nhất tại Bắc Kinh. Nhà lầu 3 tầng, gạch đỏ mái nghiêng, thoáng gió thông khí, điều kiện tốt hơn hẳn so với những khu nhà trong mấy ngóc ngách nhỏ hẹp.
Phía đông Hồng Miếu (57), khu đất rộng Bát Lý Trang, chùa Từ Vân này chính là khu tập thể nhà máy bông sợi 1, 2, 3 của quốc gia thời đó. Những năm 50, để bắt nhịp với quá trình xây dựng kiến thiết thủ đô, bắt nguồn từ Thượng Hải, Thanh Đảo, là thời kỳ mà đầu tư trực tiếp nước ngoài phát triển mạnh mẽ nhất, các công ty dệt điều chuyển rất nhiều công nhân vào Bắc Kinh. Để sắp xếp chỗ ở cho những người này, nhà nước bắt đầu xây dựng những khu nhà lớn. Căn nhà này, trong thời đại đó, đã coi là xa hoa lắm rồi. Nhưng theo đánh giá của người thời nay thì hai gian nhà này, chen chúc đến nỗi không xoay nổi người này, đã vậy lại còn không có phòng khách!
57. Hồng Miếu: ở Triều Dương Bắc Kinh, vây quanh tiểu khu này là nơi buôn bán thương mại, trường đại học, tiểu học, nhà trọ, tòa soạn báo nhân dân.
Hạ Thiếu Đường lẳng lặng dùng mắt đếm người. Dân cư rõ ràng đã gây ra sự mâu thuẫn trong lực lượng sản xuất. Mạnh Kiến Dân tính sai rồi, vốn tưởng rằng điều kiện Bắc Kinh tốt hơn Tây Câu, thế nhưng lại sinh ra vấn đề nan giải đó là chỗ ở!
Bà nội Mạnh Tiểu Bắc là người mạnh mẽ tháo vát làm việc nhanh nhẹn đâu ra đấy, chỉ trong một tiếng đồng hồ, vừa nói chuyện với con gái cả, vừa cầm xẻng nấu thức ăn mắng con gái thứ hai cùng con rể, vẫn thoăn thoắt xào vài món ăn, hấp một nồi bánh xốp táo, nấu một chậu mì sốt thơm nức mũi.
Hạ Thiếu Đường là khách quý, bà Mạnh có ấn tượng rất tốt với Thiếu Đường, vô cùng yêu quý, trên bàn ăn, không ngừng quan tâm anh: “Thiệu Đượng à, ăn cái này nè, trứng gà xào nghêu!”
Sau đó lại gắp thức ăn cho thằng cháu đích tôn: “Bặc Bặc của bà… ăn đi!”
Mạnh Tiểu Bắc ăn đầy cả miệng: “Vâng, bà ơi cháu không phải Bặc Bặc.” (58)
58. Bà nội Tiểu Bắc gọi cậu là碑碑
/
bēi bēi/, là gọi yêu Mạnh Tiểu Bắc là Bắc Bắc – 北北 /běi
běi/, nhưng phát âm không chuẩn nên ra là /bēi bēi/.
Một bàn ăn toàn là những món ăn dân dã mang đậm hương vị Thanh Đảo, Sơn Đông, trong nồi mì sốt đậm đà còn có ngâm ốc móng tay béo ngậy, cực kỳ thơm ngon. Đây là đồ hải sản mà họ hàng bà Mạnh ở Sơn Đông gửi ra chứ trong hợp tác xã nhà máy số 2 không có bán mấy thứ này đâu.
Mạnh Tiểu Bắc ăn cơm chẳng nề nếp gì hết. Em họ cậu rất ngoan ngoãn ngồi trên băng ghế, Mạnh Tiểu Bắc rõ ràng là anh, lại như con khỉ, ngồi xổm trên ghế ăn!
Bà nội cậu chép miệng: “Sao cháu lại ngồi như thế? Ngồi đàng hoàng vào!”
Mạnh Tiểu Bắc rũ đôi mắt mỏng, ngồi xổm bưng bát mì: “Như vậy ăn mới thoải mái.”
Bà Mạnh nói: “Ngồi còng queo vậy mà cháu cũng ăn được?”
Mạnh Tiểu Bắc nói: “Không ngồi còng queo vầy cháu không thoải mái!”
Bà nội lắc đầu: “Học ai vậy hả! Chẳng ra thể thống gì hết!”
Từ mép bát cơm Mạnh Tiểu Bắc liếc mắt nhìn lên cha nuôi: Còn có thể học ai được nữa.
Hạ Thiếu Đường cũng vùi đầu ăn mì, mắc cỡ không nói. Thường ngày anh hay bưng bát lớn đựng hai cái bánh bao chồng lên nhau, cong lưng ngồi xổm ở cửa chòi gác ăn.
Cô hai vừa ăn vừa nói: “Con nghe anh con nói ấy, Tiểu Bắc nhà mình cực kỳ bướng bỉnh nghịch ngợm, tối hôm qua dưới lầu chơi, cạy tung ống thoát nước ở cửa sắt lớn. Cửa sắt đấy được dựng lúc con sinh ra ở đằng kia, Mạnh Tiểu Bắc ngày đầu tiên đến đây đã nghịch cạy tung lên!”
“Mới đến được có vài ngày, toàn bộ bọn trẻ con trong khu nhà đều biết Tiểu Bắc rồi! Sẩm tối mỗi ngày, một đám trẻ con ở dưới lầu đợi nó, hỏi khi nào Mạnh Tiểu Bắc xuống dưới nhà đưa bọn nó đi chơi?!”
“Buổi tối lúc ngủ cũng không ngoan ngoãn, đạp lung tung hai bên, làm người ngủ bên cạnh lăn luôn xuống giường, còn chen với con nữa!”
Các cô bình luận rôm rả, bà Mạnh không thích nghe, hỏi một câu: “Không thích chen chúc hử? Không thích thì biến về nhà mình mà ngủ, nhà mày hai vợ chồng một giường còn gì! Cháu trai tao đến đây không có chỗ ngủ mày tính sao? Ai ép mày đến đây?!”
Sau đó, cô hai cúi đầu không nói gì nữa.
Bà Mạnh thương nhớ nhất là thằng con trai với cháu trai, con trai không ở bên, nên người khiến bà thương nhớ chỉ có Tiểu Bắc, ngoài miệng thì quở trách thằng cháu, thực ra trong lòng là cục vàng cục bạc. Bà Mạnh, chính là kiểu người ăn nói thì rõ chua ngoa đanh đá nhưng lòng lại mềm như đậu hũ. Mạnh Kiến Dân mới là con trai duy nhất trong nhà, Mạnh Tiểu Bắc chính là cháu đích tôn đó! Còn mấy cô con gái hả, đều là con nhà người ta hết rồi!
Hôm đó ăn xong bữa cơm, Thiếu Đường nói với bà Mạnh xuống lầu hút điếu thuốc, sau đó nháy mắt ra dấu với Mạnh Tiểu Bắc…
Hai người sánh bước, xuống dưới lầu, ở chỗ không có ai ngồi xổm thân mật nói chuyện, tựa như đã quen nhau từ lâu lắm rồi nên ăn ý vô cùng.
Mạnh Tiểu Bắc liên tiếp kể với Thiếu Đường về chuyện vui trong nhà, sinh động như thật, cực kỳ sống động.
Thiếu Đường hỏi: “Nhà bây có hai gian, bảy tám người liền, tối ngủ như nào?”
Mạnh Tiểu Bắc nói: “Chen nhau ngủ thôi ạ! Ông nội với bà nội con ngủ ở giường trong phòng lớn, con cùng cô hai cô ba cô út cùng với con cô hai ngủ ở phòng nhỏ.”
Năm người chen nhau một giường?
Thiếu Đường nhíu mày, muốn cười rồi lại cảm thấy không thể tin được…
Người trong cuộc như Tiểu Bắc ngược lại thấy chẳng sao, cậu lắc đầu: “Có gì đâu chứ, nhà ai chẳng như vậy! Cha nuôi, con nói cha biết nè, cha biết Thân Đại Vĩ ban đầu ở Tây Câu ha, cái thằng béo đó đó!”
Thiếu Đường gật đầu, biết, là đàn em của Mạnh Tiểu Bắc, anh em tốt của cậu, cũng nối gót Mạnh Tiểu Bắc, bị phụ huynh tống tới Bắc Kinh.
Tiểu Bắc cười trên nỗi đau của người khác, miêu tả: “May mà người nhà con đều khá là gầy đó, Thân Đại Vĩ mới đáng thương cơ, nhà nó ai cũng béo, mẹ nó với cô nó còn thi ai béo hơn ai! Nó kể ban đêm đứng dậy đi tiểu, lúc quay lại nhìn đã thấy mất chỗ nằm rồi. Từng tảng từng tảng thịt chen chúc, đến cả góc tường cũng chiếm trọn. Thế là nó lại phải đánh thức tất cả dậy, lại xếp lại chỗ, lại chen vào ngủ lần nữa! Người trên giường nó chen nhau đến nỗi không trở người được, hahahaha buồn cười chết mất thôi!…”
Thời đó, trong thành phố, ở những nhà dân thường, một nhà năm, sáu người ngủ chung một buồng là chuyện hết sức bình thường, chịu đựng gian khổ đã trở thành phẩm chất tốt đẹp trong cuộc sống. Cũng bởi nhà Hạ Thiếu Đường thuộc giai cấp cán bộ cao cấp giàu có của Đảng cộng sản, trong nhà chưa từng ngủ như vậy, nên mới cảm thấy không thể chịu được.
Thiếu Đường đề xuất với Tiểu Bắc: “Bây đến phòng lớn ngủ cùng ông nội bà nội vậy.”
Mạnh Tiểu Bắc vỗ đùi đét phát, đau khổ nói: “Bà nội con ngáy ngủ to lắm!!!”
“Con đã ngủ hai bữa rồi, sau đó thật sự không chịu nổi nữa, đành phải quay về phòng nhỏ! Nếu ai mà có thể ngủ cùng với bà, thì đã qua đó ngủ từ lâu rồi, chứ chẳng tự nhiên lại chen chúc trong một phòng đâu!”
“Bao nhiêu năm như vậy, ông nội làm sao mà chịu được vậy trời ơi!”
“Tiếng ngáy của bà nội con á, vang dội cực kỳ, vượt xa cha này, chú Tiểu Bân, còn chú Quảng Lợi ngáy o o nữa!… Không phải, qua hết âm lượng của tất cả thành viên trong lớp con gộp lại!”
Từ nhỏ Mạnh Tiểu Bắc đã có năng khiếu biểu diễn, vẻ mặt cực kỳ đặc sắc khoa trương, vừa nói vừa vỗ đùi cười như điên, trong nỗi xót xa đau khổ lại vẫn tự động viên mình lạc quan, chính là trong khổ tìm vui.
Mạnh Tiểu Bắc nói tự đáy lòng: “Cha nuôi, con thật sự rất muốn ngủ với cha.”
“Ngủ với cha là thoải mái nhất.”
Thiếu Đường: “Sao ngủ với cha lại thoải mái?”
Giọng nói Mạnh Tiểu Bắc đột nhiên to lên rõ ràng, hiếm khi mới bày ra vẻ nhõng nhẽo: “Cha cho con thỏa sức đạp, tự do lăn qua lăn lại… trên chân cha nhiều lông, lông mềm, cọ vào lòng bàn chân con ấm ơi là ấm!”
Lòng Thiếu Đường bỗng như nhũn ra, anh cực thích dáng vẻ xấu xa này của thằng nhóc.
Anh vươn tay vò đầu đinh của Mạnh Tiểu Bắc, nói: “Nếu bây thấy không thoải mái, cha tìm nhà cho bây ở… Cha có nhà.”
Mạnh Tiểu Bắc có một người cha nuôi có gia thế khủng, cha nuôi cậu còn có nhà cơ đấy!
