Chương 9
Thiên tử ban yến đột nhiên biến thành tuyên thệ phạt Tần, đây là việc không ai ngờ tới. Tuy rằng chiến hoả còn chưa lan tới, song bá khí của Ngụy Huệ Hầu đã khiến đám công hầu trong lòng bất mãn. “Đại Vũ” vốn gồm sáu khúc, vừa mới múa tới khúc thứ hai, Điền Tích Cương đã kéo Hùng Hoè rời khỏi yến tiệc trước tiên. Chư hầu khác nhìn thấy, cũng lần lượt cáo từ. Ngụy Huệ Hầu dường như sớm đã lường trước kết cục này, vô cùng khách khí ra tận cổng tiễn chư hầu, sau đó mới quay trở về hành dinh.
***
Công Tôn Diễn sau khi rời khỏi hành dinh, ba chân bốn cẳng chạy về trại tướng quốc, thuật lại chi tiết sự việc xảy ra trong yến tiệc với Bạch Khuê. Bạch Khuê vừa nghe vừa chau mày, lớn giọng kêu lên: “Đúng là hồ đồ! Chúa thượng đã tự mình hại mình rồi!”
Công Tôn Diễn vội hỏi: “Chúa công, lúc này còn cứu vãn được chăng?”
Bạch Khuê trầm ngâm hồi lâu, rồi lắc đầu than thở: “Lão hủ sớm đã lường trước sự việc sẽ tới nước này. Ba tháng trước, nghe Trần Chẩn đề ra chuyện triều kiến thiên tử ở Mạnh Tân, trong lòng ta đã thấy hoài nghi. Nào ngờ chúa thượng không những nhất nhất nghe theo mà còn quyết tâm thực hiện. Than ôi, mấy năm nay, từ lúc Trần Chẩn làm thượng đại phu, chúa thượng ngày càng nhiều mơ mộng hão huyền!”
“Người này có dụng tâm khác, chúa công nên chú ý đề phòng! Công Tôn Diễn nghe nói hắn đang rình rập vị trí của chúa công!”
Bạch Khuê cười khẩy: “Hừm, hắn muốn làm tướng quốc ư, hãy còn sớm! Đi, lão hủ muốn tới bái kiến chúa thượng!”
Trong hành dinh nước Ngụy, tỳ nhân, hoạn quan nội thị thân tín của Ngụy Huệ Hầu, giúp Huệ Hầu cởϊ áσ cừu, vừa đỡ ông ta ngồi xuống ghế thì thượng đại phu Trần Chẩn, thượng tướng quân công tử Ngang bước vào, khấu bái sát đất.
Ngụy Hầu vẻ rất phấn khởi, đích thân đỡ hai người dậy: “Trần ái khanh, Ngang Nhi, mau đứng dậy! Quả nhân đang định cho gọi hai người!”
Hai người ngồi xuống, Trần Chẩn tâu rằng: “Vừa rồi chúa thượng khí thế như cầu vồng, uy chấn chư hầu! Chu Vương thì ngược lại, khúm na khúm núm, run rẩy sợ sệt, chẳng có lấy một chút phong độ của bậc thiên tử!”
“Than ôi!” Ngụy Huệ Hầu cố ý thở dài. “Quả nhân chẳng qua cũng chỉ là tên đã lên cung, không thể không bắn!”
“Chúa thượng, theo ý vi thần, vương khí của Đại Chu dường như đã tận rồi!”
Ngụy Huệ Hầu trầm ngâm một thoáng: “Ái khanh chớ nên nói bừa. Việc phạt Tần, chư hầu có ý kiến gì không?”
“Người Tần phạm thiên uy, chư hầu đều nói nên phạt.”
Ngụy Huệ Hầu khẽ nhếch mép cười nhạt: “Hừm, bọn chúng nào muốn phạt, chẳng qua chỉ là muốn đυ.c nước béo cò mà thôi! Không giấu ái khanh, trong triều hội Mạnh Tân, quả nhân chỉ muốn tìm lý do để thảo phạt Tần Công, đồng thời lập nên phép tắc cho thiên hạ. Nào ngờ, còn chưa tìm lý do, Tần Công đã tự dẫn xác đến nộp.”
“Chúa thượng thánh minh! Nước Tần ngày một cường thịnh, đã trở thành mối họa tâm phúc. Hôm nay trời ban cơ hội, chúa thượng quyết đoán chóng vánh, không phải bậc minh chủ của thiên hạ thì không thể làm được như vậy!”
Ngụy Huệ Hầu gật đầu: “Đúng vậy, ái khanh nói rất phải! Tần Công dùng biến pháp của Công Tôn Ưởng, thi hành pháp luật hà khắc, nghe nói dân chúng oán hận, bách tính lầm than, quả nhân dù có bỏ qua, trời cao cũng không dung thứ!” Rồi khẽ ngoảnh đầu sang phía công tử Ngang: “Ngang nhi, nếu cho con dẫn quân thảo phạt, liệu con nắm mấy phần thắng?”
Công tử Ngang bước lên một bước: “Khởi tấu quân phụ, nhi thần chỉ cần năm vạn tinh binh, đảm bảo sẽ đạp tan cổng thành Hàm Dương, buộc Doanh Cừ Lương, Công Tôn Ưởng phải quỳ gối nhận tội!”
Ngụy Huệ Hầu hài lòng nhìn công tử Ngang: “Được lắm, không hổ danh là con trai của quả nhân!”
Tỳ nhân bước vào: “Bẩm chúa thượng, có tướng quốc cầu kiến!”
“Cho vào!”
Công Tôn Diễn bị đám lính chặn lại, đành đứng bên ngoài cửa hành dinh. Một mình Bạch Khuê vào trong trại, quỳ xuống khấu đầu: “Vi thần khấu kiến Chúa Thượng.”
Ngụy Huệ Hầu nhìn Bạch Khuê, ân cần hỏi: “Lão ái khanh! Đêm hôm khuya khoắt, khanh còn chưa nghỉ, có việc gì mà vội vàng làm vậy?”
Bạch Khuê lại khấu bái: “Vi thần nghe nói chúa thượng muốn phạt Tần, e rằng không thể!”
Ngụy Huệ Hầu kinh ngạc hỏi: “Vì sao không thể?”
“Bẩm chúa thượng, nước Tần hôm nay đã không còn là nước Tần hôm qua. Công Tôn Ưởng biến pháp mười năm, nước Tần giờ lương thực đầy kho, binh lính hùng hậu, từ lâu đã không thể xem thường. Nếu chúa thượng nhất quyết phạt Tần, ắt sẽ dẫn đến cục diện lưỡng bại câu thương!”
Công tử Ngang hừ mũi một tiếng, cắt lời Bạch Khuê: “Cái gì mà lưỡng bại câu thương? Lão tướng quốc, hãy thử tính xem, trong sáu mươi năm qua, Tần và Ngụy đã trải qua cả thảy ba mươi trận chiến lớn nhỏ, người Tần đã thắng được mấy lần? Bảy trăm dặm Hà Tây vốn là của Tần, sáu mươi năm qua, người Tần đã trụ nổi một bước ở đó chưa?”
Bạch Khuê không đếm xỉa tới công tử Ngang: “Tâu chúa thượng, xin hãy nghe lão thần một câu, chuyện phạt Tần lần này, tuyệt đối không nên!”
Ngụy Huệ Hầu hơi chau mày: “Thế theo lão ái khanh, chuyện nào mới nên?”
“Bẩm chúa thượng, nghiệp bá vương, trước hết ở gốc rễ. Gốc rễ của một nước, cai trị nhờ vào nhân tài, chính sự nhờ vào nông thương, chứ không phải ở binh lính tinh nhuệ. Ngày xưa Văn Chiêu Hầu chiêu hiền nạp sĩ, cầu từ gốc rễ, mới có thể khiến Đại Ngụy hùng bá vài chục năm ở Trung Nguyên. Thời gian biến cải, nay đã khác xưa. Nước Tề bắt đầu từ thời Tề Uy Vương Điền Nhân Tề, nỗ lực đồ trị, mau chóng lớn mạnh. Nước Tần bắt đầu từ thời Doanh Cừ Lương, biến pháp cải chế, ngày một đổi khác, chúa thượng không thể xem thường mà khinh suất!”
Ngụy Huệ Hầu thoáng giận dữ: “Có phải khanh đang muốn nói với quả nhân, quả nhân đã không bằng Tề Công, cũng không bằng Tần Công?”
Bạch Khuê dập đầu lia lịa: “Lão thần không có ý đó.”
Ngụy Huệ Hầu hừ mũi một tiếng, thủng thẳng nói: “Xem ra, lão ái khanh đã già thật rồi!”
Bạch Khuê mắt ngấn lệ: “Chúa thượng!”
Ngụy Huệ Hầu trách cứ: “Lão tướng quốc, không phải quả nhân trách mắng gì khanh. Về mặt trị quốc, trị dân, khanh đều là nhân tài, song lại không nhìn ra đại thế của thiên hạ, nói gì tới lo toan quốc sự? Xem ra, ở Mạnh Tân này, chẳng còn việc gì cho khanh làm nữa. Khanh nên tới Đại Lương tu bổ kênh lớn thì hơn. Kênh lớn có hoàn thành đúng kỳ hạn hay không, vừa liên quan tới nông, cũng liên quan tới thương, chính là ‘cầu từ gốc rễ’ mà khanh vừa nói!”
Bạch Khuê nước mắt giàn giụa, nghẹn ngào: “Chúa thượng!”
Ngụy Huệ Hầu bực bội phẩy tay: “Đi đi! Giờ Thìn ngày mai, lập tức lên đường!”
Bạch Khuê lại dập đầu, giọng trầm nặng: “Lão thần cáo lui!” Rồi nặng nề lê bước ra ngoài.
Nhìn theo bóng dáng run rẩy của Bạch Khuê khuất dần ngoài cửa hành dinh, Ngụy Huệ Hầu hừ mũi một tiếng, quay sang Trần Chẩn, công tử Ngang: “Đúng là kiến giải hủ lậu! Gốc rễ, gốc rễ? Gốc rễ là gì? Đánh đâu thắng đó, công đâu hạ đó mới là gốc rễ. Nếu không có mưu sách công phạt của Ngô Khởi(5), Nhạc Dương(6). Nếu không có võ binh, kỵ binh thiết giáp oai hùng, tiên quân sao có thể uy phục liệt quốc? Đại Ngụy sao có thể hùng bá tới ngày nay? Ngụy Ngang nghe lệnh!”
Công tử Ngang lập tức đứng bật dậy: “Có nhi thần!”
“Phong Ngụy Ngang làm Tây chinh đại tướng quân, Long Giả làm phó tướng, Ngụy Thân làm giám quân, dẫn theo mười hai vạn võ binh, năm trăm chiến xa, năm nghìn kỵ binh thiết giáp, chọn ngày tốt rời Hà Tây, thảo phạt Hàm Dương!”
“Nhi thần tuân lệnh!”
Ngụy Huệ Hầu quay sang Trần Chẩn: “Trần ái khanh!”
Trần Chẩn đứng dậy đáp: “Có vi thần!”
“Phía liệt quốc, khanh sắp xếp đến đâu rồi?”
“Hồi bẩm chúa thượng, theo vi thần thấy, hai nước Hàn, Triệu, có thể điều động mỗi nước hai vạn binh mã. Còn các nước khác, tuỳ vào tài lực cụ thể, chia nhau đảm đương việc cung ứng lương thực quân nhu cho đại quân.”
“Tốt!” Huệ Hầu gật đầu. “Liệt quốc tốt nhất chỉ nên tham gia, không được ỷ lại vào họ. Khanh hãy thông báo cho Triệu Hầu và Hàn Hầu, vào ngày Tần đầu hàng, phàm là đất đai Triệu, Hàn giành được, đều sẽ thuộc về họ! Hàn, Triệu chỉ cần xuất binh, quả nhân tuyệt đối không để họ uổng công!”
“Vi thần lĩnh chỉ! Chúa thượng thưởng phạt phân minh, thực may mắn cho thiên hạ!”
“Sắp xếp cẩn thận, thăm dò kỹ lưỡng động thái của quân thần nước Tần!”
“Vi thần tuân chỉ!”
***
Công Tôn Diễn sau khi rời khỏi hành dinh, ba chân bốn cẳng chạy về trại tướng quốc, thuật lại chi tiết sự việc xảy ra trong yến tiệc với Bạch Khuê. Bạch Khuê vừa nghe vừa chau mày, lớn giọng kêu lên: “Đúng là hồ đồ! Chúa thượng đã tự mình hại mình rồi!”
Bạch Khuê trầm ngâm hồi lâu, rồi lắc đầu than thở: “Lão hủ sớm đã lường trước sự việc sẽ tới nước này. Ba tháng trước, nghe Trần Chẩn đề ra chuyện triều kiến thiên tử ở Mạnh Tân, trong lòng ta đã thấy hoài nghi. Nào ngờ chúa thượng không những nhất nhất nghe theo mà còn quyết tâm thực hiện. Than ôi, mấy năm nay, từ lúc Trần Chẩn làm thượng đại phu, chúa thượng ngày càng nhiều mơ mộng hão huyền!”
“Người này có dụng tâm khác, chúa công nên chú ý đề phòng! Công Tôn Diễn nghe nói hắn đang rình rập vị trí của chúa công!”
Bạch Khuê cười khẩy: “Hừm, hắn muốn làm tướng quốc ư, hãy còn sớm! Đi, lão hủ muốn tới bái kiến chúa thượng!”
Trong hành dinh nước Ngụy, tỳ nhân, hoạn quan nội thị thân tín của Ngụy Huệ Hầu, giúp Huệ Hầu cởϊ áσ cừu, vừa đỡ ông ta ngồi xuống ghế thì thượng đại phu Trần Chẩn, thượng tướng quân công tử Ngang bước vào, khấu bái sát đất.
Hai người ngồi xuống, Trần Chẩn tâu rằng: “Vừa rồi chúa thượng khí thế như cầu vồng, uy chấn chư hầu! Chu Vương thì ngược lại, khúm na khúm núm, run rẩy sợ sệt, chẳng có lấy một chút phong độ của bậc thiên tử!”
“Than ôi!” Ngụy Huệ Hầu cố ý thở dài. “Quả nhân chẳng qua cũng chỉ là tên đã lên cung, không thể không bắn!”
“Chúa thượng, theo ý vi thần, vương khí của Đại Chu dường như đã tận rồi!”
Ngụy Huệ Hầu trầm ngâm một thoáng: “Ái khanh chớ nên nói bừa. Việc phạt Tần, chư hầu có ý kiến gì không?”
“Người Tần phạm thiên uy, chư hầu đều nói nên phạt.”
Ngụy Huệ Hầu khẽ nhếch mép cười nhạt: “Hừm, bọn chúng nào muốn phạt, chẳng qua chỉ là muốn đυ.c nước béo cò mà thôi! Không giấu ái khanh, trong triều hội Mạnh Tân, quả nhân chỉ muốn tìm lý do để thảo phạt Tần Công, đồng thời lập nên phép tắc cho thiên hạ. Nào ngờ, còn chưa tìm lý do, Tần Công đã tự dẫn xác đến nộp.”
Ngụy Huệ Hầu gật đầu: “Đúng vậy, ái khanh nói rất phải! Tần Công dùng biến pháp của Công Tôn Ưởng, thi hành pháp luật hà khắc, nghe nói dân chúng oán hận, bách tính lầm than, quả nhân dù có bỏ qua, trời cao cũng không dung thứ!” Rồi khẽ ngoảnh đầu sang phía công tử Ngang: “Ngang nhi, nếu cho con dẫn quân thảo phạt, liệu con nắm mấy phần thắng?”
Công tử Ngang bước lên một bước: “Khởi tấu quân phụ, nhi thần chỉ cần năm vạn tinh binh, đảm bảo sẽ đạp tan cổng thành Hàm Dương, buộc Doanh Cừ Lương, Công Tôn Ưởng phải quỳ gối nhận tội!”
Ngụy Huệ Hầu hài lòng nhìn công tử Ngang: “Được lắm, không hổ danh là con trai của quả nhân!”
Tỳ nhân bước vào: “Bẩm chúa thượng, có tướng quốc cầu kiến!”
“Cho vào!”
Công Tôn Diễn bị đám lính chặn lại, đành đứng bên ngoài cửa hành dinh. Một mình Bạch Khuê vào trong trại, quỳ xuống khấu đầu: “Vi thần khấu kiến Chúa Thượng.”
Ngụy Huệ Hầu nhìn Bạch Khuê, ân cần hỏi: “Lão ái khanh! Đêm hôm khuya khoắt, khanh còn chưa nghỉ, có việc gì mà vội vàng làm vậy?”
Bạch Khuê lại khấu bái: “Vi thần nghe nói chúa thượng muốn phạt Tần, e rằng không thể!”
Ngụy Huệ Hầu kinh ngạc hỏi: “Vì sao không thể?”
“Bẩm chúa thượng, nước Tần hôm nay đã không còn là nước Tần hôm qua. Công Tôn Ưởng biến pháp mười năm, nước Tần giờ lương thực đầy kho, binh lính hùng hậu, từ lâu đã không thể xem thường. Nếu chúa thượng nhất quyết phạt Tần, ắt sẽ dẫn đến cục diện lưỡng bại câu thương!”
Công tử Ngang hừ mũi một tiếng, cắt lời Bạch Khuê: “Cái gì mà lưỡng bại câu thương? Lão tướng quốc, hãy thử tính xem, trong sáu mươi năm qua, Tần và Ngụy đã trải qua cả thảy ba mươi trận chiến lớn nhỏ, người Tần đã thắng được mấy lần? Bảy trăm dặm Hà Tây vốn là của Tần, sáu mươi năm qua, người Tần đã trụ nổi một bước ở đó chưa?”
Bạch Khuê không đếm xỉa tới công tử Ngang: “Tâu chúa thượng, xin hãy nghe lão thần một câu, chuyện phạt Tần lần này, tuyệt đối không nên!”
Ngụy Huệ Hầu hơi chau mày: “Thế theo lão ái khanh, chuyện nào mới nên?”
“Bẩm chúa thượng, nghiệp bá vương, trước hết ở gốc rễ. Gốc rễ của một nước, cai trị nhờ vào nhân tài, chính sự nhờ vào nông thương, chứ không phải ở binh lính tinh nhuệ. Ngày xưa Văn Chiêu Hầu chiêu hiền nạp sĩ, cầu từ gốc rễ, mới có thể khiến Đại Ngụy hùng bá vài chục năm ở Trung Nguyên. Thời gian biến cải, nay đã khác xưa. Nước Tề bắt đầu từ thời Tề Uy Vương Điền Nhân Tề, nỗ lực đồ trị, mau chóng lớn mạnh. Nước Tần bắt đầu từ thời Doanh Cừ Lương, biến pháp cải chế, ngày một đổi khác, chúa thượng không thể xem thường mà khinh suất!”
Ngụy Huệ Hầu thoáng giận dữ: “Có phải khanh đang muốn nói với quả nhân, quả nhân đã không bằng Tề Công, cũng không bằng Tần Công?”
Bạch Khuê dập đầu lia lịa: “Lão thần không có ý đó.”
Ngụy Huệ Hầu hừ mũi một tiếng, thủng thẳng nói: “Xem ra, lão ái khanh đã già thật rồi!”
Bạch Khuê mắt ngấn lệ: “Chúa thượng!”
Ngụy Huệ Hầu trách cứ: “Lão tướng quốc, không phải quả nhân trách mắng gì khanh. Về mặt trị quốc, trị dân, khanh đều là nhân tài, song lại không nhìn ra đại thế của thiên hạ, nói gì tới lo toan quốc sự? Xem ra, ở Mạnh Tân này, chẳng còn việc gì cho khanh làm nữa. Khanh nên tới Đại Lương tu bổ kênh lớn thì hơn. Kênh lớn có hoàn thành đúng kỳ hạn hay không, vừa liên quan tới nông, cũng liên quan tới thương, chính là ‘cầu từ gốc rễ’ mà khanh vừa nói!”
Bạch Khuê nước mắt giàn giụa, nghẹn ngào: “Chúa thượng!”
Ngụy Huệ Hầu bực bội phẩy tay: “Đi đi! Giờ Thìn ngày mai, lập tức lên đường!”
Bạch Khuê lại dập đầu, giọng trầm nặng: “Lão thần cáo lui!” Rồi nặng nề lê bước ra ngoài.
Nhìn theo bóng dáng run rẩy của Bạch Khuê khuất dần ngoài cửa hành dinh, Ngụy Huệ Hầu hừ mũi một tiếng, quay sang Trần Chẩn, công tử Ngang: “Đúng là kiến giải hủ lậu! Gốc rễ, gốc rễ? Gốc rễ là gì? Đánh đâu thắng đó, công đâu hạ đó mới là gốc rễ. Nếu không có mưu sách công phạt của Ngô Khởi(5), Nhạc Dương(6). Nếu không có võ binh, kỵ binh thiết giáp oai hùng, tiên quân sao có thể uy phục liệt quốc? Đại Ngụy sao có thể hùng bá tới ngày nay? Ngụy Ngang nghe lệnh!”
Công tử Ngang lập tức đứng bật dậy: “Có nhi thần!”
“Phong Ngụy Ngang làm Tây chinh đại tướng quân, Long Giả làm phó tướng, Ngụy Thân làm giám quân, dẫn theo mười hai vạn võ binh, năm trăm chiến xa, năm nghìn kỵ binh thiết giáp, chọn ngày tốt rời Hà Tây, thảo phạt Hàm Dương!”
“Nhi thần tuân lệnh!”
Ngụy Huệ Hầu quay sang Trần Chẩn: “Trần ái khanh!”
Trần Chẩn đứng dậy đáp: “Có vi thần!”
“Phía liệt quốc, khanh sắp xếp đến đâu rồi?”
“Hồi bẩm chúa thượng, theo vi thần thấy, hai nước Hàn, Triệu, có thể điều động mỗi nước hai vạn binh mã. Còn các nước khác, tuỳ vào tài lực cụ thể, chia nhau đảm đương việc cung ứng lương thực quân nhu cho đại quân.”
“Tốt!” Huệ Hầu gật đầu. “Liệt quốc tốt nhất chỉ nên tham gia, không được ỷ lại vào họ. Khanh hãy thông báo cho Triệu Hầu và Hàn Hầu, vào ngày Tần đầu hàng, phàm là đất đai Triệu, Hàn giành được, đều sẽ thuộc về họ! Hàn, Triệu chỉ cần xuất binh, quả nhân tuyệt đối không để họ uổng công!”
“Vi thần lĩnh chỉ! Chúa thượng thưởng phạt phân minh, thực may mắn cho thiên hạ!”
“Sắp xếp cẩn thận, thăm dò kỹ lưỡng động thái của quân thần nước Tần!”
“Vi thần tuân chỉ!”
