Hàn Tinh Viễn Cố

Lão trưởng thôn bẻ một nhánh cây giòn, cau mày vạch vạch trên mảnh đất khô cằn. Nhìn thấy thầy giáo Kỷ đi tới, ông tự giác dập tắt điếu thuốc lá rẻ tiền đang ngậm bên miệng. Thầy giáo Kỷ nhìn thoáng qua những nét vẽ nguệch ngoạc của ông rồi nói: “Muốn làm đường xác thật chỉ có đông xuân là thích hợp, hạ thu mưa nhiều, thi công không thuận tiện.”

Trưởng thôn giống như học sinh tiểu học nghe thầy giáo giảng, hận không thể đem lỗ tai dựng thẳng lên trời, sợ rơi mất chữ nào đó: “Đúng đúng, Ninh Xuyên chính là như vậy. Cho nên ta muốn nhân lúc này tổ chức một nhóm người đi sửa đường, may mắn thì có thể kịp chợ phiên dịp Tết, còn có thể cho người trong thôn thêm một khoản thu nhập nhỏ.”

Thầy giáo Kỷ không lập tức tiếp lời của ông, nhìn lại bản đồ quy hoạch mà trưởng thôn vẽ ra, lại nhìn dãy núi phía xa xa, cuối cùng bình tĩnh mà chỉ ra: “Mấy ngọn núi kia không được, trơ trụi chẳng còn mấy cây, hiện tại sửa đường căng lắm chỉ được đến tháng 6 sang năm lúc bắt đầu mùa mưa, đất đá trôi sẽ phá hủy toàn bộ đoạn đường.”

Lão trưởng thôn thả điếu thuốc đã bóp tắt xuống đất dùng chân nghiền nghiền, khóe miệng vô thức xụ xuống: “Tích bần tích nhược, mổ gà lấy trứng, không còn cách nào…” Ông thở dài thật dài một hơi, một hơi kia giống như phát ra từ sâu bên trong cơ thể, còn mang theo tiếng vọng làm lòng người run rẩy. Không còn cách nào, đại khái là đánh giá nhiều nhất của người khác về thôn này, nhưng là tất cả mọi người có quyền nói như vậy, trưởng thôn lại không thể. Ông không thể không có cách, ông cần phải tìm tòi xoay xở từ trong cảnh hoang vu khốn khó, vì cái nơi xa xôi bị thế giới vứt bỏ này tìm ra một lối đi.

(*)Tích bần tích nhược: sự tích tụ lâu dài của nghèo đói và yếu đuối, mô tả tình trạng nghèo đói và yếu đuối cùng cực. Hoặc nó có thể đề cập đến những hành động trong quá khứ đã dẫn đến tình trạng suy nhược hiện tại.

Lao động thanh niên trai tráng còn ở lại Ninh Xuyên không nhiều lắm, trẻ trung khoẻ mạnh đều đi ra ngoài làm công mưu sinh, còn ở lại hoặc nhiều hoặc ít đều có chút tật xấu, đội làm đường được tổ chức ra nhìn qua giống hội người già người tàn tật. Trong thôn cũng không đưa ra được lợi ích gì, chỉ có thể trợ cấp cho người tham gia làm đường hai bữa cơm trưa chiều. Trưởng thôn không để chuyện làm đường này ảnh hưởng tới đám trẻ trong thôn đang đi học, vẫn kiên quyết muốn tất cả đám trẻ đông đủ đi nghe thầy giáo Kỷ giảng bài.

Một ngày trước khi đội làm đường khởi công Lý Cố hiếm thấy mà cãi nhau với lão trưởng thôn, anh nhìn người nuôi mình lớn vì quy hoạch một tuyến đường khả thi mà nhiều đêm mất ngủ, vì một chút nguồn cung cấp đá mà nói chuyện với người ta đến rách mép, ý thức trách nhiệm trong l*иg ngực nho nhỏ từng chút nóng lên và bành trướng, nói thế nào cũng muốn tham gia vào.

“Mặc kệ đám nít ranh các ngươi có chuyện gì, đàn ông trong thôn còn chưa có chết hết đâu! Ngươi đọc sách của ngươi đi.”

Một câu dập tắt mộng tưởng muốn đội trời đạp đất của thiếu niên, Lý Cố cứng cổ giống con thú nhỏ không chịu thua: “Tại sao chứ? Cha của Thiệu Lực thôn bên cạnh cũng nói năm nay trở về sẽ dẫn nó đi ra ngoài, con năm nay đã mười bốn, sao không thể tham gia? Cha suốt ngày chỉ nói để cha làm để cha làm, nhưng cha đã lớn tuổi như vậy, việc này còn nhiều vấn đề như vậy, cha có thể ôm hết sao?”

Lão trưởng thôn khinh thường mà hừ cười một tiếng, đi tới dùng mu bàn tay gõ gõ bộ ngực của Lý Cố, vỗ hai cái, châm chọc nói: “Ngươi trẻ tuổi ngươi ghê gớm, với cái thân thể nho nhỏ này khiêng được mấy bao đồ vật? Ngươi hiện tại cao bao nhiêu, ngưỡng cửa còn chưa chạm đến, muốn đi thì đi hai ngày thử xem, sẽ ép cho ngươi đời này đều lùn hơn người khác một cái đầu. Vui vẻ không?” Lý Cố bị ông làm cho tức giận giống như ấm nước sôi, hơi nóng phừng phừng bốc ra bên ngoài, “Không có khả năng con không cao được, nhưng còn cha! Vốn dĩ đã già đến mức lùn đi mà còn cậy mạnh, cha cứ chờ đến ngày nằm bất động một chỗ đi.”

Vốn dĩ muốn nhận hoàng mệnh vì nước ra sức, nhưng không thành công lại còn bị cười nhạo một trận, Lý Cố cảm thấy không có cách nào giao tiếp được với ông già này, hầm hừ tông cửa đi ra ngoài. Đi chưa được hai bước lại quay trở về, bưng chậu nước rửa chân của lão trưởng thôn mang đi đổ, làm việc cung kính cẩn thận, nhưng cái mũi lại hếch lên trời, không muốn nói với lão già này thêm một câu nào.

Trưởng thôn nhìn anh đổ nước, cất chậu xong xuôi lại tông cửa ra ngoài. Ông ngồi trên giường cười ra tiếng: “Hừ hừ, tiểu súc sinh thật ra là đứa trẻ tốt.”

Ngày hôm sau trưởng thôn dẫn theo hội người già người tàn tật mênh mông cuồn cuộn đi làm đường, Lý Cố ngồi ở lớp học làm thế nào cũng không tập trung nổi.

Anh lần đầu tiên có loại cảm giác vô lực, hận chính mình không đủ lớn mạnh, không đủ hữu ích. Chỉ có thể mắc kẹt trong gian phòng học nhỏ nhỏ xập xệ, nghe thầy giáo giảng từ đầu những kiến thức dành cho trẻ con.

Anh nghĩ chính mình có thể giống như cha của Thiệu Lực thì tốt rồi, có thể ở ngoài tỉnh làm một nhà thầu nhỏ, ngày lễ ngày tết có thừa tiền có thể gửi về nhà. Anh không thể không thừa nhận, sâu trong lòng, anh hâm mộ Thiệu Lực, có thể đi ra ngoài làm công, đây là cuộc đời có hi vọng nhất trong cùng thế hệ bọn họ.

Thời điểm ăn cơm trưa anh chuồn êm đi xem tình huống của đội làm đường, thời tiết lạnh như vậy, từng giọt mồ hôi vẫn chảy ra từ chân tóc, theo làn da đen sạm dính đầy bụi đất chảy xuống. Lý Cố nhìn thấy lão trưởng thôn bưng hai bát cơm không, đi đến một góc không người, vén ống quần lên, chậm rãi xoa bóp mắt cá chân hơi sưng của mình.

Nước mắt sắp tràn ra khỏi mi mắt của thiếu niên, Lý Cố mắng một tiếng, cứng rắn đè nén chút khổ sở không biết từ đâu tới.

Lớp học buổi chiều, thầy giáo Kỷ không nhìn thấy Lý Cố.

Khi lão trưởng thôn nhìn thấy Lý Cố ở mỏ đá, sắc mặt lập tức lạnh xuống: “Ai cho ngươi tới, trở về!”

Lý Cố cứng cổ: “Con không về! Con có sức lực, đi một chuyến nhanh hơn cha nhiều, con nên ở chỗ này!”

Không ít người đang làm việc đều nhìn về phía này, lão trưởng thôn cũng biết anh ngoan cố lên là nói không nghe, cởi giày đánh anh. Những người khác đều khuyên cả hai bên, bảo Lý Cố chịu thua có, bảo lão trưởng thôn buông tay tha cho đứa nhỏ cũng có, nhưng vẫn không thể ngăn cản hai người này tranh cãi.

Đánh bằng giày không thể đánh tỉnh anh, lão trưởng thôn nổi nóng kéo một cây đòn gánh lại đây: “Cho ngươi trốn học! Cho ngươi không đọc sách! Tiểu súc sinh mới biết mấy chữ, đã cảm thấy chính mình có thể lên trời, ngươi con mẹ nó tương lai muốn cả đời đi chuyển vật liệu đá hả!”

Lý Cố bị đánh tàn nhẫn, càng không muốn chịu thua, đau cũng không kêu, chịu từng đòn gánh của lão trưởng thôn. Người đứng xem không nhìn được nữa: “Đứa nhỏ là tốt bụng bỏ sức lao động, chậm trễ một hai ngày đi học cũng không sao.” “Đúng vậy đúng vậy, mỗi ngày để đứa nhỏ nhà ta đi đọc sách, lợn trong nhà không có người chăn, trưởng thôn, hay là giảm chút thời gian đi học chữ đi.”

……..

Từng lời chui vào lỗ tai, đòn gánh của trưởng thôn dừng một chút. Ngay khi mọi người cho rằng trò khôi hài này sắp kết thúc, ông lạnh lùng gõ vào đầu gối Lý Cố: “Quỳ xuống.”

Xung quanh lặng ngắt như tờ, chỉ nghe thấy tiếng vang của đòn gánh bằng trúc đánh vào thân thể, từng tiếng từng tiếng, không chút nương tay. Những người cho rằng đây chỉ là giận dỗi giữa trẻ con và người lớn, dần dần vẻ mặt cũng trở nên nghiêm túc. Lý Cố cắn răng, đá rải rác trên mặt đất chọc thủng quần anh, khiến đầu gối anh chảy máu. Lý Cố không kêu một tiếng, xung quanh cũng không ai nói chuyện, thế giới bỗng nhiên trở nên im lặng, tạo nên bầu không khí trang nghiêm.

Không biết đã qua bao lâu, đòn gánh của trưởng thôn mới dừng lại, ông cũng không nhìn những người vây xem, giọng nói không lớn nhưng rất rõ ràng, “Đạo lý lớn cũng đã nói rồi, không nghe thì phải dùng biện pháp mạnh, trẻ con cần phải đọc sách, bắt đầu từ ta, đây chính là quy củ của Ninh Xuyên.”