Mười Hai Năm Kịch Cố Nhân

Lúc sắp đi Phó Đồng Văn đưa cho cô một chiếc mũ rộng vành mới tinh.

Chiếc mũ ấy đi cùng với chiếc váy mình đang mặc thì quá trịnh trọng rồi. Tuy Thẩm Hề nghĩ vậy, nhưng khi nhìn chiếc áo khoác dạ kẻ sọc nghiêng màu nâu sậm trên người anh, cô lập tức nhận định mình cần một chiếc mũ rộng vành thì mới coi như chỉnh tề được.

Nhưng cách diễn tả của anh, và điểm đến cuối cùng thật sự...

Khác nhau một trời một vực.

Cô tưởng sẽ là một nơi yên tĩnh, ấy vậy mà lại là một rạp chiếu phim đông đúc nam thanh nữ tú.

Thẩm Hề đứng trước tấm poster đen trắng khổ lớn trong rạp chiếu phim, chăm chú nhìn ngày ra mắt in phía trên, là ba ngày trước, ngày 28 tháng 12 năm 1914, vẫn là một bộ phim mới. Cô không biết một tháng nay Phó Đồng Văn ở đâu mà lại biết "Cinderella" đang trong thời gian công chiếu. Câu chuyện cổ tích này Uyển Phong đã từng nhắc tới, cô ấy rất ngưỡng mộ tình yêu của cô bé Lọ Lem, nhưng bộ phim này chỉ chiếu trong rạp chiếu phim lớn chuyên mở cửa cho các cậu ấm cô chiêu, cô ấy không thừa tiền xem.

"Tấm poster này đặc biệt lắm ư? Cần ngắm lâu như vậy à?" Phó Đồng Văn đứng sau cô, cũng chăm chú ngắm poster trên tường.

Từ lúc rời khỏi nhà đến bây giờ, đây là câu đầu tiên anh nói.

"Em đang xem thời gian chiếu," Thẩm Hề ngẩng đầu nhìn anh, "Anh không ở New York, sao lại biết bộ phim mới nhất này?"

"Vé do một người bạn tặng." Phó Đồng Văn đưa một khuỷu tay ra, đưa mắt ra hiệu, Thẩm Hề học theo các cô gái xung quanh, vòng tay qua khuỷu tay anh. Nhưng ngón tay chỉ bám hờ, đặt phía trên ống tay áo anh.

"Chưa từng thử khoác tay với chàng trai khác à?" Anh hỏi bằng tiếng Trung.

Thẩm Hề khẽ lắc đầu, có ai để thử đâu.

Phó Đồng Văn thản nhiên nâng cao cánh tay lên một chút, để tay cô đặt vào giữa khuỷu tay mình.

Cô lén thở phào một hơi. Trên đường đi cô rất căng thẳng, hơn cả lần đầu tiên mổ bụng người chết...

May quá, đến rồi.

Hai người vào phòng chiếu, may mắn là ghế riêng, sẽ không làm phiền đến người khác.

Trong rạp chiếu phim yên tĩnh, hình ảnh phim câm đen trắng hiện lên, thỉnh thoảng có thêm phụ đề bên dưới giải thích cho diễn viên chính. Thẩm Hề xem không chú tâm cho lắm. So ra thì xem kịch vẫn hay hơn, âm thanh đầy đủ, ít nhất còn có cảnh ồn ã.

Đế của đôi giày da cao gót nặng nề đặt trên tấm thảm mềm mại, cô nhẹ nhàng gõ đế giày lên thảm, tự tìm thú vui cho mình.

Phó Đồng Văn cười nhìn cô: "Như bị chịu phạt nhỉ?"

"Vâng," dù sao trái phải cũng không có ai, cô yên tâm mạnh dạn dùng tiếng Trung, "Xem một lần thì thấy mới mẻ, xem nhiều lần chắc chắn là đày đoạ," Cô lấy hai ngón tay ấn lên hai bên thái dương mình, "Toàn là hình đen trắng lắc lư trước mắt, sức tập trung dần dần bị rệu rã."

Tuy rằng xem rất uể oải, nhưng trái lại có một điểm tốt.

Bầu không khí giữa hai người tốt lên nhiều.

Nghĩ đến chuyện lúc xế chiều, cô vẫn còn áy náy: "Có gì anh chưa từng thử không? Em có thể đưa anh đi." Coi như tặng anh món quà năm mới.

Phó Đồng Văn suy nghĩ một lát: "Em có thể mua cho tôi một suất bỏng."

Món này rất dễ, nhưng ở nơi cao cấp này không mua được, có lẽ...Cô nghĩ nơi nào có xiếc thú nơi ấy hẳn có bán.

"Rốt cuộc không còn căng thẳng khi nói chuyện với tôi nữa rồi ư?" Anh đánh giá cô.

Thẩm Hề gật đầu, vì anh nhìn mà khuôn mặt đỏ bừng.

"Hết căng thẳng rồi thì trả lời tôi câu hỏi này, em thích không?" Ánh mắt anh lướt qua xung quanh phòng chiếu.

Thẩm Hề hiểu anh đang hỏi về bộ phim điện ảnh: "Người Trung Quốc chúng ta thích sôi nổi vui vẻ, mà kiểu phim này quá đơn điệu vô vị. Nếu..." Cô nhìn màn hình, thì thầm: "Sau này có phim tiếng thì hay biết mấy."

"Phim l*иg tiếng sao?" Phó Đồng Văn cười, "Một tưởng tượng rất táo bạo."

Thẩm Hề suy nghĩ, sau đó tò mò về cuộc sống du học của anh: "Lúc còn ở London anh có thường xem phim không?"

Anh lắc đầu: "Hai lần xem Opera. Ở đấy rất nhàm chán, phụ nữ xuất hiện vì châu báu lấp lánh, đàn ông..."

Cửa ghế riêng được mở ra. Hai người đàn ông cao lớn đi vào.

Thẩm Hề giật mình, nét cười trên gương mặt anh càng sâu hơn: "Bộ phim này dài năm mươi mấy phút, ngài Ullrich đây đã lỡ mất nửa tiếng rồi."

Phó Đồng Văn nói xong thì đứng dậy, bắt tay đối phương.

Hoá ra tối nay vì phải gặp gỡ người khác nên anh mới xuất hiện.

Khu ghế riêng có hai hàng, vốn anh và cô ngồi ở hàng trước có vị trí xem đẹp nhất, hai người đàn ông này đi vào, họ đều ngồi ở hàng sau. Góc xem tuy không đẹp bằng, nhưng thích hợp để nói chuyện. Thẩm Hề vẫn ngồi ở vị trí cũ, nghe thấy cửa ghế riêng lại được mở ra, là giọng nói của bác sĩ: "Không khí trong này hơi bí, tôi đã bảo lái xe chờ ở ngoài, khi mọi người nói chuyện xong thì đi luôn."

Phó Đồng Văn không trả lời, Thẩm Hề đoán anh đã dùng tay ra hiệu.

Cửa ghế riêng lại được đóng vào.

Phó Đồng Văn và vị khách ấy bắt đầu dùng tiếng Anh trao đổi.

"Em gái tôi nói không thích cái này, xem ra chúng ta không có duyên hợp tác rồi. Ngài biết đấy, ở Trung Quốc, sản nghiệp thường do người có bối cảnh xã hội đen nắm, rất phiền phức."

"Ngài Phó, đây chỉ là một vụ làm ăn nhỏ, anh cảm thấy hứng thú, tôi có thể tặng anh cả một rạp chiếu phim, anh cảm thấy phiền phức, vậy hãy quên đề nghị của tôi về rạp chiếu phim ấy đi," Đối phương cười trả lời lại: "Anh nên hiểu rằng, cái tôi muốn làm là nha phiến."

Yên tĩnh kéo dài trong giây lát.

Trên màn ảnh lại xuất hiện dòng phụ đề tiếng Anh, Hoàng Tử nói muốn mở vũ hội hoàng cung, chàng muốn tìm Công Chúa của mình. Thậm chí Thẩm Hề không nhìn rõ phụ đề, dây thần kinh treo trên hai chữ "nha phiến."

"Cuộc họp Quốc tế chống thuốc phiện (1) mới qua được mấy năm, e rằng đây không phải là vụ làm ăn hời rồi." Phó Đồng Văn vẫn từ chối.

Đối phương cười: "Ngài Phó, ý anh muốn chúng tôi bày tỏ thành ý nhiều hơn nữa sao? Mọi người đều rõ mười mươi, tuy chính phủ các anh cấm nha phiến, nhưng không thể nào rút khỏi Tô Giới (2), mà buôn bán nha phiến trong Tô Giới đang "nóng" như thế, người Trung Quốc lại không thể xa nó được, tin tôi đi, đây chính là "nhu yếu phẩm"."

Vị Ullrich đó không ngừng biểu đạt thành ý, còn khinh thường người Trung Quốc. Có lẽ ông ta không cố tình, nhưng từng chữ mang hàm ý khinh miệt ấy đâm thẳng vào trái tim cô.

Cô không tưởng tượng nổi nét mặt Phó Đồng Văn sẽ như thế nào, nhưng chắc hẳn anh không hề vui vẻ.

Phó Đồng Văn như để ngoài tai, tay gác lên lưng ghế Thẩm Hề, ngón tay khẽ gõ nhịp, lơ đãng chạm vào lưng cô. Thẩm Hề vô thức quay đầu lại, anh nhận ra, bèn nghiêng người về phía trước, hơi thở khi nói sượt qua má cô: "Xem kìa, chàng ta gặp được cô bé Lọ Lem rồi."

Anh đang nói về bộ phim. Cũng đang nhắc nhở cô, tập trung xem phim, đừng quay đầu lại.

Điều này không khó hiểu.

Thẩm Hề vội ngồi lại ngay ngắn, nghiêm túc nhìn chằm chằm vào màn ảnh

Phó Đồng Văn ngồi thẳng người, tiếp tục nói chuyện với đối phương về buôn bán nha phiến. Ngay cả Thẩm Hề cũng nghe ra sự bực bội và kìm nén trong giọng nói anh. Nhưng ở đây là nơi đất khách quê người, không phải là thành Bắc Kinh, dù anh tức giận đến mấy cũng không thể trở mặt, đành phải lịch sự lấy lệ.

Trên màn ảnh đen trắng, vũ hội bắt đầu, Hoàng Tử ôm người mình vẫn hằng nhớ mong, xoay người theo điệu nhạc...

Chưa bao giờ cô lại mong phim kết thúc như lúc này, không phải vì đã nhìn thấy trước tình yêu viên mãn, mà cô muốn thương nhân đáng ghét này biến mất.

Cuối cùng, bộ phim gần đến phần cuối, đèn khán phòng bên ngoài ghế riêng được bật lên. Thẩm Hề ra sức vỗ tay, cũng mặc kệ vỗ tay lúc này sẽ rất kì quặc. Ông Ullrich đưa điếu xì gà lên, tán thưởng chiếu lệ.

Phó Đồng Văn dùng tiếng Anh nói: "Quả là câu chuyện tình đẹp nhỉ? Đúng không?"

Ông Ullrich không quá hứng thú: "Tôi nghĩ là đúng."

"Rất vui khi được gặp ngài." Phó Đồng Văn đứng lên.

Anh đưa tay phải ra, bắt tay tạm biệt với đối phương.

Cuộc gặp gỡ này không được gọi là vui vẻ.

Bộ phim kết thúc, bọn họ rời khỏi rạp chiếu phim.

Lái xe đang đứng chờ bên đường bèn chào tạm biệt các lái xe khác, nói chúc mừng năm mới bằng tiếng Anh, sau đó mở cửa xe cho họ.

Ở cửa rạp đặt hai tấm biển quảng cáo. Thẩm Hề ngồi vào xe, nhìn lướt qua dòng chữ trên tấm biển.

Sau khi cô vào xe, Phó Đồng Văn mới vào, hai người cùng ngồi ở hàng ghế sau, cách nhau khoảng hai bàn tay, cả người anh đều chìm trong bóng tối.

Thẩm Hề giả bộ bâng quơ hỏi anh: "Anh đoán xem, ấn tượng sâu nhất của em khi xem bộ phim này là gì?"

Phó Đồng Văn hơi nghiêng mắt, cũng nhìn ra ngoài cửa sổ.

"Nhỏ mấy giọt vào miệng, khoang miệng bạn sẽ sạch bong, cho răng chắc khoẻ, không còn sâu răng," Cô cười đọc một mạch bằng tiếng Anh, "Nghe giả nhỉ?"

Anh đã ngắm đủ muôn hình vạn trạng của cuộc đời, sao không nhìn ra suy nghĩ của cô, có lẽ cô lo anh vẫn không vui vì chuyện vừa rồi.

Phó Đồng Văn hơi giãn chân mày, nhận ý tốt của cô: "Lúc mới đến nửa câu tiếng Anh cũng không biết, em đã sống thế nào vậy."

"Học thuộc lòng," Thẩm Hề rất vui vẻ, dời sự chú ý của anh sang chỗ khác, "Nhìn thấy từ gì thì học thuộc từ ấy, cầm quyển từ điển học thuộc lòng, cầm tờ báo học thuộc lòng, đến cả cầm thực đơn cũng học thuộc lòng, giống như bị ma nhập vậy."

Bỗng anh bật cười, gõ nhẹ vào vành mũ cô, vành phía trước của chiếc mũ sụp xuống, hoàn toàn che hết tầm mắt Thẩm Hề.

"Cũng không quá ngốc nhỉ."

Ba giờ sáng.

Phó Đồng Văn mở chiếc đèn trên bàn sách. Ánh đèn yếu ớt dưới chao đèn màu xanh. Anh kéo ghế đến bên cửa sổ, đẩy cửa ra, để gió lùa vào.

"Cậu cứ thế này, có đến mười bác sĩ cũng không cứu nổi." Đàm Khánh Hạng nhét cốc nước vào tay anh rồi đóng cửa sổ lại.

"Tôi muốn xưởng xi măng, xưởng sợi bông, muốn xưởng thuỷ tinh, nhưng bọn chúng lại muốn đưa nha phiến cả thế giới này đến Trung Quốc," Phó Đồng Văn giơ cốc nước lên, uống hai ngụm nhỏ nhuận họng, "Cả nước đang cấm thuốc phiện, nhưng quán thuốc phiện được kinh doanh hợp pháp ở Tô Giới càng ngày càng nhiều, chúa trời của họ đâu? Địa ngục của họ đâu?"

Đàm Khánh Hạng biết Phó Đồng Văn căm thù sâu sắc nha phiến, nên để mặc anh trút hết nỗi lòng.

Đột nhiên vang lên tiếng vỡ, cốc thuỷ tinh bị bóp bể thành từng mảnh trên tay anh.

"Tôi biết cậu nghĩ không thông, nhưng mồi lửa này cuối cùng cũng bùng lên rồi." Đàm Khánh Hạng không biết nên vui mừng, hay nên tức giận. Anh không kịp dọn dẹp mảnh vỡ thuỷ tinh, vội vàng đi lấy hòm thuốc xử lý vết thương cho Phó Đồng Văn.

Bốn giờ sáng.

Cô đốt một cây nến trong phòng bếp, đèn điện bị hỏng rồi, năm mới gặp phải chuyện này cũng không phải là điềm lành gì. Thẩm Hề vốn định pha một cốc sữa để dễ vào giấc, nhưng lại phát hiện đèn bị hỏng, trong lúc tìm hộp sữa trong bóng tối, cô quyết định tìm luôn cây nến, sau đó nghiên cứu xem phải sửa cái đèn này như thế nào.

Sửa được giữa chừng, cô nhận ra không thể tiếp tục được nữa. Chuyên ngành kỹ thuật này nên để người chuyên nghiệp làm thì hơn.

Bởi vậy, Thẩm Hề đun nước trong ánh sáng lờ mờ của ngọn nến. Dù đã khoác thêm áo nhưng vẫn thấy lạnh, nên cô để tay gần siêu nước để sưởi ấm. Nước sôi rồi, cô tìm một cái cốc lùn cỡ bằng cái bát, đổ sữa bột vào.

Thẩm Hề bất giác nhớ tới cuộc trò chuyện giữa anh và người đàn ông ấy trong ghế riêng ngày hôm qua.

"Có đủ để pha thêm cốc nữa không?" Giọng nói mệt mỏi cất lên sau lưng cô, cánh tay Phó Đồng Văn gác lên khung cửa, nhìn cô như nhìn một chú chuột chạy khắp chạn bát trong nhà bếp trống vắng.

Thẩm Hề giật nảy mình, sữa bột rơi xuống đất...

Phó Đồng Văn thở dài: "Xem ra không đủ rồi."

"Em đưa cốc của em cho anh nhé?" Thẩm Hề chỉ vào cái cốc của mình.

"Không cần đâu, ai bảo tôi đưa em đi xem bộ phim vô vị như thế, đây gọi là ăn miếng trả miếng."

"Đâu có..." Thẩm Hề biết rõ anh đang pha trò, nhưng vẫn giải thích: "Không phải là trả miếng."

Chợt cô thấy tay anh quấn băng, bỗng im bặt, không để cô hỏi, Phó Đồng Văn đã xua tay: "Đừng hỏi tay tôi làm sao, chúng ta nói những chuyện khác đi."

Không hiểu sao cô lại vô cùng lo lắng, vết thương có sâu không? Sao lại bị thế? Lúc về vẫn lành lặn cơ mà?

Lời nói đến miệng bị ép ngược về cổ họng, nhưng không thể hỏi.

"Lần đầu tiên tới London, tôi đã chịu chấn động rất lớn." Anh như đang bùi ngùi, nói với cô những chuyện cách đây rất xa, từ lúc anh và cậu tư đến London, cho đến rất nhiều việc anh từng trải.

Anh lúc này, tay băng bó, dưới ánh nến leo lét giống như một du học sinh bình thường lang thang nơi đất khách quê người. Nếu anh không phải là cậu ba nhà họ Phó, có lẽ sau khi về nước anh sẽ dạy ở một trường đại học. Góc phải trên bàn sách sẽ bày lọ mực bằng thạch anh, một lọ mực đỏ, một lọ mực xanh.

Anh cứ nói, và cô phác họa trong tim.

Cô thầm đoán, giả sử anh đi theo con đường nghiên cứu học thuật thì sẽ như thế nào nhỉ? Phó Đồng Văn hình như có rất nhiều bộ mặt, hiền lành, hung dữ, trung thành, gian ác, phần lớn Thẩm Hề nghe được từ lời người khác. Nhưng cả ngày và đêm nay, cô đã tận mắt nhìn thấy nhiều khía cạnh mới của anh, mỗi một khía cạnh đều rất bất ngờ, nhưng giống như trong tưởng tượng.

"Tôi nhớ, trong thư em viết, em rất có hứng thú với khoa ngoại tim mạch nhỉ?"

Trong hàng trăm lá thư cô viết chỉ có hai câu như vậy mà thôi.

Thẩm Hề gật đầu, rồi lại lắc đầu: "Nửa năm trước, em đã xin ý kiến giáo sư, chọn một thầy giáo hướng dẫn khoa xương."

Anh ngạc nhiên: "Lần này tôi đến California, có hỏi thăm chuyên ngành cho em, bạn tôi cũng đề nghị như thế."

Thật trùng hợp.

"Khi mới đến Anh, Đồng Quyến cũng học y giống em, say mê như bị ma nhập," Phó Đồng Văn nhẹ nhàng bưng cốc sữa lên, hỏi cô, "Cho tôi một nửa cốc nhé, khát nước quá."

"Anh cứ uống hết đi."

"Mỗi người một nửa," Anh cười, lấy một chiếc cốc khác ra, đổ một nửa vào, đưa cho cô, "Châu Âu thời Trung cổ, địa vị khoa ngoại cực kì thấp, chỉ ngang bằng thợ hớt tóc. Thân tín của quốc vương khi ấy quản lý cả thợ hớt tóc và hiệp hội khoa ngoại cả nước. Điều này Đồng Quyến kể lại cho tôi." Anh uống sữa trong cốc: "Chú ấy cũng thích khoa ngoại, nhưng đáng tiếc thời gian học hồi ấy, khoa học vẫn chưa phát triển. Sao em lại chọn khoa xương?" Phó Đồng Văn hỏi.

"Vì sẽ hữu dụng hơn," Dẫu sao khó khăn khoa tim mạch đang phải đối mặt tạm thời chưa được giải quyết, "Nếu em là người Mỹ, em sẽ chọn khoa ngoại tim mạch." Để giải quyết vấn đề, cần phải tìm cách để tim ngừng đập trong lúc phẫu thuật, hơn nữa không thể mất quá nhiều máu. Nhưng trong giai đoạn hiện giờ, đây là suy nghĩ viển vông. Cô có thể chọn ở lại Mỹ, tiếp tục phương hướng này, nhưng tương lai sẽ thế nào? Không ai dám nói.

Có lẽ mất mười năm, hai mươi năm, hoặc là cả đời.

Cô muốn học để ứng dụng, để nhanh chóng về nước. Còn những chuyện tạo phúc cho con người, hãy để lại cho ai muốn ở Mỹ, như Trần Lận Quan, chí hướng của anh ta là sự nghiệp y học toàn nhân loại. Còn chí hướng của cô, là đi phương Tây, về giúp đỡ Trung Hoa.

Nhưng Thẩm Hề không dám nói với Phó Đồng Văn, cô sợ hiện giờ nói ra những lời này thì quá ngây thơ.

Còn anh vẫn đang chờ cô giải thích tiếp...

"Giống như", Cô cân nhắc từ ngữ, thì thầm: "Việc làm trước mắt của chúng ta là xây dựng đường sắt, chứ không phải mua xe hơi xa xỉ." Thẩm Hề nói xong, sợ mình giải thích không rõ ràng nên nêu thêm ví dụ: "Hoặc là, chúng ta cần để người dân ăn no, chứ không phải để họ học uống rượu vang và rượu Vodka."

"Dùng từ không diễn tả được hết," Phó Đồng Văn cười gật đầu, "Có điều tôi hiểu."

Thẩm Hề mím môi nở nụ cười, vui mừng vì đã biểu đạt được ý mình.

Phó Đồng Văn bưng nửa cốc sữa lên lầu, ra khỏi phòng bếp với Thẩm Hề, anh còn ga lăng mở cửa giúp cô: "Chúc em đêm nay có một giấc mơ đẹp."

Nói xong, anh lại nâng chiếc cốc lên, cười rạng rỡ: "Ngủ ngon, cô Thẩm."

Sau đó, cánh cửa khép lại. Thẩm Hề nghe thấy rõ ràng tiếng tim mình đập thình thịch, và tiếng lách cách khi anh đóng cửa trong nháy mắt.

Trong tâm trí cô dừng lại ở hình ảnh anh nâng cao cốc sữa chúc ngủ ngon, lưu luyến không rời.

(1) Cuộc họp Quốc tế chống thuốc phiện: Ngày 01/02/1909, hội nghị của uỷ ban thuốc phiện quốc tế được họp tại Thượng Hải, 41 đại biểu của 13 quốc gia đã tham dự, cùng thảo luận về kế hoạch lâu dài phòng chống thuốc phiện. Đây là hội nghị đầu tiên trên thế giới về phòng chống chất gây nghiện, thúc đẩy các nước kí công ước về phòng chống thuốc phiện vào năm 1912 tại Hà Lan. (Chú thích của tác giả)

(2) Tô giới: Hiểu đơn giản là khu đất mà các đế quốc xưa chiếm của Trung Quốc để cho tư bản của họ đến buôn bán. Ví dụ như tô giới Pháp tại Thượng Hải được thành lập ngày 6 tháng 4 năm 1849.