Chương 12: Nhân sinh trên đời lấy danh dự làm trọng
Tục ngữ nói rất hay, tháng giêng lạnh chết rùa, tháng 2 lạnh chết trâu, tháng ba lạnh chết bá điền phu. Nay chính là tháng giêng dương lịch, đặc biệt hoàng thành Yến Lương của Đại Tụng ở phía Bắc, mỗi khi đến mùa đông, gần như là nước đóng thành băng, buổi tối mang nước đổ ra chỉ sau khoảng nửa nén hương là có thể kết thành một tầng hàn băng dày. Gia đình nhà giàu thì dùng nước giếng sạch bị đóng băng cho vào thùng gỗ, sau đó chuyển đến hầm cất giữ, chờ mùa hạ năm sau sử dụng. Về phần gia đình bình thường thì chỉ có thể xúc băng đổ đi. Nhưng ngày Tiểu Hàn là ngày lạnh nhất trong một năm, khối băng sớm đã kết thực dày, nào có dễ dàng xúc đi như vậy? Huống chi là ở trong thời tiết giặt quần áo, nếu không cẩn thận, làm tay bị tổn thương do giá rét cũng là có khả năng .
Phủ đại học sĩ chủ tử có lòng tốt, cho phép hạ nhân dùng nước nóng giặt quần áo trong những ngày như vậy, nhưng dù thế, bên trong phủ vẫn có không ít bà tử nha hoàn bị nứt da, bị là sẽ bị cả đời, rất khó trị tận gốc, dù ngày thường có bảo dưỡng tốt mấy, khi chạm vào nước lạnh vẫn xong đời như thường. Lúc phát tác vừa nóng vừa ngứa, khó chịu hết sức.
Ngay cả nha hoàn bà mụ thô sử cũng chịu không nổi nước lạnh, huống chi là Hạ Hồng Trang cùng Hạ Lục Ý kiều sinh quán dưỡng? Các nàng tuy là thứ nữ, nhưng Thượng Quan thị sớm chấp chưởng đại quyền trong phủ, ngay từ khi chính thất phu nhân còn tại thế tất cả công việc trong phủ đã đều giao do bà ta xử lý, thân là mẹ ruột, làm gì có đạo lý bạc đãi nữ nhi của mình? Chi phí của Hạ Hồng Trang cùng Hạ Lục Ý tuy nói không so được với công chúa hoàng thất, nhưng nếu so sánh với những thiên kim tiểu thư nhà khác thì cung chẳng thấp hơn tẹo nào. Các nàng lại giỏi lấy lòng người khác, Từ thị cũng thập phần ưu ái, cho nên căn bản chưa từng phải chịu khổ gì. Nay các nàng lại bị bắt dùng nước lạnh giặt y phục, đối với hai tiểu thư được nuông chiều quá độ mà nói, căn bản chính là chuyện không thể nào.
Khổ nỗi thái độ của Từ thị quá mức cường ngạnh, ngay cả Thượng Quan thị cũng không dám xin tha nữa. Nàng chỉ có thể trơ mắt nhìn một đôi nữ nhi khóc thút tha thút thít, đem tay nhỏ lạnh cóng đến đỏ bừng cho vào trong nước lạnh có thả bồ kết, thân mình run rẩy vò vò quần áo, trong lòng oán độc lão phu nhân. Thường ngày bà ta coi như là tận tâm tận lực, làm cái gì cũng đều hiếu thuận lấy lòng, nhưng lão phu nhân này lại nói trở mặt liền trở mặt, không coi bảo bối nữ nhi của bà ta coi như người!
Hạ Liên Phòng đem biểu tình của Thượng Quan thị thu hết vào đáy mắt, nàng không khỏi cảm thấy có chút buồn cười, chỉ như vậy đã không chịu nổi? Vậy lúc trước, mình tận mắt thấy đệ muội chết thảm, lại là loại tâm tình gì? Mọi người đều tán tụng danh tiếng của Thượng Quan thị, ai từng nhớ đến đệ muội đáng thương của nàng? Bọn họ bị đối xử tệ hại, cuối cùng còn chết tức tưởi như vậy, nhưng đến cùng chỉ là trò cười trà dư tửu hậu của người trong thiên hạ mà thôi!
Thấy đã không sai biệt lắm, nàng cũng không muốn khiến cho đống quần áo đang yên đang lành của mình bị giặt thành hỏng, liền ra vẻ không đành lòng cầu tình với Từ thị: "Tổ mẫu, hai vị muội muội chỉ là nhất thời bị ma quỷ ám ảnh mà thôi, cũng không phải cố ý, mong tổ mẫu từ ái, tha cho các nàng lần này." Cũng lấy ánh mắt ra hiệu cho đệ muội.
Nhưng hai người đều không muốn cầu tình, bọn họ còn cảm thấy phạt chưa đủ nặng, làm sao có thể cầu tình? Hạ Liên Phòng khẽ nhíu mày, nói là đối với Từ thị, nhưng lại là ý hữu sở chỉ*: "Chung quy đều là tỷ muội một nhà, thấy các nàng chịu khổ, trong lòng Liên nhi thật sự không nỡ. Hồi nhi Tiềm Nhi tuổi tác còn nhỏ, rất dễ mềm lòng, chắc cũng nghĩ như cháu."
(*có nghĩa là ngoài ý nghĩa trên bề mặt câu chữ, bên trong còn ẩn chứa một hàm nghĩa khác) Dưới ánh mắt của đại tỷ, hai người tâm không cam tình không nguyện gật đầu ân một tiếng, Từ thị thấy thế, tuy rằng trong lòng còn tức giận nhưng Hạ Liên Phòng lặp đi lặp lại cầu tình nhiều lần, nếu mình vẫn bỏ mặc không để ý, chẳng phải quá mức bất cận nhân tình? Lập tức thở dài nói: "Chỉ có cháu là thiện tâm, bị người khác cưỡi lên đầu cũng không giận, chỉ một lòng nghĩ tha thứ." Quay đầu đối với Hạ Hồng Trang cùng Hạ Lục Ý liền thay đổi khẩu khí: "Nể tình đại tỷ của các ngươi hai lần ba lượt cầu tình giúp, hôm nay việc này đến đây kết thúc, xiêm y không cần giặt nữa, nhưng Phật đường thì nhất định phải đi! Các ngươi ở trong đó đóng cửa kiểm điểm nửa tháng nghiêm túc cho ta, đến khi nào biết thì hãy đi ra! Trong thời gian này, bất luận kẻ nào đều không được thăm hỏi! Trừ hạ nhân đưa cơm, không cho bất luận kẻ nào bước vào Phật đường một bước, có nghe thấy không? !"
Bên cạnh nha hoàn bà mụ đều lần lượt vâng dạ, ai cũng đều cúi đầu không dám ngẩng lên, chỉ dám cẩn liếc mắt ngắm trộm vài vị chủ tử ở đây.
Hạ Hồng Trang cùng Hạ Lục Ý thút tha thút thít ngừng tay, hai tay đã lạnh đến mức vừa sưng vừa đỏ như củ cải, Thượng Quan thị nóng vội không thôi, vạn nhất bị nứt da thì đúng là phiền toái rồi! Loại bệnh này cực kỳ khó trị tận gốc, cho dù đã khỏi nhưng mùa đông năm sau chỉ cần không cẩn thận lại sẽ tái phát. Bà ta ước gì lão phu nhân sớm cho giải tán, như vậy thi bà ta có thể mang nữ nhi đi xem đại phu bốc thuốc!
"Bữa tối nay không cần ăn nữa, các ngươi đều về sân viện của mình kêu phòng bếp tự làm tiếp đi." Từ thị mệt mỏi phất phất tay, nhìn qua lại như nháy mắt già đi vài phần. Bà ta vốn là người đã có tuổi tác, trạng thái tinh thần xa xa không bằng xưa, nay bị hai đứa cháu gái chọc giận, càng cảm thấy tâm lực lao lực quá độ, không còn khẩu vị ăn nữa.
Hạ Liên Phòng nhẹ giọng nói: "Nếu đã như thế, vậy để Liên nhi ở cùng tổ mẫu đi."
Từ thị vuốt ve bàn tay nhỏ bé của nàng, nói: "Cũng không còn sớm nữa, cháu nên mau trở về dùng bữa, chờ làm xong còn cần một đoạn thời gian, ta một mình đợi là được."
"Đa tạ tổ mẫu." Hạ Liên Phòng cúi người, thấy Thượng Quan thị vẫn không nhúc nhích, biết bà ta có chuyện muốn nói với lão phu nhân, liền chủ động lên tiếng cáo lui. Hạ Mạt Hồi cùng Hạ Lan Tiềm tự nhiên cũng là đi theo, tỷ đệ ba người ra khỏi Phúc Thọ viên, Hạ Lan Tiềm rốt cuộc cũng tò mò hỏi: "Đại tỷ, vì sao tỷ muốn đối phó các nàng mà phải phiền toái như vậy? Theo đệ tháy, trực tiếp đem các nàng bán đi chẳng phải xong sao? Dù Hạ Hồng Trang cùng Hạ Lục Ý chúng ta không động được vào, nhưng nhị phu vẫn được chứ? Bà ta chẳng qua chỉ là kẻ thϊếp!"
Hạ Mạt Hồi cũng gật đầu: "Đúng vậy, nếu người ngoài biết đích xuất chúng ta sợ thứ xuất các nàng, còn phải sống thận trọng như vậy, không phải là làm cho người ta chê cười hay sao?"
Đối với nghi vấncủa hai người, Hạ Liên Phòng chỉ cười khẽ, nhưng không trực tiếp đáp lại mà là hỏi: "Biết Kim Bách Vạn đại thương nhân của tiền triều không?"
Hạ Lan Tiềm gật đầu: "Nổi danh đại thiện nhân, phu tử trong học đường đều từng nhắc đến, là nhân vật lưu danh thiên cổ."
"Đúng vậy." Hạ Liên Phòng cười hỏi, "Ông ta là sau khi chết nổi danh, hay là khi còn sống được vinh diệu?"
Không rõ đại tỷ hỏi việc này có ý nghĩa gì, nhưng Hạ Lan Tiềm vẫn ngoan ngoãn trả lời: "Sau khi người nhà của ông ta phát hiện ông ta có một bản ký lục giấu ở trong ngăn bí mặt của tủ sách, bên trên ghi chép lại ngân lượng mấy năm nay ông đã bố thi cho người khác."
"Trước khi quyển sách này được phát hiện, đệ có nhớ sử quan tiền triều đánh giá ông ta thế nào?"
"Kim thị Sùng Châu, mấy đời làm kinh thương, vi phú bất nhân
(Chỉ biết thu góp tiền của làm giàu mà chẳng bận tâm gì cả về nhân nghĩa đạo đức), tính toán chi ly, phân cân bát lưỡng, vơ vét của cải thu bạc, mang danh... Thạc thử sâu mọt
(con chuột lớn sâu mọt)." Càng nói về sau thanh âm càng nhỏ.
"Đúng vậy. Vị Kim đại thiện nhân này, cả đời xây cầu trải đường, bố thí cháo gạo, nhưng có ai nói một câu tốt cho khi ông còn sống không? Mỗi khi ra đường, sẽ có người dùng trứng gà cải thảo ném ông ta, nói ông ta vắt cổ chày ra nước, coi tài như mạng, ngay cả một đồng tiền cũng luyến tiếc bỏ ra. Nhưng ai ngờ ông đã cứu bao nhiêu người, cúng bao nhiêu bạc đâu? Vị Kim đại thiện nhân này, cũng là người cứng rắn sống lưng, bị chỉ vào mặt mà mắng cả đời, cũng không có chút biện giải nào. Nếu không phải nhờ quyển sách kia, ngay cả sử quan được xưng nhìn rõ mọi việc cũng chỉ là vung lên đại bút, ở trên sách sử viết xuống bốn chữ 'thạc thử sâu mọt' này." Hạ Liên Phòng nhìn về phía bầu trời, đêm nay mặt trăng tỏa ra ánh sáng nhu hòa, ánh trăng lạnh chiếu vào bậc thang trên hành lang, bóng cây lắc lư, thời tiết tuy lạnh nhưng có một phen ý nhị khác. "Các muội xem ánh trăng này, ta nói màu sắc trắng bệch, thanh lãnh đơn bạc, dầy đặc âm khí; cũng có thể nói nó sáng tỏ như tuyết, chỉ lo thân mình, thanh khí mãn Càn Khôn. Cách nói nào các muội thấy đúng hơn?"
"Tất nhiên là loại thứ hai."
"Vậy đấy, thế nhân đều thích nghe lời hay, thích lưu danh tốt. Vị Kim đại thiện nhân kia tuy rằng ngoài miệng không nói, nhưng trong lòng khổ sở lại có ai biết? Nếu ông có thể đem việc thiện của mình nói ra, hay là lúc ấy có người có thể giúp ông ta làm sáng tỏ, ông ta cần gì phải trước khi chết hô to bi ai bi ai? Có thể thấy được, một cái danh tiếng tốt, đối với con người là thập phần trọng yếu." Hạ Liên Phòng bước xuống bậc thang, đi về phía Hạm Đạm trúc, Hạ Mạt Hồi, Hạ Lan Tiềm ngu ngơ mơ hồ đi theo phía sau nàng, giống như động vật nhỏ lưu luyến mẫu thân.
"Đại tỷ." Hạ Lan Tiềm mềm mềm gọi."Đệ nghe không có hiểu."
Lục nương nhịn không được xì bật cười, trong sáu vị nha hoàn bà tử đi theo bên cạnh tỷ đệ ba người, bà có tư lịch lâu nhất, cũng được kính nể nhất, cho nên chỉ có bà dám cười: "Đại thiếu gia của ta ơi, ngài còn không hiểu ý của đại tiểu thư sao?"
Hạ Lan Tiềm vẫn giữ vẻ mặt ngây thơ, ngay cả Hạ Mạt Hồi thông minh cũng mơ hồ.
Chung quy chỉ là đứa nhỏ mười, mười một tuổi, không thể yêu cầu quá nhiều. Lục nương thu lại tươi cười, nghiêm mặt nói: "Nhị phu nhân có danh tiếng tốt, ai chẳng biết bà ta trị gia có cách, quan tâm chăm sóc con cái đối đích xuất còn hơn thân sinh? Còn thêm hiếu kính lão phu nhân, biết cách làm người, Yến Lương không có ai không khen. Mà đại tiểu thư ở Phật đường ba năm, vừa đi ra liền tìm một nữ tử hiền lành như vậy gây phiền toái, để người khác biết, sẽ nói đại tiểu thư như thế nào? Đại tiểu thư kể chuyện Kim đại thiện nhân tiền triều này, chỉ là vì muốn nói, lời người đáng sợ."
"Lục nương nói có lý." Hạ Liên Phòng dừng bước lại, ngồi xuống ghế đá trong sân, gió lạnh thổi qua hai gò má mềm mại của nàng, nhưng nàng một chút cũng không cảm thấy lạnh: "Đến chỗ tộc trưởng cáo trạng, dù có thể đuổi bà ta đi, người ngoài cũng sẽ không nháy mắt xoay chuyển ấn tượng của bọn họ đối vị nhị phu nhân tài đức sáng suốt này, bọn họ chỉ biết cảm thấy, đích xuất tiểu thư thiếu gia phủ đại học sĩ quá mức ác độc, ngay cả di nương hiền lành như vậy mà cũng không tha, ngày sau, Tiềm Nhi khảo thủ công danh, chỉ cần có người cáo trạng, đệ đừng mong được sống yên! Còn có Hồi nhi, sau này muội nhất định sẽ được gả cho người khác, chưa nói thanh danh hỏng rồi có thể có người đến cầu hôn hay không, dù được gả đi, mẹ chồng muội, tiểu cô, cũng sẽ gây hiềm khích cho muội. Đây cũng là tội gì? Đương kim Thánh Thượng chú trọng tôn ti trưởng ấu, càng chú ý nhân sinh tại một cái chữ 'dự' (dự trong danh dự). Kim đại thiện nhân là người tiền triều, ngài còn truy phong tên hiệu cho ông, có thể thấy được ngài coi trọng phẩm đức danh dự của một người nhiều ra sao. Thư mà Hoàng Thượng xem trọng, hai người các muội lại cảm thấy chỉ thường thôi?"
"Nhanh chóng thu thập xong các nàng nhưng lại kéo cả bản thân vào, hay là chậm rãi thu thập xong các nàng, nhưng giữ được danh dự của mình, các muội chọn cái nào?"