Lưu Công Kỳ Án

Lưu đại nhân nghe tri huyện Hồ Hữu Lễ nói vậy, trong lòng chợt nảy ra một kế, nghĩ thầm: "Muốn bắt lũ cướp này, cần phải làm vậy mới được. " Lưu đại nhân nghĩ xong, lập tức sai thư lại viết trát, lệnh người mang tới huyện Cú Dung truyền gọi nha dịch họ Ngô, đồng thời cho gọi luôn bảo chính trong thôn ấy cùng lên phủ đường thẩm vấn, hẹn giờ ngọ hôm sau phải có mặt trên công đường.

- Dạ!

Thừa sai ứng tiếng, cầm tờ trát rời khỏi nha môn. Chuyện không cần phải nhắc tới nữa.

Lưu đại nhân lại dặn:

- Cho truyền hương bảo của Dương gia trang lên, bản phủ có chuyện cần hỏi:

- Dạ?

Sai nha ứng tiếng, chạy đi. Không lâu sau đã dẫn bảo chính của Dương gia trang lên, quỳ trước công đường. Lưu đại nhân ngồi trên cao, hỏi xuống:

- Đêm hai mươi nhăm là đêm cả nhà họ Dương gặp nạn, bảo chính, hương chính và láng giềng quanh đó không biết hay sao?

Một người lớn tuổi trong đám ba người đang quỳ dưới công đường kia vội dập đầu lạy, nói:

- Bẩm đại nhân, khoảng canh ba đêm hôm ấy, lũ cướp tiến vào Dương gia trang, đánh nhau với gia đinh của nhà họ Dương. Họ đánh nhau, hò hét vang trời, lẽ nào hàng xóm lại không hay biết? Nhưng bởi họ chỉ lo cho tính mạng của mình nên không ai chịu ra ngoài xem xét. Tiểu nhân thực không dám giấu đại nhân, cho dù bọn tiểu nhân đây đều biết việc này, nhưng bởi trời tối, cướp đông nên bọn tiểu nhân không ai dám tiến lên. Tới sáng sớm hôm hai mươi sáu, mọi người tới nhà họ Dương xem xét mới biết già, trẻ, lớn bé trong nhà họ Dương cả thảy hai mươi tư mạng đều đã bị gϊếŧ hết cả. Bao nhiêu đồ tế nhuyễn cùng của cải trong nhà bị chúng khuân đi hết sạch. Bọn tiểu nhân chỉ còn biết lên báo quan mà thôi.

Lưu đại nhân nói:

- Các ngươi lên báo quan huyện, tri huyện có sai người đi khám xét hiện trường không?

Bảo chính trả lời, nói:

- Chỉ có một câu "biết rồi". Bọn tiểu nhân đành phải về thôn, cắt cử người thu dọn xác chết rồi khóa cửa lại, sai người canh giữ.

Lưu đại nhân gật đầu, quay sang phía tri huyện, nói:

- Thế là thế nào? Bảo chính trong thôn tới báo, ngươi lại không đi tra xét hiện trường? Bỏ qua là xong ư? Ngươi chỉ biết cùng sai nha Ngô Tín lo kế kiếm bạc, không còn thời gian làm việc quan nữa hay sao?

Tri huyện Hồ Hữu Lễ nghe hỏi vậy, không dám nói năng chi, chỉ một mực dập đầu lạy. Lưu đại nhân lại nói:

- Bảo chính, hương bảo, các ngươi hãy trở về. Dương cử nhân, hai anh em người cũng tạm thời lui xuống. Ngày mai, khi Ngô Tín, sai nha huyện Cú Dung tới, các ngươi lại đến đây nghe xử án.

- Dạ!

Hai người ứng tiếng. Đại nhân lại nói:

- Cho truyền hai viên thừa sai, tạm thời giam tri huyện Hồ Hữu Lễ lại, đợi ngày mai dẫn lên công đường đối chất.

Thừa sai ứng tiếng, giải tri huyện Hồ Hữu Lễ xuống. Mọi người khác cũng lui khỏi nha môn. Vương Tự Thuận, Thịnh Công Phổ gặp hai anh em nhà họ Dương, ngỏ lời cảm tạ ân tình, Vương Tự Thuận nói:

- Cũng chỉ vì một mình tại hạ nên mới khiến cả nhà ân công bị hại. Tại hạ thực cảm thấy vô cùng kính phục hai vị.

Nói xong, họ dẫn nhau đi nghỉ. Chuyện không cần phải kể ra đây.

Lại nói chuyện Lưu đại nhân sau khi hạ lệnh bãi đường, trở về thư phòng dùng cơm, nghỉ ngơi. Đêm ấy không có chuyện gì xảy ra. Tới sáng sớm ngày hôm sau, còn chưa tới giờ ngọ, đám thuộc hạ của ông cho giải tên ác nhân tới.

Ngoài tên nha dịch họ Ngô ra, hai viên công sai còn gọi cả bảo chính tới nữa. Tên người hầu vào trong bẩm lại với đại nhân, Lưu đại nhân nói:

- Bảo bên ngoài mau mau chuẩn bị, bản phủ sẽ lập tức thăng đường xử án.

Trương Lộc ứng tiếng chạy ra ngoài, truyền đạt lại lệnh của đại nhân với đám nha dịch. Nha dịch, thư lại nhất loạt lên công đường lo việc chuẩn bị. Mọi việc chuẩn bị đã xong, Lưu đại nhân rời khỏi thư phòng, tiến lên công đường. Nha dịch hét thăng đường xong. Đại nhân ngồi ngay ngắn trước án đường. Nha dịch, thư lại sắp hàng đứng hai bên. Lưu đại nhân nói vọng xuống:

- Cho truyền Ngô Tín vào nha môn!

Thừa sai ứng tiếng, chạy ra ngoài, không lâu sau đã ra tới cửa nói:

- Đại nhân có lệnh, truyền nha dịch huyện Cú Dung vào công đường.

Tên nha dịch ứng tiếng:

- Có.

Rồi hai viên thừa sai kèm hắn vào. Tới trước công đường, quỳ xuống. Lưu đại nhân ngồi trên cao nhìn xuống. Nha dịch lui xuống, đứng sang hai bên. Đại nhân nhìn tên sai nha họ Ngô. Thấy hắn đầu đội một chiếc mũ mùa thu mới, mình mặc áo bào kiểu sai nha màu xanh, tuổi độ ngoài năm mươi, diện mạo hung ác, dưới càm có một chùm râu cứng như dây thép.

Lưu đại nhân ngồi trên công đường quan sát diện mạo của tên sai nha Ngô Tín, thấy hắn không phải dạng thiện lương. Chỉ thấy hắn dập đầu lạy, bẩm rũ danh tính, nói:

- Tiểu nhân là nha dịch của huyện Cú Dung, họ Ngô tên Tín xin lạy chào đại nhân.

Lưu đại nhân nói:

- Ngươi là nha dịch Ngô Tín đó sao?

- Dạ!

Lưu lão gia lại hỏi:

- Ngươi là người huyện Cú Dung sao?

- Dạ!

- Ngươi sống trong thôn nào?

Nha dịch Ngô Tín trả lời, nói:

- Tiểu nhân sống cách huyện thành mười lăm dặm, nơi ấy gọi là Bạch Sa Đồn.

Đại nhân nói:

- Ngươi làm việc trong huyện bao lâu rồi?

Ngô Tín nói:

- Tiểu nhân làm việc trong nha môn đã được hai mươi năm tròn. Tiểu nhân từng phục vụ bảy vị thái gia.

Lưu đại nhân nói:

- Coi như ngươi làm việc quan cũng đã quen. Bảy vị trí huyện kia đều bị ngươi làm cho hư hỏng cả ư?

Ngô Tín nói:

- Tiểu nhân làm việc trong nha môn đã nhiều năm, chưa hề làm việc gì sai trái.

Lưu đại nhân nghe hắn nói vậy, đập bàn, quát lớn:

- Hừ! Ngươi đúng là tên nô tài lẻo mép! Ngươi nói chưa từng làm chuyện gì sai trái, vậy chuyện của anh em nhà họ Dương do ai nói với Hồ tri huyện?

- Truyền tri huyện!

- Dạ!

Sai nha ứng tiếng, chạy ra ngoài. Không lâu sau đã dẫn tri huyện huyện Cú Dung là Hồ Hữu Lễ lên công đường. Viên tri huyện hành lễ xong xuôi, đứng sang một bên. Lưu đại nhân ngồi trên cao hỏi vọng xuống:

- Tên nha dịch xúi ngươi làm bậy có phải là Ngô Tín không?

Tri huyện nói:

- Đúng!

Đại nhân nói:

- Nếu đúng là hắn, tại sao hắn lại không chịu nhận?

Lưu đại nhân sắc diện hầm hầm giận dữ, nói:

- Nha dịch họ Ngô nghe cho rõ đây: Ngươi làm việc quan hai mươi năm nay, việc trong nha môn hẳn ngươi cũng tỏ. Theo quan trên làm việc xấu xa, ấy cũng là lẽ thường, lấy lòng quan trên tất mọi việc xuôi tọt. Hơn nữa, gặp phải tay huyện quan là đồ giá áo túi cơm, khỏi cần phải nói cũng đủ biết, ngươi đã ăn không ít tiền bạc đút lót. Ngươi nắm được thóp quan trên, ngươi nói gì hắn chẳng nghe theo. Ta hỏi ngươi: Ngươi biết rõ mọi chuyện của nhà họ Dương, trong đó có uẩn khúc gì, phải mau mau kể rõ ra, bản phủ sẽ xét cho ngươi, tránh cho ngươi chịu cực hình, thể xác đau đớn.

Ngô Tín dập đầu lạy, nói:

- Thanh thiên lão đại nhân, đi với bụt phải mặc áo cà sa. Nha dịch nịnh nọt quan trên là chuyện thường tình. Đã là người trong nha môn, ai chẳng muốn được lòng thượng cấp. Đại nhân là người hiểu sâu biết rộng, tiểu nhân thực không dám khai ngoa.

Lưu đại nhân nghe vậy, quát lớn:

- Vả vào miệng hắn cho ta!

Nha dịch xông ra, hò hét vang, tóm lấy tên nha dịch họ Ngô, thẳng cánh vả vào mặt hắn không chút lưu tình. Đánh đến nổi Ngô nha dịch kêu thét vang ở công đường, ứa cả máu mép. Sai nha đánh một hơi hơn chục bạt tai mới chịu dùng tay. Ngô nha dịch mặt xưng húp, tím ngắt, răng lung lay. Lưu đại nhân vẫn còn tức giận, quát lớn:

- Ngô Tín nghe cho rõ đây: Cái gì gọi là "đi với bụt mặc áo cà sa?" Ngươi hãm hại dân lành, chỉ biết lấy lòng quan trên mà coi thường sự sống chết của lương dân. Hạng nô tài như người thực đáng hận, dẫu gϊếŧ ngươi nỗi hận trong lòng ta vẫn chưa nguôi!

Lưu đại nhân nói:

- Ngươi chỉ biết tìm cách lấy lòng quan trên, không màng tới sự sống chết của người khác. Ngươi là người của huyện Cú Dung lại đi hãm hại người cùng huyện, lương tâm của ngươi để ở đâu? Ngươi làm vậy, không chỉ một mình ngươi bị chửi rủa, ngay cả các tiền nhân của ngươi giờ đã là bộ xương khô trong mả cũng bị chửi lây. Gặp phải đám cẩu quan tham lam, đòi ăn của đút nghe theo lời ngươi, hãm hại dân chúng, không chịu ban ân bố đức, báo đáp công ân mưa móc Hoàng thượng ban cho thì dân chúng sống sao cho nổi. Chẳng trách có câu: Một đời làm quan, mười đời làm kỹ. Các ngươi là những người làm việc quan, lý ra phải biết nghĩ tới Hoàng ân, một lòng lo việc công. Lại có câu: Ở trong cửa quan là nơi tu hành tốt nhất. Trong ba ban, nếu chỉ có một tên nha dịch làm càn, con cháu không được phép thi cử. Nếu gặp kẻ phạm tội, các ngươi một mực đòi tiền. Nếu hắn có lễ vật dâng lên, các ngươi xử tội cho hắn nhẹ đi, còn nếu người ta không có tiền, các ngươi thẳng tay trừng trị. Đó là cái sai thứ nhất của các ngươi. Hơn nữa, người đã vào làm việc trong cửa quan, chẳng nhẽ chỉ biết tới tiền mà không biết tội của người ta nặng, nhẹ ra sao ư? Ngươi coi việc quan như trò hề. Quan trên của ngươi đã thực thà khai nhận với bản phủ rồi. Nếu ngươi còn khua môi múa mỏ, không chịu khai nhận, ta sẽ dùng cục hình, tới lúc ấy thì đừng có trách. Mau thành thực khai nhận, tránh khỏi bị tra hỏi hết lần này tới lần khác.

Lưu đại nhân ngồi trên công đường vuốt cầm, mỉm cười, nói:

- Ngô Tín mau khai cho thực! Quan trên của ngươi đã khai nhận mọi chuyện trước đây, ngươi cũng nên mau mau khai cho rõ. Nếu còn cậy mồm miệng trơn tru cãi chày cãi cối, chớ trách bản phủ chẳng dung tình. Hãy thực thà khai nhận, đừng để ta phải dùng tới đại hình!

Ngô Tín nghe xong, dập đầu lạy, nói:

- Bẩm đại nhân, anh em họ Dương mang đầu người lên công đường huyện nha trình báo. Huyện tôn đại nhân mới nghĩ: Khó khăn lắm mới có được cơ hội này. Nhà họ Dương nổi tiếng hào kiệt, giàu có, quanh vùng ai ai cũng biết. Chuyện liên quan tới tính mạng người đâu phải nhỏ, lo gì nhà họ Dương không chịu bỏ tiền ra? Do đó, tiểu nhân mới nói với huyện tôn về gia cảnh giàu có của nhà họ Dương, nói: Vụ này ắt hẳn ta phải kiếm được vài ngàn lạng. Bẩm đại nhân. Nếu tri huyện không chịu, tiểu nhân đời nào dám tự ý làm càn? Do đó, tiểu nhân mới vào gặp anh em họ Dương, đòi họ phải bỏ ra năm ngàn lạng bạc lo lót khắp trên dưới, bảo đảm sẽ không có chuyện gì xảy ra. Cũng bởi anh em cử nhân không chịu nên mới không cho họ về nhà. Tiểu nhân nghĩ, đợi họ bớt giận, tự nhiên sẽ chịu bỏ tiền ra. Nếu nói đó là lỗi của tiểu nhân, bẩm đại nhân: Nếu nhà họ Dương chịu bỏ tiền ra, huyện tôn và tiểu nhân đâu mắc tội như ngày hôm nay? Vậy mà, tiểu nhân và huyện tôn đâu có được đồng nào. Mong đại nhân rộng lượng khoan dung, cả nhà tiểu nhân xin đội ơn ngài.

Nói xong, Ngô Tín không ngừng dập đầu lạy. Lưu đại nhân nghe hắn nói xong, chỉ tay xuống, chửi mắng hắn một hồi, nói:

- Tên nô tài to gan làm loạn!

Lưu đại nhân nói:

- Ta thấy ngươi thực là một tên nô tài to gan? Chỉ giỏi nói càn? Ngươi chưa được tiền tức là ngươi không có tội sao? Ngươi nói, đòi năm ngàn lạng bạc, nếu Dương võ cử chịu đưa ra thì lỗi này có phải của ngươi không? Hơn nữa, chắc hẳn ngươi không phải chỉ muốn bày kế lấy lòng quan trên mà thôi. Nghĩ ra mẹo này lấy tiền nhà họ, chắc chắn bên trong phải có duyên cớ chi đây? Dưới công đường của bản phủ, ngươi hãy mau mau khai ra!

Nha dịch Ngô Tín dập đầu lạy, nói:

- Bẩm đại nhân đại lão gia, đúng là mọi chuyện khó lòng qua mặt lão đại nhân. Khi nãy nói tiểu nhân cố tình làm sai, đúng là nếu lấy được bạc, tiểu nhân cũng có chút ít phần trong đó. Coi như tiểu nhân đã sai. Mong đại nhân khai ân. Tiểu nhân xin nhận phần sai về mình. Nhưng đại nhân nói trong này hẳn còn duyên cớ khác, tiểu nhân thực sự chẳng biết nói sao.

Đại nhân nghe xong, khẽ nở nụ cười, nói:

- Ngô Tín, ngươi làm việc trong cửa quan đã lâu, đương nhiên biết cách che giấu tội lỗi, nhưng có một chuyện, ngươi không che giấu nổi bản phủ.

Lưu đại nhân ngồi trên công đường, nói:

- Ngô Tín, nghe ta nói đây: Ngươi theo hầu việc quan đã lâu đương nhiên biết cách ăn nói, giấu giếm quan trên. Chỉ có điều bản phủ là người không ai có thể lừa nổi. Dưới công đường của ta, không có ai không thực thà khai nhận. Ngươi nói không có duyên cớ khác bên trong, ta lại biết chắc chắn bên trong còn có điều uẩn khúc. Nếu hôm nay ta không bắt ngươi khai ra, danh tiếng của ta xưa nay chẳng phải tan như bọt nước hay sao?

Lưu đại nhân nói xong, dặn xuống:

- Nha dịch mau gọi bảo chính thôn Bạch Sa Đồn lên đây cho ta hỏi!

Sai nha ứng tiếng, chạy ra ngoài. Một lúc sau đã có ba người tiến vào, tới trước công đường, quỳ cả xuống, tự bẩm rõ tên họ. Lưu đại nhân nói:

- Ba người các ngươi hãy nói cho ta biết. Các ngươi cùng ở trong một thôn, hẳn chuyện của nhau các ngươi đều biết cả. Dưới công đường của bản phủ mau thực thà khai ra, tuyệt đối không được giấu giếm dù chỉ là một từ, nửa chữ. Tội của hắn chưa đến nỗi phải chết, trong vụ này còn có cả Hồ tri huyện nữa. Các ngươi không phải sợ, cứ việc thực thà khai ra. Nếu có một từ sai trá, chớ trách ta dùng tới cực hình.

Ba người nghe vậy cùng dập đầu lạy. Bảo chính mở lời, nói:

- Bẩm đại nhân, Ngô nha dịch vốn làm việc trong nha môn đã lâu rất được lòng quan trên, lại rất biết cách lấy lòng thượng cấp thường bày kế cho họ kiếm bạc, bảo sao không được cấp trên ban ân? Ông ta là người đứng đầu trong ba ban thư dịch của huyện, vì vậy chẳng coi ai ra gì. Hắn coi người trong thôn như cỏ rác, thường xuyên hϊếp đáp từ già đến trẻ. Nhà hắn ban đêm thường có một bọn người tới tụ tập, đến ban ngày lại tản đi, xem ra, bọn chúng không phải hạng lương thiện. Rất có thể là lũ cướp đường, lục lâm.

Lưu đại nhân nghe vậy, trong lòng mừng rỡ, nghĩ thầm:

- Gϊếŧ chết toàn gia nhà họ Dương chắc hẳn là đám người này.