Chương 37: Tạo phôi
"Chờ đã, nói đến lò nướng, nguyên lý của nó cũng giống như lò nung thôi, đều là dùng nhiệt lượng tập trung để làm nóng đồ vật đặt bên trong. Ừm, hình như còn có kỹ thuật ống khói, có phải là cùng một nguyên lý với giường đất không? Dù sao cũng là tận dụng tối đa nhiệt lượng, không để không khí lạnh lọt vào, để nhiệt độ bên trong càng cao càng tốt?"
"Vậy thì vấn đề là, nguyên lý hoạt động của ống khói trong lò nung là gì?!"
Sau khi ngồi xổm bất động tại chỗ năm phút.
"Thôi, trước tiên cứ dùng nguyên lý đốt giường đất để làm một cái lò nung nhỏ xem sao."
Không khí nóng nhẹ hơn không khí lạnh là kiến thức thông thường mà học sinh tiểu học nào cũng biết, vậy thì áp dụng kiến thức thông thường này vào lý thuyết nung gốm chưa từng tiếp xúc, chính là điểm đốt lửa và không gian nung gốm cần nhiệt lượng nên có sự chênh lệch độ cao, Tiêu Vân suy nghĩ về nguyên lý này, liền đào một cái hố rộng khoảng ba mươi centimet, dài khoảng nửa mét trên bãi đất trống ngoài bộ lạc.
"Chỗ này chừa một cửa vào để đưa nhiên liệu xuống dưới, nhiệt lượng sinh ra khi đốt cháy bên trong hố sẽ được đưa vào buồng nung từ đầu kia. Ừm, buồng nung thì trước tiên làm nhỏ một chút, đại khái là từ chỗ này đến chỗ này."
Tiêu Vân dùng cành cây vẽ dấu vết trên mặt đất, sau đó đứng sang một bên quan sát.
"Hình như không đúng lắm, quá trình đốt cháy cần tiêu hao rất nhiều oxy, cửa vào để đưa nhiên liệu vào nhỏ, lại còn được nối kín với buồng nung, không có oxy thì làm sao có thể đốt cháy liên tục, duy trì nhiệt độ cao?"
"Nhưng mà mở cửa thông gió cũng không được, không khí lạnh nhiều quá thì nhiệt độ sẽ giảm xuống. Haiz!"
Vò đầu bứt tai hồi lâu, Tiêu Vân cũng không nghĩ ra cách giải quyết vấn đề này, dứt khoát nghĩ đến việc trực tiếp bắt tay vào làm, trước tiên xây một cái lò nung thử nghiệm, nung một lần xem có vấn đề gì thì sửa lại.
"… Chờ đã!"
Đang định bảo Ngưu Giác chuyển gạch đến, Tiêu Vân đột nhiên nhớ ra. Cảnh tượng nung gốm mà hắn nhìn thấy trên TV, chỗ đưa nhiên liệu vào đều là ở trong nhà, không phải là ở ngoài trời!
"Đúng rồi, đưa nhiên liệu vào là ở trong nhà, mở cửa vào để đưa nhiên liệu vào đương nhiên sẽ không đưa nhiều không khí lạnh vào trong, dù sao thì nhiệt độ trong nhà cũng cao hơn ngoài trời, đúng không?"
Tiêu Vân càng nghĩ càng cảm thấy là như vậy, sau đó hắn lại cảm thấy đau đầu. Nếu vì muốn xây cái lò nung thử nghiệm không biết có thành công hay không này mà đυ.c lỗ trên hai căn nhà của bộ lạc, đừng nói là tộc trưởng, Ngưu Giác sẽ đè hắn ra ngay tại chỗ.
"Thôi, dù sao gạch bùn cũng còn nhiều, xây thêm một căn nhà nhỏ chuyên để bỏ nhiên liệu vào, ờ, lúc lò nung hoạt động, căn nhà nhỏ này còn ấm áp hơn cả nhà đất, có khi tộc nhân sẽ thích chơi ở bên trong."
Thanh Thảo và Đại Hà đi làm đất sét rồi, xây căn nhà nhỏ này, Tiêu Vân phải tự mình làm cùng với Ngưu Giác, chỉ cần diện tích khoảng tám mét vuông, có thể chất củi, nhiên liệu là được, móng đào nông một mét là được.
Căn nhà nhỏ xíu, từ móng đến lợp mái, mất hai ngày là hoàn thành, phía dưới bức tường phía Đông của căn phòng bổ sung nhiên liệu này, chỗ chân tường đã chừa sẵn một cửa để bổ sung nhiên liệu, Tiêu Vân đào một cái hố ở bên ngoài, đối diện với cửa này để đốt lửa, dùng gạch bùn bịt kín đỉnh hố đốt, chừa một đường hầm để cho luồng khí nóng đi lên theo hướng xiên, sau đó xây một cái lò nung hình.
Ờ, hình gò đất, xong rồi!
Lò nung cao bằng một người được làm bằng gạch bùn và xi măng đất phiên bản bùn đầm lầy, độ dày khoảng bằng hai viên gạch bùn đặt thẳng đứng, ống khói là thiết kế mà Tiêu Vân đã vò đầu bứt tai mới làm ra được.
Ống khói bên trong lò nung được mở ở phía dưới, dẫn khói lên trên theo khe hở giữa các lớp tường lò nung mà hắn đã vất vả lắm mới chừa ra được, sau đó thoát ra ngoài từ ống khói phía trên.
Tiêu Vân hy vọng thiết kế này có thể hạn chế tối đa không khí lạnh lọt vào bên trong lò nung trong quá trình thoát khói, còn về việc có hiệu quả hay không. Vẫn phải xem thực chiến.
Cửa để đưa đồ gốm vào và lấy đồ gốm ra được mở ở phần bụng dưới của lò nung, để làm cửa này, Tiêu Vân đã thuyết phục tộc trưởng để toàn bộ tộc nhân, kể cả chiến sĩ đi tuần tra, săn bắn và những người chăn nuôi gia súc cùng nhau giúp đỡ, tìm về một tấm đá phiến hình tứ giác không đều.
Trong quá trình nung gốm, dùng tấm đá phiến này để chặn cửa lại, dùng bùn bịt kín, lúc mở lò thì đào bùn bịt kín ra.
Công trình lò nung bao gồm phòng củi (phòng bổ sung nhiên liệu), hố đốt và lò nung đã tiêu tốn của Tiêu Vân trọn vẹn năm ngày, trong khoảng thời gian này, Tiêu Vân tiêu hao thể lực, tinh lực còn nhiều hơn cả lúc xây nhà gạch bùn.
Tự mình mày mò những thứ mà mình không hiểu rõ quả thật là một việc rất mệt mỏi, thảo nào bất kể là lĩnh vực nào, khi nhắc đến kinh phí nghiên cứu và phát triển, nhà đầu tư đều cau mày.
Trong khoảng thời gian này, tộc nhân bắt đầu chuyển cỏ khô dự trữ cho gia súc ăn vào mùa đông về bộ lạc. Tức là công việc mà những người chăn nuôi gia súc vẫn luôn làm sau khi bước vào mùa thu, cắt cỏ tươi phơi khô, bó lại, chất thành đống ở ngoài trời, trước khi vào đông thì chuyển về, hơn hai nghìn con bò, dê mà người Tuyết Lang chăn nuôi dựa vào số cỏ khô này để sống qua mùa đông.
Lò nung vừa xây xong không thể đốt ngay, ít nhất cũng phải đợi nó khô tự nhiên rồi đốt lửa nhỏ hong khô một lần nữa, Tiêu Vân liền dẫn Thanh Thảo và Đại Hà đi chơi bùn đất. À không, nặn phôi đất sét.
Đất sét vàng lấy từ ven sông sau khi loại bỏ đá vụn lẫn vào thì được nghiền thành bột mịn, trộn với nước và bùn đầm lầy, để khoảng một ngày, sau đó dùng sức chà xát, giẫm đạp, ép hết không khí trong đất ra, cho đến khi đất sét mềm vừa phải, có đủ độ dẻo dai thì mới tiến hành gia công; trước tiên lấy một cục đất sét ấn dẹt, dàn mỏng, mép xung quanh dựng lên, làm đáy chum, sau đó chia những cục đất sét khác thành từng cục nhỏ, vê thành những sợi dài, xếp chồng lên nhau từng vòng, miết phẳng chỗ tiếp giáp, đảm bảo nhẵn mịn, liền mạch.
Trong trường hợp không có dụng cụ xoay gốm hỗ trợ, đây là cách đơn giản nhất để làm phôi đất sét thủ công.
"Vậy thì vấn đề là, nguyên lý hoạt động của ống khói trong lò nung là gì?!"
Sau khi ngồi xổm bất động tại chỗ năm phút.
"Thôi, trước tiên cứ dùng nguyên lý đốt giường đất để làm một cái lò nung nhỏ xem sao."
Không khí nóng nhẹ hơn không khí lạnh là kiến thức thông thường mà học sinh tiểu học nào cũng biết, vậy thì áp dụng kiến thức thông thường này vào lý thuyết nung gốm chưa từng tiếp xúc, chính là điểm đốt lửa và không gian nung gốm cần nhiệt lượng nên có sự chênh lệch độ cao, Tiêu Vân suy nghĩ về nguyên lý này, liền đào một cái hố rộng khoảng ba mươi centimet, dài khoảng nửa mét trên bãi đất trống ngoài bộ lạc.
Tiêu Vân dùng cành cây vẽ dấu vết trên mặt đất, sau đó đứng sang một bên quan sát.
"Hình như không đúng lắm, quá trình đốt cháy cần tiêu hao rất nhiều oxy, cửa vào để đưa nhiên liệu vào nhỏ, lại còn được nối kín với buồng nung, không có oxy thì làm sao có thể đốt cháy liên tục, duy trì nhiệt độ cao?"
"Nhưng mà mở cửa thông gió cũng không được, không khí lạnh nhiều quá thì nhiệt độ sẽ giảm xuống. Haiz!"
Vò đầu bứt tai hồi lâu, Tiêu Vân cũng không nghĩ ra cách giải quyết vấn đề này, dứt khoát nghĩ đến việc trực tiếp bắt tay vào làm, trước tiên xây một cái lò nung thử nghiệm, nung một lần xem có vấn đề gì thì sửa lại.
Đang định bảo Ngưu Giác chuyển gạch đến, Tiêu Vân đột nhiên nhớ ra. Cảnh tượng nung gốm mà hắn nhìn thấy trên TV, chỗ đưa nhiên liệu vào đều là ở trong nhà, không phải là ở ngoài trời!
"Đúng rồi, đưa nhiên liệu vào là ở trong nhà, mở cửa vào để đưa nhiên liệu vào đương nhiên sẽ không đưa nhiều không khí lạnh vào trong, dù sao thì nhiệt độ trong nhà cũng cao hơn ngoài trời, đúng không?"
Tiêu Vân càng nghĩ càng cảm thấy là như vậy, sau đó hắn lại cảm thấy đau đầu. Nếu vì muốn xây cái lò nung thử nghiệm không biết có thành công hay không này mà đυ.c lỗ trên hai căn nhà của bộ lạc, đừng nói là tộc trưởng, Ngưu Giác sẽ đè hắn ra ngay tại chỗ.
"Thôi, dù sao gạch bùn cũng còn nhiều, xây thêm một căn nhà nhỏ chuyên để bỏ nhiên liệu vào, ờ, lúc lò nung hoạt động, căn nhà nhỏ này còn ấm áp hơn cả nhà đất, có khi tộc nhân sẽ thích chơi ở bên trong."
Căn nhà nhỏ xíu, từ móng đến lợp mái, mất hai ngày là hoàn thành, phía dưới bức tường phía Đông của căn phòng bổ sung nhiên liệu này, chỗ chân tường đã chừa sẵn một cửa để bổ sung nhiên liệu, Tiêu Vân đào một cái hố ở bên ngoài, đối diện với cửa này để đốt lửa, dùng gạch bùn bịt kín đỉnh hố đốt, chừa một đường hầm để cho luồng khí nóng đi lên theo hướng xiên, sau đó xây một cái lò nung hình.
Ờ, hình gò đất, xong rồi!
Lò nung cao bằng một người được làm bằng gạch bùn và xi măng đất phiên bản bùn đầm lầy, độ dày khoảng bằng hai viên gạch bùn đặt thẳng đứng, ống khói là thiết kế mà Tiêu Vân đã vò đầu bứt tai mới làm ra được.
Ống khói bên trong lò nung được mở ở phía dưới, dẫn khói lên trên theo khe hở giữa các lớp tường lò nung mà hắn đã vất vả lắm mới chừa ra được, sau đó thoát ra ngoài từ ống khói phía trên.
Tiêu Vân hy vọng thiết kế này có thể hạn chế tối đa không khí lạnh lọt vào bên trong lò nung trong quá trình thoát khói, còn về việc có hiệu quả hay không. Vẫn phải xem thực chiến.
Cửa để đưa đồ gốm vào và lấy đồ gốm ra được mở ở phần bụng dưới của lò nung, để làm cửa này, Tiêu Vân đã thuyết phục tộc trưởng để toàn bộ tộc nhân, kể cả chiến sĩ đi tuần tra, săn bắn và những người chăn nuôi gia súc cùng nhau giúp đỡ, tìm về một tấm đá phiến hình tứ giác không đều.
Trong quá trình nung gốm, dùng tấm đá phiến này để chặn cửa lại, dùng bùn bịt kín, lúc mở lò thì đào bùn bịt kín ra.
Công trình lò nung bao gồm phòng củi (phòng bổ sung nhiên liệu), hố đốt và lò nung đã tiêu tốn của Tiêu Vân trọn vẹn năm ngày, trong khoảng thời gian này, Tiêu Vân tiêu hao thể lực, tinh lực còn nhiều hơn cả lúc xây nhà gạch bùn.
Tự mình mày mò những thứ mà mình không hiểu rõ quả thật là một việc rất mệt mỏi, thảo nào bất kể là lĩnh vực nào, khi nhắc đến kinh phí nghiên cứu và phát triển, nhà đầu tư đều cau mày.
Trong khoảng thời gian này, tộc nhân bắt đầu chuyển cỏ khô dự trữ cho gia súc ăn vào mùa đông về bộ lạc. Tức là công việc mà những người chăn nuôi gia súc vẫn luôn làm sau khi bước vào mùa thu, cắt cỏ tươi phơi khô, bó lại, chất thành đống ở ngoài trời, trước khi vào đông thì chuyển về, hơn hai nghìn con bò, dê mà người Tuyết Lang chăn nuôi dựa vào số cỏ khô này để sống qua mùa đông.
Lò nung vừa xây xong không thể đốt ngay, ít nhất cũng phải đợi nó khô tự nhiên rồi đốt lửa nhỏ hong khô một lần nữa, Tiêu Vân liền dẫn Thanh Thảo và Đại Hà đi chơi bùn đất. À không, nặn phôi đất sét.
Đất sét vàng lấy từ ven sông sau khi loại bỏ đá vụn lẫn vào thì được nghiền thành bột mịn, trộn với nước và bùn đầm lầy, để khoảng một ngày, sau đó dùng sức chà xát, giẫm đạp, ép hết không khí trong đất ra, cho đến khi đất sét mềm vừa phải, có đủ độ dẻo dai thì mới tiến hành gia công; trước tiên lấy một cục đất sét ấn dẹt, dàn mỏng, mép xung quanh dựng lên, làm đáy chum, sau đó chia những cục đất sét khác thành từng cục nhỏ, vê thành những sợi dài, xếp chồng lên nhau từng vòng, miết phẳng chỗ tiếp giáp, đảm bảo nhẵn mịn, liền mạch.
Trong trường hợp không có dụng cụ xoay gốm hỗ trợ, đây là cách đơn giản nhất để làm phôi đất sét thủ công.
