La Ronde

Tôi chỉ thấy hối hận khi biết anh.

——————————————————————————————————

Dưới tác dụng của thuốc an thần, Conrad nhanh chóng chìm vào giấc ngủ. Valentino đã hai ngày không nhắm mắt, nhất thời không thể bình tĩnh lại.

Sau khi bác sĩ Gooden rời đi, anh ngồi bên giường, nhìn chăm chú vào khuôn mặt yên bình đang say ngủ của Conrad, nhẹ nhàng vuốt ve mái tóc vàng của cậu.

Anh ta biết rằng Conrad hẳn đã rất khó chấp nhận sự thật rằng sinh viên và công nhân đã xuống đường để lật đổ đặc quyền và xóa bỏ giai cấp, nhưng anh ta lại lợi dụng đặc quyền của tầng lớp quý tộc để cưỡng chế thi hành, làm gián đoạn cuộc đấu tranh của họ.

Nhưng cho dù không phải hôm nay, Conrad vẫn sẽ phải đối mặt với thực tại này trong tương lai. Đảng Cộng sản Pháp bị chi phối bởi những người ủng hộ chủ nghĩa Stalin, còn những người Trotskyist ủng hộ nền dân chủ của công nhân thực sự không được lòng dân. Nếu không có những người lãnh đạo đúng đắn, các cuộc cách mạng của công nhân rất có thể sẽ thất bại.

Valentino thở dài, anh biết những người trẻ tuổi bị dập tắt ngọn lửa trong lòng là như thế nào. Conrad khác với anh ta, mặc dù anh cũng tham gia biểu tình và bạo loạn, nhưng trong lòng anh vẫn luôn giữ thái độ thận trọng đối với việc này. Mặc dù ban đầu Conrad dường như không mấy quan tâm đến cuộc cách mạng, nhưng sau khi Kurt bị bắt, cậu ấy đã cống hiến hết mình cho chính nghĩa mà không e dè. Có thể cậu không hiểu ý nghĩa của những câu triết học trên tường, nhưng cậu nhận ra rằng sự tồn tại của đặc quyền có thể gây ra bất hạnh cho những cá nhân vô tội như thế nào.

Valentino suy nghĩ làm thế nào để giải thích tất cả những điều này với Conrad theo hướng nhẹ nhàng nhất có thể. Sau khi nghĩ về điều đó, anh nằm xuống bên giường Conrad và ngủ thϊếp đi.

Khi anh tỉnh dậy lần nữa thì trời đã tối. Anh còn chưa kịp cử động cái cổ đau nhức của mình, anh nhìn lên và thấy Conrad đang tỉnh táo ngồi tựa vào đầu giường. Khuôn mặt của Conrad rất bình tĩnh, thấy anh ta thức dậy, không buồn bã cũng không tức giận. Valentino đau lòng khi nhận ra rằng đôi mắt của Conrad đã mất đi vẻ sáng ngời như thường ngày, và anh hỏi: "Em có cảm thấy khó chịu ở đâu không?"

Conrad liếʍ đôi môi nứt nẻ, đôi mắt vẫn vô hồn: "Tôi không sao, thưa ngài. Nếu như không có sự giúp đỡ của ngài, tôi giờ vẫn còn đang lăn qua lăn lại và ngủ thϊếp đi trên sàn nhà của trại tạm giam. Tôi thật không biết phải làm gì để cảm ơn ngài, quý ngài Valentino."

"Conrad!" Valentino cao giọng. Conrad vẫn bình tĩnh như cũ, cậu đột nhiên nhớ tới Valentino nói anh ta có nuôi một chú chó khá ngốc nghếch. Có lẽ đây cũng chính là giọng điệu mà anh ta dùng để gọi con chó khi nó khiến anh ta tức giận.

Cậu đã quên mất sao có thể tin chắc rằng một quý tộc như anh ta sẽ làm bạn với cậu?

Valentino đi tới kéo rèm cửa lại, tâm tình có vẻ ổn định trở lại. Anh ta nói rõ ràng với Conrad: "Hãy nghe anh nói. Đảng Cộng sản Pháp gần đây sẽ thỏa hiệp với chính phủ và thảo luận về cách cải thiện điều kiện của người lao động. Cuộc cách mạng sẽ kết thúc tại đây, và em không cần phải chịu đựng những đau khổ..."

Conrad không giống bình thường cười lạnh một tiếng: "Ngài không hổ là người đọc nhiều sách, bọn họ ngay từ đầu đã chỉ đạo ngài nhận rõ tình huống ngay..."

Valentino không nói gì, anh sợ rằng mình nhất thời xúc động, sẽ nói ra điều gì đó không thể vãn hồi. Vì vậy, anh ấy chỉ lấy một cốc nước, đặt nó lên chiếc bàn cạnh giường ngủ và đẩy nó cho Conrad, hy vọng cậu sẽ làm ẩm môi mình.

Conrad không lấy cốc nước. Cậu cười đến nỗi thậm chí còn có một số ý nghĩa ảm đạm: "Valentino, ngài là một quý tộc, đồng thời cũng là một phần tử trí thức, cuộc cách mạng này thành công hay thất bại cũng sẽ không ảnh hưởng đến ngài. Nhưng còn tôi thì sao? Kurt thì sao? Còn những công nhân và sinh viên đánh cược cả tương lai của họ vào điều này thì sao..."

Đôi môi không chút máu của Conrad run lên, trong mắt hiện lên tia sáng kỳ dị: "Nếu chúng tôi không thành công, chúng tôi vẫn phải sống trong sợ hãi mỗi ngày, lo lắng một ngày nào đó sẽ bị cảnh sát bắt đi vì đứng ra bảo vệ cho những người bạn của mình, lo lắng một ngày nào đó tiền lương không được trả, duy trì cuộc sống sẽ rất khó khăn. Valentino, tôi biết tôi không nên đổ lỗi cho ngài. Thay vào đó, tôi nên cảm ơn ngài, ngài đã làm rất nhiều trong những ngày này. Tôi chỉ thấy hối hận vì đã biết ngài. Nghệ thuật, du học, lâu đài... Đây là thế giới của ngài, còn thế giới của tôi chỉ có những cuộc đấu tranh sinh tồn. Chúng ta vốn không có gì để nói."

Valentino cảm thấy như có ai đó đang dùng dao đâm vào tim mình, anh thà bị Conrad mắng mỏ còn hơn. Anh gần như van xin nói: "Nhưng thế giới của anh thật nhàm chán nếu thiếu em. Sau tháng 5 này, em hãy cùng anh về Milan đi, đi Milan, anh hứa sẽ không để em trải qua những ngày tháng lo âu như vậy đâu..."

Những ngón tay của Conrad khẽ giật giật dưới chăn, nhưng cuối cùng cậu vẫn không vươn tay ra.

Cậu nhìn mái tóc nâu vốn luôn được chải chuốt gọn gàng nay lại lộn xộn rải rác ở một bên mặt của đối phương, nhẹ nhàng nói như chìm vào giấc mộng: "Valentino, anh có nhớ không, lần đầu tiên tôi đến đây tìm anh, tôi và anh đã nói những gì? Anh nói anh muốn sống trong sự thật, nhưng tôi lại không biết anh đang nói về loại thực tế nào. Nhưng ngay cả khi tôi chưa đọc bất kỳ cuốn sách nào, tôi biết rằng sự chân thật không thể nào như này—— Dùng thân phận và địa vị để xây dựng lớp vỏ vững chắc cho bản thân và cho đồ chơi yêu thích của mình."

Nói đến đây, cậu thực sự bùi ngùi, lại trở về là đứa trẻ thẳng thắn kia, trong đôi mắt xanh của cậu hiện lên sự xúc động: "Khi đó anh đã ví dụ cho tôi nghe về khuy măng sét và tranh vẽ, những lời nói lúc đó mới hay làm sao. Còn anh, người theo đuổi tự do và sự thật, đâu mất rồi?"

"Không, lúc đó anh đã sai rồi..."- Valentino nắm lấy vai Conrad, nghiêm túc nhìn cậu: "Anh và những sinh viên kia, sự thật và tự do mà tụi anh mong muốn là sản phẩm của một hệ tư tưởng cụ thể. Không phải những người trẻ ở Praha muốn sự chân thật và tự do sao? Nhưng dưới chế độ độc tài, thứ tự do mà họ muốn cũng chính là thứ tự do trong xã hội tiêu dùng mà chúng ta muốn vứt bỏ."

"Còn chúng ta, chính vì chúng ta có quyền tự do tiêu dùng, nên yêu cầu quyền tự do không tiêu dùng. Mọi người cứ luôn loay hoay và rơi vào cùng một tình huống nan giải hết lần này đến lần khác. Kiểu theo đuổi này chắc chắn cuối cùng sẽ dẫn đến một cực đoan khác, và lúc đó, mọi người sẽ lại bỏ lỡ quyền tự do tiêu dùng..."- Valentino nói xong, thấy trong mắt Conrad hơi mê mang, hai người tựa hồ như lại trở về khoảng thời gian trước kia. Lúc này, anh ta nên giải thích bằng những từ đơn giản hoặc đưa ra một số ví dụ.

Nhưng anh cũng không có tiếp tục giải thích những gì mình vừa nói, chỉ là nhìn Conrad, nói gằn từng chữ: "Nhưng hiện tại anh chỉ muốn có một loại tự do, đó chính là tự do ở bên cạnh em."

Nói xong, khuôn mặt của Valentino từ từ tiến lại gần. Conrad nhìn đôi mắt sâu thăm thẳm của anh, nghĩ tới những lời anh vừa nói, trong lòng càng lúc càng mông lung. Cuối cùng, cậu vẫn không từ chối, mà bị động đón nhận nụ hôn cuồng nhiệt này.

***

***

Bài viết của De Ville đã xuất hiện trên các tờ báo, và món quà đáp lễ của Valentino đã được gửi đến chỗ ở của gã. Mọi thứ diễn ra đúng như gã mong đợi.

Bài viết đầy nhiệt huyết đó đã giành được nhiều thiện cảm từ nhiều người phía cánh tả, và thậm chí có người còn đề nghị đến thăm gã. Đương nhiên gã không nhiều điều để nói với những sinh viên trẻ tuổi có lý tưởng không tưởng. Mặc dù gã vẫn có thể ứng phó tốt, nhưng đối với gã, đó chỉ là một sự lãng phí thời gian.

Vị khách hôm nay thì khác. De Ville nhìn vào gương và nghĩ như vậy. Gã cẩn thận kiểm tra xem quần áo có nếp gấp nào không. Cuộc gặp mặt này không thể để xảy ra sai sót.

Sau khi chuẩn bị tươm tất, gã đi ra ngoài. Gã đi ngang qua các bức tường bên ngoài trường học, thấy người ta đã dán những khẩu hiệu mới, màu sơn đỏ chói dưới ánh nắng càng thêm chói mắt: Cấm "cấm"!*

Gã cảm thấy điều này thật buồn cười, nhưng không nhún vai hoặc nhăn mặt như những người trẻ ở độ tuổi này thường làm. Gã vẫn giữ tư thế trang nghiêm, tao nhã, bước đi kiên định mạnh mẽ, hướng tới đích đến của mình.

Cấm "cấm" có nghĩa là mọi thứ nên được cho phép và mọi người muốn có một thế giới "không gì là không thể". Cái này còn phải yêu cầu sao? De Ville nghĩ. Ít nhất là gã không cần, gã đã sớm biến những điều không thể thành có thể rồi

Ánh mắt gã quét qua những thanh niên đang tức giận trên đường, có những người nhận ra gã đều chào đón gã với vẻ mặt kinh ngạc. Gã đáp lại bằng nụ cười mê người. Gã không khỏi cười trộm khi nghĩ đến việc nếu để cho những người này biết gã đang đi gặp ai, họ sẽ cạy những viên đá lát đường còn lại để đập chết gã, rồi dùng máu gã viết những câu khẩu hiệu mới trên những bức tường trắng.

Gã buộc mình phải quên đi những thứ linh tinh này, tập trung nhớ lại bài phát biểu đã chuẩn bị sẵn và nhắc nhở bản thân về các chi tiết cần chú ý—— bây giờ gã cần đóng vai một cánh tả trung gian ôn hòa, kiểu người sẵn sàng làm gì đó để hòa giải mâu thuẫn giữa trái và phải.

Cuối cùng, gã nhìn thấy Cung điện Bourbon uy nghiêm.

Gã đi chậm lại và bước từng bước một trên chiếc thang dài. Bước đến bậc thềm trên cùng, gã cảm thấy mình thật nhỏ bé. Nhưng khi gã quay đầu nhìn lại, nhìn thấy dưới cầu thang phía xa xa là dòng người nhộn nhịp mờ ảo, gã lại không nghĩ như vậy nữa. Gã chỉnh lại bộ com-lê rồi đi qua cánh cửa của Cung điện Bourbon. Lần này, giống như lần đầu tiên gã rời khỏi thị trấn nơi gã được sinh ra, gã không còn quan tâm nữa.

***

***

Ngày hôm sau, Valentino thức dậy trước. Đêm qua, anh nghĩ đến việc Conrad bị thương nên hai người không đi đến bước cuối cùng. Nhưng hiển nhiên là Conrad vẫn còn mệt mỏi, quầng mắt vẫn còn xanh xao. Valentino lần lượt hôn lên mắt và trán cậu, rồi chuẩn bị rời giường rửa mặt.

Khi anh làm xong xuôi hết, người phục vụ mới bưng bữa sáng lên, lúc này Conrad cũng đã tỉnh lại. Valentino bảo cậu nằm xuống nghỉ ngơi một lúc, nhân tiện mở đài trong phòng lên, vừa ăn vừa nghe:

"...Hôm nay, tổng thống Charles de Gaulle đã đến thăm Romania. Thủ tướng Pompidou và Bộ trưởng Bộ Nội vụ Jacques Chirac đã thay mặt ông đưa ra yêu cầu đàm phán với phía lao động... Bí thư Liên đoàn Lao động Pháp, Serge, đã tuyên bố công khai rằng họ sẵn sàng đàm phán với chính phủ và các ban quản lý nếu công nhận quyền lực của tổng Liên đoàn..."

Valentino dừng dao nĩa trong tay lại. Với kết quả này, anh không mấy bất ngờ, nhưng không nghĩ tới tổng Liên đoàn giơ cờ trắng nhanh như vậy. Lúc này anh càng lo cho Conrad.

Anh nhìn sang thì thấy Conrad đã nhắm mắt lại, cậu nghiến răng không phát ra tiếng nào nhưng những giọt nước mắt vẫn lặng lẽ chảy ra, xuyên qua khoé mắt, để lại hai vệt ngoằn ngoèo trên má, rồi rơi vào mái tóc vàng nhạt.

Có lẽ từ đầu đến cuối, cả Đảng Cộng sản Pháp và các tổ chức công đoàn đều không coi trọng cuộc cách mạng.

Đường phố vẫn ồn ào như vậy, vỉa hè vẫn không lát đá, và những người trẻ tuổi vẫn hét lên để giành quyền trong trí tưởng tượng. Nhưng tất cả những điều này sẽ sớm rơi vào quên lãng. Mọi người vẫn sẽ giống như trước đây, nghe chanson, uống cà phê hoặc khiêu vũ, và vui vẻ chấp nhận sự cai trị của quyền lực trong một bầu không khí yên bình và dễ chịu. Cuộc đấu tranh đã kết thúc, utopia lại biến mất, và mọi người chờ đợi tiếng hát của Siren* vang lên một lần nữa, để họ có thể cùng nhau tham dự một buổi lễ hội khiêu vũ hoành tráng. Thuật ngữ "cách mạng" cuối cùng đã trở lại đúng với ý nghĩa ban đầu của nó—— vòng quay lặp đi lặp lại. (1)

——————————————————————————————————

Tác giả chú thích:

(1) Cách mạng (revolution), re = một lần nữa, volut = xoay tròn

Editor: Không biết có phải tác giả ghi nhầm không nhưng từ "volut" không có nghĩa như trên, từ đúng thì là "volute" mang nghĩa xoắn ốc.

Còn "revolution" thì có hai nghĩa, nghĩa đầu là sự xoay vòng, vòng quay; còn nghĩa thứ hai là cuộc cách mạng.

*Cấm "cấm" ở đây mình nghĩ nguyên văn là Il est interdit d"interdire (cấm không được cấm đoán)

*tiếng hát của Siren: Siren được mô tả là những sinh vật có vẻ đẹp quyến rũ như báu vật và năng lực rộng lớn như biển khơi. Giọng hát của họ khiến cho các thủy thủ gặp nạn. Cũng có khi những cơn sóng mang giọng hát của họ tới các con tàu để dự báo về những hiện tượng thời tiết xấu sắp diễn ra.