Đừng Học Tiến Sĩ Sẽ Thoát Ế

"Vậy thì ăn thêm hai bát cơm đi."

- ----------------------------------

Vào mùa đông khi nhiệt độ xuống dưới 0, ở phía nam sông Trường Giang, ai nấy đều mặc áo phao, khăn quàng và quần bông. Điều này cũng áp dụng cho vị giáo sư mặc vest quanh năm suốt tháng.

Tuy nhiên, dù mặc bộ đồ bông vừa dày vừa nặng nhưng Biên Thành vẫn nổi bần bật giữa những con người ở thị trấn. Văn Địch tạm thừa nhận trên đời thật sự có thứ gọi là khí chất.

Chỉ cần người này không mở miệng.

"Tào phớ và quẩy đây." Văn Địch đưa túi nylon ra.

Biên Thành nhận lấy, hỏi: "Quán mở tới mấy giờ vậy? Đóng cửa tới tìm anh nhé."

Văn Địch quay đầu nhìn cha mẹ đang bận rộn trong bếp, trợn mắt nhìn Biên Thành: "Anh bị điên hả?"

Vừa nghĩ tới việc mặt đối mặt với người chồng hợp pháp của mình trên con phố buôn bán ở quê, Văn Địch toát mồ hôi hột.

"Anh ở khách sạn Y Lâm bên cạnh, " Biên Thành nói, "số phòng là 306."

Lời này rất dễ gây ra hiểu lầm, Văn Địch giật mình: "Liên quan quái gì tới tôi?"

"Không phải anh đã nói rồi sao," Biên Thành nói, "Anh tặng em món quà năm mới."

Anh ta muốn làm gì?!

Vị khách đặc biệt này nán lại quá lâu nên mẹ Văn Địch thò đầu ra từ bên cạnh nồi hấp.

Văn Địch run rẩy, vội vàng xua tay đuổi người, nhanh đến mức thấy được tàn ảnh: "Đi nhanh đi, bố mẹ tôi sắp ra đây rồi."

"Em sẽ tới chứ?"

"Tới, tới, tới, " Văn Địch nghiêng người nhìn về phía sau Biên Thành, lớn tiếng hỏi, "Chị gái muốn cái gì?"

Biên Thành xách túi nylon rời đi, Văn Địch vừa xếp bánh rán vừng vừa đánh trống trong lòng. Thị trấn rất nhỏ, chỉ cần có chút gió thổi cỏ lay thì hôm sau mọi người sẽ biết, người này lại khuyết tật cảm xúc, nếu lỡ có tin đồn quan hệ bất chính vậy thì cậu cũng đừng mong được sống.

Đã gần cuối năm, buôn bán thuận lợi, chưa đến chín giờ đã bán hết bánh bao và bánh nướng. Văn Địch nhìn cha kéo bàn vào trong và đóng cửa tiệm, cậu nói: "Con đi dạo phố đây, có hẹn ăn trưa với bạn cùng lớp rồi."

"Vậy xíu nữa con về kiểu gì?" Mẹ hỏi, "Mấy dặm lận đấy, chỗ này cũng không có xe đạp công cộng."

"Con đi bộ về, tiêu cơm, " Văn Địch đẩy bà về phía xe ba bánh, "Đã hơn hai mươi rồi, mẹ còn lo con đi lạc hả?"

Nhìn xe ba bánh dần khuất bóng, Văn Địch đút tay vào túi áo phao rồi bước về phía khách sạn. Dọc đường đi cậu ngó trái liếc phải, xem có người quen không.

Cậu lặng lẽ đi đến cửa phòng 306, giơ tay gõ cửa, khuôn mặt Biên Thành nhanh chóng xuất hiện sau cửa. Chắc do anh nhất thời không quen với việc không có máy sưởi nên bật điều hòa vô cùng cao. Văn Địch bị cái ấm cám dỗ, lập tức bước vào.

Cạnh thùng rác còn có thêm ba chiếc túi, lần lượt là bát nhựa, khăn giấy, chai nước. Ở khách sạn còn phân loại rác, Văn Địch hít một hơi thật sâu.

Cậu khoanh tay đứng ở cửa nhìn Biên Thành: "Không ngờ anh còn có thể làm ra cái chuyện buồn nôn thế này."

Món quà mà anh nói đến lại là chính anh, giáo sư còn có một ý tưởng lãng mạn thế này chắc tận thế sắp tới rồi quá. Vừa nói cậu vừa quét mắt nhìn bộ quần áo mới của giáo sư: "Sao anh không thắt nơ bướm trên người?"

Biên Thành nhìn cậu bằng ánh mắt kỳ dị, cho rằng cậu vừa phê đá, sau đó cầm một chiếc hộp trên tủ đầu giường đưa cho cậu: "Anh tới chỗ giao hàng hỏa tốc nhưng bọn họ nói đang tạm nghỉ nên anh chỉ có thể chạy tới đây đưa đồ."

Văn Địch nhìn chiếc hộp trước mặt, trên đó thậm chí còn không thắt nơ.

Cậu cạn lời. Đáng ghét, rốt cuộc cậu đang mong đợi cái gì vậy, sao lại có cái ý hoang đường đó chứ.

"Em mở ra xem thử đi." Biên Thành thấy cậu bất động hồi lâu, lại đẩy hộp ra phía trước.

Văn Địch thở dài, thấy dự đoán đầu tiên đã theo gió mà bay, cậu cảm thấy chắc Biên Thành sẽ không tặng thứ gì...

Trong hộp là một chiếc điện thoại.

Điện thoại mới.

Văn Địch nhìn màn hình lóe sáng rồi lại nhìn Biên Thành.

"Món chính ở dưới." Biên Thành nói

Văn Địch đã đoán được đại khái thứ đó là gì. Cậu cầm điện thoại, rút miếng nhựa đệm ở dưới ra...

Có bảy tờ tiền được đặt ngay ngắn dưới đáy hộp, Washington đang mỉm cười với cậu.

Văn Địch nhìn tiền rồi lại nhìn Biên Thành.

Biên Thành có vẻ vô cùng tự hào về món quà này, "Anh đã suy nghĩ kỹ, " Anh chỉ vào chiếc hộp như thể đó là châu báu, "Cuối cùng cũng tìm được căn nguyên của vấn đề."

Văn Địch cầm điện thoại và cái hộp, hai tay cứng đờ giữa không trung, ngữ khí đều đều: "Anh cho là tôi muốn tiền."

"Và cả điện thoại nữa, " Biên Thành nói, "Hồi trước anh đã hứa với em."

Văn Địch nghiến răng - lẽ ra cậu nên hạ thấp kỳ vọng của mình xuống chút nữa. Bộ não nằm ngoài phạm vi phân bố bình thường của khoảng tin cậy[1] có thể nghĩ ra được kết luận hiệu quả gì chứ. Cậu đóng nắp lại, trả lại cho Biên Thành: "Cũng không phải là anh cướp, không cần bồi thường."

Biên Thành không nhận: "Cũng đã viết trong lời thề hôn nhân rồi, sao anh có thể nuốt lời được? Em cứ nhận lấy đi, đừng khách sáo."

Thế mà anh ta còn cho rằng cậu đang khách sáo!

Văn Địch cực kỳ tuyệt vọng với lối suy nghĩ của thầy, nhưng cậu biết từ Bắc Kinh tới đây vất vả như thế nào. Tới cũng đã tới rồi, dù sao cũng phải tỏ lòng hiếu khách chút. Biên Thành không chịu nhận lại nên cậu đặt hộp xuống bàn: "Trưa nay tôi mời anh một bữa nhé."

"Không cần," Biên Thành nói, "Xíu nữa anh về. Trong nhà anh vẫn còn trẻ vị thành niên, bỏ em ấy ở nhà một mình lâu vậy đã quá vô trách nhiệm rồi."

Văn Địch thực sự hạn hán lời: "Anh tới đây chỉ để đưa tôi bảy trăm đô?"

"Làm sao có thể nói "chỉ" chứ," Biên Thành nói, "Số tiền đó quan trọng với em lắm mà, em quên sòng bạc, quên đám cưới nhưng lại nhớ rõ nó vô cùng."

Tuy giọng điệu Biên Thành đều đều nhưng trong lời nói đều toát lên vẻ không cam lòng. Văn Địch híp mắt: "Xem ra anh có nhiều ý kiến với tôi lắm nhỉ."

"Không có nhiều," Biên Thành nói, "chỉ có cái này thôi."

Văn Địch nhìn anh chòng chọc, anh ta tới cầu hòa hay tới gây chiến vậy? "Anh còn ý kiến, anh..." Nói được một nửa, cậu lắc đầu, "Thôi bỏ đi, tôi một người năm điểm sao đủ tư cách chỉ đạo sếp sòng mười điểm được."

"Năm điểm mười điểm là sao?"

"Mẹ tôi đã đăng ký cho tôi trên một web xem mắt, nếu anh đăng ký thì chắc sẽ được mười điểm đấy, " Văn Địch mím môi lắc đầu, "Phải nói rằng kết hôn không thể chỉ nhìn mỗi điều kiện, nếu cộng thêm tính cách chắc anh âm hai mươi điểm."

"Web xem mắt," Biên Thành cảnh giác nhìn cậu, "Em muốn đi xem mắt? Khi nào? Ở đâu? Tại sao?"

"Ai nói tôi muốn đi xem mắt chứ, mẹ tôi đăng ký cho vui mà thôi," Văn Địch chợt nhận ra mình đang vội vàng giải thích, "Ê, sao tôi phải báo cáo chuyện xem mắt với anh chứ?"

Biên Thành lộ ra vẻ mặt không thể tin nổi: "Em là bạn đời hợp pháp của anh."

"Này này này, " Văn Địch giơ một ngón tay lên, chẳng phải anh ta rất chú trọng suy luận logic sao, sao lại lôi luật pháp vào khúc này vậy, "Trong nước thì không phải nhé."

Biên Thành nhìn cậu hồi lâu, nhìn đến mức khiến cậu cảm thấy mình đã làm ra chuyện chột dạ nào đấy.

"Làm người không thể tiêu chuẩn kép được, " Văn Địch chất vấn, "Tôi không nhớ anh từng báo cáo với tôi về chuyện xem mắt của anh, chẳng lẽ năm năm qua anh không đi xem mắt lần nào à?"

"Dĩ nhiên là không rồi, " Biên Thành nghiêm túc nói, "Đó không phải là nɠɵạı ŧìиɧ trong hôn nhân ư?"

"Nɠɵạı ŧìиɧ trong hôn... hôn... hôn gì cơ?" Đầu óc Văn Địch rối bời, chưa kịp nghĩ ra lời phản bác, Biên Thành đã cầm chìa khóa trong phòng, rút

thẻ phòng ra rồi sải bước rời đi.

Lúc đi ngang qua Văn Địch, anh nghiêng người hôn phớt lên môi cậu: "Chúc mừng năm mới."

Văn Địch bị nụ hôn bất ngờ đó làm cho bối rối mấy giây mới kịp phản ứng. Trong phòng chỉ còn lại chiếc giường ngủ gọn gàng, rác đã được phân loại và hộp điện thoại trên bàn.

Cậu không thể tin nổi, quay đầu lại nhìn hành lang trống rỗng, thậm chí còn không có lấy một bóng người ---- hôn rồi chạy? Còn chạy nhanh vờ lờ?

Người này đột ngột xuất hiện, lại đột ngột rời đi, chỉ để lại chiếc điện thoại và bảy trăm đô. Văn Địch chỉ có thể cất quà và nghiên cứu khúc nhạc đệm năm mới này, nghĩ một hồi rồi cậu hiểu ra: Người này vội vã rời đi là vì sợ cậu không nhận tiền. IQ 180, nghĩ lâu thế mà lại kết luận rằng cậu thích tiền nhưng xấu hổ không dám nhận, vậy nên mới giống như người thân đưa bao lì xì trong tết, đặt xuống bàn rồi chạy biến.

Như để xác nhận cho suy nghĩ của cậu, ngay sau đó một tin nhắn hiện lên trên điện thoại: [Đừng quên cầm tiền nhé.]

Người này vẫn còn tưởng mình làm rất hay!

Văn Địch nhìn chằm chằm vào màn hình, hồi tưởng lại quá khứ giữa mình và điểm kỳ dị của nhân loại, cảm thấy tuyệt vọng về tương lai của cuộc hôn nhân này.

Càng tuyệt vọng hơn là sau đấy sẽ có buổi họp lớp.

Thị trấn huyện không lớn, vì vậy sau khi tìm thấy RT-Mart Văn Địch nhanh chóng phát hiện ra nhà hàng lẩu bên cạnh. Bạn cùng lớp đã đặt một phòng riêng rộng rãi với hai bàn tròn lớn, mỗi bàn có thể ngồi được mười bốn người. Trước mặt mỗi người là một nồi lẩu nhỏ, thịt thà rau củ cũng đặt tại trung tâm bàn tròn, đa dạng phong phú.

Văn Địch vừa bước vào cửa đã nhận ra rất nhiều gương mặt quen thuộc trong làn khói nghi ngút. Người cao lớn chính là lớp phó lao động năm đó, tuyển thủ xuất sắc môn leo tường, là đầu đảng trốn học đi tiệm net. Người có khuôn mặt tròn trịa là con trai chủ cửa hàng đặc sản ở phía đông thị trấn huyện, bây giờ đã gầy hơn rất nhiều. Các cô gái đã có thêm nét trưởng thành quyến rũ, ăn mặc thời thượng, xinh đẹp hơn xưa.

Trong nhà hàng còn có một bé gái đang ngậm kẹo mυ"ŧ chạy lon ton, chắc là con của phục vụ.

"Văn Địch kìa!" Bạn thân hồi đấy của Văn Địch đứng lên, "Nghiên cứu sinh xuất sắc đại học T đã tới rồi, mau nhường chỗ nào."

Những người khác nhanh chóng nhìn qua, Văn Địch đỏ mặt. Quả thực cấp hai cậu là người nổi tiếng, hơn người đứng nhì mấy chục điểm, toàn trường đều biết cậu là thiên tài. Sau khi lên cấp ba, Văn Địch mới ý thức được thì ra là do chương trình học của bọn họ quá dễ.

"Tới đây tới đây, tới ngồi cạnh tôi này!" Bạn thân chỉ vào chiếc ghế trống bên cạnh.

Dưới ánh nhìn chòng chọc của mọi người, Văn Địch chậm rãi bước tới chỗ trống, ngồi xuống. Bé gái nhìn thấy có một anh đẹp trai mới tới liền cầm cây kẹo mυ"ŧ chạy lại, mở to mắt nhìn cậu. Sau đó lớp phó lao động ngồi cách đấy hai ghế mới hét về phía này: "Miêu Nhi, đừng chạy lung tung, coi chừng nước lẩu bắn vào người!"

Văn Địch kinh ngạc nhìn bé con: "Đây là con gái cậu ấy hả?" Lớn thế này chắc sắp vào tiểu học rồi!

Bạn thân nhướng mày: "Ông không biết hả? Người ta lên xe hoa rồi mới đi lĩnh chứng, năm đấy còn là tin sốc á."

Văn Địch tính nhẩm, năm đó cậu đang học năm ba đại học, đi trao đổi ở nước ngoài, không thể đọc tin nhắn trong nhóm, cũng không về quê ăn tết, bỏ lỡ thời cơ hóng chuyện.

"Anh Châu anh Hoan cũng kết hôn luôn rồi, " Bạn thân bẻ ngón tay, nhìn cô gái đối diện, "Bàn bên kia cũng kết hôn rồi, Hiểu Nghệ mới sinh con, con nhà Phương Phương năm nay cũng đã vào mẫu giáo rồi."

Văn Địch chớp mắt, cảm nhận được dòng chảy thời gian. Quê hương đã đổi mới mà cậu còn chưa đi hết quãng đời đi học của mình.

"Thăng cấp hết rồi." Văn Địch nói.

"Hầy, người ở lại đây ai cũng vậy mà?" Bạn thân cầm một đĩa thịt cừu trên bàn, dùng đũa gạt nửa đĩa vào nồi lẩu đỏ chót, "Như cậu vẫn thích hơn, học sinh giỏi, thành phố lớn, bao tự do."

Văn Địch quyết định dấn thân theo trí tưởng tượng của người khác, giữ lại thể diện cho bản thân hồi nhỏ: "Cũng ổn."

"Ê mà ông đang học tiến sĩ đúng không?" Bạn thân vừa nhúng thịt cừu vừa hỏi, "Sau này định làm gì? Giáo sư đại học? Cơ mà có phải thu nhập bên lề của mấy ông cao lắm đúng không. Mấy UP nổi tiếng trên mạng đều là giáo sư từ các trường đại học danh tiếng đúng không? Tôi thấy cá kiếm cũng nhiều phết."

(Hy: UP là từ viết tắt của từ uploader, là những người đăng tải các video lên các mạng xã hội)

Đó là thành kiến

sống sót[2], Văn Địch nghĩ thầm, có vô số người quanh năm phải nhận đồng lương cứng ít ỏi, không thể lên chức được, thậm chí còn bị đuổi khỏi trường tại thời điểm "up or out" (một là thăng chức hai là cuốn gói). Nhưng cậu vẫn ngậm miệng không trả lời, cậu vẫn còn muốn giữ lại chút vinh quang thuở xưa trước mặt bạn học cũ.

"Còn ông thì sao?" Văn Địch hỏi, "Gần đây kiếm bộn ở đâu thế?"

"Tôi chỉ theo bố làm vài công trình nhỏ thôi", bạn thân thở dài, "Ngày nào tôi cũng uống rượu với sếp, bưng trà rót nước, làm chó cho người, mệt bở hơi tai. Cả năm làm việc quần quật hơn chó mà cũng chỉ kiếm được cỡ hai trăm nghìn."

Văn Địch suýt chút nữa buột miệng nói "Còn nhiều hơn cả tôi", suy nghĩ một lúc rồi im lặng.

"Anh Châu làm kỹ sư ở tỉnh lỵ," người bạn thân thì thầm, "Nghe bảo kiếm được nhiều lắm."

"Ừ." Này Văn Địch biết.

"Anh Hoan đi huyện ủy."

"Thế cũng tốt."

"Ông đang nói gì vậy? Chắc chắn ông có thể kiếm được rất nhiều, " bạn thân cầm cốc bia lên tu ừng ực, vỗ vai Văn Địch nói, "Hồi đó mọi người ai cũng trốn học, đánh nhau, lướt mạng ngắm gái đẹp. Chỉ có mỗi ông học ngày học đêm, xung quanh ồn ào cũng chẳng thèm liếc mắt lấy một lần. Lúc đó tôi cho rằng ông chính là một người có thể làm chuyện lớn."

"Thật sao?" Văn Địch cười khổ, "Vậy mượn lời hay của ông."

"Nào thành công rồi thì nhớ xây biệt thự rồi tới gặp tôi nhé, " bạn thân nói, "Anh đây giảm 20% cho chú."

Văn Địch nói: "Chắc chắn, chắc chắn."

Kiếm nhiều tiền, xây biệt thự, ngày đó sẽ tới ư?

Bữa cơm rôm rả tiếng nói cười nhưng Văn Địch ăn chẳng thấy vị gì. Cậu nghe những người bạn học cũ kể lể chuyện nhà, than vãn công việc, tự nhiên sinh ra một cảm giác ngưỡng mộ. Là ở quê lấy vợ sinh con, giống hệt các cụ các ông và người lớn trong nhà, ngày qua ngày sống một cuộc đời tầm thường, vừa nhìn đã thấy được điểm cuối, không đẹp đẽ cũng chẳng nên thơ.

Nhưng cậu đã chăm chỉ học tập ở thành phố lớn tới gần ba mươi tuổi, thứ có được cũng chỉ là học vấn cao kinh người và mức lương ít ỏi. So với bọn họ thì cũng chỉ là giằng co thêm vài năm.

Sau bữa ăn, tâm trạng của Văn Địch còn tệ hơn cả bữa cơm tất niên.

Cậu về nhà, ngồi trên chiếc giường nhỏ của mình, nhìn mẹ đang đan khăn ở đối diện. Que trúc lên lên xuống xuống, vang lên âm thanh lách cách nhịp nhàng. Khăn đã dài hơn, trời đã tối hơn.

Mẹ thấy con trai ngồi thừ người nửa tiếng bèn buông khăn quàng xuống, lấy que đan gãi ót cậu: "Sao vậy? Đi ăn với bạn học mà sao lại buồn thế?"

Văn Địch nhìn ánh đèn ảm đạm, chậm rãi chớp mắt rồi hỏi: "Mẹ ơi, nếu con vẫn không có tiền đồ thì sao đây? Nếu tất cả bạn cùng lớp đều tốt hơn con thì sao đây? Nếu con nghèo cả đời thì sao đây?"

Mẹ ngạc nhiên nhìn cậu, im lặng nghĩ ngợi một lúc rồi nói: "Vậy thì ăn thêm hai bát cơm đi."

Văn Địch vẻ mặt đau khổ: "Hả?"

"Ăn nhiều hơn, tập thể dục nhiều hơn và giữ gìn sức khỏe," mẹ nói "Khi con ở độ tuổi hai mươi, ba mươi, con vẫn có thể nói về sự nghiệp và bạn đời. Khi bốn mươi, năm mươi tuổi, con chỉ có thể nói về bệnh viêm khớp, huyết áp cao, cholesterol cao, lượng đường trong máu cao và bệnh tim. Có thể khoe khoang mình có công việc tốt, kiếm được nhiều tiền thì cũng chẳng được mấy năm đâu, không cần để ý nhiều vậy làm gì."

Văn Địch cảm thấy nhẹ nhõm hơn: "Thật không?"

"Hơn nữa nhà mình cũng không phải nghèo bình thường, " Mẹ nói, "Nhà mình nghèo năm đời con ạ."

"Mình đổi đồ gia truyền được không!"

Mẹ ngồi nhích lại gần ôm lấy con trai: "Con nghĩ thử đi, cuộc sống của người giàu tốt hơn mình chỗ nào? Hương vị của tôm hùm Úc không khác mấy so với tôm hùm bình thường, xe sang phải dừng trên đường cao tốc thì cũng giống xe ba gác bị hỏng thôi."

Văn Địch tiếc nuối nói: "Nhưng con chưa bao giờ ăn tôm hùm Úc, con muốn ăn nó, chỉ là tò mò mà thôi."

"Con có hiểu ý mẹ không?"

"Con hiểu, con hiểu," Văn Địch buồn bã nói, "Tiếc là con giống bố, nếu không mỗi ngày con đều sống vui sống khỏe rồi."

Mẹ đẩy cậu ra, đứng dậy xoay người đi ra ngoài: "Sao lại nói vậy được? Lúc bố con nghe 27 con về thì mùng 8 đã bắt đầu ướp thịt bò rồi đấy."

Văn Địch từ phía sau hỏi: "Đi cáo trạng với bố con ạ?"

"Bảo bố con tới chợ thủy sản mới mở xem thử, " Mẹ nói, "Mua tôm hùm Úc cho con."

~~~~

Tên chương được trích từ: hổng kím được nguyên tác.

- ----------------------------------