Dịch: Phong Bụi
Thương Tế Nhụy kéo Trình Phượng Đài đi chính là Vân Hỷ ban liên tiếp được người đề cử. Vân Hỷ ban còn xa mới bằng được Thủy Vân lâu, từ trước đến nay đều chưa từng được diễn ở trong rạp hát nguy nga lộng lẫy kiểu Tây phương lần nào. Bọn họ thường trú ở trong một hí viện cũ kế cận Thiên Kiều. Ở hậu viện hí viện, trai gái già trẻ toàn gánh hát chèn chúc một chỗ, cúi đầu đυ.ng chân sống qua ngày, một hai năm không động ổ một lần. Chưởng ban Vân Hỷ ban Tứ Hỷ ở cuối thời nhà Thanh cũng là một diễn viên nổi tiếng một thời, sắc nghệ song tuyệt danh tiếng vang xa.
Năm đó nếu bàn về địa vị cao thấp giữa các diễn viên, ông ta gần như có thể so sánh với Cửu Lang. Nhưng mà bởi vì Ninh Cửu Lang ở lâu trong thâm cung, bách tính bình thường không có duyên nhìn thấy, cho nên danh tiếng tựa hồ vẫn là Tứ Hỷ nổi hơn một chút. Tứ Hỷ đi là con đường đào hát tiền triều vẫn quen đi kia, vừa hát hí, vừa bán thịt, có thời kỳ cũng từng được quan hoạn phú thương bao nuôi, với tính tình chanh chua ưa đố kỵ kia của ông ta tất nhiên không thể có được một kết cục yên lành, mỗi lần đều bị đám chủ bao nuôi đuổi đánh ra khỏi cửa. Sau đó khi hơn ba mươi tuổi, hậu di chứng của việc ông ta lúc còn trẻ chơi bời buông thả phát tác ra, giọng cùng dung mạo bị hủy từ sớm, người cũng mập ra, trở thành một ông trung niên. Ông ta không hát được hí. Vì vậy tính tình càng thêm không chịu nổi, miệng càng thêm ác độc, tiền bạc càng thêm keo kiệt. Những người đồng ngành hận ông ta, đám người tình hận ông ta, ngay cả đám đào kép dưới trướng cũng hận ông ta. Là một người đáng ghét đến như vậy.
Tứ Hỷ tuy đáng khinh như vậy, nhưng lại có nhiều đóng góp trong hí. Sau khi ông ta thành lập Vân Hỷ ban, rất ít khi mua đào kép từ khoa ban, chỉ chọn những cô nhi có cốt cách học hí từ những tay buôn người, tự mình bồi dưỡng thành tài rồi tự mình giữ lại dùng. Tứ Hỷ không cần thuê thầy đào tạo, tự mình ra trận dạy dỗ, đại khái là để tiết kiệm tiền. Đám nhóc đào kép ngoại trừ mỗi ngày học chuyên môn ra, còn phải giặt quần áo nấu cơm, làm việc vặt, đại khái vẫn là để tiết kiệm tiền. Ngành lê viên trong Kinh thành đầu cuối tương thông, lỗ thủng nào cũng lọt gió. Trong khoa ban một khi dạy dỗ ra được một đứa trẻ có chút linh khí, chỉ trong chốc lát các gánh hát liền đều biết, không lừa gạt được. Chỉ có như Vân Hỷ ban đóng kín cửa tự mình dạy, ngược lại rất có thể đào tạo được một kỳ tài diễm kinh bốn phía sân khấu nhưng không muốn để người khác biết.
Thương Tế Nhụy cùng Trình Phượng Đài ở trong hí viện xem hí chừng hai tiếng đồng hồ, Trình Phượng Đài nghe hiểu lơ mơ, không ngừng ăn quà vặt. Thương Tế Nhụy nghe đến chán nản mệt mỏi, hai tay giao vào nhau cuộn tròn ở trên ghế. Trình Phượng Đài thấy y thiếu hứng thú như vậy, cũng biết trên sân khấu hát quả thực không ra làm sao.
“Bằng không, ta trở về đi thôi. Ông chủ Thương.”
Thương Tế Nhụy mất hết tinh thần, đáp: “Vậy cũng không được. Trên sân khấu ra sức hát, dưới sân khấu tự dưng phủi mông bỏ đi, thế thất đức quá!”
Phía sau đang có hai vị thái thái nửa đường rời chỗ ngồi, nghe lời này, nghiêng đầu hung hãn trợn mắt nhìn bọn họ.
Xem tiếp chút nữa, cuối cùng tiết mục áp trục là một vở vai đán hát côn khúc. Trình Phượng Đài vốn có sở thích của người Giang Nam, thích xem đàn ông giả trang đàn bà, hơn nữa mỗi lần nhìn thấy một người thật lòng cảm thấy không tệ, mắt đánh giá kém đi, rất bị Thương Tế Nhụy khinh thường. Giống bây giờ, Trình Phượng Đài say mê nét kiều mỵ phong tình của người trong hí. Thương Tế Nhụy ở bên cạnh mặt không chút vui vẻ, câu có câu không ngâm nga theo điệu. Trình Phượng Đài nghe Thương Tế Nhụy ngâm nga, cho là đã đạt được sự công nhận của y rồi, cười nói: “Tối nay người họ Chu cần tìm chính là cậu ta sao?”
Thương Tế Nhụy cả kinh hỏi: “Hả? Không phải cậu ta chứ? Hẳn không phải là cậu ta đâu? Hóa trang thế này, tư thế kiểu này chẳng khác gì mấy cái ghế, Nguyên Tiểu Địch không thể nào nhìn trúng cậu ta được …”
Trình Phượng Đài làm bộ quát y: “Ông chủ Thương! Nói lời tổn thương quá!”
Thương Tế Nhụy ở trước mặt Trình Phượng Đài thật sự một chút khẩu đức cũng không có. Thường ngày y chỉ yên lặng oán thầm trong lòng, sợ truyền đi gây tổn hại giao tình với đồng ngành, kết thù kết oán. Nhưng mà bây giờ có một người nói gì với hắn cũng không ngại, nói gì với hắn hắn cũng vui vẻ nghe như vậy. Thương Tế Nhụy rõ ràng mạch lạc phê bình một phen dài, xong rồi cảm thán một câu: “Người ta đều nói hiện giờ là thời kỳ hưng thịnh của ngành lê viên, thật ra thứ hưng thịnh là Kinh hí, trong côn khúc, diễn viên chịu được trui rèn không nhiều.”
Tiểu nhị hầu hạ trà nước sau lưng nghe phì cười một cái. Thương Tế Nhụy dòm anh ta. Tiểu nhị liền lót khăn lông trắng dưới đáy bình trà, tiến lên cho thêm nước, cười nói: “Vị gia này, lời ngài vừa rồi, lúc trước cũng từng có quý nhân nói như vậy.”
Thương Tế Nhụy cười một tiếng: “Ai thế?”
Tiểu nhị cười hì hì lắc đầu không đáp. Thương Tế Nhụy cũng đoán được là những quý nhân nào, quay lại hỏi: “Vị ông chủ Chu trên sân khấu này… Vân Hỷ ban chỉ có một ông chủ Chu là cậu ta thôi sao?”
Tiểu nhị đáp: “Không sai thưa ngài, chỉ có một ông chủ Chu là cậu ta. Từ nhỏ đã ở Vân Hỷ ban, hát được một năm rồi.”
Thương Tế Nhụy thất vọng gật gật đầu, không nói gì thêm. Tiểu nhị vắt khăn lông lên vai định đi, thế nhưng Trình Phượng Đài lại gọi anh ta lại: “Đừng hỏi ông chủ nữa, liền hỏi có còn người nào họ Chu nữa hay không? Tên gì ấy nhỉ…”
Thương Tế Nhụy lập tức được chỉ điểm, vội vàng nói: “Đúng. Tiểu Chu Tử. Có ai tên là Tiểu Chu Tử hay không?”
Tiểu nhị tựa hồ tương đối quen thuộc với Tiểu Chu Tử này, bởi vì tương đối quen thuộc, trong vẻ mặt liền có một loại xem thường cùng không thèm nhìn lấy một cái: “Hài! Ngài hỏi thằng ranh kia ấy hả! Đúng là có người như vậy!”
Thương Tế Nhụy cùng Trình Phượng Đài hai mắt nhìn nhau một cái, trực giác thấy đây chính người bọn họ muốn tìm.
“Tiểu Chu Tử này khi nào thì có hí?”
Vẻ khinh thường trên mặt tiểu nhị liền sâu hơn: “Nó còn hát hí gì nữa? Ba ngày không bị đòn đã là tốt lắm rồi!”
Trong lời này có vẻ có rất nhiều nội tình, Thương Tế Nhụy thất đức hí cũng không xem nữa, bật người lên níu lấy tiểu nhị: “Đi! Ngươi dẫn ta đi gặp nó một chút.”
Tiểu nhị ôm lấy lan can không nhích bước, xin tha: “Chuyện này không được đâu! Ông lớn à! Chuyện này không hợp quy củ! Ban chủ nhà bọn họ khó tính lắm!”
Thương Tế Nhụy buông tiểu nhị ra tự mình đi xuống lầu, tính khí nóng nảy không muốn chậm trễ phút nào: “Vậy ta tự đi tìm.”
Trình Phượng Đài phí công kêu một tiếng Ông chủ Thương chậm một chút, thế nhưng Thương Tế Nhụy nào chậm được. Hắn nhìn bóng lưng vội vã của Thương Tế Nhụy thở dài một cái, sau đó thản nhiên rút một tờ tiền giấy từ trong bóp da nhét vào trong vạt áo tiểu nhị, tiểu nhị cách áo ôm lấy tờ tiền giấy đó, có chút ngượng ngùng nặn ra một nụ cười, Trình Phượng Đài cũng cười với anh ta, cười xoay bả vai anh ta, một cước đạp xuống lầu. Tiểu nhị dù sao cũng đã nhận được lợi ích, sau khi lảo đảo đứng vững, lon ton đuổi theo sau Thương Tế Nhụy: “Vị gia này, tốt hơn là để tiểu nhân dẫn đường cho ngài.”
Lúc này này chính là thời điểm khai hí, đám đào kép toàn bộ chen chúc ở hí lâu. Viện tử mà bọn họ ở ngược lại rất lớn, nhưng trong viện hỗn loạn lại đơn sơ, là một khu dân nghèo chính gốc. Mấy cây trúc phơi những bộ hí phục lộng lẫy sặc sỡ ướt nước, ngay phía dưới liền đặt một tấm chiếu trúc đang phơi cá khô dưa muối. Bốn đứa con nít ở trong viện chạy tới chạy lui cướp một viên kẹo. Thương Tế Nhụy đi vào bên trong, bị một đứa trẻ xông ngang đánh thẳng làm sợ hết hồn, đứa trẻ đυ.ng phải Thương Tế Nhụy, ngược lại tức giận đẩy y một cái liền muốn chạy. Tiểu nhị vội vàng xông đi lên túm cổ áo đứa trẻ, kéo nó qua: “Chạy! Chạy cái con mẹ mày! Tiểu Chu Tử thằng chó đẻ kia ở đâu rồi? !”
Trẻ nít vừa đá vừa đánh tránh thoát, la ầm lên: “Ở phía sau giặt tã ấy! Thúi muốn chết!” Nói xong cũng chạy mất tiêu.
Tiểu nhị nịnh nọt mời Trình Thương hai người vào hậu viện. Thương Tế Nhụy trong mắt không để ý gì khác. Trình Phượng Đài tò mò đánh giá chung quanh, giống như vào một mê cung, lon tương lon thức ăn, chậu sứ chum đất, ghế đẩu, thứ gì thứ ấy đều để xộc xệch bừa bãi, chẳng khác gì cơ quan đặt ngầm, dưới chân hơi không để ý cẩn thận liền trật chân đổ vỡ thứ gì đó. Cái mùi chật chội cũ kỹ. Ghế nằm đặt cản đường, bên trên một con mèo già đang nằm. Trình Phượng Đài lúc đi qua bên cạnh nó, nó mở cặp mắt màu vàng kim kia ra liếc bọn họ một cái. Trình Phượng Đài cảm thấy giống như bị một ông lão sắc bén liếc một cái, có cảm giác tóc gáy dựng đứng.
Xuyên qua gian nhà chính, phía sau là một viện nhỏ hơn một chút. Một thiếu niên áo quần cũ nát ngồi chồm hổm dưới đất hì hục hì hục ra sức giặt một chậu lớn vải trắng, bên cạnh có hai chậu lớn khác đã giặt sạch sẽ, cũng không biết giặt những thứ này để dùng làm gì, bởi vì không có đứa trẻ sơ sinh nào lại cần nhiều tã như vậy. Thương Tế Nhụy thì biết, không kìm được nhíu lông mày. Tiểu Chu Tử mà Nguyên Tiểu Địch cùng Đổng Hàn Lâm đề cử là vai đán, gánh hát nào cũng sẽ không sắp xếp vai đán làm việc nặng, chỉ sợ làm hỏng dáng vẻ cùng đôi tay yểu điệu kia. Thương Tế Nhụy không hoài nghi dụng tâm hiểm ác của Tứ Hỷ, ngược lại hoài nghi thiếu niên này là không phải Tiểu Chu Tử, đầy mắt không tin nhìn tiểu nhị. Tiểu nhị cúi người cung kính với Thương Tế Nhụy, mời y an tâm một chút chớ nóng, quay đầu đá đá cái chậu gỗ đầy tã bẩn kia, nước xà bông văng ra một chút bắn ở trên bàn chân của thiếu niên, thiếu niên cũng không ngẩng đầu.
“Đứng lên đứng lên! Có khách quý đến xem mày này! Ngu rồi à cái thằng chó!”
Thiếu niên vẫn ngồi chồm hổm dưới đất giặt tấm vải, trong miệng nhỏ giọng nói: “Xem tôi làm gì? Có gì mà xem. Anh giai, anh tha cho tôi đi, đừng chọc tôi chơi nữa. Làm trễ nải việc của tôi, ban chủ lại đánh tôi mất.”
“Ai chọc mày, đứng lên đứng lên! Thật có khách quý muốn xem mày!” Vừa nói không cho thiếu niên kháng cự, đỡ cánh tay cậu liền kéo lên. Cũng do kéo cánh tay như vậy, tay áo vén đến cùi chỏ, Trình Phượng Đài nhìn thấy da thịt dưới tay áo thiếu niên có nhiều vết tím bầm. Cậu thật đúng là bị đánh không ít.
Thương Tế Nhụy nhìn cậu hồi lâu, mới hỏi: “Cậu chính là Tiểu Chu Tử sao?”
Tiểu Chu Tử cúi đầu ừm một tiếng, không biết là xấu hổ hay là lãnh đạm. Trình Phượng Đài cả người toát lên vẻ giàu sang, Thương Tế Nhụy lại thanh nhã sạch sẽ như vậy, một đứa trẻ chưa nhìn thấy việc đời như cậu, có lẽ là sợ người lạ.
Thương Tế Nhụy lại hỏi: “Cậu là người hát hí?”
Nghe hỏi như vậy , Tiểu Chu Tử cắn môi, thật lâu mới buông ra. Tựa như thừa nhận mình là người hát hí là một chuyện rất đáng trăn trở. Nhưng đến khi cậu thừa nhận, giọng lại kiên quyết như vậy: ” Ừ. Tôi hát vai đán.”
Thương Tế Nhụy gật đầu nói: “Có người tiến cử ta đến xem hí của cậu, lúc nào sắp đến lượt cậu diễn?”
Tiểu Chu Tử ngẩng mặt nhìn Thương Tế Nhụy một chút, Thương Tế Nhụy cũng thừa dịp này nhìn cậu một chút. Tiểu Chu Tử giống như tất cả đào kép hát vai đán, một khuôn mặt trái xoan mi thanh mục tú hơi có vẻ ưu sầu, không thể nói tuyệt sắc đến thế nào, nhưng mà ở giữa đám con trai cũng đã hiếm có rồi. Bọn họ hai người vừa nhìn trong chớp mắt, thoáng chốc đã trao đổi được sự hiểu biết và tiếp nạp mà người ngoài không biết được.
Tiểu Chu Tử lại cúi đầu xuống, ủy khuất nói: “Ngày nào cũng sắp không đến lượt tôi…”
Thương Tế Nhụy cũng khổ sở thay cậu, lại không thể ra sức, vì vậy rất ưu buồn nhìn cậu.
“Đại khái… Đại khái tháng sau có thể đến phiên tôi.”
Thương Tế Nhụy có chút giật mình bật thốt lên: “Người trong Vân Hỉ ban không nhiều mà, phải lâu như vậy mới đến lượt cậu sao?”
Tiểu Chu Tử cúi đầu không nói, dáng vẻ yếu ớt không chịu nổi hành hạ.
Thương Tế Nhụy than thở cười nói: “Được rồi. Lúc nào đến phiên cậu, cho người tới số ba mươi mốt ngõ La Cổ phía Bắc nói cho ta một tiếng. Ta họ thương.”
Chờ Thương Tế Nhụy đi ra khỏi cửa rồi, Tiểu Chu Tử tiếp tục giặt tấm vải của cậu, nhưng trong lòng có chút rất hưng phấn mơ hồ. Giặt rồi giặt bỗng nhiên tay buông lỏng một chút, cục xà bông rơi vào trong nước cậu cũng không mò, cứ vậy đột nhiên ngẩn người. Cậu nghĩ ra y là ai rồi.