Cửu Châu Hải Thượng Mục Vân Ký

4

Tô Ngữ Ngưng nhẹ nhàng cầm chiếc trâm cài bằng gỗ trơn bóng lên, nó có chút cũ kỹ, sắc gỗ đỏ thẫm, mặt trên vẽ một cành hoa lê đã bạc màu, không thể so với châu ngọc trên tóc các tiểu thư nhà giàu khác, nếu mang đi cầm cố, chỉ sợ không nổi vài đồng lẻ.

“Tiểu thư, về nô tỳ mới được nhận, người hãy gặp một lần.” giọng của lão Trình gia phó cắt đứt hồi ức của Tô Ngữ Ngưng. Nàng vội cài trâm lên, gọi: “Để nàng vào đi.”

Bình Yên cúi đầu, tay buông xuôi trước áo, đi bước nhỏ tới. Lão Trình nói: “Nàng nói nàng tên là Bình Yên, ở Túc thôn ngoài mười lăm dặm, năm nay mười lăm tuổi, do gia cảnh bần hàn nên phải ra ngoài tìm việc làm.”

Tô Ngữ Ngưng tiến lại gần, nhìn dáng vẻ rụt rè của Bình Yên, cười nói: “Đừng sợ, trong nhà ta đều là người lương thiện, ngươi vừa vào phủ, sẽ được đối đãi như người nhà.”

Thật ra gia viện Tô phủ lúc này tuy to như vậy, nhưng đã trống rỗng từ lâu, các phó nô bỏ đi tới tám, chín phần mười. Phụ thân của Tô Ngữ Ngưng, Tô Thành Chương vốn được thăng làm Chủ bút Ngự sử, quan bái nhị phẩm. Nhưng năm ấy sau khi Thiên Khải thành đại loạn, Minh đế qua đời, đảng phái của Hoàng hậu chuyên quyền, lập Thập Nhất hoàng tử Hợp Qua do Hoàng hậu sinh làm vua, quan văn võ cả triều, người không phục đều bị gϊếŧ. Họ liền trốn đi, hồi hương tị nạn. Sau này Thiên Khải thành bị phá, chư hầu thiên hạ nổi dậy, chức Ngự Sử trung thừa của Tô Thành Chương đã sớm là một chức suông, ông làm quan thanh liêm, không tích tiền tài gì, trong nhà tuy có mấy trăm mẫu đất, nhưng gần đây binh tai đạo tặc nổi dậy khắp nơi, tá điền tứ tán, ruộng nếu không bị kẻ xấu ở địa phương chiếm thì cũng bị bỏ hoang. Tô gia dòng dõi thư hương, chỉ hiểu sách thánh hiền, đâu có hiểu đạo cầu sinh thời loạn. Đại nhi tử Tô Ngữ Hành từng làm quan kinh thành, sau thuyên chuyển đến Việt Châu. Nhị nhi tử Tô Ngữ Châm ra khỏi nhà cầu học, không có tin tức, trong nhà chỉ còn tiểu nữ nhi Tô Ngữ Ngưng phụng dưỡng phụ mẫu.

Năm xưa vì ra đời đúng lúc có thiên tượng Hồng hà quán tử vi, Tô Ngữ Ngưng được tuyển vào cung học cùng hoàng tử, ai cũng cho rằng Tô gia sẽ sản sinh Hoàng hậu, từ nay vinh sủng phồn hoa không bao giờ hết. Không ngờ sự đời như mây bay, chỉ sau thời gian mười năm, Đoan triều vĩ đại đã tan hoang, Vị Bình đế Mục Vân Sênh không rõ tung tích, có người nói đã đâm đầu xuống giếng tự tử, có người nói là cạo đầu đi tu, lời tiên tri về Hoàng hậu cũng thành truyện cười. Hiện nay đến cả cường hào địa phương cũng dám khi dễ Tô gia. Năm nay mắt thấy bạc tồn đã hết, đến trang sức hồi môn của Tô phu nhân cũng bị bán lấy tiền, những người hầu vốn mang từ kinh thành tới thấy gia đình này đã đi xuống, tản đi hơn phân nửa, chỉ có thể tuyển một, hai hài tử nhà cùng khổ đến làm thuê.

Bình Yên vào Tô gia, một người đảm đương cuộc sống của ba người, một ngày ba bữa, giặt quần áo quét tước. Tô phủ tuy lớn, nhưng nhiều sân đã khóa lại, hoa cỏ không ai tu bổ, lá rụng đầy đất, cảnh vật tiêu điều. Bình Yên nhìn mà đau lòng, nên từ sáng tới tối ra sức dọn dẹp, đến tận đêm khuya, nàng một mình bạc lực, cũng không thể khôi phục phong cảnh khi xưa của đại trạch này.

Có lúc tiểu thư Tô Ngữ Ngưng cũng tự mình làm mấy việc quét dọn vẩy nước, Bình Yên cực kỳ áy náy, luôn đoạt lấy để làm. Tô Ngữ Ngưng mỉm cười với nàng, trong mắt không giấu được nỗi gian nan. Có khi vào ban đêm, Bình Yên thấy tiểu thư đứng một mình trong sân, yên lặng ngắm vầng trăng lạnh ngoài mái hiên, ngâm vịnh thi cú, lời thơ lộ vẻ bi thương hoài thu. Lòng Bình Yên không dễ chịu, âm thầm nói với lão Trình quản gia: tiểu thư có phải nên tìm nhà chồng rồi không?

Lão Trình lại luôn trừng liếc mắt nàng, nói: “Nhà chồng? Ngươi biết tiểu thư phải gả cho ai không? Nói ra hù chết ngươi, tiểu thư là mệnh tinh Tử Vi, là người sẽ trở thành Hoàng hậu, tương lai hoàng thượng cần kiệu lớn tám người… không, mười sáu, không, sáu mươi tư người khiêng tới đón đấy.”

“Nhưng hiện tại không phải trong một năm đã băng hà tới hai vị hoàng thượng, nghe nói bệ hạ hiện nay cũng mất tích rồi sao?”

“Hừ! Ngu phụ vô tri, hoàng tộc đương nhiên có trời bảo hộ, tương lai tất có ngày trùng chấn non sông, khi đó tất tới đón tân nương, nhà chúng ta sẽ là phủ Quốc trượng rồi. Lúc ấy, lũ tặc nhân tặc tướng chiếm ruộng đất của chúng ta, lấy tường phủ của chúng ta, toàn bộ phải quỳ lết tới xin tha.”

Nếu thật sự có ngày ấy thì tốt rồi… Bình Yên cũng chìm vào giấc mơ như lão Trình. Khi đó, ta chẳng phải là nha hoàn phủ Quốc trượng sao? Nghe người ta nói, nha hoàn trong đại phủ đệ, bên người còn có vài nha đầu nhỏ tuổi hơn theo hầu, ra khỏi phủ cũng ngồi kiệu gấm, xe ngựa, còn oai hơn Huyện lệnh ấy chứ.

Bình Yên nghĩ mà không khỏi cười rộ lên, nhưng lại nhìn vầng trăng khuyết lạnh lẽo, nỗi lo âu ngờ vực lại quay về trái tim… Nếu vị hoàng thượng đó chưa tới một ngày, lẽ nào không cho tiểu thư xuất giá thêm một ngày? Chỉ ngắm trăng lạnh mây mờ mỗi ngày, đến tận khi bạc đầu sao?

Đội ngũ đón dâu của Hoàng thượng không tới, nhưng vẫn như mọi ngày, lại có người đến đào tường, trộm gạch ngói Tô phủ, lão Trình vác gậy thở hồng hộc, chạy theo quát mắng, bị lũ du côn ném đá vỡ đầu, thật sự hết cách. Bình Yên rất lo lắng, nếu có một ngày lão Trình không trụ được, thì còn ai bảo hộ Tô gia nữa?

Tô Ngữ Ngưng có lúc vẽ vài bức tranh chữ, nhờ Bình Yên mang ra chợ bán, nhưng không chịu đề tên mình lên. Bình Yên biết tiểu thư và lão gia đều da mặt mỏng, không muốn để ai biết Ngự sử Trung thừa đại nhân phải bán tranh kiếm sống, nếu để lão gia biết tiểu thư mang tranh chữ của mình đi bán, sẽ không cho mà còn dùng gia pháp, nói là làm mất thể diện gia tộc. Tuy trong nhà sắp đến tình cảnh cả thịt cũng không có mà ăn, nhưng với nhà dòng dõi thì thể diện mới là thứ quan trọng nhất.

Thường ngày Bình Yên hay ngồi trong gian phòng nhỏ của mình, lấy viên minh châu kia ra ngắm, ánh trăng chiếu những vết mờ trong hạt châu xuống mặt đất, nàng nhìn không ra đó là gì, chỉ mơ hồ thấy có bóng người, có chữ viết, liền biết là trân bảo tuyệt thế. Nàng từng nghĩ, nếu đưa hạt châu này cho tiểu thư, nhà họ nhất định có thể vượt qua cửa ải khó khăn, nhưng… Nàng nắm chặt viên minh châu, si ngốc nghĩ, nếu một ngày thiếu niên đó quay lại, nàng lấy gì mà trả?

Bình Yên mấy ngày liền ra chợ bán tranh, nhưng thời buổi loạn lạc, người ta chỉ điên cuồng giành cơm áo, nào có ai còn tâm tư mua tranh? Hôm nay sắc trời âm u, gió lạnh thổi ù ù, bụi cuồn cuộn nổi lên, người đi đường giơ tay áo che mặt, vội vã mà qua, Bình Yên đứng cả ngày cũng không ai hỏi mua. Nàng thầm thở dài, đáng tiếc tiểu thư vẽ tranh đẹp đến thế, mà thế gian đâu còn người thưởng thức?

Đang lúc phiền muộn, một bàn tay vươn ra, nhẹ nhàng nhón lấy một góc bức tranh. Một giọng trong trẻo nói: “Thực là một bức tranh tốt, có thể coi là thượng phẩm, không ngờ lại phải rao bán nơi đầu đường.”

Bình Yên vừa nhìn người nọ, đã ngạc nhiên kêu lên vui sướиɠ: “Là huynh?”

Người xem tranh chính là thiếu niên đưa nàng viên minh châu.

Mục Vân Sênh lại như không nghe thấy, xem tranh đến độ trầm mê: “Chỉ tiếc là nét bút này còn hơi nhẹ, bố cục cũng quá dày, màu áo chỗ này hơi loạn… Lại giống như đang chạy vội.”

Bình Yên thấy y phục chàng còn rách hơn trước, mặt cũng bẩn hơn, tóc bù xù như đống cỏ, không biết đã mấy ngày chưa chải, mà vẫn còn tâm tư phẩm tranh. Nàng túm tay chàng, nói: “Huynh không nhận ra ta à? Ta là Bình Yên đây, người từng giúp huynh giặt y phục ấy. Mấy ngày nay huynh đi đâu? Không phải huynh muốn tới một nơi rất xa tìm người thân sao? Ơ, bao… bao quần áo của huynh đâu?”

Thiếu niên cười cười: “Hết rồi.”

“Hết rồi!” Bình Yên hét rầm lên, người qua đường đều giật mình nhìn lại. Nhưng người nào có thể mua toàn bộ bảo vật của thành trì chứ, Bình Yên thầm nghĩ, “Nhét vào đâu rồi? Mau đi tìm đi!”

“Rớt xuống vực sâu vạn trượng rồi, ha ha, lúc leo núi không cẩn thận nên đánh rơi.” Mục Vân Sênh phất tóc, nhe răng cười, có vẻ mặt như một thằng nhóc ham chơi, làm mất cặp sách vậy.

“Huynh… Ôi chao, nếu là ta, liều chết cũng phải leo xuống tìm.”

“Liều chết?” Nét cười trên mặt thiếu niên tiêu tan, ánh mắt mơ hồ, “Nhiều người liều chết như vậy, rốt cuộc là vì điều gì?”

Bình Yên thấy chàng thần sắc bi thương, có vẻ đầy bụng phiền muộn khổ sở mà không thể nói ra, chỉ đong đầy trong mắt, không thể làm gì ngoài túm chặt tay chàng, lại không biết an ủi ra sao.

Nàng thu dọn các quyển tranh, cùng thiếu niên về nhà. Thì ra thiếu niên này lạc đường, đi về hướng bắc nhưng lại tới Thạc Tử thành, không xu dính túi, đi lang thang khắp nơi trong thành, nhưng vừa thấy sạp bán tranh đã chạy tới xem, chẳng quản cả ngày chưa ăn chút gì.

Bình Yên rất là đau lòng, vội nói: “Ta mang huynh tới gặp lão gia và tiểu thư nhà ta, trước tiên ăn gì đó đã. Bọn họ đều là người tốt, chắc có thể thu lưu huynh, nếu huynh có thể làm chút việc…” Nàng bỗng nhiên nhớ tới thân phận của thiếu niên này, không phải con nhà vương công cũng là đời sau danh môn, bèn ngừng lại không nói tiếp.

Nhưng Mục Vân Sênh gật đầu nói: “Được, làm việc nhà cũng được. Nhưng ta không biết làm gì cả, mọi người phải dạy ta đấy. Ta làm không tốt sẽ không lấy tiền công.”

Bình Yên thầm nhẩm những điểm mạnh của chàng, vội nói: “Không cần huynh làm, hiện tại ta lĩnh tiền công nhưng một mình không tiêu hết, huynh lấy mà dùng, ta chiếu cố huynh…” Bỗng nhiên mặt ửng đỏ, thì ra một ý nghĩ hiện lên trong đầu nàng: thiếu niên này con người lương thiện lại tuấn lãng, nếu kết thành phu phụ, dù phải chiếu cố chàng cả đời, chỉ cần thấy chàng thoải mái, vui vẻ là đã hài lòng, lúc đó chẳng phải một đời hạnh phúc sao?

Đi tới trước phủ, đã thấy một đội binh sĩ hô to gọi nhỏ vây ngoài cổng. Chen vào cổng để xem, thì ra Đô úy giữ thành của Nghiễn Tử thành là Hà Vĩnh muốn làm mối cho nhi tử của mình là Hà Lâm.

Trong đại sảnh, Tô Thành Chương đang giận tới mức chòm râu run lên, hất trang giấy đỏ thẫm ghi sinh thần của Hà Lâm xuống đất, mắng: “Hà gia là cái thá gì? Nhi tử của một tướng giữ thành cũng muốn lấy nữ nhi của ta? Ngày sinh này mà có thể tương phối với chính cung Tử Vi sao? Đây là bôi nhọ đương kim hoàng thượng! Là muốn bị tru di cửu tộc!”

Bà mối kia cười hắc hắc không ngớt: “Hoàng thượng? Hoàng thượng ở đâu? Triều đại sắp đổi tới nơi rồi, ba mươi năm Hà Đông, ba mươi năm Hà Tây, còn chẳng biết hoàng đế tương lai họ gì!”

“Khốn kiếp, khốn kiếp!” Tô Thành Chương giận run lên, “Mau đánh ra ngoài cho ta!” Lão Trình bắt đầu vung gậy định đánh, bà mối thét chói tai chạy ra, nhưng giáo quan thủ hạ của Hà Vĩnh chờ ngoài cổng lại xông vào, đẩy lão Trình xuống đất, mắng: “Ngự sử đại nhân cái rắm chó! Đoan triêu sắp hết rồi, vẫn trưng cái bộ dạng rắm thối ra, hôm nay lão gia chúng ta để mắt nhà các ngươi, mới cưới hỏi đàng hoàng, nếu không đáp ứng, ngày khác phái binh đoạt đi, ngay cả thϊếp cũng không làm nổi đâu!” Cả bọn binh sĩ thô tục cười lớn, nhổ nước bọt lung tung. Tô Thành Chương tức giận đến mức tay chân đều run, ngã ngồi xuống đất.

Bình Yên xông lên dìu lão gia dậy, cũng tức giận đến rơi lệ. Mục Vân Sênh nhìn những binh sĩ dáng vẻ hung ác này đi qua người, nhíu mày nói: “Thì ra làm lính cũng có thể theo kiểu này?” Lại bị một binh sĩ nghe được, một tay xô mạnh chàng ra xa: “Ngươi nói gì?” Bình Yên vội nhào qua bảo vệ Mục Vân Sênh: “Vị quân gia này, xin lỗi, đệ đệ ta tuổi còn nhỏ chưa trải việc đời.” Binh sĩ đó chửi một tiếng rồi ra cửa. Bình Yên kéo tay Mục Vân Sênh, nói: “Công tử ơi, đấu với ai chứ ngàn vạn lần đừng đấu với binh gia.”

Mục Vân Sênh cũng không giận, trái lại còn cười cười: “Biết rồi, dọc đường còn thấy rõ hơn, thì ra trên đời vỏ quýt dày có móng tay nhọn, mèo ăn chuột, chuột lại ăn voi. Nhưng binh sĩ chân chính trên chiến trường còn tàn nhẫn gấp trăm ngàn lần những tên này. Loại thổ binh này cũng chỉ có thể ở đây khi dễ bách tính.”

“Đúng vậy, đúng vậy!” Tô Thành Chương ổn định hơi thở, nghe được lời ấy, đồng ý sâu sắc, “Bắc khấu xâm phạm, tặc tử hoành hành, binh sĩ không bảo vệ quốc gia, lại tới hăm dọa ngang ngược, quốc gia sẽ thua trong tay những tên thất phu này!”

“Quốc gia thua trong tay hoàng đế, những người này đâu có sức mạnh xoay chuyển trời đất chứ?” Thiếu niên cười cười, lại bắt đầu biện hộ cho đám thất phu.

“Cái gì!” Tô Thành Chương vừa dập được lửa giận, lại bùng lên, “Giờ đây là thế đạo gì? Là ai ai cũng dám chỉ trích thánh thượng? Ngươi từ đâu tới? Đứng trong gia viện của ta làm gì? Ngươi từng đọc sách chưa? Biết chữ không? Biết cái gì là trung hiếu tín lễ nghĩa không? Ngươi mà cũng dám luận về chỗ sai của Hoàng thượng, đây là muốn bị tru di cửu tộc mà!”

Thiếu niên không giận không buồn, nét cười không đổi. Bình Yên lại sợ hãi quỳ rạp xuống đất: “Lão gia, hắn là đệ đệ của ta, nhà ta chỉ có một nam đinh, người tạm tha cho hắn, tha cho cửu tộc nhà ta đi.”

“Đệ đệ?” Tô Thành Chương nhìn thiếu niên từ đầu đến chân, “Ôi, thế đạo gian nan, các ngươi chạy nạn cũng không dễ dàng, ngươi muốn để hắn vào phủ cũng không sao, sản nghiệp Tô gia chúng ta lớn như vậy, vẫn có thể nuôi được vài người, chỉ là, cái miệng khinh cuồng này mà không sửa đổi, ta không dung nổi đâu!”

Bình Yên liên tục gật đầu, kéo Mục Vân Sênh quỳ xuống cùng mình. Mục Vân Sênh lại lắc đầu, quay đầu bước sang một bên.

Thiếu niên này quả nhiên không biết làm gì, cả ngày chắp tay sau lưng đi loanh quanh, có lúc ra ngoài tới tận khi trời tối mới về. Bình Yên cũng không muốn để chàng vất vả, chỉ mỗi ngày càng thêm chịu khó, nhất là vẩy nước quét tiểu viện họ ở thật sạch sẽ.

Một ngày, thiếu niên lại đi dạo lung tung trong phủ, đi về phía một tiểu viện thanh u. Bình Yên quét lá rụng ở một bên vội gọi chàng lại: “Đừng tới đó, đó là viện của tiểu thư!”

“Ồ…” Mục Vân Sênh quay người, “Tiểu thư cả ngày không ra khỏi phòng sao?”

“Nhà người ta là phủ lớn, gia giáo nghiêm, tiểu thư cũng rất điềm tĩnh, không thích chạy loạn, chỉ ở trong phòng viết thơ vẽ tranh.”

“Xì, ” Thiếu niên khịt mũi coi thường, “Ta có thể thấy được… Đến cả bộ dạng khi điên lên của thiên kim Tư không phủ cũng rất đáng sợ… Nàng không có bằng hữu sao? Thật đáng thương.”

“Thời buổi này, duy trì thanh tĩnh bình an cũng không tồi, còn có thể cưỡng cầu gì nữa. Thương thay cho một nhà đại thần, hiện tại lại phải chịu sự khi dễ của một giáo úy giữ cổng thành, những bộ hạ, thế giao khi xưa chẳng biết đều đi đâu hết cả, lão gia còn hy vọng có một ngày hoàng thượng trở lại Thiên Khải, phái người tới rước tiểu thư…”

“Hoàng thượng…” Thiếu niên lắc đầu, “Tô lão gia năm đó trốn khỏi Thiên Khải khi Nam Khô thị làm loạn, chỉ sợ ngay cả mặt mũi của Vị Bình hoàng đế còn chưa thấy qua. Điều mà họ chờ đợi, cũng không phải đương kim Vị Bình hoàng thượng đó. Đáng tiếc người vốn nên làm hoàng thượng đã sớm không còn trên nhân thế.”

“Ôi, việc ai làm hoàng thượng là việc mấy kẻ thảo dân chúng ta có thể quan tâm sao? Nhưng huynh nói xem, hoàng thượng hiện tại cũng kỳ quái, người khác đặt niên hiệu đều là Cảnh An, Thiên Tường gì đó, ngài lại đặt là Vị Bình, một niên hiệu như thế, thì thiên hạ này còn an định nổi sao?”

“Cảnh An thì có loạn sáu nước, chết mấy chục vạn người, Thiên Tường thì biển động lũ lụt nhấn chìm mười bảy quận, trăm vạn người chạy nạn. Có thể thấy rằng niên hiệu dù có xấu cũng không liên quan đến vận mệnh quốc gia. Khi đó Lục hoàng tử đăng cơ, các đại thần vốn muốn dùng niên hiệu Thừa Bình, nhưng hoàng đế đó biết rõ thiên hạ không hề bình, tô son trát phấn thì có tác dụng gì? Nên đặt niên hiệu là Vị Bình.” Thiếu niên hít một hơi, “Thiên hạ vị bình, lẽ nào cuối cùng vẫn trốn không thoát câu nói kia?”

Đêm đó, Bình Yên đi qua nội phủ, lại thấy Tô Ngữ Ngưng đứng trong viện, tay cầm một cái trâm gỗ, si ngốc nhìn ánh trăng như cầu nguyện điều gì. Ánh mắt thiếu nữ như gợn sóng lên tới tận trời cao, trôi mãi không ngừng. Lòng nàng đang nghĩ về điều gì? Nàng thực sự vẫn còn ôm giấc mộng làm hoàng hậu sao?

Bình Yên đi vào tiểu viện bên cạnh, phát hiện thiếu niên cũng ngồi trên thềm đá trước hành lang, tay ôm gối, nhìn lên bầu trời, một bức tường ngăn cách hai người ngắm cùng một vầng trăng, lại không biết có nghĩ về cùng một việc hay không.

Bình Yên đột nhiên nghĩ, nàng cách thiếu niên này, tựa như cách ánh trăng kia, cũng xa vời như thế. Chàng là ai? Vì sao chàng tới đây? Chàng thích cái gì? Ghét cái gì? Có quá khứ ra sao? Nàng không biết. Thiếu nữ đột nhiên chìm sâu vào nỗi sợ, nàng sợ có một ngày thiếu niên sẽ biến mất trước mắt nàng, tựa như không ai biết ánh trăng lúc nào sẽ ẩn vào mây. Bọn họ rốt cuộc cũng không thuộc về cùng một thế giới.