Chương 1
"Bố mày! Mày chết cho bà!"
Tôi nghe tiếng chửi của má, bà đánh tôi muốn chết sớm. Do tôi làm việc ở nhà phú hộ không tốt, bị trả về đây mà bà đã dùng roi mây đánh tôi, đánh nát da thịt tôi. Ba tôi bên cạnh thấy thế thì chạy lại can, mà can ngăn sao được, bà đánh luôn cả ba tôi.
Tôi lết thân, năn nỉ bà đừng đánh ba, mà má bả không nghe. Thế đấy, chẳng biết bà có xem tôi là con người không mà bà đánh tôi gớm thế kia, quất roi nào là tứa máu roi đấy.
Tối đến bà cho tôi nằm ngoài buồng, nằm đến khi nào chết rồi thôi, trên người thì vẫn còn hằn vết đánh bằng roi, vết hằng của dây thừng trói lại. Còn đau thấy trời nó lan vào máu thịt, khứa da làm tôi chẳng tài nào ngủ được, nhưng tôi vẫn muốn sống, muốn chạy lên thành phố để trốn khỏi cái nơi hành hạ và đày đọa thể xác những người nghèo hèn như tôi. Nói rồi tôi thϊếp đi từ lúc nào, chẳng biết là mệt đến ngất hay là ngủ nữa.
_______________
Hôm sớm tôi tỉnh dậy, vừa mở mắt thì đã thấy ba tôi ngồi đó. Dáng vóc ông gầy gò trơ xương, hai hóc mắt lỏm vào nhìn đã biết khổ, da ông rám năng đến cháy đen đỏ. Ngồi ngoài buồng mà trên người tôi còn được ông đắp chăn dày, ông cầm chén cháo mà tay run bần bật.
"Con tỉnh rồi à? Còn mệt lắm không con?"
Tôi biết ông đang lo cho tôi, không dám than thở, tôi lắc đầu. Giờ tôi thấy sống mà mẹ nuôi còn ác hơn cả mẹ kế trong truyện cổ tích Tấm Cám, ác như thế xuống dưới có bị cắt lưỡi rồi mổ bụng không, tôi đang thắc mắc như thế.
"Dạ, hết đau rồi ba. Sao hôm nay ba không đi làm"
Ông lặng người, nhìn tôi sâu xa mà lòng ông nghi hoặc, lúc sau ông mới mấp máy môi, nói:
"Không... Ba hôm nay được nghỉ, mà..."
"Có chuyện gì ba cứ nói đi, con nghe hết mà."
Ông thở dài: "Má chờ con tỉnh dậy rồi gả con đi. Gả con cho nhà giàu, là họ tới nói con trai nhà họ muốn cưới con."
Tôi vừa nghe câu đầu đã hụt đi một nhịp, đó giờ tôi muốn có người hốt tôi đi khỏi cái nơi này lẹ, nhưng mà giờ có rồi tôi lại không muốn. Gả đi rồi, tôi còn không biết họ là ai nữa, mặt mũi còn chả nhận diện lấy một lần. Bà má tôi bà ấy ác lắm, chỉ vì chút bạc lẻ mà gả tôi đi cho nhà họ, lại còn gì mà tới nói muốn cưới, cưới ông bà tôi thì được.
"Họ...má có nói con gì không?"
"Má con có nói, lúc đầu sợ mất giá trị nhà họ nên muốn gả con út Hương cho nhà đó mà họ không chịu. Họ nằng nặc đòi cưới con, vì con trai nhà họ nói rõ tên tuổi."
Tôi nghe mà nực cười, tôi nào quen biết ai mà họ đưa rõ tên tuổi, nằng nặc là tôi chứ. Còn nữa, út Hương là em gái tôi, nó hỗn lắm chứ ngoan gì chèn. Chuyện ấy thì hay lắm, có mối lớn hơn bà ấy lại muốn gả con gái cưng mình cho nhà người ta để hưởng phúc, còn tôi bà đá ra chuồng ngựa để bôi nhọ. Chuyện tôi bà má tôi chẳng nghe tôi giải thích, má xem tôi không bằng con trâu con ngựa, xem. Tôi như thứ bùn lầy mà sợ tôi làm vấy bẩn nhà giàu kia. Nhưng tôi cũng không muốn nói gì cả, dù sao bà cũng là má tôi, nuôi tôi lớn mà tôi trách làm gì.
Thôi thì lần này tôi cũng chịu, tôi cũng đồng ý cưới, gả đi để rời khỏi ngôi nhà này cho sớm. Giờ mà ở nhà thì bà cũng đánh tôi, cũng bán tôi làm con ở cho một nhà nào đó, cơ cực thật, nhiều khi tôi cũng không muốn sống...
_______________
Ngày gả đi, tiệc cưới linh đình lắm, họ mời tôi về nhà chồng để chuẩn bị lễ cưới. Chồng thì chả thấy quẹo ở đâu, chỉ thấy mấy bà chị chồng khinh khỉnh nhìn tôi, quen rồi nên tôi chả quan tâm.
Lúc cưới, ở nhà chồng dòng họ làm một cái đám cưới truyền thống. Tôi bận bộ áo dài đỏ chói, trang sức vàng bạc đầy người, nhìn sang biết bao. Nói ra nói vào thì có vài ông chú, cô chú châm biếm vu vơ tôi vài điều:
"Ui sì. Cưới gả mà không biết lựa, cho đi học để báo hại gia đình. Nhà gia giáo mà chọn cái củ rách gì không biết."
Ba chồng tôi ngồi đó, còn chưa than mà họ lại than. Nhưng họ nói đúng, tôi sinh ra bởi gia đình nghèo, mà trong nhà còn mắc nợ một khoảng lớn, vì thế tôi cứ lớn lên và dạo năm nay bị bắt đi làm con ở nhà phú hộ, thân phận được xét thấp kém bật nhất.
Tôi đứng trước cửa chính mời họ hàng ăn uống, đi đi thì lúc nào cũng nghe họ than, rồi dè bĩu tôi, ba má và em gái tôi cứ ngồi một góc. Má tôi thì là chiến thần ngoại giao, tôi chả lo cho bà, là ba tôi, tôi nhìn ông thì sót, ông cứ ngồi một góc mà sợ ta chê hèn.
Nhìn ông, tôi ngấn lệ, ánh mắt ươn ướt vì thương ba, một đời nuôi tôi lớn thế kia, mà khi con gái gả cho nhà giàu cũng chẳng hưởng phúc. rồi chồng cũng về ngay lúc đó, nhìn đã biết không thích mấy, anh chồng cứ đi rồi tới sát giờ mới về.
Tôi không thích, không muốn nhìn chồng nên lúc nào tôi cũng tránh mặt đi. Đáng lẽ cái lễ cưới truyền thống này phải có đoạn trao rượu cho nhau của hai vợ chồng, mà tôi thì chả chịu, tôi quay mặt đi chẳng dám đối mặt.
Ba chồng tôi thì hiền lắm, ông nhìn tôi thì cũng khó xử, thôi chuyện gì khó thì ông bỏ qua cho đỡ cực. Sau đó cả buổi tôi không nhìn chồng, không nhìn ai cả, cứ đứng đi quanh mời rượu mà cứ nhìn đi đâu không, lâu lâu còn đi lại ba để gắp cho ba thức ăn, do ba tôi chẳng dám ăn uống gì nhiều.
Ai nhìn cũng nói ra nói vào. Khϊếp cái thời này, có chút hiện đại rồi mà cái phân biệt giàu nghèo hà khắc như thế, vẫn không kém đi là bao. Gả con cho nhà giàu thì vẫn đầy, cái thời phong kiến thì con gái chịu đày đọa.
Chập chiều, tôi cũng được về phòng. Tiệc tàn rồi thì tôi ở trong phòng, trước đó ba má tôi cùng em gái về nhà rồi, vừa về mới đây thôi, nhà tôi cách nhà chồng cả hơn một xa, chắc tối mới về.
Chồng tôi thì vừa mới làm xong lễ lại chuồng đi ngay, đi mất dạng khiến ông ba chồng tôi phải chửi tơi bời kêu trời, nhưng ba chồng tôi cũng chẳng phải người rãnh rỗi nên ông sau đó cũng lên thành phố, chỗ mà ông làm việc.
Tôi nằm trong phòng, lấy cái bịch nho sấy mà ba tôi làm đưa trước khi ông về. Nhìn nó, tôi lấy tay bóc một vài trái nho sấy, bỏ vào miệng nhai nhai thì nước mắt chợt rơi rớt.
Tôi nhớ nhà, nhớ ba. Cái ngôi nhà xa lạ này làm tôi sợ quá, sợ bị gia đình chồng đánh đập như lời đồn, nghĩ thôi tôi đã không dám tưởng tượng.
Từ khi về nhà ai cũng ghét tôi ra mặt, tôi biết nhiều người có hoàn cảnh như tôi lắm, nhưng tôi tự sót mình dữ lắm, tự trách má tôi sống ác...
Lúc đó tôi nghe tiếng gõ cửa, nghe tiếng thì là con nhỏ người làm ở trong nhà, nó gọi tôi:
"Mợ út! Mợ Hai gọi mợ xuống dưới nhà."
Tôi nghe nên đáp lại:
"Ừ, chờ tôi một chút."
Nó gọi tôi là mợ Út vì tôi là con dâu út trong nhà, là vợ của cậu út là con thứ năm trong nhà này. Trong nhà có năm chị em, có hai bà chị lớn thì còn nhiêu lại là con trai, con trai nhà này ai cũng có vợ hết rồi, nên chồng tôi gọi là cước trễ nhất.
Tôi nghe tiếng chửi của má, bà đánh tôi muốn chết sớm. Do tôi làm việc ở nhà phú hộ không tốt, bị trả về đây mà bà đã dùng roi mây đánh tôi, đánh nát da thịt tôi. Ba tôi bên cạnh thấy thế thì chạy lại can, mà can ngăn sao được, bà đánh luôn cả ba tôi.
Tôi lết thân, năn nỉ bà đừng đánh ba, mà má bả không nghe. Thế đấy, chẳng biết bà có xem tôi là con người không mà bà đánh tôi gớm thế kia, quất roi nào là tứa máu roi đấy.
Tối đến bà cho tôi nằm ngoài buồng, nằm đến khi nào chết rồi thôi, trên người thì vẫn còn hằn vết đánh bằng roi, vết hằng của dây thừng trói lại. Còn đau thấy trời nó lan vào máu thịt, khứa da làm tôi chẳng tài nào ngủ được, nhưng tôi vẫn muốn sống, muốn chạy lên thành phố để trốn khỏi cái nơi hành hạ và đày đọa thể xác những người nghèo hèn như tôi. Nói rồi tôi thϊếp đi từ lúc nào, chẳng biết là mệt đến ngất hay là ngủ nữa.
Hôm sớm tôi tỉnh dậy, vừa mở mắt thì đã thấy ba tôi ngồi đó. Dáng vóc ông gầy gò trơ xương, hai hóc mắt lỏm vào nhìn đã biết khổ, da ông rám năng đến cháy đen đỏ. Ngồi ngoài buồng mà trên người tôi còn được ông đắp chăn dày, ông cầm chén cháo mà tay run bần bật.
"Con tỉnh rồi à? Còn mệt lắm không con?"
Tôi biết ông đang lo cho tôi, không dám than thở, tôi lắc đầu. Giờ tôi thấy sống mà mẹ nuôi còn ác hơn cả mẹ kế trong truyện cổ tích Tấm Cám, ác như thế xuống dưới có bị cắt lưỡi rồi mổ bụng không, tôi đang thắc mắc như thế.
"Dạ, hết đau rồi ba. Sao hôm nay ba không đi làm"
Ông lặng người, nhìn tôi sâu xa mà lòng ông nghi hoặc, lúc sau ông mới mấp máy môi, nói:
"Không... Ba hôm nay được nghỉ, mà..."
"Có chuyện gì ba cứ nói đi, con nghe hết mà."
Ông thở dài: "Má chờ con tỉnh dậy rồi gả con đi. Gả con cho nhà giàu, là họ tới nói con trai nhà họ muốn cưới con."
Tôi vừa nghe câu đầu đã hụt đi một nhịp, đó giờ tôi muốn có người hốt tôi đi khỏi cái nơi này lẹ, nhưng mà giờ có rồi tôi lại không muốn. Gả đi rồi, tôi còn không biết họ là ai nữa, mặt mũi còn chả nhận diện lấy một lần. Bà má tôi bà ấy ác lắm, chỉ vì chút bạc lẻ mà gả tôi đi cho nhà họ, lại còn gì mà tới nói muốn cưới, cưới ông bà tôi thì được.
"Họ...má có nói con gì không?"
"Má con có nói, lúc đầu sợ mất giá trị nhà họ nên muốn gả con út Hương cho nhà đó mà họ không chịu. Họ nằng nặc đòi cưới con, vì con trai nhà họ nói rõ tên tuổi."
Tôi nghe mà nực cười, tôi nào quen biết ai mà họ đưa rõ tên tuổi, nằng nặc là tôi chứ. Còn nữa, út Hương là em gái tôi, nó hỗn lắm chứ ngoan gì chèn. Chuyện ấy thì hay lắm, có mối lớn hơn bà ấy lại muốn gả con gái cưng mình cho nhà người ta để hưởng phúc, còn tôi bà đá ra chuồng ngựa để bôi nhọ. Chuyện tôi bà má tôi chẳng nghe tôi giải thích, má xem tôi không bằng con trâu con ngựa, xem. Tôi như thứ bùn lầy mà sợ tôi làm vấy bẩn nhà giàu kia. Nhưng tôi cũng không muốn nói gì cả, dù sao bà cũng là má tôi, nuôi tôi lớn mà tôi trách làm gì.
_______________
Ngày gả đi, tiệc cưới linh đình lắm, họ mời tôi về nhà chồng để chuẩn bị lễ cưới. Chồng thì chả thấy quẹo ở đâu, chỉ thấy mấy bà chị chồng khinh khỉnh nhìn tôi, quen rồi nên tôi chả quan tâm.
Lúc cưới, ở nhà chồng dòng họ làm một cái đám cưới truyền thống. Tôi bận bộ áo dài đỏ chói, trang sức vàng bạc đầy người, nhìn sang biết bao. Nói ra nói vào thì có vài ông chú, cô chú châm biếm vu vơ tôi vài điều:
"Ui sì. Cưới gả mà không biết lựa, cho đi học để báo hại gia đình. Nhà gia giáo mà chọn cái củ rách gì không biết."
Ba chồng tôi ngồi đó, còn chưa than mà họ lại than. Nhưng họ nói đúng, tôi sinh ra bởi gia đình nghèo, mà trong nhà còn mắc nợ một khoảng lớn, vì thế tôi cứ lớn lên và dạo năm nay bị bắt đi làm con ở nhà phú hộ, thân phận được xét thấp kém bật nhất.
Tôi đứng trước cửa chính mời họ hàng ăn uống, đi đi thì lúc nào cũng nghe họ than, rồi dè bĩu tôi, ba má và em gái tôi cứ ngồi một góc. Má tôi thì là chiến thần ngoại giao, tôi chả lo cho bà, là ba tôi, tôi nhìn ông thì sót, ông cứ ngồi một góc mà sợ ta chê hèn.
Nhìn ông, tôi ngấn lệ, ánh mắt ươn ướt vì thương ba, một đời nuôi tôi lớn thế kia, mà khi con gái gả cho nhà giàu cũng chẳng hưởng phúc. rồi chồng cũng về ngay lúc đó, nhìn đã biết không thích mấy, anh chồng cứ đi rồi tới sát giờ mới về.
Tôi không thích, không muốn nhìn chồng nên lúc nào tôi cũng tránh mặt đi. Đáng lẽ cái lễ cưới truyền thống này phải có đoạn trao rượu cho nhau của hai vợ chồng, mà tôi thì chả chịu, tôi quay mặt đi chẳng dám đối mặt.
Ba chồng tôi thì hiền lắm, ông nhìn tôi thì cũng khó xử, thôi chuyện gì khó thì ông bỏ qua cho đỡ cực. Sau đó cả buổi tôi không nhìn chồng, không nhìn ai cả, cứ đứng đi quanh mời rượu mà cứ nhìn đi đâu không, lâu lâu còn đi lại ba để gắp cho ba thức ăn, do ba tôi chẳng dám ăn uống gì nhiều.
Ai nhìn cũng nói ra nói vào. Khϊếp cái thời này, có chút hiện đại rồi mà cái phân biệt giàu nghèo hà khắc như thế, vẫn không kém đi là bao. Gả con cho nhà giàu thì vẫn đầy, cái thời phong kiến thì con gái chịu đày đọa.
Chập chiều, tôi cũng được về phòng. Tiệc tàn rồi thì tôi ở trong phòng, trước đó ba má tôi cùng em gái về nhà rồi, vừa về mới đây thôi, nhà tôi cách nhà chồng cả hơn một xa, chắc tối mới về.
Chồng tôi thì vừa mới làm xong lễ lại chuồng đi ngay, đi mất dạng khiến ông ba chồng tôi phải chửi tơi bời kêu trời, nhưng ba chồng tôi cũng chẳng phải người rãnh rỗi nên ông sau đó cũng lên thành phố, chỗ mà ông làm việc.
Tôi nằm trong phòng, lấy cái bịch nho sấy mà ba tôi làm đưa trước khi ông về. Nhìn nó, tôi lấy tay bóc một vài trái nho sấy, bỏ vào miệng nhai nhai thì nước mắt chợt rơi rớt.
Tôi nhớ nhà, nhớ ba. Cái ngôi nhà xa lạ này làm tôi sợ quá, sợ bị gia đình chồng đánh đập như lời đồn, nghĩ thôi tôi đã không dám tưởng tượng.
Từ khi về nhà ai cũng ghét tôi ra mặt, tôi biết nhiều người có hoàn cảnh như tôi lắm, nhưng tôi tự sót mình dữ lắm, tự trách má tôi sống ác...
Lúc đó tôi nghe tiếng gõ cửa, nghe tiếng thì là con nhỏ người làm ở trong nhà, nó gọi tôi:
"Mợ út! Mợ Hai gọi mợ xuống dưới nhà."
Tôi nghe nên đáp lại:
"Ừ, chờ tôi một chút."
Nó gọi tôi là mợ Út vì tôi là con dâu út trong nhà, là vợ của cậu út là con thứ năm trong nhà này. Trong nhà có năm chị em, có hai bà chị lớn thì còn nhiêu lại là con trai, con trai nhà này ai cũng có vợ hết rồi, nên chồng tôi gọi là cước trễ nhất.
