Bản Thảo Bằng Đá

Fernando de Rojas tin rằng những năm tháng đẹp nhất của thời sinh viên đã hoàn toàn kết thúc. Đã đến lúc phải ra ngoài kia và gây dựng sự nghiệp mặc dù đó không hẳn là ý tưởng lâu nay anh ấp ủ. Nhưng tiếc thương cũng chẳng ích gì. Anh biết rất rõ rằng ở một mức độ nào đó, anh không làm chủ được cuộc sống và càng không thể tự hành động theo ý mình. Không còn cách nào khác hơn là phải khởi động bộ máy và thế là anh hướng những bước chân của mình tới hiện trường án mạng. Phải bắt đầu thôi và hơn nữa, đó là địa điểm ở gần dinh thự của Giám mục nhất. Từ khi nhận thấy mình không còn lựa chọn nào khác ngoài việc phải hợp tác, Rojas đã cố gắng nhìn nhận vấn đề theo khía cạnh tốt. Dĩ nhiên, việc này sẽ là một thách thức lớn đối với tài trí của anh, một dạng như bài kiểm tra mà anh phải thử các phương pháp và khả năng của mình, và dần dần từng bước anh giành được sự ủng hộ của các nhân vật có thế lực. Dù thế nào chăng nữa, anh tin rằng tìm ra giải pháp sẽ không dễ dàng, nhưng nếu như cuối cùng anh giải được vụ án thì chí ít anh có thể chứng minh được với Giám mục là những kiến thức của anh sẽ không vô ích. Có thể, lúc đó họ sẽ cho phép anh quay trở lại học tập mà không gây khó khăn gì cả.
Việc đầu tiên anh làm là đi gặp người đã tìm thấy xác cha Tomas. Anh hỏi thăm ở phòng khách Nhà thờ và họ trả lời là ông ta đang ở trên tháp chuông. Trong khi đi lên tháp chuông, Rojas nghe thấy hồi chuông đang gióng lên nguyện hồn người đã khuất; đó là hồi chuông chỉ dành riêng cho những giáo sư trường Đại học, hơi khác một chút so với chuông nguyện hồn cho thường dân.

- Thầy có thể xuống một chút được không? Tôi có chuyện muốn nói với thầy? - Rojas kêu lên từ dưới chân cầu thang khi hồi chuông vừa dứt.

- Anh là ai? - Người trông coi Nhà thờ cất tiếng hỏi với giọng đầy nghi ngại.

- Ngài Giám mục cử tôi đến để tìm hiểu về cái chết của cha Tomas.

- Tôi đã kể hết tất cả những điều nhìn thấy với Trưởng khoa, Giám mục và Hiệu trưởng của trường rồi mà.

- Chính thế, tôi muốn hỏi chuyện thầy! - Rojas nhấn mạnh với giọng mạnh mẽ hơn.
Cuối cùng, anh nghe thấy tiếng chân của thầy tu bước xuổng từ những bậc cầu thang dốc thẳng đứng. Khi tới nơi, Rojas nhận thấy ông ta thấp bé và bị thọt chân phải nên không thể di chuyển khéo léo khi đi vòng qua chỗ ngoặt của tháp chuông. Thoạt nhìn, Rojas cảm nhận ông ta là người dữ tợn và khó tính, chỉ quen sống giữa những thầy dòng và chức sắc tôn giáo.

- Tôi muốn hỏi thầy một số việc - Rojas thông báo - Tôi đã biết những gì mà thầy kể với Giám mục, tuy nhiên có các chỉ tiết mặc dù dường như không quan trọng nhưng sẽ giúp chúng ta nhanh chóng phát hiện ra tội phạm. Đầu tiên, tôi muốn biết chính xác địa điểm thầy đã phát hiện ra xác chết. Thầy làm ơn đi cùng tôi được không?

- Tôi hiện vẫn còn rất nhiều việc phải làm - ông ta lên tiếng với ý định phản đối - Chiều nay là lễ tang, anh biết rồi đấy.
- Sẽ chỉ mất một lúc thôi và tôi sẽ đền bù cho thầy xứng đáng.

Thầy tu bước đi một cách miễn cưỡng. Ông ta dường như chưa tin vào ý đồ của anh chàng sinh viên trường Bartolomé. Ông cảm thấy sự thiếu tự tin của những người thất học trước những người được học hành tử tế và có thể đánh lừa ông.

- Cái xác nằm ở đây! - ông nói khi họ ra bên ngoài, ngay trước cửa, trên một vũng máu. Vẫn còn nhìn thấy vết máu đọng lại. Một người hầu đã cố lau rửa, nhưng dường như một phần máu đã ngấm vào nền đá.

Không hề chần chừ, Rojas quỳ xuống và chống hai tay xuống đất, nhìn quanh để xem có thể phát hiện ra điều gì đó ở gần vết máu, một việc mà quan sát từ trên cao xuống không thể tìm thấy gì cả. Nhưng anh có phương pháp riêng của mình. Ông thầy tu kinh ngạc nhìn anh. Ông từng nghe kể về một số sinh viên đã phát điên vì họ đọc và suy tư quá nhiều, và anh chàng Bartolomé này có thể là một trong số họ. Điều ông ta không thể hiểu nổi là anh ta làm gì ở đây và nguyên nhân nào Giám mục lại phái anh ta đến.

- Ngoài đồng bạc ra, thầy có tìm thấy gì khác đáng chú ý không?

- Không! - thầy tu trả lời, không hề giấu giếm vẻ bực tức khó chịu bởi câu hỏi.

- Sao thầy biết là cha Tomas đã chết?

- Thứ nhất, vì cha không động đậy. Sau đó, tôi lại gần kiểm tra thì thấy cha không còn thở nữa.

- Có lúc nào thầy đυ.ng vào cái xác không? Thầy có thấy là cái xác đã lạnh không?

- Hầu như là không, nhưng tôi có cảm giác là cái xác dường như vẫn còn hơi ấm.

Rojas nằm xoài ra nền đất, gần chỗ vết máu còn sót lại. Anh cẩn thận không để làm bẩn áo choàng.

- Thầy có thể chỉ cho tôi cái xác nằm chính xác như thế nào không?

Thầy tu dường như không tin vào điều mà mắt ông nhìn thấy. Giờ thì ông tin chắc rằng anh chàng Bartolomé này bị điên rồi.

- Thầy đã thấy cái xác nằm sấp hay nằm ngửa? - Rojas tiếp tục hỏi.

- Nằm ngửa, mặc dù hơi co lại một chút. - thầy tu cuối cùng cũng cất tiếng trả lời.

- Quay lưng hay đối mặt với cửa?

- Đối mặt, đối mặt với cửa. - ông trả lời, hơi bực dọc vì quá nhiều câu hỏi.

- Như thế này à? - Rojas tiếp tục hỏi.

- Cũng gần như thế. - ông miễn cưỡng đáp lại - mặc dù là hai chân hơi gập lại sang bên phải.

- Thế hai cánh tay thì sao?

- Một tay đặt trên bụng và tay kia bên phải thì duỗi trên nền đất, với bàn tay như thế này này - Thầy tu nói thêm - ông nắm chặt các ngón lại, chỉ trừ ngón trỏ, như thể chỉ tay vào phía cửa.

- Như vậy là họ đã gϊếŧ cha Tomas ngay lúc ông ấy đang định bước vào Nhà thờ. Vậy phải là kẻ sát nhân đã nấp sẵn trong bóng tối cánh cửa hoặc có thể ở ngay góc này.

Đó là một góc được tạo thành giữa mặt tiền Nhà thờ với toà tháp chuông, rất gần cửa chính. Chắc chắn, đó là một nơi ẩn nấp tốt khi màn đêm buông xuổng cho ai đó có âm mưu vạch kế hoạch gϊếŧ cha Tomas. Nhưng nếu đúng như vậy thì Rojas không thể hiểu nổi tại sao hắn lại không thực hiện điều ấy trước đó, tại một ngõ tối hoặc một địa điểm nào đó cách xa, an toàn hơn đối với người hành động. Phải chăng đây chính là lý do bọn chúng muốn đâm cha Tomas tại đấy, ở ngay trước cửa chính Nhà thờ, một nơi rất tôn nghiêm. Tất cả điều này cộng với đồng bạc kẽm đặt trên lưỡi cha Tomas, có thể mang một ý nghĩa nào đó. Rojas tin tưởng chắc chắn rằng nếu anh phát hiện ra ý nghĩa đó thi anh sẽ nhanh chóng tìm ra thủ phạm.

- Cha Tomas có thể tìm ai tại Nhà thờ lớn vào giờ đó chứ? - Bất thình lình, Rojas cất tiếng hỏi thầy tu.

- Người duy nhất thường đến đây, ngoài người hầu ra, là Đức Giám mục, nhưng đã vài ngày rồi Ngài không đến. Trước khi xảy ra cái chết của cha Tomas, Ngài thường đến Nhà thờ lớn vào các buổi sáng sớm để cầu kinh tại tháp Santa Barbara, nơi thường tổ chức các kỳ kiểm tra lên lớp. Theo lời một trong những người hầu của Ngài đã nói với tôi - thầy tu nói thêm với giọng bí ẩn - hiện nay Giám mục thích cầu kinh tại bàn thờ trong dinh của Ngài hơn.

- Mặc dù vậy, liệu có khả năng cha Tomas do không biết thói quen thường ngày của Giám mục thay đổi nên vẫn đến Nhà thờ lớn để gặp Ngài không?

- Điều này thì anh phải tự đi hỏi Giám mục thôi. - Ông ta đáp với giọng pha chút châm biếm.

- Thầy có nhận thấy điều gì lạ ở Nhà thờ lớn gần đây không?

- Anh nói điều gì lạ à?

- Bất cứ điều gì khiến thầy chú ý.

- Tôi chỉ có thể nói với anh là có một số lo ngại liên quan đến dự án xây dựng Nhà thờ mới.

- Thầy đang nói về vấn đề gì vậy?

Trong lúc tìm kiếm, anh có cảm giác ai đó đang theo dõi mình từ một trong những ô cửa sổ của dinh thự Giám mục. Khi tiếng chuông nguyện vang lên một lần nữa, Rojas biết rằng đã đến lúc phải đi khám nghiệm tử thi.