Jane Eyre (Jên Erơ)

Tôi đã phải đi mất hai ngày mới về được tới Gateshead. Và phải sau một tuần, bác tôi mới nhận ra tôi.

- Cô Jane này, ngoài hai ta, không có ai khác trong buồng, đấy chứ?

- Thưa bác, vâng ạ.

- Cô hãy tha thứ cho tôi, về tất cả những nỗi khổ mà tôi đã gây ra cho cô. Lẽ ra tôi đã phải nuôi nấng cô như các con đẻ của tôi, nhưng tôi đã không giữ lời hứa... Không phải chỉ có thế, tôi còn làm một việc xấu xa khác nữa... Cô hãy ra lấy lá thư ở trong ngăn kéo cái tủ bàn giấy con kia, và đọc đi... Cô hãy tha thứ cho tôi!

Lá thư bí mật đó mang chữ kí của ông John Eyre, là chú tôi, ở Madère. ông đã may mắn, làm ăn khấm khá và giàu có, ông muốn nhận tôi làm con nuôi. Sau này, tất cả tài sản của ông sẽ.thuộc về tôi. Nhưng bà Reed đã xét thấy là không nên giúp đỡ để nó về được đến tay tôi.
Sau khi đã thú tội với tôi, bà không sống thêm được bao lâu nữa. Bà chết, và một tháng sau, tôi mới từ giã Gateshead.

Tôi viết cho chú tôi một lá thư dài, trong đó, tôi kể tỉ mỉ tất cả những gì đã xảy ra với tôi, và sau đó, ông cũng đã trả lời tôi.

Đời tôi rồi sẽ ra sao đây? Chắc là tôi sẽ không ở lại Thornfield lâu nữa. ở Gateshead, tôi đã nhận được thư của bà Fairfax, cho biết là ở lâu đài, khách khứa đã đi hết. ông Rochester đã đi Luân Đôn khoảng nửa tháng, chắc hẳn là để sửa soạn lễ cưới. Tới Millcote, tôi gửi hành lý ở quán trọ, rồi chiều đến, tôi theo đường cũ trở về Thornfield. Tôi thấy trong lòng sung sướиɠ, mà không tự cắt nghĩa được vì sao lại sung sướиɠ, vì có phải tôi đang đi về nhà mình đâu, có phải tôi sắp được gặp lại họ hàng, bạn bè mình đâu.
Tôi chỉ có một mình, trên đời này. Bỗng nhiên, tôi tưởng như mình đang mơ. ông Rochester đang ngồi kia, ngay trước mặt tôi, bên lề đường.

- Thế là cô cũng đã về đây rồi, - ông reo lên. - Lại gần đây nào. ôi! Tại sao không báo trước, để chúng tôi đến đón cô ở Millcote! Thế là cô đã đi được hơn một tháng rồi đấy...

- Tôi đã phải chăm nom bác tôi đến tận khi bà mất... Trong thời gian đó, thì ông ở Luân Đôn, người ta đã viết thư cho tôi biết như thế.

Tôi nhìn thấy một nụ cười nở trên đôi môi ông Rochester. Và nụ cười ấy, chính là ông dành để tặng cho tôi, Jane Eyre. Và tôi cảm thấy choáng váng cả người.

- Cô Jane này, - ông nói, - đã đến lúc cô phải đi tiếp con đường của mình. Và đừng quên dừng lại ở lâu đài Thornfield, đó là chỗ ở của một người bạn.

Lại mười lăm ngày nữa trôi qua. Người ta không đả động gì đến đám cưới ông Rochester.
ở biệt trang, người ta không nhìn thấy ai trong gia đình Eshton, và ông Rochester cũng không đi đâu nữa. Tôi phải nghĩ sao đây? Đám cưới được hoãn lại chăng? Tôi đã dò xét qua nét mặt ông chủ tôi, tôi đã tìm hiểu qua đôi mắt ông, song thật vô ích, tôi không tài nào biết rõ được tình cảm của ông. Đôi khi, tôi thấy không chịu nổi nữa. Thế là ông gọi tôi lại bên ông, làm ra vẻ hồn nhiên, vui vẻ, động viên tôi, an ủi tôi, tuy vậy ông vẫn không biết được nỗi buồn thầm kín của tôi. ôi! Sao ông tốt đến thế! Có lẽ rồi ra, ông cũng sẽ hiểu là tôi yêu ông sâu sắc biết chừng nào?.Ngày hôm đó, Adèle đã chơi đùa quá lâu ở ngoài vườn, nên nó bị mệt mỏi nhiều. Tôi đã cho nó lên giường rất sớm, rồi tranh thủ ít phút rảnh rỗi, để, đến lượt mình, cũng được ra ngoài dạo chơi. Chợt tôi ngửi thấy mùi thuốc xì gà.

Mùi thơm bay ra từ một cánh cửa sổ mở hé, cửa số phòng sách; ông Rochester thường hay làm việc ở đó. Đúng là ông đang ở đó thật. Từ chỗ mình, tôi có thể theo dõi tất cả những cử động của ông, mà ông không biết. Tôi thấy vui vui được một lúc. Song, tôi nghĩ đã đến lúc phải vào nhà thôi, nên tôi bước về phía cửa. Đúng lúc này, thì ông Rochester xuất hiện:

- Cô Jane này, - ông nói, nhưng không quay mặt lại, - chưa có buổi tối nào êm ả như tối nay.

Chúng ta hãy ở lại đây với nhau. Sẽ có lợi nhiều cho cả hai ta đấy. Cô không nghĩ thế ư?

Tôi thấy luống cuống, và lưỡng lự. ông thì vẫn bình tĩnh, tươi cười, lại còn có vẻ như nghiêm chỉnh, khiến tôi phải kinh ngạc.

- ông nói đúng, - tôi nói. - những giờ phút như thế này quả là hiếm.

- Cảm ơn Jane, - ông nói thêm... - Chúng ta hãy đến gần mấy cây nguyệt quế và cây dẻ, tôi nghĩ là cô thích chỗ đó... Tôi tin chắc rằng cô sẽ không rời bỏ ngôi nhà Thornfield cổ lỗ này, mà lại không luyến tiếc nó.

- Đúng thế, tôi thấy nó rất đáng yêu, và tôi đã gắn bó sâu sắc với nó.

- Phải, tôi cũng nhận thấy thế, và tôi còn biết là cô rất quý Adèle, và coi bà Fairfax đôn hậu, phần nào như mẹ đẻ của mình nữa.

- Thưa ông, có thế thật.

- Nên cô sẽ rất buồn, nếu sau này, không được nhìn thấy họ nữa, phải không cô?

- Liệu tôi có phải ra đi không? - Tôi hỏi, giọng run run.

- Có đấy, Jane ạ, và, cô hãy tin là tôi cũng rất khổ tâm khi phải nói ra điều đó. Song, tôi chẳng thấy có giải pháp nào khác cả.

- Vâng được, thưa ông. Khi nào ông ra lệnh cho tôi đi, tôi sẽ vâng lệnh ngay lập tức.

- Tôi rất lấy làm tiếc, là phải ra lệnh cho cô ngay tối nay. Như vậy, cô sẽ có thì giờ để sửa soạn.

- Như vậy, nếu tôi không hiểu nhầm, thì có nghĩa là ông không muốn để tôi được dự đám cưới của ông, có đúng thế không ạ?.Tôi xúc động quá, và cảm thấy mình không còn sức để nói thêm lời nào nữa. ông nhìn tôi, vẻ lúng túng.

- Jane này, khi cô được biết tin là có thể một ngày nào đó, tôi sẽ lấy vợ, thì cô đã tỏ ra rất khôn ngoan, khuyên tôi nên cho Adèle vào trường nội trú. Vậy thì chúng ta phải xa nhau.

Tôi sẽ lo cho con bé. Và vì cũng còn phải nhiều tuần nữa, tôi mới cưới vợ, nên tôi cũng còn có thì giờ để nghĩ đến tương lai của cô.

- Xin cảm ơn ông Rochester. Tôi sẽ mang theo kỉ niệm tốt đẹp nhất về ngôi nhà này và về những người ở trong đó.

- Cô đã là một gia sư hoàn hảo, nên tôi biết ơn cô, đó chỉ là theo lẽ công bằng mà thôi.

Bà mẹ vợ tương lai của tôi quen thân với bà Dyonisius O’ Gall, ở Betternut - Lodge, bên ái Nhĩ Lan. Bà này có năm cô con gái có thể sẽ phải nhờ cô chăm sóc đấy.

- Bên ái Nhĩ Lan ư! Thế thì xa quá!

- Chà! Cũng là một chuyến du lịch thú vị, và...

Đúng lúc này, tôi nhận thấy ông có vẻ do dự. Người đàn ông này đến lạ lùng... Mỗi lúc tôi lại có thêm ấn tượng rõ ràng là ông đang giấu tôi một điều gì bí mật. Tôi làm sao để biết được điều đó đây?

- Tôi sẽ luôn luôn nghĩ đến tình bạn đẹp đẽ của chúng ta, cô Jane ạ, - ông nói thêm. - Tôi rất trân trọng tình bạn đó. Chúng ta không nên chia tay nhau ngay. Chúng ta hãy kéo dài thêm một chút, những giây phút thú vị này. Chúng ta hãy đến ngồi bên cây dẻ, trên cái ghế dài...

Tôi đi theo ông, rồi ông ngồi xuống bên tôi.

- Tôi chẳng có đám nào khác, để đề nghị với cô, Jane ạ. Tôi cũng biết ái Nhĩ Lan thì xa quá. Nhưng rồi cô sẽ thấy vui, vì dân ở đó rất mến khách. ..

Tôi không kìm nổi những tiếng nức nở của mình. Tôi thấy đau khổ ghê gớm, đến nỗi nghĩ rằng giá mình đừng quen biết Thornfield thì còn hơn. Nước mắt tôi trào ra, và tôi cũng chẳng buồn kìm nó lại nữa. Tôi là một kẻ chiến bại.

- Tôi không ngờ cô lại yêu quý chúng tôi đến mức độ ấy.

- Vâng, - tôi vừa nức nở vừa nói. - Tôi yêu quý biệt trang này. Tôi đã sống ở đây những năm tháng đẹp đẽ nhất và êm dịu nhất của đời tôi. ở đây, tôi đã được tôn trọng. Tôi thấy ngưỡng mộ ông, thưa ông Rochester; khi tôi trò chuyện với ông, kiến thức của tôi luôn luôn được.phong phú thêm. Hôm nay, tôi phải xa rời tất cả những gì làm nên cuộc sống của mình. ông nên hiểu rằng tôi chỉ có một mình trên cõi đời này.

- Nhưng cô có nhất thiết phải ra đi không?

- Thì chính ông đã nói là khi nào bà vợ tương lai của ông về đây...

Ông ngắt lời tôi.

- Tôi chưa đính hôn, - ông nói một cách đột ngột. - Tất cả những lời đồn đại đó chỉ là những chuyện ngồi lê đôi mách. Cho đến tận bây giờ, cũng chưa có gì thật là chính thức cả.

Tôi thấy âm thanh giọng nói của ông có vẻ lạ lùng quá, và mỗi lúc tôi lại cảm thấy khó ở thêm, như người mất hồn, lại thêm lo lắng nữa.

- Tôi cần phải từ biệt ông. - Tôi nói.

- Không! - ông kêu lên... - Cô sẽ ở lại... Tôi chưa nói hết... Cô chưa biết hết...

Tôi không làm thế nào trấn tĩnh được nữa, và tôi thấy choáng váng đến mức có thể ngã quỵ xuống, thì bỗng tôi nghe thấy lời nói lạ lùng này:

- Jane ơi, tôi xin cầu hôn với cô.

- ông quả là tồi tệ, ai lại đi lừa dối một đứa con gái khốn khổ như thế?

- Jane ơi, tôi không nói dối đâu... Tôi xin cô đừng bao giờ xa rời tôi, tôi xin cô hãy chung sống với tôi. Jane ơi, tôi xin nhắc lại với cô: tôi xin cầu hôn với cô.

- Thế còn tiểu thư Eshton thì sao?

- Jane ạ, chúng ta hãy im lặng trong vài phút.

Chúng ta hãy bình tĩnh lại đã... Cô hãy để đêm tối êm ái ru mình đi đã. Rồi chúng ta sẽ lại tiếp tục trò chuyện sau...

Tôi chỉ còn nghe thấy tiếng gió thổi trong những cành cây cao, và tiếng chim họa mi hót...

và tôi lại bắt đầu khóc, nhưng lần này rất khẽ, và không còn là vì buồn, mà phải chảy nước mắt nữa.

- Jane này, tôi nói nghiêm chỉnh đấy. Tôi muốn lấy cô làm vợ. Tôi xin hiến dâng cô họ tên tôi, tài sản của tôi... Tôi xin thề với cô như vậy.

Ông đứng dậy và ghì tôi sát vào người ông.

- Cô hãy tin lời tôi nói. Tôi không có chút tình cảm nào với tiểu thư Eshton, và tôi đã có bằng chứng là cô ta quan tâm đến tiền bạc của tôi hơn tất cả mọi thứ khác. Tôi đã nghĩ cách làm cô ta tưởng tôi đã để mất phần lớn tài sản của mình trong một số vụ đầu cơ thất bại. Những tin tức loại đó lan truyền rất nhanh, và đúng như.tôi mong đợi, đã đến tai những người trong gia đình cô vợ tương lai của tôi. Thế là họ đã lạnh nhạt ngay với tôi.. Ai thiết gì lấy một anh chàng đã phá sản. Cô thấy cảnh ngộ thật rõ ràng nhé...

Về cô, thì trái lại, tôi đã tìm hiểu, và thấy rõ giá trị của cô. Cô là con người tế nhị, tình cảm cao quý, không vụ lợi. Tôi đã thầm yêu cô, mỗi ngày thêm một chút. Và hôm nay, tôi cầu xin cô hãy trở thành vợ tôi. Cô sẽ là bà Rochester, và sẽ hoàn thành một cách xứng đáng, vai trò bà chủ biệt trang Thornfield này.

Tôi thấy nao núng... ông ta có vẻ thành khẩn... Tôi xúc động quá, tưởng như nghẹn lời, không nói nổi một câu.

Tôi nhìn thấy một bộ mặt đau khổ, ướt đầm nước mắt:

- Lại có thể như vậy được ư? ông yêu em đến thế cơ ư? ông muốn em trở thành bà Roch-ester ư?

- Thật đấy, Jane ạ. Tôi xin thề với em như vậy.

Lời thề ấy đã bẻ gãy đòn kháng cự cuối cùng của tôi, và cảm động vô cùng, tôi nói rất khẽ:

- Vâng, thưa ông, em xin nhận lời làm vợ ông.

Khi nói mấy tiếng đó, tôi thấy hình như trời đất đang chao đảo.

Ông Rochester hình như đã thay hình, đổi dạng. ông cúi xuống người tôi.

- Chúng ta sẽ được sung sướиɠ. - ông nói thầm vào tai tôi.

Chúng tôi còn nói chuyện hồi lâu, không sao dứt ra được. Chúng tôi bàn về những dự định cho tương lai.

Trong đêm hôm đó, sét đã đánh gãy cây dẻ to; chính ở dưới gốc cây này, chúng tôi đã thề yêu nhau mãi mãi. Adèle là người đã báo tin đó cho tôi vào sáng hôm sau, nhưng tôi chẳng coi đó là điềm gì cả.

Sáng dậy, trong khi rửa ráy, tôi cứ tự hỏi xem có phải mình đã nằm mơ không. Trời đẹp.

Tôi mặc nhẹ nhàng một chiếc áo dài màu sáng, hòa hợp với những cảm nghĩ trong lòng mình.

Khi gặp tôi, ông Rochester đã nhắc đến cuộc nói chuyện của chúng tôi hôm qua và những lời ông đã hứa với tôi:

- Em đẹp quá, Jane ạ, ông nói thêm. - Tôi không nhận ra em được nữa. Có phải là hạnh.phúc đã làm ra phép mầu ấy không? Tuy vậy, em vẫn là nàng tiên bé nhỏ có tên là Jane Eyre.

Như thế là tất cả những điều đó đều là sự thật. Tôi, một con bé mồ côi không chút tài sản, tôi đã được một nghiệp chủ giàu có để ý đến, và lấy làm vợ!

Niềm vui quá lớn đã khiến tôi choáng váng, xúc động, gần như sợ hãi.

- Em sao thế, Jane, mặt em tái đi, rồi lại đỏ bừng, môi em thì cứ run rẩy thế kia?

- Em cần phải làm quen với việc được gọi là bà Jane Rochester. Em không được bình tĩnh, xin ông tha lỗi cho em. Quả thật, hôn nhân là một việc đáng kể trong cuộc đời một người đàn bà.

- Em thế nào, thì tôi yêu em thế ấy, Jane ạ.

Ngay ngày mai, tôi sẽ lo liệu các thủ tục về lễ cưới. ông chủ ngân hàng của tôi sẽ cho người mang đến cho tôi mấy thứ đồ trang sức mà các quý bà ở Thornfield đã đeo. Bây giờ đến lượt em tiếp nhận mấy thứ đó. Tôi muốn em được trang điểm như một bà hoàng.

- Chúng ta cứ để đồ trang sức lại đó, - tôi nói, - em không quen đeo đâu. Trước đây, chúng ta thế nào, thì bây giờ vẫn như thế thôi. Em chỉ là một cô giáo, không duyên dáng và không đẹp đẽ gì. Em đã như thế từ khi ông mới biết em.

- Tôi thích em, Jane ạ. Em có nhiều đức tính quý báu, và nếu cần, tôi sẽ buộc tất cả mọi người phải thừa nhận điều đó. Như tôi đã nói với em, bốn tuần nữa, chúng ta sẽ kết hôn ở đây, không cần gì phải lễ nghi long trọng lắm. Sau đó, chúng ta sẽ đi du lịch... Cả thế giới đang đợi chúng ta.

Tôi sẽ dẫn vợ tôi sang những nước có ánh nắng, sang Pháp, sang ý.

- Thôi, em xin ông đừng nói nữa, - tôi nói, - nếu không, em sẽ phát điên lên mất. Em không làm sao tin được vào nhiều hạnh phúc đến thế, và cứ tự hỏi, liệu mình có xứng đáng được như thế không?

- Em xứng đáng được một nghìn lần ấy chứ!

- à này, giả dụ em đặt một câu hỏi có vẻ thóc mách, thì liệu ông có trả lời em một cách thật thà không?

- Thế cô muốn hỏi gì tôi, hả nàng tiên bé nhỏ của tôi?

- Tại soa ông đã hành động cứ như thể ông yêu tiểu thư Blanche, cứ như thể ông muốn lấy cô ta làm vợ thật?.- ồ! Chỉ có vậy thôi ư, - ông vừa nói, vừa cười. - Có thể em sẽ cho là tôi không tốt, nhưng tôi tin chắc là em sẽ tha thứ cho tôi thôi. Tôi đã đóng kịch để làm cho em phải ghen tức, và do đó đã thấy được là em ngả về tôi rất nhiều.

Em hãy thú thật là tôi đã thành công không ít đi...

Ông đứng dậy, rồi đến bên tôi, và tôi thấy vẻ mặt ông linh hoạt khác thường. Đôi mắt chim ưng của ông sáng rực lên, và mỗi đường nét trên mặt ông đều biểu lộ một tình yêu say đắm. ông nói đi, nói lại với tôi, là ông rất quý tính thẳng thắn và thật thà của tôi, mà theo lời ông, tôi đã liên tục biểu lộ, kể từ khi mới đặt chân đến Thornfield.

Rồi, bất chợt, ông đòi tôi phải ôm hôn mình; lúc đầu, tôi rụt rè, e sợ, nhưng sau, tôi đã kịp thời làm chủ được mình ngay:

- Không, - tôi trả lời ông bằng một giọng cứng rắn, - mong ông tha lỗi cho em!

- Bất cứ người đàn bà nào khác, - ông vừa nói, vừa cười, - có lẽ đã phải cảm động đến mềm người đi rồi, sau khi được nghe những lời tán tụng mình như thế.

Vẫn bằng một giọng cứng rắn, tôi cam đoan với ông rằng, mình vốn là con người sắt đá, rằng ông sẽ còn thấy mình sắt đá nhiều lần như thế nữa, rằng tuy vậy, mình không thể diễn tả hết được bằng lời, tình yêu thắm thiết của mình đối với ông...

Ông Rochester, người chồng tương lai của tôi, đã trở thành tất cả thế giới của tôi, và còn hơn thế nữa: ông gần như là niềm hy vọng được lên thiên đường của tôi...

- Thưa ông, em xin chúc ông ngủ ngon, -dù sao, tôi vẫn nói với ông bằng một giọng tự nhiên như thế, rồi theo cửa bên, tôi nhẹ nhàng bước ra..